Saltu al enhavo

Spondeo (luno)

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Por samtitola artikolo vidu la paĝon [[Spondeo]].
Spondeo
Natura satelito  de Jupitero (XXXVI)
satelito de Jupitero • neregula satelito
Aliaj nomoj Jupitero XXXVI[1]
S/2001 J 5
Nomita laŭ Sponde vd
Malkovro
Malkovrintoj Scott S. Sheppard
David C. Jewitt
Jan Kleyna[1]
Dato de malkovro 9-a de decembro 2001[1]
Loko de malkovro Mauna Kea[1]
Orbitaj ecoj
Granda duonakso 23 487 000 km[2]
Discentreco 0,454 [2]
Klinangulo 154° (rilate al la ekliptiko)
156° (rilate al la jupitera ekvatoro)
Periodo 749,1 tagoj[2]
Fizikaj ecoj
Diametro 2 km[3] [4]
Maso
- Denso
~1,5 × 1013 kg[4]
2,6 × 103 kg/m3 (hipoteze)
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Albedo
Geometria albedo
0,04 (hipoteze)
0,04 vd
Observaj ecoj
Videbla magnitudo 23,0[3]
vdr

Spondeo estas neregula satelito de Jupitero.

Ĝiajn grandon kaj mason oni taksis je 2 km kaj 1,5 × 1013 kg laŭ ĝia videbla magnitudo: 23; hipotezinte la valorojn de ĝiaj albedo al 0,04 kaj denso al 2,6 g/cm3, kiel tiuj de aliaj jupiteraj satelitoj.

Ĝin malkovris Scott S. Sheppard kaj David C. Jewitt de la Universitato de Havajo, kaj Jan Kleyna de la Universitato de Kembriĝo, post observoj inter la 9-a de decembro 2001 kaj la 12-a de marto 2002.

Ili anoncis la 16-an de majo 2001 la malkovron de dekunu jupiteraj lunoj [5], inter kiuj Spondeo, kiu tiam ricevis la maldaŭran nomon S/2001 J 5.

En 1975, Internacia Astronomia Unio aprobis la nomon de Spondeo[6], laŭ Spondeo (greke Σπονδή)[7], unu el la Horoj de la helena mitologio, personiganta la verŝoferojn post tagmanĝo.

Spondeo estas ano de la pazifaa grupo, grupo da retrogradaj lunoj kies orbitoj havas grandajn duonaksojn inter 22 800 000 kaj 24 100 000 km, kaj klinangulojn inter 144,5° kaj 158,3° rilate al la Jupitera ekvatoro.

Notoj kaj referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)
  2. 2,0 2,1 2,2 Datumoj pri la jupiteraj satelitoj - Données sur les satellites joviens (france) - Jovian Satellite Fact Sheet (angle)
  3. 3,0 3,1 Planetary Satellite Physical Parameters (angle)
  4. 4,0 4,1 Ĝiajn grandon kaj mason oni taksis laŭ hipotezaj parametroj.
  5. IAUC 7900: Sats OF JUPITER; XTE J0929-314; C/2002 C1 (angle)
  6. IAUC 8177: Sats OF (22); Sats OF JUPITER, SATURN, URANUS (angle) Nomoj de jupiteraj, saturnaj kaj urana lunoj
  7. Ĝi ricevis, angle, la nomon de Sponde, laŭ regulo kiu volas, ke la nomo de retrogradaj lunoj finiĝu per "e" (tio, kiu estas neebla en esperanto)

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]