dowód

See also: dowōd

Kashubian

Etymology

Deverbal from dowiesc／dowòdzëc. Compare Polish dowód.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈdɔwot/
• Rhymes: -ɔwot
• Syllabification: do‧wód

Noun

dowód m inan (related adjective dowòdowi)

1. proof, piece of evidence (that which evinces the realness of something)

   Synonym: dokôz

2. proof (document confirming something)

Related terms

nouns

• dowòdzëzna
• dowódca
• dowództwò

 

verbs

• dowiesc pf, dowòdzëc impf

 

Further reading

• Stefan Ramułt (1893) “dowòd”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 29
• Sychta, Bernard (1967) “dovȯd”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 1 (A – Ǵ), Wrocław: Ossolineum, page 233
• Jan Trepczyk (1994) “dowód”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “dowód”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “dowód”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Masurian

Etymology

Inherited from Old Polish dowód.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈdɔvot/
• Rhymes: -ɔvot
• Syllabification: do‧wód

Noun

dowód m inan

1. proof, piece of evidence (that which evinces the realness of something)
2. proof (document confirming something)

Further reading

• Zofia Stamirowska (1987-2024) “dowód”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 95

Old Polish

Etymology

Deverbal from dowieść／dowodzić. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /dɔvɔːt/
• IPA^(key): (15^th CE) /dɔvot/

Noun

dowód m inan

1. (attested in Masovia) argument; proof (reasoning or fact justifying the truth of something)
   • 1921 [1454], Kazimierz Tymieniecki, editor, Wolność kmieca na Mazowszu w wieku XV‎^[2], Masovia, page 5:

     Martinus de Zawisti uczynyl dowod super kmethonem Retyborium o *zemskye vklad, eze *dowyold, aby mv vczynil per sex dominicas o wloką

     [Martinus de Zawisty uczynił dowód super kmethonem Retyborium o ziemski[e] układ, eże dowiodł, aby mu uczynił per sex dominicas o włokę]

   • 1922 [1455], “Sądownictwo w sprawach kmiecych a ustalanie się stanów na Mazowszu pod koniec wieków średnich”, in Kazimierz Tymieniecki, editor, Prace Komisji Hisorycznej, volume 3, Masovia, page 139:

     Cuczynsky debuit aprobare dowodem scabinis super kmethonem Petrum

     [Kuczyński debuit aprobare dowodem scabinis super kmethonem Petrum]

2. sign, trace
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 75:

     Dowod argumentum (transierunt... tamquam avis, quae transvolat in aëre, cuius nullum invenitur argumentum itineris, sed tantum sonitus alarum Sap 5, 11)

     [Dowód argumentum (transierunt... tamquam avis, quae transvolat in aëre, cuius nullum invenitur argumentum itineris, sed tantum sonitus alarum Sap 5, 11)]

3. (attested in Lesser Poland) corruption of powód
   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎^[3], Lesser Poland, page 20:

     Gdyby nyekto byl pozwan pyrwe, wtore, trzecze kv odpowyadanyv na szalobą dowoda, a ten to nye stanye (citatus non comparuerit), tegdy dla gego nyeposlvszenstwa na trzeczem rokv ma bycz zdan, a powodowy ma bycz przysądzona wlostna dzerszawa, ... a sąmpyercza yvsz ma odstąpycz

     [Gdyby niekto był pozwan pirwe, wtore, trzecie ku odpowiadaniu na żałobę dowoda, a ten to nie stanie (citatus non comparuerit), tegdy dla jego nieposłuszeństwa na trzeciem roku ma być zdan, a powodowi ma być przysądzona włostna dzierżawa, ... a sampierca już ma odstępić]

Derived terms

adjectives

• dowodny

 

Related terms

adverbs

• dowodnie

 

verbs

• dowieść pf, dowodzić impf

 

Descendants

• Masurian: dowód
• Polish: dowód
• Silesian: dowōd

References

• Boryś, Wiesław (2005) “wieść II”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “wieść II”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “dowód”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “dowód”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dowód”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish dowód. By surface analysis, deverbal from dowieść／dowodzić. Compare Kashubian dowód.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈdɔ.vut/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈdɔ.vot/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvut
• Syllabification: do‧wód

Noun

dowód m inan (diminutive dowodzik, related adjective dowodowy)

1. proof, piece of evidence (that which evinces the realness of something) [with na (+ accusative) ‘for what’]
   1. (law) evidence (anything admitted by a court to prove or disprove alleged matters of fact in a trial)
   2. (law) evidentiary proceedings

      Synonym: postępowanie dowodowe

   3. (Middle Polish) argument (fact or statement used to support a proposition)

      Synonym: argument

2. proof (document confirming something)

   Synonym: zaświadczenie

3. identity document, ID (document which may be used to prove a person's identity)

   Synonyms: dowód osobisty, dowód tożsamości

4. (sciences, logic, mathematics) proof (series of consecutive sentences proving the validity of some statement) [with na (+ accusative) ‘for what’]
5. (obsolete) attempt (try to achieve one's intention)
6. (obsolete) leadership; stimulus
7. (obsolete) school register

Declension

Declension of dowód

	singular	plural
nominative	dowód	dowody
genitive	dowodu	dowodów
dative	dowodowi	dowodom
accusative	dowód	dowody
instrumental	dowodem	dowodami
locative	dowodzie	dowodach
vocative	dowodzie	dowody

Derived terms

nouns

• dowód ontologiczny
• dowód osobisty
• dowód rzeczowy
• dowód wdzięczności

 

Related terms

adjectives

• bezdowodowy

 

adverbs

• bezdowodowo

 

verbs

• udowodnić pf, udowadniać impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dowód is one of the most used words in Polish, appearing 18 times in scientific texts, 6 times in news, 9 times in essays, 11 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 66 times, making it the 985th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• dowód in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dowód in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dowód”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “DOWÓD”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.09.2013
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dowód”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dowód”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dowód”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 543
• dowód in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego