مجمع روحانیون مبارز

مجمع روحانیون مبارز در سال ۱۳۶۶ و در آستانه انتخابات مجلس سوم از انشعاب روحانیوین چپ گرا به رهبری مهدی کروبی و محمد موسوی خوئینی‌ها از جامعه روحانیت مبارز تهران تشکیل شد.انشعاب از جامعه روحانیت با تایید کتبی روح الله خمینی صورت گرفت و این تشکل پیروزی گسترده ای در انتخابات مجلس سوم داشت.

پس از انتخاب علی خامنه ای ( یکی از اعضای جامعه روحانیت مبارز )به رهبری و پایان جنگ ، اصلاح قانون اساسی و حذف پست نخست وزیر و افزایش اختیارات رییس جمهوری ( هاشمی رفسنجانی) و نهایتا اعمال نظارت استصوابی در انتخابات مجلس چهارم ( که بر اساس آن کاندید های انتخابات توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند ) مجمع نفوذ خود را در دولت و مجلس از دست داد.

محمد خاتمی (تنها عضو مجمع در دولت هاشمی رفسنجانی)در پی افزایش فشار ها بر وی برای همراه شدن با نظریه «تهاجم فرهنگی» که از سوی علی خامنه ای مطرح شده بود، از پست وزارت فرهنگ استعفا داد.

پس از رد صلاحیت بسیاری از کاندید های مجمع در انتخایات مجلس چهارم، این تشکل بیانیه ای را مبنی بر کناره گیری از شرکت در انتخابات منتشر ساخت که روزنامه ها حاضر به انتشار آن نیز نشدند. بدین ترتیب مجمع اقدام به انتشار روزنامه سلام کرد که تا یک دهه بعد بعنوان تریبون اصلی جناح چپ جمهوری اسلامی فعالیت داشت و پس از انتشار نامه محرمانه سعید امامی ( از مقامان وزارت اطلاعات و متهم به دست داشتن در قتل های زنجیریه ای ) مبنی بر لزوم تحدید مطبوعات توقیف و پس از محامکمه در دادگاه ویژه روحانیت به مدت ۵ سال توقیف شد ، گرچه پس از پایان این مدت نیز منتشر نگردید.

رد صلاحیت گسترده کاندید های مجمع توسط شورای نگهبان به دلیل عدم التزام به اسلام یا ولایت فقیه در انتخابات مجلس پنجم در سال ۱۳۷۵ نیز تکرار شد و مجمع از این انتخابات نیز کنار کشید. اما یکسل بعد محمد خاتمی از اعضای مجمع به پیروزی بزرگ و غیر منتظره ای در انتخابات ریاست جمهوری هفتم دست یافت و با تفاوتی چشم گیر بر رقیف خود ناطق نوری پیروز شد. و دوران جدیدی در تاریخ جمهوری اسلامی آغاز گشت.

راه اندازی جبهه مشارکت ایران اسلامی در دوران اصلاحات و پیروزی بزرگ این حزب در انتخابات مجلس ششم ، نقش مجمع بعنوان رهبری جناح چپ را کاهش داد. اما مهدی کروبی توانست علیرغم آنکه در انتهای لیست نمایندگان راه یافته به مجلس ششم از تهران) قرار داشت با موافقت حزب مشارکت و سازمان مجاهدین ریاست مجلس را در اختیار گیرد. گرچه عملکرد وی در مقام رییس مجلس خصوصا در مواقعی همچون نامه خامنه ای برای عدم اصلاح قانون مطبوعات ( و تایید محدودیت های ایجاد شد در مجلس پنجم) ،رد صلاحیت بی سابقه در انتخابات مجلس هفتم و تحصن عده ای از نمایندگان در مجلس و... مورد انتقاد نیز بود.

مجمع در انتخابات مجلس هفتم شرکت کرد اما به موفقیتی نرسید. پس از انتخابات ریاست جمهوری ششم مهدی کروبی ( دبیر مجمع ) در اعتراض به عدم حمایت کامل از وی درانتخابات و همچنین برخی اختلاف مواضع به همراه برخی دیگر، از مجمع جدا شده و حزب اعتماد ملی را تاسیس کرد.گرچه در انتخابات های شوراهای سوم و مجلس هشتم به موفقیتی دست نیافت.

پس از کناره گیری کروبی ، محمد خاتمی به سمت رییس شورای سیاست گذاری و محمد موسوی خوئینی به سمت دبیر مجمع روحانیون انتخاب شد.