پرش به محتوا

سانحه سقوط بالگرد در ورزقان

مختصات: ۳۸°۴۳′۸″ شمالی ۴۶°۳۹′۱۷″ شرقی / ۳۸٫۷۱۸۸۹°شمالی ۴۶٫۶۵۴۷۲°شرقی / 38.71889; 46.65472
صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط Sinafe (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۲ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۴۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

Map
حادثه
تاریخ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳
۱۹ مه ۲۰۲۴؛ ۲ ماه پیش (۲۰۲۴-19}})
علتسقوط بالگرد در هوای بد
محل حادثهاوزی، بخش مرکزی شهرستان ورزقان، شهرستان ورزقان، آذربایجان شرقی، ایران
۳۸°۴۳′۸″ شمالی ۴۶°۳۹′۱۷″ شرقی / ۳۸٫۷۱۸۸۹°شمالی ۴۶٫۶۵۴۷۲°شرقی / 38.71889; 46.65472
هواگرد
نوعبالگرد بل ۲۱۲[۱]
شرکت هواپیمایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
شماره دم۶-۹۲۲۱[۲]
مبدا پروازسد خداآفرین، ایران
مقصدپالایشگاه نفت تبریز، ایران
سرنشینان۸
مسافرین۵
خدمه۳
کشته‌شدگان۸
بازماندگان۰

سقوط بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی حادثه سقوط بالگرد بل ۲۱۲ حامل ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور وقت جمهوری اسلامی است که در زمان طی مسیر خود از سد خداآفرین تا تبریز در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ در نزدیکی روستای اوزی ورزقان رخ داد. در این سانحه ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور وقت، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه وقت، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی، سید محمدعلی آل هاشم امام جمعه وقت تبریز و کادر محافظت و دو خلبان بالگرد جان خود را از دست دادند.[۳][۴] [۵][۶]

رئیسی برای افتتاح سد خداآفرین و سد قیز قلعه‌سی به استان آذربایجان شرقی سفر کرده بود.[۷][۸][۹][۱۰]

عملیات امداد و نجات به‌دلیل زمین‌های جنگلی انبوه و شرایط نامساعد جوی مانند باران و مه شدید با مشکلاتی مواجه بود.[۱۱][۱۲] در عملیات جست‌وجو از پهپادها، تیم‌های امداد و نجات، سگ‌های زنده‌یاب و برنامه کوپرنیک کمک گرفته شد.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

پیش از حادثه

رئیسی به همراه علی‌اف در مرز ایران–آذربایجان در روز حادثه. امیرعبداللهیان نیز در تصویر دیده می‌شود.

رئیسی که صبح ۳۰ اردیبهشت برای افتتاح سد قیز قلعه‌سی به نقطه مرزی جمهوری آذربایجان و ایران رفته بود، این سد را به‌همراه الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان افتتاح کرد.[۱۶] این سد، سومین پروژه مشترک ایران و آذربایجان بر روی رودخانه ارس است.[۱۷] روز پیش از حادثه، سازمان هواشناسی ایران برای وضع آب‌وهوای این منطقه هشدار نارنجی باران و مه صادر کرده بود.[۱۸][۱۹]

شرح حادثه

پس از افتتاح مجموعه، سید ابراهیم رئیسی، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، محمدعلی آل‌هاشم امام جمعه تبریز و مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی به همراه فرمانده یگان حفاظت رئیس‌جمهور با بالگرد به مقصد تبریز به راه افتادند.[۲۰] این بالگرد جزء کاروانی متشکل از سه بالگرد بود.[۲۱][۲۲] براساس گزارش تسنیم، حدود ساعت ۱۳:۳۰ چند تن از سرنشینان پیش از سقوط بالگرد اقدام به تماس اضطراری کرده‌اند.[۲۳] دو فروند دیگر از این بالگردها که حامل مهرداد بذرپاش وزیر راه و علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو بودند، به سلامت به تبریز رسیدند.

بالگرد در فاصلهٔ ۲ کیلومتری جنوب‌غرب روستای اوزی سقوط کرد.[۲۴] محل سقوط در منطقهٔ جنگلی دیزمار شناسایی شد که در شمال ورزقان واقع در استان آذربایجان شرقی قرار دارد.[۲۵]

پس از کشف بقایای بالگرد، مشخص شد که بالگرد با کوه برخورد کرده و پس از آن منفجر شده است. برخی اجساد پیداشده دارای سوختگی شدید بودند و برخی از آنها به درون دره پرتاب شده بودند.[۲۶][۱۲][۲۱][۲۷][۲۸]

در ابتدا مهر در گزارشی اعلام کرده بود به دلیل شرایط نامساعد جوی، بالگرد حامل رئیس‌جمهور فرود اضطراری داشته و قرار است به صورت زمینی مسیر بین خداآفرین و تبریز را طی کنند.[۲۹][۳۰]

همچنین خبرگزاری فارس با اعلام خبر سلامت رئیسی و هیئت همراه او نوشته:

دقایقی پیش هلی‌کوپتر حامل رئیس‌جمهور به‌دلیل مه‌آلود بودن هوای منطقه شمال آذربایجان شرقی بر زمین نشسته و هم‌اکنون کاروان رئیس‌جمهور به‌صورت زمینی راهی تبریز شده است.

[۳۱][۳۲]

امداد و نجات

۴۰ تیم واکنش سریع و پهپادهایی به محل حدودی سقوط اعزام شده‌اند اما عملیات امداد و نجات به‌دلیل شرایط نامساعد جوی با مشکلات مواجه شد و خبری از سلامت این افراد در دسترس نبود.[۲۱][۲۲] تصاویر ماهواره‌ای مؤسسه پلنت (به انگلیسی: Planet) از محل احتمالی سانحه بالگرد حامل رئیسی نشان می‌داد که شرایط آب‌وهوایی به شدت نامساعد است، به‌طوری که مه و ابر منطقه را احاطه کرده است.[۳۳][۳۴] مدیرکل هواشناسی آذربایجان شرقی گفت: «سامانه بارشی در منطقه حاکم است و تا فردا شب شاهد بارش در آن منطقه خواهیم بود.»[۳۵]

سخنگوی دولت علی بهادری جهرمی حدود ساعت ۲۰ اعلام کرد هنوز «هیچ خبر جدیدی» نیست.[۳۶] تا آن زمان به گزارش ایرنا، ۴۰ تیم امداد و جست‌وجوی تخصصی هلال احمر به همراه ۱۵ تیم از آذربایجان شرقی و استان‌های همجوار در حال جست‌وجو بودند.[۳۵] راضیه عالیشوندی، رئیس اتاق عملیات هلال احمر گفت: «چهار تیم به مختصاتی که سازمان هوا و فضا از محل وقوع حادثه داده است، نزدیک شده‌اند اما به‌دلیل وضعیت آب و هوا و مسیر به سختی کارشان پیش می‌رود.»[۳۷][۳۸]

حسین حاتمی، نماینده کلیبر (مکانی که بالگرد حامل رئیسی در آن سقوط کرده است) گفت پس از سقوط هیچ تماسی با سرنشینان بالگرد برقرار نشده است.[۳۹]

یانتس لنارچیچ، کمیسر اتحادیه اروپا در امور بشردوستانه و مدیریت بحران اعلام کرد: «با توجه به حادثه بالگرد حامل رئیس‌جمهور و وزیر خارجه ایران و بنا به درخواست تهران به کمک، ما در حال فعال کردن خدمات نقشه‌برداری واکنش سریع ماهواره‌ای کوپرنیک (به انگلیسی: Copernicus EMS) اتحادیه اروپا هستیم.»[۴۰][۴۱][۲۱][۴۲]

در پی این حادثه ایران از ترکیه و روسیه درخواست کمک کرد. در همین رابطه ترکیه اقدام به فرستادن پهپاد بیرقدار آکینجی و یک فروند بالگرد از نوع کوگار با قابلیت دید در شب به ایران کرد.[۴۳] همچنین ترکیه اعلام کرد۳۲ پرسنل جستجو و نجات کوهنورد و ۶ وسیله نقلیه از مدیریت استانی وان و ارزروم برای رسیدن به منطقه مورد نظر اعزام شده‌اند.[۴۴][۴۵][۴۶][۴۷]

همچنین در پی بروز این سانحه پوتین با سفیر ایران در روسیه دیدار داشته[۴۸] و پس از آن دفتر ریاست جمهوری روسیه از آماده‌سازی بالگرد و ۶۰ امدادگر برای جستجوی هلیکوپتر رئیس‌جمهور ایران خبر داد.[۴۹]

بر اساس اعلام برخی از منابع پهپاد بیرقدار آکینجی مختصات سقوط هلیکوپتر را یافته و به ایران گزارش داده است.[۲۶][۵۰][۵۱][۵۲][۵۳][۵۴] فرایند عملیات جستجوی پهپاد بیرقدار آکینجی توسط رسانه‌های ترکیه به صورت زنده پخش شد. این عملیات نزدیک به یک میلیون نفر بیننده داشت.[۵۵]

عبدالقادر اورال اوغلو ، وزیر حمل و نقل ترکیه، با اشاره به پوشش ایران توسط ترکیه در منطقه مسئولیت خود در واکنش به شرایط اضطراری، گفت که با شنیدن خبر سقوط هلیکوپتر سیگنالی از آن دریافت نکرده‌اند که نشان می‌دهد هوانورد، یا سیستم سیگنال را روشن نکرده است، یا چنین سیستمی نداشته. [۵۶]

صبح فردای حادثه، اجساد کشته‌شدگان به تبریز منتقل شد.[۲۶]

تلفات

در ابتدا گفته شده بود که در این سانحه، ۹ تن کشته شدند.[۵۷] اما بعداً تعداد کشته‌ها ۸ نفر اعلام شدند.[۵۸] اسامی آنها به شرح زیر است:

  1. سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور[۵۷]
  2. سید محمدعلی آل‌هاشم، نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه تبریز[۵۷]
  3. مالک رحمتی، استاندار آذربایجان شرقی[۵۷]
  4. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه[۵۷]
  5. سرتیپ دوم پاسدار سید مهدی موسوی، فرمانده یگان حفاظت رئیس‌جمهور[۵۷]
  6. سرهنگ سید طاهر مصطفوی، خلبان[۵۹][۶۰]
  7. سرهنگ محسن دریانوش، کمک خلبان[۵۹][۶۰]
  8. سرگرد بهروز قدیمی، مهندس پرواز[۶۰]

پیامدها

طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی، در صورت فوت، عزل، استعفاء، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس‌جمهور، معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت‌های وی را برعهده می‌گیرد. در این مدت شورایی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضاییه و معاون اول رئیس‌جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود[۶۱] بر همین اساس محمد مخبر با فرمان خامنه‌ای به سمت مدیریت قوهٔ مجریه منصوب شد.[۶۲][۶۳][۶۴]

محمد مخبر نیز بر اساس اصل ۱۳۵ قانون اساسی ایران علی باقری کنی را به سرپرستی وزارت خارجه منصوب کرد[۲۶][۶۵][۶۶]

واکنش‌ها به سانحه

واکنش به مرگ او ایرانیان به ویژه در فضای مجازی به دو صورت بود، گروهی از ایرانیان پس از این حادثه به شادی پرداختند و حامیان حکومت به عزاداری مشغول شدند. مخالفان جمهوری اسلامی و آسیب‌دیدگان اعتراضات ۱۴۰۱، با خرسندی از این حادثه یاد کرده و تصاویری از خوشحالی و سرور خود منتشر کرده‌اند.[۶۷] متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت شادی مردم ایران از مرگ ابراهیم رئیسی را «قطعاً درک می‌کند».[۶۸] بسیاری از بازیگران سینما، تئاتر و تلویزیون در داخل ایران در واکنش به خبر مرگ او به دلیل شرایط امنیتی حاکم بر کشور سکوت اختیار کردند. اما برخی هنرمندان خارج از کشور با توجه به نداشتن ملاحظات امنیتی عکس‌العمل‌های آزادتری در ابراز عقاید خود داشتند.[۶۹]

داخلی

پیش از اعلام درگذشت سرنشینان

  • صدا و سیما مراسم‌های دعا برای حادثه سقوط بالگرد را به‌صورت زنده پخش کرد و خبرگزاری فارس به خوانندگان توصیه کرد برای سلامتی رئیسی دعا کنند.[۷۰]
  • خبرگزاری آناتولی در بخش‌های خبری خود تصاویر مربوط به پهپاد آکینجی که برای عملیات یافتن لاشه هلیکوپتر آمده بود را به‌صورت زنده نشان می‌داد.[۷۱][۷۲]
  • دادستان تهران به برخی از رسانه‌هایی که اقدام به پخش اخبار «کذب» کرده‌اند تذکر داد.[۷۳]
  • سید علی خامنه‌ای، رهبر ایران، اظهار امیدواری کرد و گفت: «ملت ایران نگران و دلواپس نباشند، هیچ اختلالی در کار کشور به وجود نمی‌آید.»[۷۴]
  • سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به سازمان نیروهای مسلح دستور داد که برای تفحص و امدادرسانی در سانحه بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور و همراهان وی از کلیه امکانات، تجهیزات و ظرفیت‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فراجا استفاده شود.[۷۵]
  • سید محمد خاتمی پنجمین رئیس‌جمهور ایران: «با نگرانی در این شرایط خاص کشور، اخبار نگران کننده در مورد سقوط بالگرد رئیس‌جمهور و همراهان را پیگیری و برای سلامت ایشان و همراهان دعا می‌کنم.»[۷۶]
  • انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ با انتشار بیانه‌ای گفت «در شب هجدهم دی‌ماه ۱۳۹۸ ابراهیم رییسی از اعضای شورای عالی امنیت ملی در حکومت اسلامی بود. او نه تنها در باز گذاشتن آسمان ایران و شلیک به پرواز PS752 نقش داشت بلکه از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تقدیر کرد و به عنوان رئیس قوهٔ قضاییه تمام تلاشش را به کار بست تا تلاش خانواده‌ها در ایران برای یافتن حقیقت با بن‌بست مواجه شود.»[۷۷]
  • سازمان حقوق بشری هه‌نگاو در واکنش به مرگ ابراهیم رئیسی در سقوط بالگرد نوشت: «در بهترین حالت باید اعضا چنین هیئت مرگ و سازمان‌دهندگان جنایت‌های وسیع جمهوری اسلامی را پشت میله دادگاه‌های جنایت علیه بشریت دید.»[۷۸]
  • شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران با اشاره به مرگ ابراهیم رئیسی در بیانیه‌ای نوشت «امیدوار است کسانی که در کودک‌کشی به ویژه در ایران دستی داشته‌اند در دادگاهی مردمی و عادلانه به سزای اعمال خود برسند».[۷۸]
کشورهایی که به دلیل درگذشت رئیسی رئیس‌جمهور ایران عزای عمومی اعلام کردند.

پس از اعلام درگذشت سرنشینان

محمد جواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه در شبکه ایکس درگذشت سرنشینان را تسلیت گفت.[۷۹] ظریف در گفت و گوی تلفنی با صدا و سیما گفت: «یکی از مقصران اصلی فاجعه دیروز آمریکاست که علیرغم دستور دیوان بین‌المللی دادگستری فروش قطعات هواپیما و هوانوردی را به ایران تحریم کرده و اجازه نمی‌دهد مردم ایران از امکانات خوب هوانوردی برخوردار باشند.»[۸۰]

سید محمد خاتمی،[۸۱] محمود احمدی‌نژاد[۸۲] و حسن روحانی[۸۳] از روسای پیشین ریاست جمهوری بودند که هر یک این حادثه را تسلیت گفتند. سید علی خامنه‌ای نیز در پیامی با اشاره به «درگذشت شهادت‌گونه» رئیسی و همراهانش اعلام پنج روز عزای عمومی کرد.[۸۴]

باشگاه‌های فوتبالی همچون استقلال[۸۵] و پرسپولیس[۸۶] هر یک در پیام‌های جداگانه تسلیت گفتند. همچنین تیم ملی فوتبال ایران در پیامی تسلیت گفت.[۸۷] امیر قلعه نویی، سرمربی وقت تیم ملی فوتبال در پیام جداگانه‌ای گفت: «او خادم‌الرضا علیه‌السلام و رئیس‌جمهور ملتی بود که صادقانه در مسیر خدمت به آن، گام برمی‌داشت.»[۸۸]

بین‌المللی

  • ایالات متحده آمریکا وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که از این حادثه آگاه است. به گفته کاخ سفید، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در جریان این حادثه قرار گرفت.[۸۹][۹۰]سپس این وزارت‌خانه مرگ رئیسی را تسلیت گفت.[۹۱]
  • اتحادیه اروپا شارل میشل، رئیس شورای اروپا در شبکه اجتماعی اِکْس نوشت: «ما همراه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا و شرکا، وضعیت را از نزدیک زیر نظر داریم.»[۹۲]
  • روسیه ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه با بیان اینکه اطلاعات مربوط به سانحه بالگرد حامل مقامات بلندپایه ایران از جمله رئیس‌جمهور این کشور را از نزدیک رصد می‌کنیم؛ افزود: «امیدواریم سرنشینان بالگرد در سلامت باشند و خطری جانشان را تهدید نکند. روسیه آماده کمک به جستجوی بالگرد مفقود شده حامل رئیس‌جمهور ایران و تحقیقات دربارهٔ علت این حادثه است.»[۹۳][۹۴]
  • پاکستان شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان با ابراز نگرانی از گزارش‌های اخیر مبنی بر سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و همراهانش، گفت فکر و دعای او با رئیس‌جمهور رئیسی و ملت ایران است.[۹۵]
  • عراق محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق پس از این حادثه به وزارت کشور، هلال احمر عراق و طرف‌های مرتبط برای ارائه امکانات موجود به جمهوری اسلامی ایران برای یافتن بالگرد رئیس‌جمهوری ایران که در شمال ایران ناپدیده شده، دستور داد.[۹۶]
  • جمهوری آذربایجان الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان پس از این حادثه در شبکه اجتماعی اِکْس نوشت: «دعای ما از خداوند متعال با رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی و هیئت همراه وی است. جمهوری آذربایجان به عنوان کشوری همسایه، دوست و برادر آماده ارائه انواع حمایت‌ها می‌باشد.»[۹۷]
  • ترکیه رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در پیامی اعلام کرد: «از سانحه هوایی که برای رئیس‌جمهور ایران پیش آمده بسیار متأسف هستیم» همچنین وزارت امور خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «تحولات درخصوص سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را با نگرانی دنبال می‌کنیم. امیدواریم رئیس‌جمهور و مسئولان ایرانی سلامت باشند.»[۹۸]
  • هند نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند ضمن اظهار تأسف از این سانحه، اعلام کرد: «ما در این ساعت سخت با مردم ایران اعلام همبستگی می‌کنیم و برای رئیس‌جمهور و اطرافیانش دعا می‌کنیم»[۹۹]
  • کوبا میگل دایاز-کانل رئیس‌جمهور کوبا همبستگی خود با رهبر ایران و بهترین امیدها و آرزوهای خود برای یافتن رئیس‌جمهور ایران و همراهان وی را ابراز کرد.[۱۰۰]
  • عمان دولت عمان در بیانیه‌ای اعلام کرد که با نگرانی شدید ناپدید شدن بالگرد رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کند و آماده پشتیبانی و همکاری با ایران است.[۱۰۰]
  • لبنان وزارت امور خارجه لبنان اعلام کرد: «ما بر همدردی خود با دولت و مردم ایران در این مصیبت تأکید می‌کنیم و برای رئیس‌جمهور ایران و اطرافیانش آرزوی سلامتی داریم.»[۱۰۰]
  • ونزوئلا وزیر امور خارجه ونزوئلا اعلام کرد که رئیس‌جمهور نیکلاس مادورو از نزدیک حوادث مربوط به سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی را دنبال می‌کند.[۱۰۰]
  • مصر گروه اخوان المسلمین ضمن ابراز تاسف نسبت به ناپدیدشدن بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران و هیئت همراه وی، برای آنان آرزوی سلامتی کرد.[۱۰۰]
  • یمن محمد عبدالسلام سخنگوی انصارالله یمن از حادثه پیش آمده ابراز تاسف کرد.[۱۰۰]
  • عراق سید عمار حکیم، رئیس جریان حکمت ملی عراق در پیامی نسبت به اخبار مربوط به وضعیت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و هیئت وزارتی و دولتی همراهش ابراز نگرانی کرد.[۱۰۰]
  • مصر وزارت خارجه مصر در واکنش به سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور کشورمان و هیئت همراه ایشان با دولت و ملت ایران ابراز هم‌بستگی کرد.[۱۰۰]
  • سازمان ملل متحد سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد امروز یکشنبه و به دنبال حادثه سقوط بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران با صدور بیانیه ای اعلام کرد: آنتونیو گوترش با نگرانی اخبار مربوط به وقوع سانحه برای بالگرد رئیس‌جمهور ایران را پیگیری می‌کند.[۱۰۰]
  • سوریه وزارت خارجه سوریه با انتشار بیانیه ای ضمن ابراز نگرانی از حادثه فرود اضطراری بالگرد حامل ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران اعلام کرد تلاش‌های‌های نهادها و تیم‌های امداد و نجات برای دسترسی به محل این حادثه را دنبال می‌کند.[۱۰۰]
  • اردن وزارت خارجه اردن از حادثه رخ داده، ابراز نگرانی کرد.[۱۰۰]
  • اقلیم کردستان نچیروان ادریس بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق ضمن ابراز نگرانی دربارهٔ وضعیت سلامتی رئیس‌جمهور کشورمان برای سلامتی وی و همراهانش دعا کرد.[۱۰۰]
  • کویت وزارت خارجه کویت با صدور بیانیه ای از حادثه پیش آمده ابراز نگرانی کرد.[۱۰۰]
  • قطر «ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت خارجه قطر ضمن ابراز نگرانی و آرزوی سلامتی برای رئیس‌جمهور از آمادگی این کشور در پشتیبانی این سانحه خبر داد.[۱۰۰]
  • جنبش مقاومت اسلامی حماس طی بیانیه‌ای اعلام کرد: ما در جنبش مقاومت اسلامی حماس با اهتمام و نگرانی فراوان پیگیر اخبار مربوط به حادثه فرود اضطراری بالگرد هستیم.[۱۰۰]
  • عربستان سعودی وزارت خارجه عربستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: «با نگرانی فراوان اخبار منتشرشده از سوی رسانه‌ها در خصوص بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کنیم.»[۱۰۰]
  • وزارت امور خارجه ارمنستان با صدور بیانیه ای اعلام کرد: فکر و دعای ما با رئیس‌جمهور، امیرعبداللهیان وزیر و همه افراد حاضر در صحنه است. در حالی که عملیات امداد و نجات ادامه دارد، ارمنستان به عنوان همسایه نزدیک و دوست ایران آماده حمایت‌های لازم است.
  • اسرائیل اردان نماینده اسرائیل در سازمان ملل روز دوشنبه با انتشار ویدیویی در «ایکس» به ادای احترام اعضای شورای امنیت به مرگ ابراهیم رئیسی و همراهانش واکنش نشان داد و این اقدام را «افتضاح» خواند و گفت «شورای امنیت سازمان ملل متحد امروز ۳۱ اردیبهشت به یاد رئیس‌جمهور قاتل ایران که مسئول قتل هزاران نفر است، یک دقیقه سکوت کرد، آینده شورای امنیت چیست؟ سکوت برای مرگ هیتلر؟!.»[۱۰۱]
  • لیتوانی گابریلیوس لندزبرگیس وزیر امور خارجه لیتوانی با انتشار پستی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «وقتی جمهوری اسلامی در حال ارسال پهپادهایی برای استفاده علیه غیرنظامیان اوکراین است، نمی‌توان برایشان پیام تسلیت فرستاد.»[۱۰۲]
  • رضا پهلوی با اشاره به شادمانی «ملت ایران و به‌ویژه خانواده‌های قربانیان سیاسی» از مرگ رئیسی، گفت: «شاید تنها افسوس‌شان این است که او سقوط جمهوری اسلامی را ندید و برای جرم و جنایت‌هایش محاکمه نشد.»[۱۰۳]
  • چارلی وایمرز، عضو پارلمان اروپا، نیز از جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خواست به نمایندگی از او به جمهوری اسلامی تسلیت نگوید.[۱۰۴]
  • گروهی از مردم غزه برای مرگ رئیسی ابراز شادمانی کردند. یکی از آوارگان فلسطینی به خبرگزاری فرانسه گفت رئیسی «برای ما و غزه هیچ اهمیتی ندارد».[۱۰۵]
  • تام کاتن سناتور جمهوری‌خواه در توییتی نوشت: «در زمان قصاب تهران، ایران تروریست‌ها را مسلح می‌کرد و به آنان کمک می‌کرد. ابراز تسلیت برای مرگ این هیولا مایه شرمساری است.»[۷۸]
  • شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل در واکنش نوشت: «در کنار تمام خانواده‌های دادخواهی هستم که با هر اتفاقی، بی‌شک زخم‌هایشان سر باز می‌کند، در کنار خانواده‌های ناپدید شدگان قهری هستم و به ویژه دستان مادر سعید زینالی را می‌فشارم؛ به همه شما می‌گویم راه شما و آرمان ارزشمند شما ادامه دارد در حالی که جنایتکاران، یکی بعد از دیگری در میان شادی مردم از صحنهٔ روزگار حذف می‌شوند».[۶۷]
  • خیرت ویلدرس، سیاستمدار هلندی رهبر حزب «برای آزادی» در انتقاد از پیام تسلیت رئیس شورای اتحادیه اروپا نوشت: نه از طرف من! (از طرف من تسلیت نگو!) وی در همین راستا با نوشتن جمله «همبستگی اتحادیه اروپا با شر!» نسبت به همکاری کمیسر مدیریت بحران اتحادیه اروپا واکنش نشان داد.[۱۰۶]
  • بنژامن حداد، نماینده حزب حاکم فرانسه پیام تسلیت اتحادیه اروپا در خصوص سانحه بالگرد رئیسی مورد انتقاد قرار داد و گفت: «تسلیت به رژیم تئوکراتیک ایران که جوانان آزادیخواه خود را حلق آویز می‌کند، به همسایگان خود حمله می‌کند، پهپادهایی را تولید می‌کند که غیرنظامیان اوکراینی را می‌کشد، رژیمی که از تروریسم حمایت می‌کند؟»[۱۰۶]

تهدید و بازداشت شهروندان

فردای پس از حادثه سقوط بالگرد و اعلام کشته شدن رئیسی، حامیان جمهوری اسلامی در حالی در میدان ولیعصر تجمع کردند که پیش‌تر، نهادهای قضایی و امنیتی دربارهٔ تبعات ابراز واکنش‌های متفاوت با موضع رسمی حکومت، مردم را تهدید به واکنش سخت کرده بودند.

مقام‌های قضایی، امنیتی و پلیس فتا[۱۰۷] روزنامه‌نگاران و کاربران فضای مجازی را به‌علت واکنش به مرگ رئیسی و سقوط بالگرد با عنوان اقدام به «توهین» یا «مخدوش ساختن امنیت روانی جامعه و تشویش اذهان عمومی» تهدید به برخورد شدید کردند.[۱۰۸][۱۰۹] محمد موحدی آزاد، دادستان کل کشور، طی بخشنامه‌ای کاربران رسانه‌های اجتماعی را تهدید به «برخورد سریع، مؤثر و بازدارنده» کرد.[۱۰۸] برخی هنرمندان، ورزشکاران و فعالان از تماس نهادهای امنیتی همچون وزارت اطلاعات خبر دادند و اعلام کردند که از آنها خواسته شده توییت‌ها یا پست‌های خود را حذف کرده و طی روزهای پیش رو مطلبی منتشر نکنند.[۱۱۰] «رضا ببرنژاد»، برادر دادخواه «مهدی ببرنژاد» از کشته‌شدگان خیزش زن، زندگی، آزادی به‌علت انتشار ویدیوی رقص برادرش توسط اطلاعات سپاه در قوچان بازداشت شد.[۱۱۱][۱۱۲] «شقایق محمدی»، همسر «حسین مرادمند»، بازیکن فوتبال تیم استقلال به‌دلیل انتشار بخشی از شعر حافظ با عنوان «ظالم نَبُرد راه به منزل» توسط وزارت اطلاعات احضار شد.[۱۰۸] اکبر یوسفی شهروند ملکانی به‌علت انتشار یک استوری با عنوان «امیدوارم جنگل آسیبی ندیده باشد» بازداشت و پس از یک روز با قرار وثیقه آزاد شد.[۱۱۳]

پلیس فتا برای ۸۰ سایت به اتهام توهین به سقوط بالگرد رئیسی به‌دلیل انتشار مصادیق توهین‌آمیز و شایعه دربارهٔ سانحه بالگرد حامل رئیس‌جمهور و همراهانش پرونده تشکیل داد.[۱۱۴][۱۱۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. "Bell 212: The missing helicopter carrying Iran's president". Al Jazeera. Retrieved 20 May 2024.
  2. "Islamic Republic of Iran Air Force 6-9221 | ASN accident description". Aviation-safety.net (به انگلیسی). Flight Safety Foundation. Retrieved 20 May 2024.
  3. «تصاویر پهپادی از لحظه کشف هلیکوپتر رئیسی». تابناک. ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  4. Fassihi, Farnaz (19 May 2024). "Helicopter Carrying Iran's President Has Crashed, State Media Reports". The New York Times. Archived from the original on 19 May 2024. Retrieved 19 May 2024.
  5. "'No signs of helicopter's occupants being alive': Red Crescent". Al Jazeera. 20 May 2024. Archived from the original on 2024-05-20. Retrieved 20 May 2024.
  6. «سید ابراهیم رییسی به شهادت رسید». خبرگزاری مهر. ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  7. Reuters.com. "Helicopter carrying Iran's President Raisi crashes, search under way" (به انگلیسی).
  8. "Helicopter carrying Iran's president suffers a 'hard landing,' state TV says without further details". Associated Press (به انگلیسی). 19 May 2024. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |urltrad=، |subscription= و |coauthors= (help).
  9. "Helicopter in group carrying Iran's President Raisi makes rough landing, says minister". Reuters (به انگلیسی). 19 May 2024. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameters: |urltrad=، |subscription= و |coauthors= (help)
  10. «Qiz-Qalasi Dam symbol of cooperation between Tehran, Baku». Mehr News Agency (19 May 2024).
  11. «وزیر کشور:منتظریم گروه‌های امدادی به‌محل حادثه بالگرد رئیس‌جمهور برسند». خبرگزاری صداوسیما. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ Raice, Shayndi; Eqbali, Aresu (19 May 2024). "Iran Says Helicopter Carrying Its President Is Missing After 'Difficult Landing'". The Wall Street Journal. Archived from the original on 19 May 2024. Retrieved 19 May 2024. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «WSJInfo» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  13. "EU activates mapping service to aid search effort". BBC News. 19 May 2024. Archived from the original on 19 May 2024. Retrieved 19 May 2024.
  14. "Iranian president Ebrahim Raisi and foreign minister killed in helicopter crash – live updates". The Guadian.
  15. Radford, Antoinette; Andone, Dakin; Shen, Michelle; Almasy, Steve; and Meyer, Matt (19 May 2024). "Live updates: Iranian President Raisi involved in helicopter crash". CNN. Archived from the original on 19 May 2024. Retrieved 19 May 2024.
  16. "Ceremony to commission "Khudafarin" hydroelectric complex and inaugurate "Giz Galasi" hydroelectric complex was held with participation of Azerbaijani and Iranian Presidents". Azerbaijan State News Agency. 19 May 2024. Retrieved 20 May 2024.
  17. «افتتاح سد قیزقلعه‌سی با حضور رؤسای جمهور ایران و آذربایجان - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۹.
  18. «روایت خبرنگار تسنیم از منطقه سانحه بالگرد رئیس‌جمهور + فیلم - تسنیم». خبرگزاری تسنیم. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۹.
  19. «روایت خبرنگار تسنیم از منطقه سانحه بالگرد رئیس‌جمهور + فیلم - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۹.
  20. Catherine Frammery (20 mai 2024). "En Iran, neuf morts dans un vieil hélicoptère, des questions bien plus nombreuses". Le Temps (به فرانسوی). Retrieved 20 May 2024. {{cite web}}: Check date values in: |year= (help); Cite has empty unknown parameters: |urltrad=، |subscription= و |coauthors= (help).
  21. ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ ۲۱٫۳ «بالگرد حامل رئیس‌جمهور دچار سانحه شد+ اسامی همراهان». ایرنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «:0» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ «اعزام پهپادها و تیم‌های امدادی هلال احمر به محل حادثه برای بالگرد کاروان همراه رئیس‌جمهور». 19 مه 2024. ایسنا. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۴.
  23. فصیحی، فرناز (۲۰۲۴-۰۵-۱۹). «Helicopter Carrying Iran's President Has Crashed, State Media Reports» (به انگلیسی). نیویورک تایمز. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  24. "اخبار حادثه سقوط بالگرد/ شهادت رئیس‌جمهور، وزیر خارجه و همراهان". خبرگزاری مهر. 20 May 2024.
  25. "President Raisi's helicopter crashes in Iran: What we know so far". الجزیره. ۲۰ مه ۲۰۲۴. Retrieved 20 May 2024.
  26. ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ ۲۶٫۳ «با پیداشدن لاشه هلی‌کوپتر حامل رئیس‌جمهور ایران؛ کشته شدن ابراهیم رئیسی و هیئت همراه تأیید شد». euronews. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «:2» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  27. "Iranian president Ebrahim Raisi and foreign minister killed in helicopter crash – live updates". The Guadian. 20 May 2024. Retrieved 20 May 2024.
  28. "Death in the fog: the grim search for Raisi's helicopter". France 24. 2024-05-20. Retrieved 2024-05-20.
  29. «فرود اضطراری هلیکوپتر حامل رئیس‌جمهور». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  30. «دلیل سفر زمینی رئیس‌جمهور به تبریز مشخص شد». اقتصادنیوز به نقل از مهر. ۲۰۲۴-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  31. https://www.moniban.ir/بخش-سیاسی-3/215849-خبرگزاری-فارس-رئیسی-سالم-است-او-به-صورت-زمینی-راهی-تبریز-شده
  32. https://hammihanonline.ir/بخش-تیتر-یک-14/16388-ارسباران
  33. «تصاویر ماهواره‌ای از منطقه احتمالی سانحه بالگرد ابراهیم رئیسی». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۴.
  34. "Iran's hard-line president still missing after likely helicopter crash in foggy, mountainous region". Associated Press News. 2024-05-20. Archived from the original on 19 May 2024. Retrieved 2024-05-20.
  35. ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ «ادامه بارندگی در محل سانحه». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۴.
  36. «سخنگوی دولت: هیچ خبر جدیدی نداریم». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۴.
  37. «رئیس اتاق عملیات هلال احمر: به دلیل وضعیت بد آب‌وهوا و مسیر، امداد و نجات به‌سختی پیش می‌رود». 19 مه 2024. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۴.
  38. Motamedi, Maziar (2024-05-19). "Search under way after helicopter carrying Iran's president Raisi crashes". Al Jazeera (به انگلیسی). Archived from the original on 19 May 2024. Retrieved 2024-05-19.
  39. «تیم‌های نظامی، امدادی و انتظامی به دنبال بالگرد رئیسی /نماینده خداآفرین: هوا مه‌آلود و منطقه کوهستانی است، انشالله اتفاقی نیفتاده است». 19 مه 2024. خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۴.
  40. «کمیسر اتحادیه‌اروپا در امور بشردوستانه و مدیریت بحران: فعال شدن نقشه‌برداری ماهواره‌ای اروپا برای تشخیص محل سقوط بالگرد». خبرگزاری مهر. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  41. «اتحادیه اروپا یک سامانه را برای یافتن رئیسی فعال کرد». همشهری آنلاین. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  42. "EU unterstützt Iran bei der Suche". zentralplus.ch. Zentralplus. 2024-05-20. Retrieved 2024-05-20.
  43. "Türkiye's Akinci UAV identifies source of heat suspected to be crash site of Iranian president's helicopter". aa.com.tr (به ترکی استانبولی). Anadolu Agency. 2024-05-20. Archived from the original on 20 May 2024. Retrieved 2024-05-20.
  44. https://www.eghtesadnews.com/بخش-اخبار-سایر-رسانه-ها-61/647926-کمک-های-ترکیه-راهی-ایران-شدند
  45. https://www.trt.net.tr/persian/yrn/2024/05/19/lm-amdgy-trkhyh-bry-khmkh-bh-mlyt-jstjwy-hlykhwptr-hml-ry-ysy-w-hmrhn-2141377
  46. https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/4071233-درخواست-ایران-از-ترکیه-برای-بالگرد-دید-در-شب
  47. https://www.iranintl.com/202405206452
  48. https://www.asriran.com/fa/news/967874/دستیار-پوتین-تمام-ظرفیت‌های-روسیه-برای-کمک-به-ایران-آماده-است
  49. https://www.asriran.com/fa/news/967874/دستیار-پوتین-تمام-ظرفیت‌های-روسیه-برای-کمک-به-ایران-آماده-است
  50. https://www.aa.com.tr/tr/gundem/akinci-iha-iran-cumhurbaskani-reisi-yi-tasiyan-helikopterin-enkaz-bolgesini-tespit-edip-yurda-dondu/3224322
  51. https://m.haber7.com/dunya/haber/3425566-akinci-iha-dunyada-bir-ilki-basardi
  52. https://www.hamshahrionline.ir/news/853444/فوری-پهپاد-آکینجی-سرنخی-از-محل-دقیق-سانحه-بالگرد-حامل-رئیس
  53. https://www.aa.com.tr/fa/ایران/پهپاد-آکینجی-با-موفقیت-محل-سقوط-بالگرد-حامل-رئیس-جمهور-ایران-را-شناسایی-کرد/3225024
  54. "Türkiye's Akinci UAV identifies source of heat suspected to be crash site of Iranian president's helicopter". aa.com.tr (به ترکی استانبولی). Anadolu Agency. 2024-05-20. Archived from the original on 20 May 2024. Retrieved 2024-05-20.
  55. https://www.entekhab.ir/fa/news/784541/یک-میلیون-بیننده-به-صورت-زنده-عملیات-جستجوی-پهپاد-ترکیه-برای-یافتن-بالگرد-رئیسی-را-تماشا-کردند
  56. "Iran announces five days of mourning after President Raisi's death". Al Jazeera. 2024-05-21. Archived from the original on 21 May 2024. Retrieved 2024-05-21.
  57. ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ ۵۷٫۲ ۵۷٫۳ ۵۷٫۴ ۵۷٫۵ «اسامی شهدای حادثه سقوط بالگرد +جزئیات». www.khabaronline.ir. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  58. «پیکر رئیس‌جمهور دچار سوختگی نشده است /شهدا ۸ نفر هستند /پیکرها در حال انتقال به تبریز است». www.khabaronline.ir. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  59. ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ «تصاویر ۲ خلبان شهید شده در حادثه بالگرد حامل رئیس‌جمهور». www.khabaronline.ir. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  60. ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ ۶۰٫۲ «اسامی ۳ خلبان شهید شده در سانحه بالگرد رئیس‌جمهور». www.khabaronline.ir. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  61. https://davoudabadi.ir/page/9107245/اصل-131-قانون-اساسی-جمهوری-اسلامی-ایران
  62. https://www.ekhtebar.ir/محمد-مخبر-دزفولی؛-جانشین-رئیسجمهور-ا/
  63. https://iranwire.com/fa/features/129671-۵۰-روز-فرصت-برای-بقا-درباره-محمد-مخبر-چه-میدانیم/
  64. https://www.bbc.com/persian/articles/cv225zej9m3o
  65. https://www.iranintl.com/202405209206
  66. https://mfa.gov.ir/portal/newsview/745551
  67. ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ «واکنش‌ها به مرگ ابراهیم رئیسی همزمان با اعلام ۵ روز عزای عمومی در ایران». بی‌بی‌سی فارسی.
  68. «برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در روز ۸ تیر». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  69. «مرگ رئیسی؛ تعطیل سراسری چهارشنبه و لغو امتحانات دانش‌آموزان – DW – ۱۴۰۳/۲/۳۱». dw.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  70. Badshah, Nadeem; Lowe, Yohannes; Murray, Jessica; Badshah (now), Nadeem; Murray (earlier), Jessica (2024-05-19). "Helicopter carrying Iran's president crashes in mountains, official says – Middle East live". The Guardian (به انگلیسی). ISSN 0261-3077. Retrieved 2024-05-19.
  71. https://www.aa.com.tr/fa/ایران/پهپاد-آکینجی-با-موفقیت-محل-سقوط-بالگرد-حامل-رئیس-جمهور-ایران-را-شناسایی-کرد/3225024
  72. https://www.aa.com.tr/fa/ایران/سلجوق-بایراکدار-پهپاد-آکینجی-درحال-پایش-منطقه-است/3224257
  73. «تذکر دادستانی تهران به برخی افراد رسانه‌ای». همشهری آنلاین. ۱۹ مه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۲۴.
  74. «دعای رهبر انقلاب برای سلامتی رئیس‌جمهور در دیدار جمعی از خانواده‌های سپاهیان پاسدار». khamenei.ir. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  75. «سرلشکر باقری به نیروهای مسلح دستور داد همه ظرفیت‌های ارتش، سپاه و فراجا برای امدادرسانی به بالگرد حامل رئیس‌جمهور به کارگرفته شود». ایسنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  76. «واکنش سید محمد خاتمی به حادثه برای بالگرد رئیسی». انتخاب. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  77. reera_user (۲۰۲۴-۰۵-۲۰). «بیانیه انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ در مورد مرگ ابراهیم رئیسی». The Association of Families of Flight PS752 Victims / PS752 انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز | PS752Justice. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  78. ۷۸٫۰ ۷۸٫۱ ۷۸٫۲ «برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در روز ۸ تیر». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  79. «تسلیت ظریف در پی شهادت رئیس‌جمهور، وزیر خارجه و هیئت همراه». ایسنا.
  80. «ظریف: یکی از مقصران اصلی فاجعه سقوط بالگرد آمریکا است». همشهری آنلاین.
  81. «سید محمد خاتمی با تسلیت شهادت رئیس‌جمهور کشورمان و همراهان: شهادت رئیس‌جمهور و همراهان خدمتگزارشان حادثه‌ای دردناک و خسارت بار است». ایسنا.
  82. «تسلیت احمدی‌نژاد در پی شهادت رئیس‌جمهوری و هیئت همراه». مشرق نیوز.
  83. «پیام حسن روحانی درپی شهادت رئیس‌جمهور/ صفحه تلخی در کتاب انقلاب رقم زد». دنیای اقتصاد.
  84. «پیام تسلیت در پی درگذشت شهادت‌گونه حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی رئیس‌جمهور و همراهانش». www.leader.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  85. «پیام تسلیت باشگاه استقلال به مناسبت شهادت ابراهیم رییسی». رکنا.
  86. «باشگاه پرسپولیس: تسلیت شهادت آیت‌الله رئیسی». ورزش سه.
  87. «سید شهیدان خدمت؛ پیام تسلیت اعضای تیم ملی ایران در پی شهادت رئیس‌جمهور». خبرگزاری مهر.
  88. «قلعه‌نویی: شهادت رئیس‌جمهور و همراهانش، پاداش الهی بود». عصر ایران.
  89. "US comments on reports of accident". Al Jazeera. 19 May 2024. Retrieved 19 May 2024.
  90. جهان، Fararu | فرارو | اخبار روز ایران و (۲۰۲۴-۰۵-۲۱). «اولین واکنش بایدن به سانحه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  91. «وزارت خارجه آمریکا مرگ رئیسی را تسلیت گفت». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  92. «اتحادیه اروپا: گزارش‌ها دربارهٔ حادثه بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران را دنبال می‌کنیم». شرق. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  93. «واکنش روسیه به سقوط بالگرد حامل «سید ابراهیم رئیسی»». خبرگزاری مهر. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  94. «واکنش روسیه به حادثه بالگرد حامل سیدابراهیم رئیسی». دنیای اقتصاد. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  95. «واکنش نخست‌وزیر پاکستان به سقوط بالگرد رئیس‌جمهوری ایران - همشهری آنلاین». www.hamshahrionline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۱۹.
  96. «دستور نخست‌وزیر عراق برای کمک به ایران برای یافتن بالگرد حامل رئیس‌جمهور». ایسنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  97. «واکنش «علی‌اف» به سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور ایران». خبرگزاری مهر. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  98. «اردوغان: از سانحه هوایی که برای رئیس‌جمهور ایران پیش آمده بسیار متأسف هستیم». ایرنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  99. «اعلام همبستگی نخست‌وزیر هند با مردم ایران». ایرنا. ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳.
  100. ۱۰۰٫۰۰ ۱۰۰٫۰۱ ۱۰۰٫۰۲ ۱۰۰٫۰۳ ۱۰۰٫۰۴ ۱۰۰٫۰۵ ۱۰۰٫۰۶ ۱۰۰٫۰۷ ۱۰۰٫۰۸ ۱۰۰٫۰۹ ۱۰۰٫۱۰ ۱۰۰٫۱۱ ۱۰۰٫۱۲ ۱۰۰٫۱۳ ۱۰۰٫۱۴ ۱۰۰٫۱۵ «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به سقوط بالگرد حامل رئیس‌جمهور». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۴-۰۵-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۰.
  101. «انتقاد نماینده اسرائیل از ادای احترام شورای امنیت به مناسبت مرگ رئیسی؛ ارادان: یک دقیقه سکوت برای مرگ هیتلر؟». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  102. «بلاگ| در پی مرگ ابراهیم رئیسی و دیگر سرنشینان بالگرد؛ با تصمیم مقامات، جمهوری اسلامی جایگزین او را در تاریخ ۸ تیر ماه انتخاب می‌کند». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  103. «بلاگ| در پی مرگ ابراهیم رئیسی و دیگر سرنشینان بالگرد؛ با تصمیم مقامات، جمهوری اسلامی جایگزین او را در تاریخ ۸ تیر ماه انتخاب می‌کند». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  104. «انتقاد قانون‌گذاران اروپایی از واکنش مقامات اتحادیه اروپا به مرگ رئیسی: با عاملان سرکوب ایرانیان «ابراز همبستگی» نکنید». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  105. «بی‌تفاوتی مردم نوار غزه به خبر کشته شدن رئیسی». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  106. ۱۰۶٫۰ ۱۰۶٫۱ «چند سیاستمدار اروپایی با هشتگ «نه از طرف من» به پیام تسلیت اتحادیه اروپا برای مرگ رئیسی انتقاد کردند». euronews. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  107. «پلیس فتا کاربران فضای مجازی را تهدید کرد پس از مرگ رئیسی احساسات را تحریک نکنند». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  108. ۱۰۸٫۰ ۱۰۸٫۱ ۱۰۸٫۲ «تهدید روزنامه‌نگاران و کاربران فضای مجازی پس از مرگ رئیسی». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  109. «واکنش حکومت به نمایش شادمانی مردم در پی مرگ رئیسی؛ از تهدید نهاد رسمی تا خط و نشان حامیان حکومت در فضای مجازی». صدای آمریکا. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  110. «بازداشت یک شهروند در ملکان به دلیل اظهارنظر دربارهٔ مرگ رییسی». ایران‌وایر.
  111. فردا، رادیو (۲۰۲۴-۰۵-۲۱). «واکنش خانواده‌های دادخواه به مرگ رئیسی؛ برادر رضا ببرنژاد بازداشت شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  112. «فشار نهادهای امنیتی به کاربران شبکه‌های مجازی؛ توهین نکنید، پست تسلیت بگذارید». ایران وایر.
  113. MJ (۲۰۲۴-۰۵-۲۰). «اکبر یوسفی در ملکان بازداشت شد». خبرگزاری هرانا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  114. «پلیس فتا برای مدیران ده‌ها سایت با عنوان «توهین» به سقوط بالگرد رئیسی پرونده تشکیل داد». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.
  115. «تشکیل پرونده پلیس فتا برای ۸۰ سایت به اتهام توهین به سقوط بالگرد رئیسی». شرق. ۲۰۲۴-۰۵-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۱.

پیوند به بیرون