پرش به محتوا

نازل همگرا-واگرا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمودار یک نازل همگرا-واگرا (دلاوال) که تغییرات سرعت را به همراه فشار و دما نشان می‌دهد.
برش مقطع طولی موتور موشک RD-107

نازل همگرا-واگرا یا نازل دِلاوال (به انگلیسی: de Laval nozzle) لوله ای است که به شکل یک ساعت شنی درآمده است. از این نازل برای تبدیل جریان با سرعت زیرصوت به جریان با سرعت مافوق صوت استفاده می‌شود. اینکار با تبدیل فشار به انرژی جنبشی انجام می‌شود.[۱] به همین دلیل از این نازل به صورت گسترده‌ای در توربین‌های بخار و نازل موتورهای موشک استفاده می‌شود.[۲][۳][۴]

تاریخچه

[ویرایش]

این نازل توسط مخترع و مهندس آلمانی Ernst Körting در سال ۱۸۷۸ و مخترع سوئدی گوستاو دِلاوال در سال ۱۸۸۸ برای استفاده در توربین بخار اختراع شد.[۵][۶][۷][۸]

از این نازل در موشک اولین بار توسط رابرت گدارد استفاده شد. در اکثر موتورهای راکت جدید از این نازل استفاده می‌شود.

منابع

[ویرایش]
  1. C.J. Clarke and B. Carswell (2007). Principles of Astrophysical Fluid Dynamics (1st ed.). Cambridge University Press. pp. 226. ISBN 978-0-521-85331-6.
  2. "de Laval nozzle". Wikipedia (به انگلیسی). 2019-11-08.
  3. "Robert Braeuning's Equation 1.22". Archived from the original on 2006-06-12. Retrieved 2006-04-15.
  4. George P. Sutton (1992). Rocket Propulsion Elements: An Introduction to the Engineering of Rockets (6th ed.). Wiley-Interscience. pp. 636. ISBN 0-471-52938-9.
  5. See:
    • Belgian patent no. 83,196 (issued: 1888 September 29)
    • English patent no. 7143 (issued: 1889 April 29)
    • de Laval, Carl Gustaf Patrik, "Steam turbine," بایگانی‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine U.S. Patent no. 522,066 (filed: 1889 May 1 ; issued: 1894 June 26)
  6. Theodore Stevens and Henry M. Hobart (1906). Steam Turbine Engineering. MacMillan Company. pp. 24–27. Available on-line here in Google Books.
  7. Robert M. Neilson (1903). The Steam Turbine. Longmans, Green, and Company. pp. 102–103. Available on-line here in Google Books.
  8. Garrett Scaife (2000). From Galaxies to Turbines: Science, Technology, and the Parsons Family. Taylor & Francis Group. p. 197. Available on-line here in Google Books.