Aller au contenu

Criptomanoye

Èn årtike di Wikipedia.
E 2013, c' esteut possibe di payî åk e Bitcoin, dins on cabåret di Delft, e l' Neyerlande.

Ene criptomanoye, c' est ene sôre di manoye k' est djusse sopoirtêye pa des waibes infôrmatikes.

On definixha po les criptomanoyes a ddja stî scrîte sol Berdelaedjes :

« Les criptomanoyes, [...], c' est des sacwès ki n' sont rashîtes so rén (pont di stok d' ôr, pont d' waeranteye d' on payis, pont d' accions di societés d' comiece valorijheyes so les boûsses). Djusse des djins ki les vlèt vinde et atchter. Tant k' c' est al môde, ça monte. Mins l' djoû ki l' martchî toûne do cou (ratoûne), ça pied del valeur, et si pus nolu n' î croet, ça n' vårè ddja pus l' aiwe ki dj' cû mes oûs. ».[1]

Ça rote avou l' sistinme do djin-a-djin (DAD), k' on lome pus sovint e-n inglès : peer-to-peer (P2P).[2] La eto k' les criptomanoyes ont dandjî del Daegntoele po roter.[3]

Les criptomanoyes ont des sistinmes di rotaedje ki sont diferint onk l' ôte. Metans, li Bitcoin, c' est ene manoye ki rote sins aveur ene otorité cintråle.

Les tcherpintes di mwintès criptomanoyes sont fwaites avou l' tecnolodjeye del blotchinne ([EN] blockchain). Ene blotchinne, c' est on sisteme ki waerantixh les vindaedjes ey atchtaedje, e l' plaece des bankes.[3] C' est l' cas di l' Ethereum.

Po dire el veur, l' Ethereum, ci n' est nén ene seule manoye, mins purade ene platfôme. Ça s' pout ki, afeye, des criptomanoyes fouxhnuxhe des varyistés pus ptites d' ene criptomanoye k' egzistêye dedja. Par egzimpe, li Litecoin, c' est ene pus ptite sôre di Bitcoin.[4]

Po les handlaedjeus ([EN] traders), les diferinces sont impôrtantes, plamour k' ele dinèt des infôrmåcions soûmintreces sol môde avou l' ci k' el lwè economike di l' ofe eyet del dimande candje avou l' tins.[5] Tot rwaitant les criptomanoyes, on-z ertrouve deus grandès sôres : les tchinnoyes ([EN] coins) eyet les tokenes ([EN] tokens). Les tchinnoyes ont leu prôpe blotchinne, tins k' les tokenes ki dpindnut d' ene blotchinne k' est ddja la a l' askepiance.[6]

Cwek' ça dmeure puvite novea, les criptomanoyes ont tolminme des lwès, aprume el Beldjike.[7]

Les criptomanoyes polèt sey tacsêyes a 50 å cint, ubén sey distcherdjeyes.[8] Po sawè cwè, i dmeure mî di rloukî les rîles so ene waibe do SPF Boursete.[9]

E l' Neyerlande, les criptomanoyes ni sont nén rwaiteyes tot-z estant des liårds. Li råjhon principåle, c' est l' piceure di varyî foirt sovint. Houte di çoula, les criptomanoyes ni polnut nén rimpli troes adierças : esse ene manire di payî, ene manire di fé des vindaedjes eyet d' unité d' conte.[10]

Li waibe do govienmint ostralyin clatche k' el diferince inte les criptomanoyes eyet les manoyes oficires, c' est k' el valeur des criptomanoyes dpindnut des acateus eyet des vindeus. Djans : el valeur des criptomanoyes n' est nén erîlêye sorlon des lwès.[11]

Referinces eyet sourdants

[candjî | candjî l’ côde wiki]