Đế quốc Gupta
Bài này nằm trong loạt bài về |
|---|
| Lịch sử Ấn Độ |
 |
|
Tiền sử
|
|
Cổ đại
|
|
|
|
|
Cận đại
|
|
Hiện đại
|
|
Nhà Gupta
|
|||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 280–550 | |||||||||
| Thủ đô | Pataliputra | ||||||||
| Ngôn ngữ thông dụng | tiếng Phạn | ||||||||
| Tôn giáo chính | Ấn Độ giáo Phật giáo | ||||||||
| Chính trị | |||||||||
| Chính phủ | Quân chủ | ||||||||
| Maharajadhiraj | |||||||||
• 240s-280s | Sri-Gupta | ||||||||
• 319-335 | Chandragupta I | ||||||||
• 540-550 | Vishnugupta | ||||||||
| Lịch sử | |||||||||
| Thời kỳ | Antiquity | ||||||||
• Thành lập | 280 | ||||||||
• Giải thể | 550 | ||||||||
| |||||||||
Vương triều Gupta tồn tại từ năm 320 tới 550 ở phần lớn Bắc Ấn Độ, Đông Nam Pakistan, một phần của Gujarat và Rajasthan mà ngày nay là Tây Ấn Độ và Bangladesh.[1] Thủ đô của vương triều này ở Pataliputra, ngày nay là Patna, thuộc nhà nước Ấn hóa ở Bihar.
Dười thời Gupta, đất nước được thái bình thịnh trị, đồng thời nền khoa và mỹ thuật phát triển không ngừng.[2] Các nhà sử học xếp trìeu Gupta ngang hàng với nhà Hán, nhà Đường và Đế quốc La Mã như là những nền văn minh tiên tiến thời cổ. Các nhà sử học xem thời Gupta là Thời kì hoàng kim của Ấn Độ[3] về mặt khoa học, toán học, thiên văn học, tôn giáo và triết học Ấn Độ.[4] Chandra Gupta I, Samudra Gupta Đại đế và Chandra Gupta II Đại đế chính là các vị vua đáng chú ý nhất của triều đại Gupta.[5] Vào thế kỷ thứ 4 CN, nhà thơ Kalidasa, tin rằng nhà Gupta đã chinh phục khoảng 21 vương quốc, cả trong và ngoài Ấn Độ, bao gồm các vương quốc của người Parasika (Ba Tư), người Huna, các bộ lạc Kamboja nằm ở phía tây và phía đông thung lũng sông Oxus, người Kinnara, Kirata.[6]
Đỉnh cao của sáng tạo văn hóa thời kì này là các tuyệt tác kiến trúc, điêu khắc và hội họa.[7] Thời kì Gupta đã sản sinh ra các học giả như Kalidasa, Aryabhata, Varahamihira, Vishnu Sharma và Vatsyayana, những người đã tạo ra những tiến bộ lớn trong nhiều lĩnh vực học thuật.[8][9]
Những thiên sử thi đầu tiên của Ấn Độ cũng được cho là đã được viết khoảng thời gian này. Đế chế dần dần suy yếu do nhiều nguyên nhân như mất dần các vùng lãnh thổ và quyền lực hoàng đế gây ra bởi các chư hầu thuở trước của họ và cuộc xâm lược của dân tộc Huna từ Trung Á [10] Sau khi đế quốc Gupta sụp đổ vào thế kỷ thứ 6, Ấn Độ, một lần nữa được cai trị bởi rất nhiều vương quốc trong khu vực. Một dòng nhỏ của gia tộc Gupta tiếp tục cai trị xứ Magadha sau khi đế quốc tan rã. Triều đại Gupta này cuối cùng bị lật đổ bởi vị vua Vardhana Harsha Vardhana, người thành lập một đế chế trong nửa đầu của thế kỷ thứ 7.
Nguồn gốc của nhà Gupta
Theo nhiều sử gia, Đế quốc Gupta là nhà Vaishya.[11][12] Sử gia Ram Sharan Sharma khẳng định rằng Vaishya Guptas "xuất hiện như một hành động nhằm chống lại sự áp bức của nhà cầm quyền".[13] A.S. Altekar, một sử gia và nhà khảo cổ học, ông đã viết nhiều quyển sách về tiền đúc Gupta,[14] cũng như đã đề cập đến đẳng cấp của Guptas như là Vaishya dựa trên cơ sở của các văn bản Ấn Độ cổ theo luận, trong đó quy định các tên cuối cùng với Gupta cho các thành viên của dòng dõi Vaishya. Theo sử gia Michael C. Brannigan, sự lớn mạnh của đế quốc Gupta là một trong những sự phá rối nổi bật nhất trong hệ thống đẳng cấp của Ấn Độ cổ đại.[12]
Có nhiềi giả thuyết trái ngược nhau về nơi phát sinh ra đế quốc Gupta. Theo HC Raychoudhuri, Gupta bắt nguồn từ vùng Varendri, hiện là một phần của Rangpur và Rajshahi thuộc Bangladesh. DC Ganguly thì cho rằng đó là nơi xung quanh khu vực Murshidabad.[15]
Chú thích
- ^ Gupta Dynasty – MSN Encarta. Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 10 năm 2009. Đã bỏ qua tham số không rõ
|deadurl=(gợi ý|url-status=) (trợ giúp) - ^ India – Historical Setting – The Classical Age – Gupta and Harsha. Historymedren.about.com (17 June 2010). Retrieved on 2011-11-21.
- ^ N. Jayapalan, History of India, Vol. I, (Atlantic Publishers, 2001), 130.
- ^ Ancient India. The Age of the Guptas. wsu.edu
- ^ Gupta Empire in India, art in the Gupta empire, Indian history – India. Indianchild.com. Retrieved on 2011-11-21.
- ^ Raghu Vamsa v 4.60–75
- ^ Gupta dynasty (Indian dynasty). Britannica Online Encyclopedia. Retrieved on 2011-11-21.
- ^ Mahajan, p. 540
- ^ Gupta dynasty: empire in 4th century. Britannica Online Encyclopedia. Retrieved on 2011-11-21.
- ^ Agarwal, Ashvini (1989). Rise and Fall of the Imperial Guptas, Delhi:Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0592-5, pp.264–9
- ^ Nehra, R.K. Hinduism and Its Military Ethos. Lancer Publishers,2010. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2012.
- ^ a b Brannigan, Michael C. Striking a Balance: A Primer in Traditional Asian Values. Rowman & Littlefield, 2010. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2012.
- ^ Sharma, R.S. Early Medieval Indian Society: A Study in Feudalisation. Books.google.co.in. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2012.
- ^ List of Altekar's publications in the Open Library.
- ^ http://www.banglapedia.org/HT/G_0243.htm
Thư mục
 |
Wikisource có văn bản gốc từ các bài viết của 1911 Encyclopædia Britannica Gupta. |
- Harle, J.C., The Art and Architecture of the Indian Subcontinent, 2nd edn. 1994, Yale University Press Pelican History of Art, ISBN 0300062176
- Majumdar, R.C. (1977). Ancient India, New Delhi:Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0436-8
- Raychaudhuri, H.C. (1972). Political History of Ancient India, Calcutta: University of Calcutta ISBN 1-4400-5272-7
- Shiv Chhatrapati 14 February 2013 @ 5:43 pm
Đọc thêm
- Andrea Berens Karls & Mounir A. Farah. World History The Human Experience.
Liên kết ngoài
 |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Đế quốc Gupta. |
- Frontline Article on Gupta Period Art
- Regents Prep:Global History:Golden Ages:Gupta Empire
- Inscriptions of the Guptas and their contemporaries
- Coins of Gupta Empire
- Photo Feature on Gupta Period Art
 |
Bài viết chủ đề cơ bản này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |
Bản mẫu:Liên kết bài chất lượng tốt Bản mẫu:Liên kết bài chất lượng tốt