Bước tới nội dung

Tiếng Brahui

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tiếng Brahui
براہوئي
Khu vựcPakistanAfghanistan
Tổng số người nói4 triệu (2011)
Dân tộcNgười Brahui
Phân loạiDravida
  • Bắc?
    • Tiếng Brahui
Hệ chữ viếtChữ Ba Tư-Ả Rập, chữ Latinh
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3brh
Glottologbrah1256[1]
Ví trí tiếng Brahui (mạn trên, bên trái) tách biệt khỏi mọi ngôn ngữ Dravida khác.[2]

Tiếng Brahui (براہوئی) là một ngôn ngữ Dravida chủ yếu được nói bởi người Brahui ở miền trung Baluchistan của Pakistan, với những cộng đồng nhỏ rải rác ở Afghanistan.[3] Ngôn ngữ này, nhờ sự hiện diện của người nhập cư và kiều dân, cũng có mặt tại Qatar, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Iraq, và Iran.[4] Nó cách các ngôn ngữ Dravida khác tại Nam Ấn Độ hơn 1.500 kilômét (930 mi).[2] Các huyện Kalat, Mastung Khuzdar và một phần Quetta của Balochistan có người nói tiếng Brahui chiếm số đông. Tiếng Brahui chịu ảnh hưởng của các ngôn ngữ Iran trong vùng, nhất là tiếng Baloch.[5]

Chữ viết

[sửa | sửa mã nguồn]

Tiếng Brahui là ngôn ngữ Dravida duy nhất không dùng chữ viết Brahmic; thay vào đó, nó đã được viết bằng chữ Ả Rập từ nửa sau của thế kỷ 20.[6] Ở Iran, Afghanistan và Pakistan, chữ viết Nastaʿlīq dựa trên tiếng Urdu được sử dụng:

Chữ cái Chuyển tự Latinh IPA
ا á, a, i, u /aː/, /ə/, /ɪ/, /ʊ/
ب b /b/
پ p /p/
ت t /t/
ٹ ŧ /ʈ/
ث (s) /s/
ج j /d͡ʒ/
چ c /t͡ʃ/
ح (h) /h/
خ x /x/
د d /d/
ڈ đ /ɖ/
ذ (z) /z/
ر r /ɾ/
ڑ ŕ /ɽ/
ز z /z/
ژ ź /ʒ/
س s /s/
ش ş /ʃ/
ص (s) /s/
ض (z) /z/
ط (t) /t/
ظ (z) /z/
ع ', (a), (i), (u) /ʔ/, /ə/, /ɪ/, /ʊ/
غ ģ /ɣ/
ف f /f/
ق (k) /k/
ک k /k/
گ g /g/
ل l /l/
ڷ ļ /ɬ/
م m /m/
ن n /n/
ں ń /ɳ/
و v /w~ʋ/
ہ h /h/
ھ (h) /h/
ی y, í /j/, /iː/
ے e /eː/

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Brahui”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  2. ^ a b Parkin 1989, tr. 37
  3. ^ “A slice of south India in Balochistan”.
  4. ^ "International Journal of Dravidian Linguistics, Volumes 36-37" department of linguistics, University of Kerala
  5. ^ Emeneau 1962
  6. ^ “Бесписьменный язык Б.”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2015.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]