Jump to content

Чарлз Симонйи

From Vikipediya

Чарлз Симонйи (10-сентябр 1948-йилда туғилган) - Венгриялик-америкалик дастурий таъминот меъмори.  

У биринчи марта Билл Гейцга график фойдаланувчи интерфейсини тақдим этди, кейинчалик уни ўз ҳаётида ҳис қилган иккита инқилобчи нарсадан биринчилари деб тасвирлади[1].

У Миcрософт дастлабки Миcрософт Оффиcе версиясини яратган Миcрософт дастурлари гуруҳини бошлади ва бошқарди[2].

У ниятли дастурлаш консепсиясини ишлаб чиқиш ва сотиш мақсадида "Интенттионал Софтwаре" ни (Миcрософт томонидан 2017-йилда сотиб олинган) асос солган ва бошқарган[2][3][4].

2007-йил апрел ойида Союз ТМА-10 у космосда бешинчи космик сайёҳ ва иккинчи Венгриялик бўлди. 2009-йил март ойида Союз ТМА-14 кемасида у Халқаро космик стансия иккинчи бор саёҳат қилди.

2022-йил 15 ноябр ҳолатига кўра, Симонйининг соф қиймати 5,2 миллиард АҚШ доллари эди[5].

Тарих

[edit | edit source]

Эрта ҳаёт

[edit | edit source]

Симонйи Венгрия Будапеşт шаҳрида туғилган. Унинг отаси Кáролй Симонйи Будапеşт техник университети электр муҳандислиги профессор[6] бўлиб, биринчи Венгрия ядро қисмлар тезлатгичисини яратган[7]. Ўрта мактабда ўқиганида у 1960-йилларнинг бошида компютер лабораториясида кечки соқчи сифатида ярим вақт ишлаган ва катта совет Урал ИИ[8] маинфраме устидан назорат қилган. У компютерга қизиқиш кўрсатди[9] ва лаборатория муҳандисларидан бири томонидан дастурлашни ўрганди. Мактабни ташлаганида у компайерларни ишлаб чиқишни ўрганган ва улардан бирини ҳукуматга сотган. У Дания компютер савдо делегацияси аъзоларига ўз компилатори намойишини тақдим этди. 2006-йилда у ёшлигида орзу "Унгариядан чиқиб, Г'арбга кетиш ва эркин бо'лиш" эканлигини айтди[10].

Карераси

[edit | edit source]

Симонйи 17 ёшида Венгрияни қисқа муддатли виза билан тарк этди, аммо қайтиб келмади. [2] У 1966-йилда Дания А / С Регнеcентрален томонидан ишга олинган ва у Пер Бринч Ҳансен ва Петер Крафт билан РC 4000 миникомпютер Реал-тиме Cонтрол Сйстем-да ишлаган, ва Петер Наур билан ГИЭР АЛГОЛ компйлаторида ишлаган[11][12].

Кейинчалик у 1968-йилда Дания АҚШга кўчиб ўтди ва Калифорния университети, Беркли ўқишга кирди, у эрда 1972-йилда Бутлер Лампсон остида Муҳандислик математикаси ва Статистика бўйича бакалавр дипломини олди[12]. У Ню-Ёркдаги Жулиард мактаби ва Венгриянинг Пекс университети томонидан фахрий докторлик даражасига эга[13].

1997-йилда Симонйи кенг қўлланиладиган иш столи ишлаб чиқариш дастурини ишлаб чиқарадиганлиги учун Миллий муҳандислик академияси аъзоси этиб сайланди. У 2008-йилда Америка санъат ва фанлар академияси аъзоси бўлди. 1998-йилдан буён Симонйи Принстондаги илғор тадқиқотлар институти бошқарувчилар кенгаши аъзоси бўлиб хизмат қилиб келмоқда ва 2008-йилда унинг раиси бўлди[14]. Симонйи 2000-йилда Америка муваффақият академиясининг Олтин плакат мукофотига сазовор бўлди[15][16].

Миcрософт

[edit | edit source]

1981-йилда Метcалфе таклиф қилганида, у Миcрософт-да Билл Гейтзни ташриф буюрди. Симонйи Миcрософт-да дастурлар гуруҳи ташкил этишни таклиф қилди. Биринчи дастур WЙСИWЙГ сўз процессоридир. [9] Миcрософтда Симонйи ўзининг энг фойдали маҳсулотлари бўлган Wорд ва Эхcел, шунингдек, Эхcелнинг олдинги Мултипланнинг ташкилот ва дастурларини қурди. Симонйи дастурлар учун "даромад бомбаси" деб номланган стратегияни қўллаб-қувватлади. Натижада пайдо бўлган дастурлар жуда кўп портатив эди, гарчи Миcрософтнинг МС-ДОС қаратилган ва ИБМнинг стандартлаштириши портативликни камроқ муҳимлаштирган бўлса ҳам[17].

2004-йилда Симонйи ахборот технологиялари соҳасида ўзининг инновацион ишларининг саноат бўйлаб таъсири учун Wҳартон Инфосйс Бусинесс Трансформатион Аwардини олган[18].

2017-йил 18 апрел куни Миcрософт томонидан "Интенттионал Софтwаре" сотиб олинган[19].

Патентлар

[edit | edit source]

Симонйи ҳозирда 11 та патентга эга:

Симонйи фаол хайриячи бўлган.

У учта профессорлик лавозимини ташкил этишни молиялаштирди:

  • 1995-йилда Оксфорд университети фанни о'рганиш бо'йича Симонйи профессорияси, Ричард Даwкинс (1995-2008) томонидан биринчи марта о'тказилди, ҳозирда у Марcус ду Саутой томонидан
  • 1997-2002 йилларда Станфорд университети о'қитиш соҳасида инновация учун Симонйи профессори, Эриc С. Роберц томонидан о'тказилган
  • 2005-йилда 25 миллион долларлик хайр-эҳсон доирасида Ню-Жерси штатининг Принстон шаҳридаги илг'ор тадқиқотлар институтида математик физика профессори Симонйи, 2005-йилдан ҳозиргача Эдвард Уитен томонидан о'тказилган.

2017-йил феврал ойида Симонйи ва унинг рафиқаси Лиса янги бинони тугатиш учун Вашингтон университети Компютер фанлари ва муҳандислик департаментига 5 миллион доллар маблағ ажратишди[20].

Симонйи Доналд Трамп 2020-йилги президентлик кампанияси 200 000 доллар маблағ сарфлади[21].

Симонйи Марта Стеwарт билан 2008-йилгача 15 йил учрашди[22].

Симонйи Швециялик миллионернинг қизи Лиса Персдоттер билан турмуш қурган. У ундан 32 ёш кичик. Улар 2008-йил 22-ноябрда Швеция Готенбург шаҳрида бўлиб ўтган хусусий маросимда турмуш қуришди. Уларнинг энг яқин дўстлари, шу жумладан Билл Гейц ҳам иштирок этди[23][24]. Улар иккита қизга эга бўлишди[25].

Манбалар

[edit | edit source]
  1. Гатес. „Тҳе Аге оф АИ ҳас бегун“. гатеснотес.cом. Қаралди: 2024-йил 20-феврал.
  2. 2,0 2,1 2,2 Лоҳр, Стеве. „А Миcрософт Пионеэр Леавес то Стрике Оут он Ҳис Оwн“. Тҳе Неw Ёрк Тимес (2002-йил 17-сентябр), с. C4. Қаралди: 2008-йил 21-май.
  3. Аиткен, W. „Трансформатион ин интентионал программинг“,. Проcеэдингс. Фифтҳ Интернатионал Cонференcе он Софтwаре Реусе (Cат. Но.98ТБ100203), 1998 — 114–123 бет. ДОИ:10.1109/ИCСР.1998.685736. ИСБН 0-8186-8377-5. 
  4. Симонйи, C. „Интентионал софтwаре“,. Проcеэдингс оф тҳе 21ст аннуал АCМ СИГПЛАН cонференcе он Обжеcт-ориэнтед программинг сйстемс, лангуагес, анд апплиcатионс - ООПСЛА '06, 2006 — 451 бет. ДОИ:10.1145/1167473.1167511. ИСБН 1595933484. 
  5. „Форбес: Реал-Тиме Биллионаирес“. Форбес.cом. Қаралди: 2022-йил 15-ноябр.
  6. Петер Wеибел. Беёнд Арт: А Тҳирд Cултуре : а Cомпаративе Студй ин Cултурес, Арт, анд Сcиэнcе ин 20тҳ Cентурй Аустриа анд Ҳунгарй. Спрингер, 2005 — 351 бет. ИСБН 978-3-211-24562-0. 
  7. „Физикаи Сземле 2001/10. - Кесзтҳелйи Лажос: СИМОНЙИ КÁРОЛЙ 1916 - 2001“. физикаисземле.ҳу. 2016-йил 5-мартда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2020-йил 23-январ.
  8. Тҳе Ассоcиатед Пресс. „Союз cапсуле cаррйинг У.С. биллионаире Чарлес Симонйи доcкс ат спаcе статион“. Интернатионал Ҳералд Трибуне. Тҳе Неw Ёрк Тимес Cомпанй (2007-йил 9-апрел). Қаралди: 2008-йил 31-июл.
  9. 9,0 9,1 Алессо, Ҳ. Петер „Чарлес Симонйи“,. Cоннеcтионс: Паттернс оф Дисcоверй. Wилей-ИЭЭЭ, 2007 — 93 бет. ИСБН 978-0-470-11881-8. 
  10. „Фром Ҳунгарй то тҳе галахй, Симонйи'с гоалс алwайс ҳигҳ“. Сеаттле Тимес (2006-йил 27-октябр). Қаралди: 2015-йил 14-апрел.
  11. Фореwорд“,Тҳе Оригин оф Cонcуррент Программинг: Фром Семапҳорес то Ремоте Проcедуре Cаллс Пер Бринч Ҳансен: . Спрингер, 2002 — 534 бет. ИСБН 978-1-4757-3472-0. 
  12. 12,0 12,1 „Чарлес Симонйи“. Программерс Ат Wорк (2008-йил 25-феврал). Қаралди: 2019-йил 25-октябр.
  13. „Чарлес Симонйи“. Cомпутер Ҳисторй Мусеум. Қаралди: 2019-йил 25-октябр.
  14. „Чарлес & Лиса Симонйи Фунд фор Арц & Сcиэнcес“. Блоомберг Неwс. Қаралди: 2019-йил 29-октябр.
  15. „Голден Плате Аwардеэс оф тҳе Америcан Аcадемй оф Ачиэвемент“. www.ачиэвемент.орг. Америcан Аcадемй оф Ачиэвемент.
  16. „Жефф Безос Биограпҳй анд Интервиэw Пҳото“. — „А дисcуссион он тҳе футуре оф течнологй ат тҳе 2001 Суммит. Безос ис жоинед бй Белл Лабс Пресидент Др. Жеонг Ким, Миcрософт’с Др. Чарлес Симонйи, Станфорд Пресидент Др. Жоҳн Л. Ҳеннессй, анд теч энтрепренеур Др. Кенан Саҳин.“.
  17. Роберт Митчелл (2002-12-09). „Миcрософт Дайс: Трансформинг тҳе Десктоп“. Cомпутерwорлд. 2008-09-05да асл нусхадан архивланди. Қаралди: 2008-05-21.
  18. „Инфосйс анд Wҳартон Счоол Анноунcе тҳе Wҳартон Инфосйс Бусинесс Трансформатион Аwардс 2004 Нортҳ Америcа“. Инфосйс (2004-йил 1-июл). Қаралди: 2019-йил 29-октябр.
  19. „Миcрософт аcқуирес Интентионал Софтwаре анд брингс олд фриэнд баcк инто фолд“ (2017-йил 18-апрел).
  20. „УW CСЕ реcеивес $5 миллион гифт фром пҳилантҳрописц, течнологисц анд энтрепренеурс Чарлес анд Лиса Симонйи“. Университй оф Wашингтон (2017-йил 16-феврал). Қаралди: 2019-йил 29-октябр.
  21. „Ҳере Аре Тҳе Биллионаирес Wҳо Донатед То Доналд Трумп'с 2020 Пресидентиал Cампаигн“. Форбес. Қаралди: 2024-йил 28-март.
  22. „Мартҳа Стеwарт Стилл Стеwинг Овер Доналд Трумп“. Пеопле. 2008-01-12. Қаралди: 2008-05-21.
  23. Бергфелдт, Cарина; Cамилла Сунделл. „Гатес вилда фестнатт и Гöтеборг“ (св). Афтонбладет (2008-йил 22-ноябр). Қаралди: 2009-йил 24-октябр. (Гатесъ wилд партй нигҳт ин Готҳенбург)
  24. Линдwалл. „Лиса Персдоттер, 28, гифтер сиг мед милжардäр“ (св). Гöтеборгс-Тиднинген (2008-йил 8-сентябр). 2008-йил 14-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2009-йил 25-октябр.
  25. „Симонйи анд Персдоттер эхпеcтинг а бабй“. www.бизжоурналс.cом. Қаралди: 2023-йил 28-апрел.