Бейҳан Султан (ИИИ. Мустафа'нıн кıзı)
Бейхон Султон (1765-йил 15-декабр, Истанбул — 1824-йил 7-ноябр, Истанбул), Усмонли султон Мустафо ИИИ нинг қизи ИИИ. Салим ИИИ ва Ҳатиcе Султоннинг опаси.
Ёшлик[edit | edit source]
Бейҳан Султон 1765-йил 15-декабрда Топкапи саройида туғилган. Унинг отаси Султон Мустафо ИИИ ва онаси Адилшаҳ Кадıн эди. Унинг ўзидан икки ёш кичик Ҳатиcе Султон исмли синглиси бор эди. 1774-йилда отаси вафотидан сўнг, у тўққиз ёшга тўлганда, онаси ва синглиси билан бирга Эски саройга боради.[1][2]
Никоҳ[edit | edit source]
1784-йилда амакиси Абдулҳамид И Ҳалаб ҳокими Силаҳдар Мустафо пошога турмушга чиқди. Никоҳ 1784-йил 29-апрелда, пошо Истанбулга қайтгандан сўнг бўлиб ўтди. 5-май куни унинг сепи Бейҳан Султон Тўпқопи саройидан Cағалоғлудаги саройига кўчирилди.[1] У ўн тўққиз ёшда эди.[2]
Иккаласининг 1785-йилда туғилган Хатиcе Ҳанимсултон исмли қизи бор эди.[2][1] У 1798-йилда эрининг ўлимидан сўнг бева қолган[1] 1799-йилда турмушга чиқди.ва ўз авлодининг кўп маликалари сингари бошқа турмушга чиқган.[3]
Бейхон амакиваччаси Султон Маҳмуд ИИ га турмушга чиқди. Маҳмуд ўзининг бўлажак император хотини Ҳошяр Кадıнни асраб олди, у унинг хотини ва Миҳрима Султон онаси бўлади.[1]
Эрлар ва хайр-эҳсонлар[edit | edit source]
Бейҳан, укаси Салим ИИИ ва амакиси Абдулҳамиддан кўп мукатаъалар олган. У бой малика эди, Босфорда иккита саройга эга эди (Бешиктош, Арнавуткой). Лола даври кўнгилочар масканларидан бири бўлган Эски Чираган саройи ҳам унга берилди ва Бейҳан саройни таъмирлатди. 1802-йилда Андруса Каламата, Фанар, Каритена ва Лондар округларида мулк сотиб олди. 1796-йилда у бу туманларнинг воеводи Нўмон оғани солиқ йиғиш учун ўзига агент (кетҳуда) қилиб тайинлайди ва у авариз хўжаликларидан ҳақ олади. 1802-йилда собиқ воевода бўлган Ҳусейн оға ўта зулмга учрагач, Ал-Ҳаc Ҳасан оғани ўзига кетҳуда қилиб тайинлайди. У, шунингдек, 1789-йилда Андрос ва Сирос ороллари саройини сотиб олгани ҳақида маълумотлар бор.[4]
1801-йилда Истанбулнинг Куручешме маҳалласида унинг номига фаввора қурдирди. 1804-йилда Акıнтıбурну соҳилида унинг номига фаввора қурдирди. 1817-йилда Хирка-и Шарифдаги Масиҳ Пошо булоқини таъмирлади. Биродар Салим даврида саройлари ёнида иккита фаввора қурдирган.[2][1]
санъат ҳимоячиси[edit | edit source]
Бейҳан, укаси Селим ва синглиси Ҳатиcе Султоннинг санъатга иштиёқи катта эди.[5] Бейхон ҳам, Салим ҳам бир даврнинг буюк шоирлари ва шоирлар ҳомийси бўлсалар керак.[6] Истанбулда туғилиб, таҳсил олган Мавлевий дарвешнинг ўғли Галата ложасининг шайхи бўлди.[7] Унинг шеърларининг нусхалари ҳам бор эди.[5]
Ўлим[edit | edit source]
Бейҳан Султон 1824-йил 7-ноябрда эллик саккиз ёшида вафот этди ва Эйüпдаги Миҳришаҳ Султон қабрига дафн қилинди.[1][2]
Манбалар[edit | edit source]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Сакаоğлу 2008.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Улуçай 2011.
- ↑ Ҳистоире écономиқуэ эт соcиале де л'Эмпире оттоман эт де ла Турқуиэ (1326-1960): аcтес ду сихиèме cонгрèс интернатионал тену à Аих-эн-Провенcе ду 1эр ау 4 жуиллет 1992. Пеэтерс Публишерс, 1995 — 574 н. 5 бет. ИСБН 978-9-068-31799-2.
- ↑ Ҳисториcал анд Эcономиc Геограпҳй оф Оттоман Греэcе (Ҳеспериа Супплемент 34) — 39 бет.
- ↑ 5,0 5,1 Султанıн Конуларı: Кüлтüр ве Гüнлüк Яşам Османлı İмпараторлуğу'нда. ИБТаурис, 29 Касıм 2005 — 232 бет. ИСБН 978-1-850-43760-4.
- ↑ C Абд Ал-Қāдир Şииринде Wаҳдат Ал-Wужūд'ун Фикирлери Бīдил (Фарсçа), İбраҳим Ҳаккı Эрзурумлу (Османлı Тüркçэси) ве Ҳамзаҳ Фансури (Малай), Cилт 2. Калифорния Üниверситеси, Беркелей, 1989 — 270 бет.
- ↑ Тҳе Пенгуин оф Турксиҳ китабı ает. Пенгуин, 30 Касıм 1978 — 12 бет.