Калининград вилояти

Калининград вилояти - Россия Федерациясида ги вилоят. 1946-йил7 апрелда ташкил этилган. Майдон 15,1 минг км². Аҳолиси 951,3 минг киши (2000), асосан, рус, белорус, украинлар; шаҳарликлар 79%ни ташкил қилади. 13 туманга бўлинган, 22 шаҳар, 5 шаҳарча бор (2000). Маркази – Калининград шаҳри.

Калининград вилояти Болтиқ денгизи жануби-шарқий соҳилининг бир қисмини эгаллайди. Жанубида Полша билан чегарадош. Ер юзаси бир оз кўтарилган пасттекислик, жануби-шарқида Болтиқ грядаси бор. Соҳили қумли пляждан иборат. Шимолида Калининград вилояти ҳудудининг бир қисми денгиз сатҳидан пастда жойлашган. Фойдали қазилмалардан тоштуз, қўнғир кўмир, гил, қурилиш қумлари, нефт, торф бор. Иқлими денгиз иклими билан мўътадил континентал иклим орасида. Январнинг ўртача температураси –3° дан –5° гача, июлники 15–17°. Йилига қарийб 700 мм ёғин тушади. Вегетация даври 155– 180 кун. Ҳудудининг 12% ички сувлар билан банд. Йирик дарёлари: Неман ва Преголя. Юздан ортиқ кўл бор. Вилоятнинг 7% ҳудуди ботқоқлик. Тупроқлари подзол ва чимли подзол тупроқлар.

Асосий саноат тармоқлари: озиқ-овқат (асосан, балиқни қайта ишлаш), машинасозлик, селлюлоза-қоғоз, енгил саноат. Каҳрабо қазиб олинади ва ишлов берилади (Янтарний ш.). Машинасозлик корхоналари, балиқ саноати учун жиҳозлар, компютерлар, Ернинг сунъий йўлдошлари учун кичик ракета двигателлари, газ қувурлари учун жиҳозлар, ёритиш техникаси, микродвигателлар, савдо жиҳозлари, ўзи юк ортадиган йирик вагон-думпкарлар, электр юк ортиш машиналари, кемалар ва б. ишлаб чиқарилади. Ёғочсозлик ва селлюлоза-қоғоз саноатлари учун хом ашё Россиянинг шимолидан келтирилади. Қурилиш материаллари ишлаб чиқариш, енгил, гўшт ва сут, мебел саноатлари ҳам ривожланган. Саноат корхоналарининг аксари қисми Калининград, Черняховск, Гусев, Светлогорск, Неман ва б. шаҳарларда жойлашган. Қ.қ.нинг асосий тармоклари: сут-гўшт чорвачилиги, чўчқачилик, паррандачилик. Қорамол, чўчқа, қўй ва эчки бо-қилади. Балиқ овланади. Сабзавотчилик ва картошкачилик билан шуғулланилади. Ғалла (баҳорги арпа, сули, кузги буғдой, жавдар), емхашак экинлари экилади. Мўйнали даррандачилик ривожланган. Денгиз транспорта (портлари – Калининград ва Балтийск) тараққий этган. Неман ва Преголя дарёларида кема қатнайди. Курортлари – Светлогорск, Зеленоградск.