Jump to content

Тропик минтақалар

From Vikipediya
Тропик минтақалар (1980-2016)
Бразилия

Тропик минтақаларШимолий ва Жанубий ярим шарларда субтропик ва субекваториал минтақалар оралиғида жойлашган 2 географик минтақа. Тропик минтақаларнинг материк қисми учун чўл ва чала чўл ландшафти, океанларга эса сувнинг шўрлиги (36%о) ва юқори температураси хос. Тропик минтақаларда қуёш нурлари тик тушгани ва булутнинг кам бўлганидан қуёш радиацияси кўп. Натижада ҳарорат йил бўйи юқори бўлади. Энг иссиқ ойнинг ўртача температураси қуруқликларда 30–35°, энг совуқ ойники 10° дан пастга тушмайди. Йиллик ёғин 50–200 мм (фақат шарқий океан бўйи муссонли зонасида 1000–2000 мм гача). Материкларда Тропик минтақаларнинг қуйидаги секторлари: сернам ўрмон ландшафтли шарқий океанбўйи, сийрак ўрмон ва бутазорлардан иборат шарқий ўтиш, чўл ва чала чўл ландшафти устун бўлган материк ичкарисидаги ва ғарбий океанбўйи секторлари фарқ қилинади. Шарқдан ғарбга борган сари ўсимликлар дунёси ҳам ўзгариб боради: аралаш (доим яшил ва барг тўкувчи) ўрмонлар, муссонли ўрмонлар (қаранг Тропик ўрмонлар), сийрак ўрмон ва саванналар, қуруқ ўрмон ва ксерофил буталар, чала чўл ва чўл ўсимликларига ўтиб боради. Мувофиқ равишда фаунаси ҳам ўзгаради. Океан ва денгиз сувларида буғланиш кўп бўлганлиги сабабли кислород ва планктонлар сийрак. Тропик минтақалардаги кўпчилик ерлар хўжалик жиҳатидан кам ўзлаштирилган, аҳоли сийрак.[1]

Манбалар

[edit | edit source]
  1. "Тропик минтақалар" ЎзМЕ. Т-ҳарфи Биринчи жилд. Тошкент, 2000-йил