Muhammadrizo Pahlavī

Muhammadrizo Pahlavī
forsī: محمد رضا پهلوی‎‎
shah[d]
16 sentjabr 1941 — 11 fevral 1979
Peşguzaşta	Rizo Şoh[d]
Tavallud	26 oktjabr 1919(1919-10-26)[…] Tehron, Eron
Darguzaşt	27 ijul 1980(1980-07-27)[…] (60 sol) Qohira, Misr
Madfan	Al-Rifa'i Mosque[d]
Dudmon	Dudmoni Pahlavī
Padar	Rizo Şoh[d]
Modar	Toç ul-Muluk[d]
Hamsar	Favzija binti Fu'od[d], Surajjo Isfandijorī Baxtijorī[d] va Farah Pahlavi[d]
Farzandon	Şahnoz Pahlavī[d], Rizo Pahlavī, Farahnaz Pahlavi[d], Ali Reza Pahlavi[d] va Leila Pahlavi[d]
Tahsilot	Institut Le Rosey[d]
E'tiqod	şi'a
Sojadast
Çoizaho	The honorary doctor of Lebanese University[d] doktori faxriji Donişgohi Harvard[d]
Nabardho	Çangi dujumi çahon
Parvandaho dar Vikianbor

Muhammadrizo Pahlavī (26 oktjabr 1919^[…], Tehron — 27 ijul 1980^[…], Qohira) — şohi oxirini Eron az sulolai Pahlavī. Unvoni purraaş A'lohazrat Şohanşoh Orijomehr (unvoni nizomijaş "Buzurgartiştoron" va xitobaş "A'lohazrati Humojun").

Zindaginoma

Dar zamoni hukmroniji Muxammadrizo ƣarbikunoniji Eron zijod şudan megirift, qadamxo ba sūi huquqhoi zanho barobar şud, ki in vaz'i nomusoidiji musulmononi şiamazhab megardid. Ū alokaxojaşro bo an'anahoi islomi kandan mexost xatto solşumoriji hiçrīro kame vakt ba solşumori az zamoni Haxomanişijon 2595 soli şohanşohi e'lon karda bud, ba'd maçbur şud ki in navovariro barham dihad. Inqilobi islomii soli 1979 hokimijati şohanşohiro sarnagun mekunad va şoh maçbur meşavad vatanro tark karda dar badarƣagī zindagoni kunad va soli digaraş vafot mekunad, bar sari davlat pojdevoroni islomi bo sarvariji Ojatullo Humajnī omada dar inqilob ƣalaba mekunad va davlati nave bo nomi Çumhuriji Islomiji Eron taşkil mejobad.

• Muxammadrizo Pahlavī 26 oktjabri soli 1919 dar şahri Tehron dar oilai polkovnik Rizo-xon ki on vaqt sardori brigadai kazarmiji Fors, ba'dtar vaziri mudofia va Sarfarmondehi quvvahoi oliji mamlakat bud, tavallud şud.
• * Dar soli 1925 Rizo-xon Ahmadşohi Kaçoriro furū nişond va xudaş ba sari qudrat omada ba sulolai xud nasabi Pahlavī nomguzorī kard.
• Solhoi 1925—1930 Muxammadrizo Pahlavī dar baxşi kadetiji Fors, ba'dtar dar maktab-pansioni Institut le Rosey dar Şvetsarija, sol 1936—1938 dar omūzişgohi afsariji Tehron tahsili ilm karda bud.

Çangi dujumi çahoni va oƣozi hukmronī

• Mohi sentjabri soli 1941 ba'd az işƣoli Eron az tarafi sarbozoni Rusija va Anglija va badarƣagiji padaraş Muxammadrizo Pahlavī şohanşohi Eron e'lon meşavad va xohişi hamkorī bo Anglija va IÇŞS mekunad va soli 1942 bo in mamlakatho şartnomai sulh mebandad. 9 sentjabri soli 1943 şoh bo qarori xud bo Olmoni faşistī çang e'lon mekunad. Soli 1946 sarbozoni Şuravī az şimoli Eron barovarda şudand.
• Şoh ba idora kardani davlat taçribai boje nadoşt va hukumat dar dasti parlumon bud.
• 4-umi fevrali soli 1949 hangomi taşrif ba Donişgohi Tehron ba şoh az tarafi Faxr-Araj amali suiqasd ançom doda şud. Şoh kame rūjaş jarador şuda bud Faxr-Arajro ba'd dar çojaş meparronand. Dar Eron holati favqulodda e'lon şuda bud hamon odamkuşe, ki ba çoni şoh amali kuştor ançom doda bud hizbe ki ū a'zojaş bud ƣajriqonuni e'lon karda budand.
• Muhammadrizo Pahlavī 16 janvari soli 1979 az sababe, ki dar mamlakat tazohurotho norozigiho nisbati hukumati şohī avç girifta budand şoh mamlakatro tark mekunad. Avval ū ba Misr meravad va mehmoni prezidenti Misr Anvar Sodot meşavad. Ba'd ba Marokaş rafta sipas ba Panama, Meksika ki dar on ço bo namojandai Britanijai Kabir muloqot oid ba dar Anglija zistu zindagonī kardan xidmat mepursad vale sarvaziri Anglija Margaret Tatcer nisbati ū ba malikai Anglija badgūi mekunad. Ba'dtar ba IMA omada xudro tabobat mekunad, ki in ba boz ham baland şudani avçi ziddişohī dar Eron gardida Saforati IMA dar Tehronro ba muhosira megirand, ki onhoro to 444 rūz nigoh medorand ba'd bo sozişnomai Alçazoir ozod mekunand. Şoh ba Kohira omada az sababi bemoriaş 27 ijuli soli 1980 vafot mekunad va ūro dar masçidi «Al-Rifoi»-i ş. Kohira dafn mekunand.