วงศ์ปลาดุก
| วงศ์ปลาดุก | |
|---|---|
| ไฟล์:ดุกลำพัน1.jpg | |
| Clarias leiacanthus ชนิดที่พบในป่าพรุ มาเลเซีย สิงคโปร์และอินโดนีเซีย | |
| |
| ปลาดุกด้าน (Clarias batrachus) ที่ลำตัวมีสีสันแปลกตา เลี้ยงเป็นปลาตู้สวยงาม | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Chordata |
| ชั้น: | Actinopterygii |
| อันดับ: | Siluriformes |
| วงศ์: | Clariidae |
| สกุล | |
|
Allabenchelys | |
วงศ์ปลาดุก (ชื่อวิทยาศาสตร์: Clariidae) เป็นวงศ์ปลาจำพวกหนึ่ง ในอันดับปลาหนัง มีลักษณะเด่นชัดคือ ส่วนหัวกลมแบราบ ตาเล็กอยู่ด้านข้างของหัว ปากเล็กอยู่ตอนปลายสุดของจะงอยปาก มีหนวดรอบปาก 4 คู่ ยาวเท่า ๆ กัน ครีบอกมีก้านแข็งแหลมคม มีพิษแรงปานกลาง ครีบหลังไม่มีก้านครีบแข็งและยาวเกือบเท่าความยาวลำตัวเช่นเดียวกับครีบก้น ครีบหลังและครีบท้องเล็กปลายมน ปลาดุกมีอวัยวะพิเศษรูปร่างคล้ายก้อนฟองน้ำสีแดงสดอยู่ในช่องเหงือกตอนบนสำหรับช่วยหายใจโดยใช้อากาศเหนือน้ำได้ จึงทำให้ปลาในวงศ์นี้สามารถอยู่เหนือน้ำได้นานกว่าปลาชนิดอื่น ๆ และยังสามารถแถก คืบคลานบนบกได้เมื่อฝนตกน้ำไหลหลาก และเป็นที่ของชื่อภาษาอังกฤษว่า "Walking Catfish"
มีการวางไข่โดยขุดโพรงหรือทำรัง บางชนิด ตัวผู้และตัวเมียช่วยกันดูแลไข่จนฟักเป็นตัว ไข่เป็นแบบไข่ติด ปลาในวงศ์นี้มีการกระจายพันธุ์กว้างไกลตั้งแต่ทวีปแอฟริกาจนถึงเอเชีย พบในประเทศไทยราว 10 ชนิด เป็นปลาน้ำจืดที่ใช้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจ ที่คนไทยรู้จักดี ได้แก่ ดุกด้าน (Clarias batrachus) และดุกอุย (C. macrocephalus)