İstihare

İstihare bir işin yapılmasının doğru olup olmayacağı konusunda Allah-u Tealanın müslümana doğru yolu göstermesi, doğru karara müslümanın kalbini yönlendirmesidir.  İstihâre, bir kimsenin yapmak istediği bir şeyin kendisi için hayırlı olup, olmayacağı konusunda karara varmak maksadıyla namaz kılıp, Allah’a dua etmesi ve Allah’tan hayırlı olanı kendisine göstermesini dilemesidir. Bir karar verileceği veya bir seçim yapılacağı zaman, müslümanlar 2 rekat namaz kılıp, dua eder ve Allah-u Tealadan kendine doğru yolu göstermesini ister. Yani yapılacak bir işin iyi mi, kötü mü olduğunu yahut o işi hemen mi, yoksa bir müddet sonra mı yapmanın daha iyi netice vereceğini anlamak ve kalbin o karara meyletmesini Allah’tan dilemek ve istemektir.

İstihare sonucunda kişinin gönlüne bir açıklık geliyor, içi ferahlıyor ve kendini huzurlu hissediyor ise yapılacak iş hayırlı verilen karar isabetlidir. Eğer istihare sonucunda kişinin içine sıkıntı düşüyor, darlık ve sıkıntı hissediyor, içi sıkılıyor ise, yapılacak iş hayırlı değildir, yapılmamalıdır. İstihare namazının ve namaz ardından yapılacak duanın herhangi bir özel vakti-zamanı yoktur. Kerahat vakti dışındaki tüm vakitlerde yapılabilir. İstiharede kalbe doğan duyguya, düşünceye bakılır ve ona uygun davranmak hayırlı olur. Buna göre istihârenin sonucunda insanın içine ferahlık, genişlik ve iç huzuru gelirse o işi yapması; sıkıntı, huzursuzluk ve darlık hissi doğarsa o işi yapmaması daha hayırlı görülmüştür. Kalbe doğan şeyin hayırlı olduğu kabul edilerek ona göre hareket edilir.

İstihare Câbir b. Abdullah’tan rivayet edilen şu hadise dayandırılmaktadır: “Resûlullah, Kur’ân’dan bir sûre öğretir gibi, büyük küçük işlerimizin hepsinde istihareyi öğretti ve şöyle buyurdu: ‘Sizden biriniz, bir iş yapmaya niyet edince iki rek‘at namaz kılsın ve ardından şu duayı yapsın:

اللّهمّ إنّي أستخيرك بعلمك وأستقدرك بقدرتك وأسألك من فضلك العظيم فإنك تقدر ولا أقدر وتعلم ولا أعلم وأنت علّام الغيوب۰اللّهمّ إن كنت تعلم أنّ هذا الأمر خير لي في ديني ومعاشي وعاقبة أمري فاقدره لي ويسّره لي ثم بارك لي فيه۰اللّهمّ إن كنت تعلم أنه شرّ لي في ديني ومعاشي وعاقبة أمري فاصرفه عنّي واصرفني عنه واقدر لي الخير حيث كان ثمّ رضّني به.

Türkçe Okunuşu : "Allâhümme estehiruke bi ilmike ve estakdiruke bi kudretike ve es'elüke min fadlike'l-azim. Fe inneke takdiru ve lâ akdiru ve ta'lemu ve lâ a'lemu ve ente allâmu'l guyûb. Allâhümme inkünte ta'lemu enne hâza'l-emre hayrun li fi dini ve meâşi ve âkıbeti emri ve âcili emri ve âcilihi. Fekdurhu li ve yessirhu li summe bârik li fihi. Ve in künte ta'lemu enne hâza'l-emre şerrun li fi dini ve maâşi ve âkıbeti emri ve âcili emri ve âcilihi f'asrifhu anni va'srifni anhu ve'kdur li el-Hayra haysü kâne. Sümme ardihi bih." (Buharî, Teheccüt, 25, Deavât, 49, Tevhid, 10; Tirmizi, Vitr, 18; İbn Mace, Akâme, 188; Ahmet b. Hanbel, III/344).

Türkçe Manası: Allahım! Senden, senin ilim ve kudretinden hayır beklerim. Senin büyük lutfundan talep ederim. Sen kādirsin, benimse gücüm yetmez, sen bilirsin, ben bilmem. Sen bütün gizlilikleri bilensin. Allahım! Şu benim işim dinim için, dünyam ve âhiretim için senin ilminde hayır diye yer almışsa onu bana nasip et, onu kolaylaştır ve uğurlu kıl. Eğer şu işim dinim için, dünya ve âhiretim için senin ilminde kötü diye yazılmışsa onu benden, beni de ondan uzaklaştır. Hayır nerede ise onu nasip et ve gönlümü ona yönelt!’ Hz. Peygamber sözüne devamla, ‘İstihâreyi yapan kişi bu sırada işini de söylesin’ dedi (Müsned, III, 344; Buhârî, “Daʿavât”, 49, “Tevḥîd”, 10; İbn Mâce, “İḳāmetü’ṣ-ṣalât”, 188).

İstihâreden sonra uyumanın, rüya görmenin ve bu rüyayı iyiye veya kötüye yormanın aslı ve dayanağı yoktur. Bunlar islamiyete sonradan girmiş bidat ve hurafelerdir. İbnü’l-Hâc el-Abderî, hadislerde ifade edildiği şekliyle meşrû istihârenin bundan ibaret olduğunu, ayrıca bir işaret almak amacıyla kişinin veya bir başkasının onun adına rüya görmek üzere uyumasının bid‘at olduğunu yani dine sonradan eklendiğini belirtir (el-Medḫal, IV, 37-38).