İçeriğe atla

AT-1 Snapper

Vikipedi, özgür ansiklopedi
3M6 Shmel / AT-1 Snapper

3M6 Shmel (Rusça 3М6 «Шмель»; Türkçe Yabanarısı) SSCB tarafından geliştirilmiş MCLOS güdümleme sistemine sahip bir tür güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU (Rusya Savunma Bakanlığı Füze ve Topçu Dairesi)ndeki adı "3M6"dır. NATO rapor adı ise AT-1 Snapperdır.

İnsan taşıması güç olduğu için yüksek hareket kabiliyetli araçlar veya helikopterden ateşlenebilir. Füze kendisinden önce kullanılmakta olan örneğin 100 mm tanksavar topu gibi isabetli atış yüzdesi 1500 metrenin altında olan(bu çok düşük bir orandır) silahların yerine geçmesi için geliştirilmiştir. Ancak bu silahın vuruş yüzdesi çok olmasına rağmen azami menzili 2000 metredir.

Ancak sahip olduğu hantal güdümleme sistemi, düşük hızı ve vuruş yüzdesinden ötürü ileride SACLOS sistemine sahip AT-5 Spandrel geliştirilecektir..

3M6 Shmel temelde batı ülkelerinde kullanılan ATGMler örneğin Nord Aviation SS.10 füzesine bakılarak üretilmiş ancak ebat olarak büyük kalmıştır. Füze Kolomna da bulunan Special Mortar Design Bureau (Rusça SKB Gladkostvolnoi artillerii) tarafından (ayrıca bu büro AT-3 Sagger modelinden de sorumluydu) geliştirilmiştir.

Tasarlanma aşaması çok çabuk olan füze güdümsüz olarak ilk uçuşlarına Nisan 1958 tarihinde başlamıştır. Ardından güdümlü uçuşlarını Haziran ve Temmuz 1958 de devam edilmiştir. 28 Ağustos 1958 tarihinde silahlı kuvvetlere denemeleri için teslim edilmiştir. 1 Ağustos 1960 tarihinde ordu servisine girmiştir. Halka ilk gösterimi 1963 yılıdır.

2P26 Batey ha-Osef Müzesi İsrail
Polonya 2P27

Bu füze iki tür kara aracında kullanılmıştır:

  • 2P26 GAZ-69 zırhsız hafif kamyon- 4 fırlatma rayı üzerine monte edilmiştir. Füzeler araçtan 30 metre ileriden kontrol istasyonundan yapılmaktaydı. 1960 yılında hizmete girdi.
  • 2P27 Zırhlı BRDM-1 - 3 adet yukarı veya öne hareketli fırlatma rayı (çevresi zırhla kapalı) 1964 yılında ordu servisine girdi.

Bu araçlar hareketli piyade alayları bünyesinde tanksavar takımları olarak hizmet etmekteydi. Her batarya üç adet müfrezeden her müfreze üç adet fırlatma aracı ve bir komuta aracından oluşuyordu.

Bu sistem 1967 yılındaki Altı gün savaşı sırasında Mısır ordusu tarafından kullanıldı. Birkaç yerde kullanılan füze sadece bir adet düşman tankını kullanım dışında bırakabilmiştir. Bu görevdeki isabetli vuruş oranı yaklaşık olarak 25% de kalmıştır.

Kuzey Kore 1975 yılında bu füze üzerinde bazı değişiklikler yapmıştır.

Füze hedefe ilerlerken bir komuta kolundan yararlanmaktadır. Bu yüzden füzenin isabet oranı füzeyi kullanan mürettebatın becerisine kalmaktadır. Komuta kolu ile yapılan güdümleme füzeye çok ince bir kablo yardımıyla iletilmektedir.

MCLOS sistemi büyük çoğunlukla sistemi kullanan kişinin becerisine ihtiyaç duymaktadır. Bu sistemin görevlerdeki etkinliğinin düşük olması kendisinden sonra üretilecek ve çok daha kolay olan kullanımlı SACLOS sisteminin üretimine önayak olmuştur.

Tek sorun hedefin füze varıncaya kadar geçen süre içerisinde (azami menzile ulaşması yaklaşık yirmi saniye) harekete geçmeye veya geriye çekilerek duman perdesi arkasına saklanarak operatörün görüşünden kaçmaya vakti olmasıdır. Bunun yanında ebadının büyüklüğünden ötürü aracın sadece birkaç mermi, örneğin BRDM-1 aracı sadece üç adet füze taşıyabilmektedir.

Kullanan ülkeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
 Afganistan
 Bulgaristan
 Çekoslovakya
Doğu Almanya Doğu Almanya
 Mısır
 Macaristan
 İran
Moğolistan Moğolistan
 Polonya
 Romanya
 Kuzey Kore
 Küba
 Sovyetler Birliği
 Suriye
 Yugoslavya

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sovyetler Birliği ve Rusya tarafından geliştirilen füze sistemleri