İçeriğe atla

Gözler Gök Adaları

Koordinat:Sky map 12sa 27d 46s; +13º 00' 32″
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gözler Gök Adaları
ESO tarafından elde edilen fotoğraf (NGC 4438 üstte)
Kaynak: ESO/Gems project
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızBaşak
Sağ açıklık (α)12sa 27d 46s[1]
Dik açıklık (δ)+13° 00′ 32″[1]
Galaksi sınıfıSA(s)0/a pec - SAb[1]
Görünür büyüklük (V)10,0[1]
Yüzey parlaklığı (SB)?
Boyut?
Özellikler
Grup veya kümeMarkarian Zinciri
Başak kümesi
Başak Süperkümesi
Kırmızıya kayma (z)?
Helyo dikey hız ()?
Mesafe52 MIy
Keşif
William Herschel (1784)
Katalog belirtmeleri
Gözler, Markarian Zinciri, NGC 4435-8 • GC 2991-4 • IRAS 12252+1317 • Arp 120 • H 1.28.2 • h 1275 • MCG +02-32-065 • PGC 40898-914 • UGC 7574-5 • VCC 1030-43 • ZWG 70.97-8 • VV 188 • Holm 409A

Gözler Galaksileri ya da Gözler Gök Adaları (NGC 4435 - NGC 4438, ayrıca Arp 120 olarak da bilinir) Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 52 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir galaksi çiftidir. William Herschel tarafından 8 Nisan 1784 tarihinde keşfedilmiştir. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 120 olarak "Yakınında rahatsız edici sarmal gökadalar olan eliptik gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.[2]

NGC 4438, yaklaşık 100.000 ışık yılı uzaktaki NGC 4435 ile etkileşim halindedir. Gök adalar Markarian Zinciri Grubu içindedirler.

Bir çubuklu sarmal galaksi olan NGC 4435, nispeten genç (190 milyon yıl) bir yıldız topluluğunu içeren merkezi olan merceksi galaksidir. Spitzer Uzay Teleskobu'nca görülen bu etkileşimin NGC 4438'den kaynaklandığı sanılmaktadır.[3] Ayrıca muhtemelen zikredilen galaksiyle etkileşimden kaynaklanan gelgit kuyruğu vardır.[4] Ancak diğer çalışmalar, görünen kuyruğun aslında Samanyolu içindeki NGC 4435 ile ilgili olmayan ön plan galaktik sirüs olduğunu göstermektedir.[5]

NGC 4438, çekirdeksel enerji kaynağının belirsizliğinden dolayı Başak Kümesi'ndeki en enteresan ilişkisel galaksidir. Bu enerji bir yıldız patlama galaksisi bölgesinden kaynaklanabileceği gibi bir etkin galaksi çekirdeğinden (EGÇ) enerji alan bir kara delikten de olabilir. Her iki hipotez de incelenmektedir.

Bu galaksi, etkileşimden dolayı büyük ölçüde deforme olmuş bir galaktik disk ve uzun bir gelgit kuyruğu ile dikkati çeker. Bu farklılıklar, hakkında yazı içeren Kaynakçaın niçin bu galaksiyi merceksi ya da sarmal olarak sınıflandırdığını açıklamaktadır. Ayrıca geçmişten kalma uzatılmış fakat az miktarda yıldız patlamaları göstermektedir.[6] Bunun dışında hatırı sayılır nötür hidrojen yetersizliğinin yanında, yıldızlararası maddesinin bileşenlerinin yer değişimi vardır. Dikkati çeken bu bileşenler atomsal hidrojen, moleküler hidrojen, yıldızlararası toz ve sıcak gazlar olup NGC 4435'e doğru yer değiştirmiş görünmektedirler. Bu da aralarında gelgitsel etkileşimle birlikte çarpma basıncı sıyırması etkileri olarak yorumlanmaktadır.[7] Çünkü, NGC 4438 yüksek hızla Başak'ın kümeiçi ortamına doğru her iki galaksinin karşılaşmasından hız alarak hareket etmektedir.[8]

Etkileşen galaksiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yukarıda zikredildiği gibi NGC 4438'in yıldızlararası ortamına verilen zararın milyonlarca sene önce NGC 4435'in merkezsel olmayan bir çarpışmayla muhtemelen meydana geldiğine dair deliller vardır. Bunlar, NGC 4438'i büyük komşusuyla bağlayan iyonize olmuş gaz filamanlarıdır.[9] Bu filamanlardaki gaz ve tozun eksilmiş olması muhtemeldir.[10] Ayrıca geçmişte iki sistem arasında olmuş olan bir etkileşim,[11] galaktik grubun merkezindeki yüksek galaksi yoğunluğunun zikredilen üç galaksinin (NGC 4435, NGC 4438 ve M86) etkileşmiş olabileceğini ortaya koymaktadır.[12]

  1. ^ a b c d "NASA/IPAC Extragalactic Database". NGC 4438 için sonuçlar. 10 Ocak 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  2. ^ Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 3. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019. 
  3. ^ Panuzzo, P.; Vega, O.; Bressan, A.; Buson, L.; Clemens, M.; Rampazzo, R.; Silva, L.; Valdés, J. R.; Granato, G. L.; Danese, L. (2007). "The Star Formation History of the Virgo Early-Type Galaxy NGC 4435: The Spitzer Mid-Infrared View". The Astrophysical Journal. 656 (1). ss. 206-216. arXiv:astro-ph/0610316 $2. Bibcode:2007ApJ...656..206P. doi:10.1086/510147. 
  4. ^ "The Tail of NGC 4435". 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2013. 
  5. ^ Cortese, L.; Bendo, G. J.; Isaak, K. G.; Davies, J. I.; Kent, B. R. (2010). "Diffuse far-infrared and ultraviolet emission in the NGC 4435/4438 system: tidal stream or Galactic cirrus?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters. 403 (1). ss. L26-L30. Bibcode:2010MNRAS.403L..26C. doi:10.1111/j.1745-3933.2009.00808.x. 
  6. ^ Boselli, A.; Boissier, S.; Cortese, L.; Gil de Paz, A.; Buat, V.; Iglesias-Paramo, J.; Madore, B. F.; Barlow, T.; Bianchi, L.; Byun, Y.-I.; Donas, J.; Forster, K.; Friedman, P. G.; Heckman, T. M.; Jelinsky, P.; Lee, Y.-W.; Malina, R.; Martin, D. C.; Milliard, B.; Morrissey, P.; Neff, S.; Rich, R. M.; Schiminovich, D.; Seibert, M.; Siegmund, O.; Small, T.; Szalay, A. S.; Welsh, B.; Wyder, T. K. (2005). "GALEX Ultraviolet Observations of the Interacting Galaxy NGC 4438 in the Virgo Cluster". The Astrophysical Journal. 623 (1). s. L13-L16. arXiv:astro-ph/0502040 $2. Bibcode:2005ApJ...623L..13B. doi:10.1086/429377. 
  7. ^ Vollmer, B.; Soida, M.; Chung, A.; Chemin, L.; Braine, J.; Boselli, A.; Beck, R.. (2009). "Ram pressure stripping of the multiphase ISM in the Virgo cluster spiral galaxy NGC 4438". Astronomy & Astrophysics. 496 (3). ss. 669-675. arXiv:0901.2770 $2. Bibcode:2009A&A...496..669V. doi:10.1051/0004-6361/200811140. 
  8. ^ Vollmer, B.; Braine, J.; Combes, F.; Sofue, Y. (2005). "New CO observations and simulations of the NGC 4438/NGC 4435 system. Interaction diagnostics of the Virgo cluster galaxy NGC 4438". Astronomy & Astrophysics. 441 (2). ss. 473-489. Bibcode:2005A&A...441..473V. doi:10.1051/0004-6361:20041389. 
  9. ^ Kenney, Jeffrey D. P.; Tal, Tomer; Crowl, Hugh H.; Feldmeier, John; Jacoby, George H. (2008). "A Spectacular Hα Complex in Virgo: Evidence for a Collision between M86 and NGC 4438 and Implications for the Collisional ISM Heating of Ellipticals". The Astrophysical Journal. 687 (2). s. L69-L94. arXiv:0810.0711 $2. Bibcode:2008ApJ...687L..69K. doi:10.1086/593300. 
  10. ^ Gomez, H. L.; Baes, M.; Cortese, L.; Smith, M. W. L.; Boselli, A.; Ciesla, L.; Bendo, G. J.; Pohlen, M.; di Serego Alighieri, S.; Auld, R.; Barlow, M. J.; Bock, J. J.; Bradford, M.; Buat, V.; Castro-Rodriguez, N.; Chanial, P.; Charlot, S.; Clements, D. L.; Cooray, A.; Cormier, D.; Davies, J. I.; Dwek, E.; Eales, S.; Elbaz, D.; Galametz, M.; Galliano, F.; Gear, W. K.; Glenn, J.; Griffin, M.; Hony, S.; Isaak, K. G.; Levenson, L. R.; Lu, N.; Madden, S.; O'Halloran, B.; Okumura, K.; Oliver, S.; Page, M. J.; Panuzzo, P.; Papageorgiou, A.; Parkin, T. J.; Perez-Fournon, I.; Rangwala, N.; Rigby, E. E.; Roussel, H.; Rykala, A.; Sacchi, N.; Sauvage, M.; Schirm, M. R. P.; Schulz, B.; Spinoglio, L.; Srinivasan, S.; Stevens, J. A.; Symeonidis, M.; Trichas, M.; Vaccari, M.; Vigroux, L.; Wilson, C. D.; Wozniak, H.; Wright, G. S.; Zeilinger, W. W. (2010). "A Spectacular Hα Complex in Virgo: Evidence for a Collision between M86 and NGC 4438 and Implications for the Collisional ISM Heating of Ellipticals". Astronomy and Astrophysics. Cilt 518. arXiv:1005.1597 $2. Bibcode:2010A&A...518L..45G. doi:10.1051/0004-6361/201014530. L45. 
  11. ^ "Big Galaxy Collisions Can Stunt Star Formation". 9 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2013. 
  12. ^ "The Eyes (NGC 4435 and 4438)". 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2013. 
  13. ^ "VLT Looks into The Eyes of the Virgin". ESO Photo Release. 24 Ağustos 2011. 7 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2011. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]