Пиаст Тәгәрмәч Остасы
| Пиаст Тәгәрмәч Остасы | |
| пол. Piast | |
 | |
| Җенес | ир-ат |
|---|---|
| Туу датасы | I меңьеллык |
| Үлем датасы | 861 |
| Ата | Котышко[d] |
| Ире яки хатыны | Жепиха[d] |
| Балалар | Земовит[d] |
| Ыруг | Пясты[d] |
| Һөнәр төре | фермер, кепчәкче, умартачылык |
| Башкарган вазыйфа | Польша монархлары[d] |
| Сурәтләнә | Борынгы риваять[d], Dagome iudex[d], Патша-Рух[d], Поляк кенәзләре һәм аларның гамәлләре хроникасы[d], Chronica seu originale regum et principum Poloniae[d], Держава хроникасы[d], Польша, Русь һәм башка күршеләре турында хроника[d], Польша патшалыгының танылган шәхесләре хроникасы[d] һәм Бөтендөнья хроникасы[d] |
 Пиаст Тәгәрмәч Остасы Викиҗыентыкта | |
Пиаст Тәгәрмәч Остасы (як. 740/741? – б.э. 861 елы; латин телендә: Past Ckosisconis, Pazt filius Chosisconisu;[1] поляк телендә: Piast Chościskowic, Piast Kołodziej, IPAc-plːˈpʲiast kɔˈwɔd͡ʑɛj, Piast Oracz яки Piast) урта гасыр Польшада (безнең эраның 9-ынчы гасыры) ярым-риваять шәхес һәм Польша Патшалыгы белән хөкем итәчәк Пиаст династиясенең фараз ителгән нигезләүчесе.
Риваять
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Пиаст Галлус Анонимусның Gesta principum Polonorum (Поляк хроникасында) әтисе ̪Хощчиско һәм Пиастның хатыны Жепиха белән пәйда була.
Хроника Пиастка ике сәфәр кылучының көтелмәгән килүе турында хикәяне сөйли. Алар Пиастның гаиләсен Пиастның улы Земовитның 7-нче туган көне (кечкенә малайлар өчен мәҗүси инициация йоласы, чәч алу) бәйрәм итүендә кушылырга сорыйлар. Кунакчыллыгына җавап итеп, кунаклар Пиастның идән астын һаман мул һәм тулы итә торган ырым сүзе әйткәннәр. Моны күреп, Пиастның ватандашлары Пиастны соңгы патшазадә Попиэл урынына яңа патшазадә дип игълан иткәннәр.
Әгәр дә Пиаст чынлап булса, ул Польшаның беренче тарихи хөкемдары һәм беренче Польша патшасы Болеслав I Кыюның (967–1025) бабаеның бабаеның бабаеның бабасы патшазадә Польшаның беренче тарихи хөкемдары Мешко I-нең (як. 930–92) бабасының бабасының бабасы булырга мөмкин булган.
Риваять Пиастлары Гниезнодан булган, бу Поляннар кабилә территориясендә сигезенче һәм тугызынчы гасыр арасында нигезләнгән яхшы ныгытылган кальга.[2]
Риваять буенча ул 861-енче елда 120 яшенә кадәр яшәгән.
Мирасы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Польша тарихының 1000-нән артык елында беркем дә Пиаст исемен йөртмәгән.[3]
Пиаст сүзенең этимологиясен ике теория аңлата. Беренчесе тамырны piasta (Поляк телендәː "оста"), бу аның һөнәренә ишарә. Икенче Пиастка piastun ("карап торучы" яки "саклаучы") буларак ишарә итә. Бу Пиастның башка хөкемдарның сарай янында мажордомо яки "йорт стюарды" башлангыч торышына һәм дәвам итеп Пиастның хөкемгә килүенә ишарә итә. Бу иртә урта гасыр Франк династияләрнең үсеше белән параллель, шул вакытта Меровингиан патшаларының cарай мэрлары әкренләп сәяси контрольне узурпацияләгән.