Casa de Savoia: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:CoA fam ITA savoiaLesser_coat_of_arms_of_the_Kingdom_of_Italy_(1890).svg|rightdereita|thumbminiatura|180px|[[Escudo de armas]] da '''Casa de SaboiaSavoia'''.]]

A '''Dinastía Savoia''' ou '''Casa de Savoia''' é unha [[dinastía]] que tradicionalmente tiña a súa orixe en [[Savoia (rexión)|Savoia]], e que reinou en [[Reino de Italia (1861-1946)|Italia]], dende a súa fundación coma reino en [[1861]] despois da súa [[Unificación de Italia|unificación]] ata a instauración da [[República Italiana]] no ano [[1946]].

{{APArtigo principal|Condado de Savoia}}

Foi fundada por un nobre [[Borgoña|borgoñón]], [[Humberto I de Savoia|Humberto o da Man Branca]] (morreu aproximadamente en [[1048]]), quen obtivo para o seu fillo Odón o título de Conde de SaboiaSavoia, con dominios no norte da península italiana. Este último, a través do seu matrimonio con Adelaida, herdeira de [[Turín]] no [[PiamontePiemonte]], logrou espallar os dominios da súa Casa. Nos seguintes tres séculos, a familia logrou estender os seus dominios en [[Francia]], Italia e [[Suíza]]. No [[século XIII]], [[Niza]] pasou a mans da familia, dando a SaboiaSavoia unha saída ao mar.

{{APArtigo principal|Ducado de Savoia}}

En [[1416]], [[AmadeoAmadeu VIII]], Conde de Savoia, a través do apoio do [[Sacro Imperio Romano Xermánico|Sacro Emperador Romano]] [[Sexismundo do Sacro Imperio Romano Xermánico|Sexismundo]], estableceu o Ducado de Savoia establecéndose coma o seu primeiro duque. AmadeoAmadeu abdicou en [[1434]], herdando o ducado o seu fillo Luís tralo cal fundaría unha orde relixiosa en Italia, sendo elixido [[Papa|Sumo Pontífice]] polo [[Concilio de Basilea]] co nome de [[FélixFiz V, (antipapa)|FélixFiz V]] en [[1440]], renunciando ao posto nove anos máis tarde.

Cara oao [[1536]], a autoridade dos Duques de Savoia sobre [[Xenebra, Suíza|Xenebra]] rematara, perdendo a Casa tódalas súas posesións en [[Suíza]]. Ese mesmo ano, [[Francisco I de Francia|Francisco I]], rei de Francia, invadiu e ocupou o resto de posesións da familia. Con todo, coa derrota de Francia fronte [[España]] en [[1559]], a [[Paz de Cateau-Cambrésis]] restituíu as terras a [[Manuel Filiberto]], décimo duque de SaboiaSavoia.

=== Reino de Sardeña e PieamontePiemonte ===

{{APArtigo principal|Reino de Sardeña e Piemonte}}

Baixo [[Vítor AmadeoAmadeu II]], Savoia uniuse ás guerras contra [[LuísLois XIV de Francia]] a finais do [[século XVII]]. Aínda que os franceses lograron moitas concesións dos Duques, Savoia uniuse á Grande Alianza contra Luís. En [[1696]], polo [[Tratado de Turín]], SaboiaSavoia pechou a paz con [[Francia]] e abandonou a Grande Alianza. Grazas, con todo, a que Vítor AmadeoAmadeu uniuse a [[Austria]] ([[1703]]) de novo en contra de Francia na [[Guerra de Sucesión Española]], os franceses invadiron e devastaron o [[PiamontePiemonte]], pero finalmente foron expulsados por VíctorVítor AmadeoAmadeu e o seu curmán austríaco, o xeneral [[Uxío de SaboiaSavoia|Uxío, Príncipe de SaboiaSavoia]], no asedio a [[Turín]]. Polo [[tratado de Utrecht]], VíctorVítor AmadeoAmadeu recobrou tódalas terras tomadas por Francia no PiamontePiemonte, ademais de gañar o dominio de [[Sicilia]] e o título de Rei de Sicilia. Ademais, a metade da provincia de [[Montferrato]] que non fora cedida a SaboiaSavoia en [[1631]] foi cedida á Coroa por Austria. En [[1720]], SaboiaSavoia intercambiou a posesión de Sicilia pola de [[Sardeña]] pertencente a Austria, e VíctorVítor AmadeoAmadeu foi coroado como [[Rei de Sardeña]].

{{APArtigo principal|Reino de Italia (1861-1946)}}

En [[1831]], [[Carlos AlbertoAlberte de SaboiaSavoia]] foi coroado Rei de Sardeña e Duque de SaboiaSavoia. En [[1849]], abdicou a favor do seu fillo, [[VíctorVítor Manuel II]] quen cedeu o Ducado de SaboiaSavoia e a cidade de [[Niza]] a Francia en [[1860]] e foi coroado Rei de Italia en [[1861]]. Foi sucedido en [[1878]] por [[Humberto I]], quen foi asasinado en [[1900]]. O seu fillo, [[VíctorVítor Manuel III]] abdicou en maio de [[1946]] a favor do herdeiro da Coroa, [[Humberto II]], quen gobernou ata xuño dese ano, cando Italia foi proclamada [[república]] tras un plebiscito no que ademais manifestouse o rexeitamento dos italianos á tolerancia que os SaboiaSavoia tiveron con [[Mussolini]] e o [[fascismo]]. Humberto II e o seu fillo, VíctorVítor Manuel foron vivir a [[Portugal]] pouco despois. VíctorVítor Manuel III morreu en [[Alexandría]], [[EgiptoExipto]] en [[1947]].

[[VíctorVítor Manuel de SaboiaSavoia e Saxonia Coburgo]] (n. 1937), fillo de Humberto II, é a actual cabeza da Casa Real de SaboiaSavoia. No ano [[2002]] foille permitido volver a Italia, rexeitando ao seu dereito ao Trono, e como un cidadán regular e leal da República Italiana.

Dende o palacio dos Papas, no [[Quirinal]] de Roma, á prisión de Potenza. VíctorVítor Manuel de SaboiaSavoia, herdeiro da monarquía italiana, suprimida en [[1946]], ingresou o [[17 de xuño]] de [[2006]] no cárcere daquela cidade sureñameridional, acusado de ter corrompido a funcionarios públicos e de organizar un bordel ambulante.

Trala súa detención, a Consulta de Senadores do Reino de Italia, organismo creado por Humberto II en [[1955]] (existindo xa a República Italiana) depuxo a VictorVítor Manuel como Xefe da Casa de SaboiaSavoia en favor do seu curmán e rival AmadeoAmadeu de Aosta, alegando que VictorVítor Manuel casara cunha muller sen título nobiliario sen pedir permiso ao seu pai Humberto II, o derradeiro rei, aínda que isto sucedera 30 anos atrás.

* '''[[1003]]-[[1047]]''' ou'''[[1048]]: [[Humberto I de Savoia]]''' .

* '''[[1048]]-[[1051]]''' ou '''[[1056]]: [[AmadeoAmadeu I de Savoia|Amadeu I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1051]]''' ovo '''[[1056]]-[[1060]]: [[Odón I de Savoia|Odón I]]''', irmán do anterior.

:'''regència [[1060]]-[[1091]]: [[Adelaida de Susa]]''', esposa do anterior.

* '''[[1060]]-[[1078]]: [[Pedro I de Savoia|Pedro I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1060]]-[[1080]]: [[AmadeoAmadeu II de Savoia|AmadeoAmadeu II]]''', irmán do anterior.

* '''[[1080]]-[[1103]]: [[Humberto II de Savoia|Humberto II]]''', fillo do anterior.

* '''[[1103]]-[[1148]]: [[AmadeoAmadeu III de Savoia|AmadeoAmadeu III]]''', fillo do anterior.

* '''[[1148]]-[[1189]]: [[Humberto III de Savoia|Humberto III]]''', fillo do anterior.

* '''[[1189]]-[[1233]]: [[TomásTomé I de Savoia|TomásTomé I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1233]]-[[1253]]: [[AmadeoAmadeu IV de Savoia|AmadeoAmadeu IV]]''', fillo do anterior.

* '''[[1253]]-[[1263]]: [[Bonifacio I de Savoia|Bonifacio I]]''', fillo do anterior.

:'''regència [[1253]]-[[1259]]: [[TomásTomé II de Savoia|TomásTomé II]]''', fillo de [[TomásTomé I de SaboiaSavoia]].

* '''[[1263]]-[[1268]]: [[Pedro II de Savoia|Pedro II]]''', fillo de TomásTomé I de SaboiaSavoia.

* '''[[1268]]-[[1285]]: [[Filipe I de Savoia|Filipe I]]''', irmán do anterior.

* '''[[1285]]-[[1323]]: [[AmadeoAmadeu V de Savoia|AmadeoAmadeu V]]''', fillo de [[TomásTomé II de SaboiaSavoia]].

* '''[[1323]]-[[1329]]: [[Eduardo de Savoia|Eduardo]]''', fillo do anterior.

* '''[[1329]]-[[1343]]: [[Aimone de Savoia|Aimone]]''', irmán do anterior.

* '''[[1343]]-[[1383]]: [[AmadeoAmadeu VI de Savoia|AmadeoAmadeu VI]]''', fillo do anterior.

* '''[[1383]]-[[1391]]: [[AmadeoAmadeu VII de Savoia|AmadeoAmadeu VII]]''', fillo do anterior.

* '''[[1391]]-[[1416]]: [[AmadeoAmadeu VIII de Savoia|AmadeoAmadeu VIII]]''', fillo do anterior.

:''o [[1416]] o [[emperador]] [[Sexismundo I do Sacro Imperio Romano Xermánico|Sexismundo I]] elevou o título a '''Duque de Saboia'''Savoia.''

* '''[[1416]]-[[1440]]: [[AmadeoAmadeu VIII de Savoia|AmadeoAmadeu VIII]]'''.

* '''[[1440]]-[[1465]]: [[LuísLois I de Savoia|LuísLois I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1465]]-[[1472]]: [[AmadeoAmadeu IX de Savoia|AmadeoAmadeu IX]]''', fillo do anterior.

* '''[[1472]]-[[1482]]: [[Filiberto I de Savoia|Filiberto I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1482]]-[[1490]]: [[Carlos I de Savoia|Carlos I]]''', irmán do anterior.

* '''[[1490]]-[[1496]]: [[Carlos II de Savoia|Carlos II]]''', fillo do anterior.

* '''[[1496]]-[[1497]]: [[Filipe II de Savoia|Filipe II]]''', fillo de LuísLois I '''[[1497]]-[[1504]]:

* [[Filiberto II de Savoia|Filiberto II]]''', fillo do anterior.

* '''[[1504]]-[[1553]]: [[Carlos III de Savoia|Carlos III]]''', irmán do anterior.

* '''[[1553]]-[[1580]]: [[Manuel Filiberto de Savoia|Manuel Filiberto]]''', fillo do anterior.

* '''[[1580]]-[[1630]]: [[Carlos Manuel I de Savoia|Carlo Manuel I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1630]]-[[1637]]: [[Vítor AmadeoAmadeu I de Savoia|VíctorVítor AmadeoAmadeu I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1637]]-[[1638]]: [[Francisco Xacinto de Savoia|Francisco de SaboiaSavoia]]''', fillo do anterior.

:'''rexencia [[1637]]-[[1663]]: [[María Cristina de Francia]]''', esposa de Vítor AmadeoAmadeu I '''[[1638]]-[[1675]]:

* [[Carlos Manuel II de Savoia|Carlos Manuel II]]''', irmán do anterior

* '''[[1675]]-[[1720]]: [[Vítor AmadeoAmadeu II de Savoia|Vítor AmadeoAmadeu II]]''', fillo do anterior

: ''o [[1713]] convértese en [[Rei de Sicilia]] e o [[1720]] convértese no rei do [[Reino de Sardeña-PiamontePiemonte]]''

=== Reis de Sardeña-PiamontePiemonte ===

* '''[[1720]]-[[1730]]: [[VíctorVítor Amadeu II de Savoia|VíctorVítor Amadeu II]]''' .

* '''[[1730]]-[[1773]]: [[CarlesCarlos Manuel III de Savoia|CarlesCarlos Manuel III]]''', fillo do anterior.

* '''[[1773]]-[[1796]]: [[VíctorVítor Amadeu III de Savoia|VíctorVítor Amadeu III]]''', fillo do anterior.

* '''[[1796]]-[[1802]]: [[CarlesCarlos Manuel IV de Savoia|CarlesCarlos Manuel IV]]''', fillo do anterior .

* '''[[1802]]-[[1821]]: [[VíctorVítor Manuel EI de Savoia|VíctorVítor Manuel EI]]''', irmán do anterior.

* '''[[1821]]-[[1831]]: [[CarlesCarlos FèlixFiz de Savoia|CarlesCarlos FèlixFiz]]''', irmán do anterior .

''Póla [[SaboiaSavoia-Carignano]], descedentesdescendentes de [[Carlos Manuel I de Savoia|Carlos Manuel I]]''.

* '''[[1831]]-[[1849]]: [[Carlos Alberte I de Savoia|Carlos Alberte I]]'''.

* '''[[1849]]-[[1861]]: [[VíctorVítor Manuel II de Savoia|VíctorVítor Manuel II]]''', fillo do anterior.

:''o [[1861]] remata a [[unifaciónunificación italiana]] sendo nomeado [[rei de Italia]]'' .

* '''[[1861]]-[[1878]]: [[Vítor Manuel II de Savoia|Vítor Manuel II]]'''.

* '''[[1878]]-[[1900]]: [[Humberto I de Savoia|Humberto I]]''', fillo do anterior.

* '''[[1900]]-[[1946]]: [[Vítor Manuel III de Savoia|Vítor Manuel III]]''', fillo do anterior.

* '''[[1946]] [[Humberto II de Savoia|Humberto II]]''', fillo do anterior (derradeiro rei de Italia) .

* '''[[1871]]-[[1873]]: [[AmadeoAmadeu I de España]]''', [[rei de España]] e fillo de [[VíctorVítor Manuel II de Italia]].

* '''[[1941]]-[[1943]] [[Tomislav II]]''', rei do [[Estado Independente de Croacia]] e neto de [[AmadeoAmadeu I de España]] .

== VedeVéxase tamén ==

* [[AltaSavoia (rexión)|Savoia]].

* [[Condado deAlta Savoia]].

* [[DucadoCondado de Savoia]] .

* [[ReinoDucado de Sardeña-PiamonteSavoia]].

* [[UnificaciónReino de ItaliaSardeña-Piemonte]].

=== Ligazóns externas ===

* [http://www.realcasadisavoia.it/ Portal Oficial da Casa Real de SaboiaSavoia]

[[Categoría:Dinastías|Casa de Savoia]]