Nevada: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
sigo |
m Reemplazos con Replacer: «noreste» + mejoras cosméticas |
||
(Non se amosan 31 revisións feitas por 14 usuarios.) | |||
Liña 1:
{{Xeografía política|imaxe=Nevada in United States.svg}}
'''Nevada''' ({{IPAc-en|n|ɪ|ˈ|v|æ|d|ə|audio=en-us-nevada.ogg}})<ref>{{cite LPD|3}}</ref> é un dos 50 [[Estados dos Estados Unidos de América|estados]] dos [[Estados Unidos de América]], localizado ao oeste do país. Linda co estado de [[California]] ao oeste, co de [[Oregón]] ao noroeste, [[Idaho]] ao nordés, con [[Utah]] ao leste e co de [[Arizona]] ao sueste. Cun total de 286.380 km<sup>2</sup> de superficie, Nevada é o [[Lista dos estados dos Estados Unidos de América por área|7.<sup>o</sup>]] estado máis extenso, así coma o [[Lista de estados dos Estados Unidos de América por poboación|32.<sup>o</sup>]] máis poboado e o [[Lista de estados dos Estados Unidos de América por densidade da poboación|9.<sup>o</sup>]] que posúe a densidade de poboación máis baixa. Case os tres cuartos da poboación do estado vive en Clark County, que contén a [[área metropolitana]] da cidade de [[Las Vegas, Nevada|Las Vegas]].
Os primeiros exploradores [[Europa|europeos]] en exploraren a rexión foron os [[España|españois]]. Estes deron o nome de ''Nevada'' á rexión, pola [[neve]] que era común nos meses de [[inverno]]. Nevada foi unha colonia española ata [[1821]], cando [[México]] se tornou independente, e Nevada pasou a formar parte de México. En [[1848]], co final da [[Guerra Mexicano-Americana]], Nevada pasou a formar parte dos Estados Unidos. O [[31 de outubro]] de [[1864]], Nevada elevouse á categoría de Estado dos Estados Unidos, durante a [[Guerra Civil Americana]]. Por iso, o Estado chamouse ''The Battle Born State''.
Na década de 1870 atopáronse grandes reservas de [[prata]] en Nevada;
== Historia ==
=== Ata [[1864]] ===
Os [[
En [[1821]], [[México]]
Colonos americanos pasaran a instalarse gradualmente na rexión de Nevada. O primeiro asentamento americano foi [[
=== [[1864]]-[[1945]] ===
En [[1866]], o goberno americano dividiu o entón Territorio de Novo México (que incluía os actuais estados de [[Novo México]] e de [[Arizona]], así como a rexión sur de Nevada) en tres. O Territorio de Novo México pasou a ocupar a porción oriental. A porción central pasou a ser o Territorio de Arizona, e o extremo noroeste do Territorio de Novo México anexouse a Nevada. Esta adquiriu entón as súas actuais fronteiras políticas.
Nevada prosperou economicamente durante a década de 1860 grazas á minería da prata. Nunha década a poboación aumentou de 6.857 habitantes en 1860 a 42.491 en [[1870]]. Porén, durante mediados da década de 1870, o goberno americano impuxo
Na década de 1900, foron descubertas novas reservas de prata en Nevada, próximas a [[Tonopah]]. O mineral de prata extraído nestas minas era de maior calidade, e os custos de purificación, menores. Así, a minería de prata tornouse novamente unha importante fonte de renda. Alén diso, tamén foron descubertas reservas de [[cobre]] en 1900. Porén, o máis importante descubrimento ocorreu en [[1902]], cando se atoparon grandes reservas de [[ouro]]. Máis reservas de ouro atopáronse en [[1903]]. A industria de minería pasou a prosperar novamente. Diversas vías ferroviarias foron construídas para transportar o mineral extraído no estado a outras rexións do país, axudando a desenvolver o comercio urbano e a gandería de Nevada. Durante a década de 1900, Nevada aprobou unha lei que permitiu a calquera persoa divorciarse se levaba 6 meses vivindo no Estado, buscando atraer máis persoas á rexión.
En [[1907]], o goberno federal, en parcería con Nevada, finalizou o ''Nevada's Newlands Irrigation Project'', o primeiro proxecto de irrigación artificial en grande escala realizado polo goberno americano. Este proxecto consistiu principalmente na construción de [[encoro
Os Estados Unidos entraran na [[
En [[1927]], o goberno diminuíu o tempo necesario para que unha persoa se divorciara de 6 a 3 meses, e en [[1931]], apenas 6 semanas. Millares de persoas instaláronse no Estado para obter axiña certificados de divorcio. Aínda en [[1931]], Nevada legalizou a práctica do [[xogo de azar]] no estado. Ata entón, estas xogos estaban prohibidos. Nevada legalizara a práctica destes xogos en [[1869]], mais os habitantes do Estado
Durante o final da década de 1930, considerábeis reservas de [[ferro]], cinc e [[chumbo]] foron descubertas en Nevada. A [[segunda guerra mundial]] fixo con que a industria de minería florecese no Estado. A produción de material bélico e outros materiais necesarios na guerra fixo que a demanda de cobre, tungsteno, ferro, cinc e chumbo crecese enormemente.
O goberno americano construíu diversas [[base aérea|bases aéreas]] na rexión. Entre elas, destaca a [[Área 51]],
=== [[1945]]-
[[Ficheiro:Operation_Upshot-Knothole_-_Badger_001.jpg|250px|miniatura|Explosión de [[bomba nuclear]] nunha proba militar no sur de Nevada.]]
Despois do fin da guerra, en [[1945]], a caída da demanda doméstica e internacional de metais causou o declive da industria de minería de Nevada. Durante a década de 1950, Nevada instituíu unha lei onde obrigaba a todo casino (ou calquera outro estabelecemento con xogos de azar) a ter unha licenza, que sería dada despois dunha rigorosa inspección e investigación do estado das instalacións.
Entón, o [[turismo]] xa era unha fonte de renda primaria do Estado. A importancia do turismo na economía aumentou axiña durante a década de 1950 e de 1960. En [[1970]], preto de 15 millóns de turistas visitaron o Estado.
Ao longo da década de 1950 e de 1960, militares americanos realizaran diversos testes de [[bomba nuclear|bombas nucleares]] nunha rexión totalmente illada, no sur de Nevada, a apenas 100 quilómetros de Las Vegas. Diversas bombas nucleares detonaron.
En [[1963]], rematou unha disputa xudicial entre Nevada, California e o Arizona no [[Tribunal Supremo dos Estados Unidos]], de máis de 4 décadas de duración. Esta disputa era sobre as reservas de auga do [[río Colorado]], importantes para o fornecemento de auga potábel en Arizona e Nevada (estados cuxo clima é desértico na maioría) e na rexión suroeste de California (rexión de clima desértico). A resolución do Tribunal Supremo instituíu cotas máximas de auga potábel que poderían ser extraídas do Colorado anualmente por cada estado. A prioridade deuse a Arizona. En [[1967]], creouse un proxecto estatal co intento de atopar novas reservas de auga potábel para [[Las Vegas]], entón en rápido crecemento
Desde a década de 1980, a economía do estado tornouse gradualmente máis variada, e aínda que o turismo siga sendo a maior fonte de renda de Nevada, a industria de manufacturación e de construción tornáronse importantes fontes de renda. En [[2002]], o presidente americano [[George W. Bush]] aprobou a creación dun depósito de [[lixo nuclear]] en Nevada, en [[Yucca Mountain]], unha rexión illada e de propiedade do goberno federal, fronte ás protestas do goberno do estado e de organizacións ambientalistas.
Durante anos, os habitantes de [[Wendover, Nevada|Wendover]] (Nevada) e [[Wendover, Utah|Wendower]] ([[Utah]]), cidades veciñas mais en estados diferentes,
== Xeografía ==
Liña 92 ⟶ 56:
[[Ficheiro:Valley of Fire Nevada11.jpg|250px|miniatura|''Val do Fogo'', interior de Nevada.]]
Nevada limita ao norte con [[
Posúe poucos [[río]]s e [[lago]]s permanentes, aínda que varios ríos temporais flúan durante a estación húmida. Os dous principais ríos son o [[río Humboldt|Humboldt]] e o Colorado. O Humboldt desemboca no [[Humboldt Sink]], un pequeno lago localizado nun solo areoso que xa foi o leito dun lago. Os principais lagos son o [[Lago Maid|Maid]] e o [[Lago Pyramid|Pyramid]]. Menos de 2% do estado é cuberto por bosques. A maior parte da rexión é desértica.
A maior parte domínase pola ''Basin and Range Region''. Esta rexión xeográfica posúe gran variación de altitude, variando entre 146 metros no extremo sueste do estado (xunto ao Colorado) a 4.005 metros (Monte Boundary) no suroeste. Estes dous puntos son respectivamente o punto máis baixo e máis alto do Estado. A ''Basin and Range Region'' caracterízase polo seu solo rochoso e accidentado. Ao longo desta rexión, existen diversos [[geyser|
=== Clima ===
Nevada posúe un [[clima]] desértico, con dúas estacións ben definidas. Os [[inverno]]s do estado son longos e moi fríos, en canto que os [[verán]]s son quentes na maior parte do estado. Por causa do seu clima desértico, rexistra grandes variacións de temperaturas entre o día e a noite. Por exemplo, Reno por veces rexistra diferenzas entre a máxima e a mínima dun día dado maiores de 25
No inverno, as menores temperaturas medias rexístranse no nordeste, e as maiores no sur. A temperatura media é de -4
No verán, as maiores temperaturas medias anuais rexistráronse no sur, e as menores, nas rexións de maior altitude e no norte en xeral. A temperatura media no sur é de 30
Nevada posúe a menor taxa de [[precipitación (meteoroloxía)|precipitación]] media anual de [[choiva]] dos Estados Unidos. Só as rexións de maior altitude reciben máis de 60 centímetros anuais de choiva; porén, a maior parte recibe menos de 30 centímetros. O norte en xeral posúe unha precipitación media anual de 35 centímetros, en canto que as rexións de menor altitude, que ocupan todo o sur e moito do oeste de Nevada, reciben menos de 20 centímetros por ano. As taxas de precipitación media anual de neve varían desder os 750 centímetros en ''Sierra Nevada'' a menos de 2,5 centímetros no sur.
Liña 111 ⟶ 75:
[[Ficheiro:NavadaCapitolCarsonCity.jpg|250px|dereita|miniatura|Vista do Capitolio de Nevada, en [[Carson City]].]]
A actual Constitución adoptouse en [[1864]]. As emendas á constitución son propostas polo Poder Lexislativo
O principal oficial do [[Poder Executivo]] de Nevada é o gobernador. Este é electo polos electores do estado para mandatos de ata 4 anos de duración. Unha
O [[Poder Lexislativo]] consta do [[Senado de Nevada|Senado]] e da Asemblea. O Senado posúe
O tribunal máis alto do [[Poder Xudicial]] é o Tribunal Supremo de Nevada, composto por sete xuíces
Politicamente, a maior parte do Estado
Nevada está dividido en 17 condados. Estes condados gobérnanse por consellos compostos por 3, 5 ou 7 membros. A maior parte das cidades
Cerca de 70% do orzamento do Estado
Nevada é o único estado americano onde a [[prostitución]] é legal. A prostitución
Nevada é tamén o único Estado americano que posúe diferentes idades mínimas para diferentes prácticas sexuais. Un adulto pode ter "relacións sexuais con calquera persoa maior de 16 anos de idade", porén, unha segunda lei torna ilegal a
== Demografía ==
Liña 168 ⟶ 132:
| [[1980]] || align="right" | 800 493
|-----
| [[1990]] || align="right" | 1
|-----
| [[2000]] || align="right"| 1
|}
|-
|}
De acordo co [[censo]] nacional de [[2000]], a poboación
A maior parte
=== Etnias ===
[[Ficheiro:
Composición racial da poboación de Nevada:
* 65,2 % [[
* 19,7 % hispanos
* 6,8 % [[afroamericano]]s
* 4,5 % [[Asia|asiáticos]]
* 0,9 % [[
* 1,4 % dúas ou máis etnias
Os cinco maiores grupos étnicos do Estado son [[Alemaña|alemáns]] (que forman o 14,1% da poboación do estado), [[México|mexicanos]] (12,7%) [[Irlanda|irlandeses]] (11%), [[Inglaterra|ingleses]] (10,1%) e [[
=== Relixión ===
Liña 202 ⟶ 166:
*** [[Luteranismo]]: 3 %
*** Outras afiliacións protestantes: 21 %
** [[Igrexa
** [[Mormón]]s: 9 %
** Outras afiliacións cristiás: 1 %
* Outras relixións: 2 %
Liña 234 ⟶ 198:
[[Ficheiro:Stratosphere Hotel, Las Vegas, view from the top (2).JPG|250px|dereita|miniatura|Nevada coñécese polos seus luxosos e extravagantes [[casino]]s, concentrados primariamente en [[Reno, Nevada|Reno]] e principalmente en [[Las Vegas]]. Aquí, vista aérea da ''The Strip'', avenida que posúe varios dos [[casino]]s e [[hotel|hoteis]] máis coñecidos de [[Las Vegas]].]]
O [[Produto Interior Bruto|produto
O sector primario responde
O sector terciario responde
== Educación ==
O goberno comezou a planear un sistema
▲O goberno comezou a planear un sistema estadal de escolas públicas en [[1861]], cando Nevada tornouse un territorio. Catro anos despois, en [[1865]], xa elevado á categoría de estado, o Poder Lexislativo estabeleceu un sistema público estadal de escolas públicas, e os primeiros distritos escolares do estado. Porén, o estado inicialmente enfrontou grandes dificultades na área de educación básica, por causa da súa pequena poboación e pola presenza de vastas rexións onde cidades e comunidades rurais ficaban illadas do resto do estado. Nestas áreas, escolas existían, mais atendían xeralmente a apenas 3 a 10 alumnos. Estes alumnos, pola súa vez, moitas veces vivían lonxe das escolas, e eran obrigados a percorrer vastas distancias para poderen frecuentar a escola. A falta de verbas era constante. En [[1900]], o estado inaugurou a súa primeira escola secundaria (''high school'').
En [[1999]], as escolas públicas do Estado atenderan preto de 325,6 mil estudantes, empregando aproximadamente 17,4 mil [[
▲Actualmente, todas as institucións educativas en Nevada precisan seguir regras e padróns ditadas polo Consello Estadal de Educación de Nevada. Este consello controla directamente o sistema de escolas públicas do Estado, que está dividido en diferentes [[distrito escolar|distritos escolares]]. O Consello é composto por 11 membros electos pola poboación do Estado. Nas cidades, a responsabilidade de administrar as escolas é do distrito escolar municipal, en canto que en rexións menos densamente habitadas, esta responsabilidade é dos distritos escolares operando en todo o condado en xeral. Todos os [[neno]]s e [[adolescente]]s entre 7 e 15 anos de idade deben asistir á escola.
Nevada posúe preto de 80 [[biblioteca]]s públicas. A maioría delas
▲En [[1999]], as escolas públicas do Estado atenderan preto de 325,6 mil estudantes, empregando aproximadamente 17,4 mil [[profesor]]es. Escolas privadas atenderan preto de 13,9 mil estudantes, empregando aproximadamente mil profesores. O sistema de escolas públicas do Estado consumiu preto de 1 738 millóns de dólares, e o gasto das escolas públicas por estudante é de aproximadamente 5,9 mil dólares.
▲Nevada posúe preto de 80 [[biblioteca]]s públicas. A maioría delas concentrase en Las Vegas e en Reno. O Estado posúe dúas institucións de educación superior, a Faculdade de Sierra Nevada e o Sistema de Universidades e Faculdades Comunitarias de Nevada. Esta última administra unha serie de [[universidade]]s e [[faculdade]]s espalladas polo estado.
== Transportes e telecomunicacións ==
[[Ficheiro:MonorailAtSahara.JPG|250px|dereita|miniatura|Monorrail de Las Vegas.]]
O principal centro [[aeroporto|aeroportuario]], [[ferrocarril|ferroviario]] e de [[autoestrada]]s é [[Las Vegas]]. Nevada posúe preto de 60 mil quilómetros de [[estrada]]s e [[autoestrada]]s. A [[Amtrak]] e a [[Greyhound]] fornecen servizo de transporte de pasaxeiros interurbano a través do uso de [[ómnibus]]. O principal aeroporto do Estado é o [[Aeroporto Internacional McCarran]]. É un dos aeroportos con máis movementos dos Estados Unidos e do mundo, atendendo a preto de 41 millóns de pasaxeiros por ano. En [[2002]], Nevada posuía 1
O primeiro [[xornal]] publicado en Nevada foi o ''Territorial Enterprise'', publicado en [[Xenoa, Nevada|Xenoa]], en [[1858]].
== Cultura ==
Liña 263 ⟶ 226:
* Árbores: ''[[Pinus]] monophylla'' e ''Pinus balfouriana''
* Cores: [[Azul]] e [[prata (cor)|prata]]
* Flor: ''
* Fósil: ''[[Ichthyosauria]]''
* Gramo: ''Oryzopsis hymenoides''
Liña 269 ⟶ 232:
* Mamífero: ''[[Ovino|Ovis]] canadensis nelsoni''
* Metal: [[Prata]]
* Música: ''Home Means Nevada'' (O fogar
*
* Pedra preciosa: [[
* Pedra semipreciosa: [[Turquesa]]
* Peixe: Troita
* Réptil: ''Gopherus agasicii''
* Rocha: [[
== Véxase tamén ==
=== Ligazóns externas ===
{{Commons|Nevada|Nevada }}
{{Estados Unidos}}
{{Control de autoridades}}
[[Categoría:Nevada]]
|