Saltar ao contido

Filipe de Edimburgo: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vella
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
ZéroBot (conversa | contribucións)
35.164 edicións
m r2.7.1) (Bot: Engado: eu:Filipe Edinburghekoa
Breogan2008 (conversa | contribucións)
473.953 edicións
Sen resumo de edición
 
(Non se amosan 44 revisións feitas por 18 usuarios.)
Liña 1: Liña 1:
{{Biografía}}
{{Ficha de nobre
O '''príncipe Filipe, duque de Edimburgo''', nado co nome de '''Filipe de Grecia e Dinamarca''' en [[Mon Repos, Corfú|Mon Repos]] ([[Corfú]], [[Grecia]]) o [[10 de xuño]] de [[1921]] e finado o [[9 de abril]] de [[2021]] en [[Castelo de Windsor|Windsor]]<ref>{{Cita novas|título=Prince Philip has died aged 99, Buckingham Palace announces|url=https://www.bbc.com/news/uk-11437314|xornal=BBC News|data=2021-04-09|data-acceso=2021-04-09|lingua=en-GB}}</ref>, foi un nobre británico de orixe grega, esposo da raíña [[Isabel II do Reino Unido]]. Ostentou ademais os títulos de conde de [[Merionethshire|Merioneth]], barón [[Greenwich]], cabaleiro da [[Orde da Xarreteira]], cabaleiro da [[Orde do Cardo]], chanceler da [[Orde do Imperio Británico]] e membro da [[Gran Loxa Unida de Inglaterra]].
|nome = Filipe de Edimburgo
|título = Príncipe do Reino Unido e Duque de Edimburgo
|imaxe = Prince Philip NASA cropped.jpg
|tamaño de imaxe = 200px
|epígrafe =
|reinado =
|coroación =
|outros títulos =
|nome completo = Philip Mountbatten
|data de nacemento = [[10 de xuño]] de [[1921]]
|lugar de nacemento = [[Mon Repos, Corfú|Mon Repos]], [[Corfú]], [[Grecia]] {{GREb}}
|data de defunción =
|lugar de defunción =
|sepultura =
|predecesor =
|rexente =
|sucesor =
|suc-tipo =
|herdeiro =
|consorte =
|cónxuxe = [[Isabel II do Reino Unido]]
|descendencia = <Li>
* [[Carlos de Inglaterra|Carlos]], [[Príncipe de Gales]]
* [[Ana Windsor|Ana]], [[Princesa Real]]
* [[Andrés de York|Príncipe Andrés]], [[Duque de York]]
* [[Eduardo de Wessex|Príncipe Eduardo, Conde de Wessex]]
|enlace =
|casa real = [[Casa de Windsor]] (por matrimonio)
|dinastía = [[Casa de Glücksburg|Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg]]
|himno real =
|pai = [[Andreas de Grecia|Andreas de Grecia e Dinamarca]]
|nai = [[Alicia de Battenberg]]
|escudo = Coat of Arms of Philip, Duke of Edinburgh.svg
}}
O '''Príncipe Filipe, duque de Edimburgo''' (''Filipe de Grecia e Dinamarca''), nado en [[Mon Repos, Corfú|Mon Repos]], [[Corfú]], [[Grecia]], o [[10 de xuño]] de [[1921]], naceu príncipe de Grecia e Dinamarca ao ser fillo de [[Andreas de Grecia|Andreas de Grecia e Dinamarca]] e de [[Alicia de Battenberg]]. É o esposo da raíña [[Isabel II do Reino Unido]] e ostenta ademais os títulos de conde de [[Merionethshire|Merioneth]], barón [[Greenwich]], cabaleiro da [[Orde da Jarretera]], cabaleiro da [[Orde do Cardo]], Chanceler da [[Orde do Imperio Británico]] e Membro da [[Gran Loxia Unida de Inglaterra]].


== Traxectoria ==
== Traxectoria ==
Era fillo de [[Andreas de Grecia|Andreas de Grecia e Dinamarca]] e de [[Alicia de Battenberg]]. Neto do Rei dos Helenos, [[Xurxo I de Grecia|Xurxo I]], e sobriño do rei [[Constantino I de Grecia|Constantino I]], era tamén neto de [[Cristián IX de Dinamarca|Cristián IX]] de [[Dinamarca]]. No momento do seu nacemento era o sexto na liña de sucesión do trono de Grecia, mais, en [[1922]] a derrota na Guerra Greco-Turca ([[1919]]-[[1922]]) fixo que a súa familia fuxise do país. De feito, o pequeno Filipe foi escondido nunha caixa de [[Laranxa (froita)|laranxas]] e embarcado nun barco británico para saír de [[Corfú]]<ref name=":0">{{Cita web|título=Inside Prince Philip's Tortured Childhood|url=https://people.com/royals/prince-philip-tortured-childhood/|páxina-web=PEOPLE.com|data-acceso=2021-04-10|lingua=en}}</ref>. A familia exiliouse en [[París]], en Saint Cloud, onde Filipe foi educado nun colexio estadounidense "The Elms" ata 1928<ref>{{Cita web|título=HRH Prince Philip, Duke of Edinburgh - 1921-2021|url=https://reaction.life/hrh-prince-philip-duke-of-edinburgh-1921-2021/|páxina-web=Reaction|data=2021-04-09|data-acceso=2021-04-10|lingua=en-US}}</ref>, cando foi enviado a [[Gran Bretaña]] coa súa avoa materna, Vitoria Mountbatten. Dende entón viviu distanciado dos seus pais, a nai, a princesa Alicia foi diagnosticada de [[esquizofrenia]] e internada en [[Suíza]], e Filipe foi enviado a internados, primeiro en [[Alemaña]], onde residían as súas irmás, e logo en [[Escocia]]<ref name=":0" />. En 1939 ingresou como [[cadete]] no Royal Naval College pois o seu tío [[Lord Mountbatten]] insistíralle en que se enrolase na mariña británica. Filipe serviu logo na armada durante a [[segunda guerra mundial]] no [[Mar Mediterráneo|Mediterráneo]], destacando o desembarco de [[Creta]] e [[Sicilia]]<ref>{{Cita web|título=Prince Philip's war heroics revealed after 60 years|url=http://www.theguardian.com/uk/2003/dec/28/monarchy.davidsmith|páxina-web=the Guardian|data=2003-12-28|data-acceso=2021-04-10|lingua=en}}</ref>, e no [[Océano Pacífico|Pacífico]], onde viu a rendición do [[Xapón]] en agosto de [[1945]]<ref>{{Cita novas|título=Prince Philip: How the Royal Navy shaped the Duke of Edinburgh|url=https://www.bbc.com/news/uk-10266717|xornal=BBC News|data=2021-04-10|data-acceso=2021-04-10|lingua=en-GB}}</ref>.
En [[1947]], contraeu matrimonio coa princesa [[Isabel II do Reino Unido|Isabel]], filla e herdeira do rei [[Xurxo VI do Reino Unido]]. Antes do seu matrimonio, Xurxo VI nomeouno duque de Edimburgo, conde de Merioneth e barón Greenwich, outorgándolle o tratamento de Alteza Real. En [[1957]], Filipe foi nomeado Príncipe do Reino Unido pola raíña Isabel II.


Nunha visita da familia real á Royal Naval College en [[1939]], Filipe coñeceu a [[Isabel II do Reino Unido|Isabel]], filla e herdeira do rei [[Xurxo VI do Reino Unido]]<ref>{{Cita novas|título=The Queen and Prince Philip: An enduring royal romance|url=https://www.bbc.com/news/uk-56252745|xornal=BBC News|data=2021-04-09|data-acceso=2021-04-10|lingua=en-GB}}</ref>. Ela quedou moi impresionada por Filipe e durante os anos da guerra mantiveron o seu contacto mediante cartas<ref>{{Cita web|título=Look back at Prince Philip's 73-year royal love story with Queen Elizabeth II|url=https://www.usatoday.com/story/entertainment/celebrities/2021/04/09/prince-philip-queen-elizabeth-love-story-royal-relationship/7155388002/|páxina-web=USA TODAY|data-acceso=2021-04-10|lingua=en-US|nome=Elise|apelidos=Brisco}}</ref>. O seu compromiso foi anunciado en 1947 e casaron na [[Abadía de Westminster]]. Antes do seu matrimonio, Filipe renunciara aos seus títulos gregos e daneses, adoptou o apelido Mountbatten e bautizárase na [[Comuñón anglicana|Igrexa Anglicana]]. Ademais, Xurxo VI nomeouno duque de Edimburgo, conde de Merioneth e barón Greenwich, outorgándolle o tratamento de Alteza Real.
Á parte dos seus deberes reais, o duque de Edimburgo é patrocinador de moitas organizacións, entre elas os [[Premios Duque de Edimburgo]] e a [[World Wide Fund for Nature]]. Ademais é reitor da [[Universidade de Cambridge]] e da [[Universidade de Edimburgo]] (a súa filla [[Ana Windsor|Ana]] relevoulle neste último cargo en [[2011]]). En concreto, dedicouse a intentar que a humanidade tome conciencia da súa relación co medio ambiente desde que visitou as [[illas Sandwich do Sur]] en [[1956]]. Publicou escritos e realizou charlas sobre temas do medio ambiente ao longo de máis de medio século.

Logo do matrimonio, Filipe compaxinou o traballo na mariña británica xunto coas súas responsabilidades como membro da familia real ata que en 1951 se retirou da vida militar. En 1952 asumiu o papel de consorte da raíña, aínda que as súas responsabilidades e tratamento foron cuestións polémicas pola súa vontade de desenvolver un papel máis activo. En [[1957]], Filipe foi nomeado Príncipe do Reino Unido pola raíña Isabel II.

Á parte dos seus deberes reais, o duque de Edimburgo foi patrocinador de moitas organizacións, entre elas os [[Premios Duque de Edimburgo]] e o [[Fondo Mundial para a Natureza]] do que foi presidente da sección británica entre [[1961]] e [[1982]] e a nivel internacional entre [[1982]] e [[1996]]<ref>{{Cita web|url=https://wwf.panda.org/?1995941%2FA-champion-for-the-environment=|páxina-web=WWF|título="A champion for the enviroment". WWF statement on the death of HRH The Duke of Edinburgh|data-acceso=10-4-2021}}</ref>. Ademais foi reitor da [[Universidade de Cambridge]] e da [[Universidade de Edimburgo]] (a súa filla [[Ana Windsor|Ana]] relevoulle neste último cargo en [[2011]]<ref>{{Cita web|título=The Chancellor|url=https://www.ed.ac.uk/about/people/officials/chancellor|páxina-web=The University of Edinburgh|data-acceso=2021-04-10|lingua=en}}</ref>). En concreto, dedicouse a intentar que a humanidade tome conciencia da súa relación co medio ambiente desde que visitou as [[illas Sandwich do Sur]] en [[1956]]. Publicou escritos e realizou charlas sobre temas do medio ambiente ao longo de máis de medio século.

En 2017 anunciouse que o príncipe Filipe deixaría de representar á Coroa en actos oficiais a fins dese verán, o que supuxo a súa retirada da vida pública<ref>{{Cita novas|título=Prince Philip is retiring from royal duties - CBBC Newsround|url=https://www.bbc.co.uk/newsround/39802253|data-acceso=2021-04-11|lingua=en-GB}}</ref>. En 2020, por causa da [[Pandemia de COVID-19|pandemia de covid-19]], a raíña e o duque de Edimburgo instaláronse no [[Castelo de Windsor]] para evitar a enfermidade<ref>{{Cita web|título=Queen moves to Windsor early due to virus outbreak and is joined by Philip|url=https://www.itv.com/news/2020-03-19/queen-moves-to-windsor-early-because-of-coronavirus-outbreak-and-is-joined-by-prince-philip|páxina-web=ITV News|data=2020-03-19|data-acceso=2021-04-11|lingua=en|nome=Chris|apelidos=Ship}}</ref>. A parella real foi [[Vacina da COVID-19|vacinada]] alí a comezos de [[2021]]<ref>{{Cita web|título=Queen Elizabeth II and husband receive COVID-19 vaccinations|url=https://apnews.com/article/queen-elizabeth-ii-prince-philip-england-coronavirus-pandemic-65afbf725e9716f035fea73d6b6026ad|páxina-web=AP NEWS|data=2021-01-09|data-acceso=2021-04-11}}</ref>. En febreiro dese ano foi hospitalizado case un mes en [[Londres]]<ref>{{Cita novas|título=Prince Philip: Duke of Edinburgh leaves hospital after a month|url=https://www.bbc.com/news/uk-56413762|xornal=BBC News|data=2021-03-16|data-acceso=2021-04-11|lingua=en-gb}}</ref>. Finalmente, o seu pasamento produciuse o 9 de abril se 2021<ref>{{Cita web|título=His Royal Highness The Duke of Edinburgh has died, Buckingham Palace announces|url=https://www.itv.com/news/2021-04-09/his-royal-highness-the-duke-of-edinburgh-has-died-buckingham-palace-has-announced|páxina-web=ITV News|data=2021-04-09|data-acceso=2021-04-11|lingua=en}}</ref>.


== Ascendencia ==
== Ascendencia ==
Liña 56: Liña 28:
|4= 4. [[Xurxo I de Grecia|Rei Xurxo I de Grecia]]
|4= 4. [[Xurxo I de Grecia|Rei Xurxo I de Grecia]]
|5= 5. [[Olga Constantinovna de Rusia|Gran Duquesa Olga Constantinovna de Rusia]]
|5= 5. [[Olga Constantinovna de Rusia|Gran Duquesa Olga Constantinovna de Rusia]]
|6= 6. [[Luís de Battenberg|Príncipe Luís de Battenberg]]
|6= 6. [[Lois de Battenberg|Príncipe Lois de Battenberg]]
|7= 7. [[Vitoria de Hesse-Darmstadt|Princesa Vitoria de Hesse e do Rin]]
|7= 7. [[Vitoria de Hesse-Darmstadt|Princesa Vitoria de Hesse e do Rin]]
|8= 8. [[Christian IX de Dinamarca|Rei Christian IX de Dinamarca]]
|8= 8. [[Christian IX de Dinamarca|Rei Christian IX de Dinamarca]]
|9= 9. [[Luisa de Hesse-Kassel|Princesa Luisa de Hesse-Kassel]]
|9= 9. [[Luísa de Hesse-Kassel|Princesa Luísa de Hesse-Kassel]]
|10= 10. [[Constantino Nikolaievich de Rusia|Gran Duque Constantino Nikolaievich de Rusia]]
|10= 10. [[Constantino Nikolaievich de Rusia|Gran Duque Constantino Nikolaievich de Rusia]]
|11= 11. [[Alexandra de Saxonia-Altenburg|Princesa Alexandra de Saxonia-Altenburg]]
|11= 11. [[Alexandra de Saxonia-Altenburg|Princesa Alexandra de Saxonia-Altenburg]]
|12= 12. [[Alexandre de Hesse-Darmstadt|Príncipe Alexandre de Hesse e do Rin]]
|12= 12. [[Alexandre de Hesse-Darmstadt|Príncipe Alexandre de Hesse e do Rin]]
|13= 13. [[Xulia de Hauke|Condesa Xulia Teresa de Hauke]]
|13= 13. [[Xulia de Hauke|Condesa Xulia Teresa de Hauke]]
|14= 14. [[Luís IV de Hesse-Darmstadt|Luís IV, Gran Duque de Hesse e do Rin]]
|14= 14. [[Lois IV de Hesse-Darmstadt|Lois IV, Gran Duque de Hesse e do Rin]]
|15= 15. [[Alicia do Reino Unido|Princesa Alicia do Reino Unido]]
|15= 15. [[Alicia do Reino Unido|Princesa Alicia do Reino Unido]]
|16= 16. Duque Federico Guillerme de Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg
|16= 16. Duque Federico Guillerme de Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg
|17= 17. Princesa Luisa Carolina de Hesse-Kassel
|17= 17. Princesa Luísa Carolina de Hesse-Kassel
|18= 18. Príncipe Guillerme de Hesse-Kassel
|18= 18. Príncipe Guillerme de Hesse-Kassel
|19= 19. Princesa Luisa Carlota de Dinamarca
|19= 19. Princesa Luísa Carlota de Dinamarca
|20= 20. [[Nicolás I de Rusia|Zar Nicolás I de Rusia]]
|20= 20. [[Nicolao I de Rusia|Tsar Nicolao I de Rusia]]
|21= 21. [[Carlota de Prusia (zarina)|Princesa Carlota de Prusia]]
|21= 21. [[Carlota de Prusia (zarina)|Princesa Carlota de Prusia]]
|22= 22. Duque Xosé de Saxonia-Altenburgo
|22= 22. Duque Xosé de Saxonia-Altenburgo
|23= 23. Duquesa Amelia de Württemberg
|23= 23. Duquesa Amelia de Württemberg
|24= 24. [[Luís II de Hesse-Darmstadt|Luís II, Gran Duque de Hesse e do Rin]]
|24= 24. [[Lois II de Hesse-Darmstadt|Lois II, Gran Duque de Hesse e do Rin]]
|25= 25. [[Guillermina de Baden|Princesa Guillermina de Baden]]
|25= 25. [[Guillermina de Baden|Princesa Guillermina de Baden]]
|26= 26. Conde Xoán Mauricio de Hauke
|26= 26. Conde Xoán Mauricio de Hauke
Liña 80: Liña 52:
|28= 28. [[Carlos de Hesse-Darmstadt|Príncipe Carlos de Hesse e do Rin]]
|28= 28. [[Carlos de Hesse-Darmstadt|Príncipe Carlos de Hesse e do Rin]]
|29= 29. [[Isabel de Prusia|Princesa María Isabel de Prusia]]
|29= 29. [[Isabel de Prusia|Princesa María Isabel de Prusia]]
|30= 30. [[Alberte de Saxonia-Coburgo-Gotha|Príncipe Alberte de Saxonia-Coburgo-Gotha]]
|30= 30. [[Alberte de Saxonia-Coburgo e Gotha|Príncipe Alberte de Saxonia-Coburgo-Gotha]]
|31= 31. [[Vitoria do Reino Unido|Reina Vitoria I do Reino Unido]]
|31= 31. [[Vitoria do Reino Unido|Raíña Vitoria I do Reino Unido]]
}}</center>
}}</center>
</div></div>


== Notas ==
{{Listaref}}
== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
=== Outros artigos ===
=== Outros artigos ===
*[[Familia real británica]]
* [[Familia real británica]]


{{Control de autoridades}}
{{personalidades en progreso}}
[[Categoría:Familia real británica]]
[[Categoría:Familia real británica]]
[[Categoría:Consortes reais do Reino Unido]]
[[Categoría:Nados na periferia das Illas Xónicas]]
[[Categoría:Nados en 1921]]

[[Categoría:Finados en 2021]]
[[af:Prins Philip, Hertog van Edinburg]]
[[ar:فيليب دوق إدنبرة]]
[[az:Filip Mauntbetten]]
[[bcl:Prinsipe Felipe]]
[[be:Філіп, герцаг Эдынбургскі]]
[[bg:Филип, херцог на Единбург]]
[[bs:Filip, vojvoda od Edinburgha]]
[[ca:Felip d'Edimburg]]
[[cs:Princ Philip, vévoda z Edinburghu]]
[[da:Prins Philip, hertug af Edinburgh]]
[[de:Philip Mountbatten, Duke of Edinburgh]]
[[el:Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου]]
[[en:Prince Philip, Duke of Edinburgh]]
[[eo:Princo Filipo, Duko de Edinburgo]]
[[es:Felipe de Edimburgo]]
[[et:Prints Philip, Edinburghi hertsog]]
[[eu:Filipe Edinburghekoa]]
[[fa:شاهزاده فیلیپ، دوک ادینبرا]]
[[fi:Prinssi Philip, Edinburghin herttua]]
[[fr:Philip Mountbatten]]
[[gd:Prionnsa Philip, Diùc Dhùn Èideann]]
[[he:הנסיך פיליפ, דוכס אדינבורו]]
[[hr:Filip, vojvoda od Edinburgha]]
[[hu:Fülöp edinburgh-i herceg]]
[[hy:Արքայազն Ֆիլիպ]]
[[id:Pangeran Philip, Adipati Edinburgh]]
[[it:Filippo di Edimburgo]]
[[ja:フィリップ (エディンバラ公)]]
[[ka:ფილიპე, ედინბურგის ჰერცოგი]]
[[ko:에든버러 공작 필립]]
[[la:Princeps Philippus, dux Edimburgi]]
[[lt:Princas Filipas]]
[[lv:Princis Filips]]
[[mk:Принц Филип (војвода од Единбург)]]
[[ms:Putera Philip, Duke Edinburgh]]
[[nl:Philip Mountbatten]]
[[nn:Prins Philip, hertug av Edinburgh]]
[[no:Philip, hertug av Edinburgh]]
[[pl:Filip, książę Edynburga]]
[[pt:Filipe, Duque de Edimburgo]]
[[ro:Filip, Duce de Edinburgh]]
[[ru:Филипп, герцог Эдинбургский]]
[[si:ෆිලිප් කුමාරයා]]
[[simple:Prince Philip, Duke of Edinburgh]]
[[sr:Принц Филип, војвода од Единбурга]]
[[sv:Prins Philip, hertig av Edinburgh]]
[[ta:எடின்பரோ கோமகன், இளவரசர் பிலிப்]]
[[th:เจ้าชายฟิลิป ดยุกแห่งเอดินบะระ]]
[[tl:Prinsipe Philip, Duke ng Edinburgh]]
[[tr:Philip Mountbatten]]
[[uk:Філіп, герцог Единбурзький]]
[[vi:Ông hoàng Philip, Công tước xứ Edinburgh]]
[[zh:菲利普亲王 (爱丁堡公爵)]]

Revisión actual feita o 4 de maio de 2024 ás 12:35

Infotaula de personaA Súa Alteza Real Editar o valor em Wikidata
Filipe de Edimburgo

(1992) Editar o valor em Wikidata
Nome orixinal(en) Philip Mountbatten Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento(en) Philip of Greece and Denmark Editar o valor em Wikidata
10 de xuño de 1921 Editar o valor em Wikidata
Corfú (Reino de Grecia) Editar o valor em Wikidata
Morte9 de abril de 2021 Editar o valor em Wikidata (99 anos)
Castelo de Windsor, Reino Unido Editar o valor em Wikidata
Causa da mortesenilidade Editar o valor em Wikidata
Lugar de sepulturacapela memorial do rei Xurxo VI do Reino Unido Editar o valor em Wikidata
Presidente Canadian Medical Association (en) Traducir
1959 – 1960
Membro do Consello Privado do Reino Unido
Membro da Cámara dos Lords
Consorte do Reino Unido
Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
ResidenciaPalacio de Buckingham
Sandringham House
Palacio de Holyrood
Castelo de Balmoral
Castelo de Windsor
Clarence House (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
País de nacionalidadeReino Unido (1947–) Editar o valor em Wikidata
RelixiónIgrexa Anglicana, Cristianismo ortodoxo e cristianismo Editar o valor em Wikidata
EducaciónGordonstoun (–1939)
Britannia Royal Naval College (pt) Traducir (1939–1939)
Schule Schloss Salem (en) Traducir (1933–)
Cheam School (en) Traducir (1928–) Editar o valor em Wikidata
Cor dos ollosAzul Editar o valor em Wikidata
Actividade
OcupaciónXogador de polo , oficial da armada , consorte , oficial , aristócrata Editar o valor em Wikidata
EmpregadorUniversidade de Oxford Editar o valor em Wikidata
Membro de
LinguaLingua inglesa, lingua francesa e lingua alemá Editar o valor em Wikidata
Carreira militar
LealdadeReino Unido Editar o valor em Wikidata
Rama militarRoyal Navy, Exército Británico e Royal Marines (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Rango militarCaptain General Royal Marines (en) Traducir (1953–2017)
Marshal of the Royal Air Force (en) Traducir
Admiral of the Fleet (en) Traducir
marechal de campo (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
ConflitoSegunda guerra mundial Editar o valor em Wikidata
Outro
TítuloBarão Greenwich (pt) Traducir (1947–2021)
Conde de Merioneth (pt) Traducir (1947–2021)
Duque de Edimburgo (pt) Traducir (1947–2021)
Príncipe (1921–1947) Editar o valor em Wikidata
FamiliaCasa de Mountbatten (pt) Traducir e familia real grega Editar o valor em Wikidata
CónxuxeIsabel II do Reino Unido (1947–2021), morte da persoa
FillosCarlos III do Reino Unido, André, duque de York, Ana do Reino Unido, Eduardo de Edimburgo Editar o valor em Wikidata
PaisPríncipe André da Grécia e Dinamarca (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata  e Princesa Alice de Battenberg (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
IrmánsMargarida da Grécia e Dinamarca (pt) Traducir, Teodora da Grécia e Dinamarca (pt) Traducir, Cecília da Grécia e Dinamarca (pt) Traducir e Sofia da Grécia e Dinamarca (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Cronoloxía
20 de novembro de 1947Casamento de Isabel do Reino Unido e Filipe Mountbatten (pt) Traducir (Abadía de Westminster) Editar o valor em Wikidata
Premios
Sinatura
Editar o valor em Wikidata
Editar o valor em Wikidata
IMDB: nm0697611 Allocine: 437559
BNE: XX1312753 Musicbrainz: 3fbae1b3-4982-4287-8f34-de4b7c8b60df Discogs: 1768034 WikiTree: Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg-1 Find a Grave: 225453545 Editar o valor em Wikidata

O príncipe Filipe, duque de Edimburgo, nado co nome de Filipe de Grecia e Dinamarca en Mon Repos (Corfú, Grecia) o 10 de xuño de 1921 e finado o 9 de abril de 2021 en Windsor[1], foi un nobre británico de orixe grega, esposo da raíña Isabel II do Reino Unido. Ostentou ademais os títulos de conde de Merioneth, barón Greenwich, cabaleiro da Orde da Xarreteira, cabaleiro da Orde do Cardo, chanceler da Orde do Imperio Británico e membro da Gran Loxa Unida de Inglaterra.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Era fillo de Andreas de Grecia e Dinamarca e de Alicia de Battenberg. Neto do Rei dos Helenos, Xurxo I, e sobriño do rei Constantino I, era tamén neto de Cristián IX de Dinamarca. No momento do seu nacemento era o sexto na liña de sucesión do trono de Grecia, mais, en 1922 a derrota na Guerra Greco-Turca (1919-1922) fixo que a súa familia fuxise do país. De feito, o pequeno Filipe foi escondido nunha caixa de laranxas e embarcado nun barco británico para saír de Corfú[2]. A familia exiliouse en París, en Saint Cloud, onde Filipe foi educado nun colexio estadounidense "The Elms" ata 1928[3], cando foi enviado a Gran Bretaña coa súa avoa materna, Vitoria Mountbatten. Dende entón viviu distanciado dos seus pais, a nai, a princesa Alicia foi diagnosticada de esquizofrenia e internada en Suíza, e Filipe foi enviado a internados, primeiro en Alemaña, onde residían as súas irmás, e logo en Escocia[2]. En 1939 ingresou como cadete no Royal Naval College pois o seu tío Lord Mountbatten insistíralle en que se enrolase na mariña británica. Filipe serviu logo na armada durante a segunda guerra mundial no Mediterráneo, destacando o desembarco de Creta e Sicilia[4], e no Pacífico, onde viu a rendición do Xapón en agosto de 1945[5].

Nunha visita da familia real á Royal Naval College en 1939, Filipe coñeceu a Isabel, filla e herdeira do rei Xurxo VI do Reino Unido[6]. Ela quedou moi impresionada por Filipe e durante os anos da guerra mantiveron o seu contacto mediante cartas[7]. O seu compromiso foi anunciado en 1947 e casaron na Abadía de Westminster. Antes do seu matrimonio, Filipe renunciara aos seus títulos gregos e daneses, adoptou o apelido Mountbatten e bautizárase na Igrexa Anglicana. Ademais, Xurxo VI nomeouno duque de Edimburgo, conde de Merioneth e barón Greenwich, outorgándolle o tratamento de Alteza Real.

Logo do matrimonio, Filipe compaxinou o traballo na mariña británica xunto coas súas responsabilidades como membro da familia real ata que en 1951 se retirou da vida militar. En 1952 asumiu o papel de consorte da raíña, aínda que as súas responsabilidades e tratamento foron cuestións polémicas pola súa vontade de desenvolver un papel máis activo. En 1957, Filipe foi nomeado Príncipe do Reino Unido pola raíña Isabel II.

Á parte dos seus deberes reais, o duque de Edimburgo foi patrocinador de moitas organizacións, entre elas os Premios Duque de Edimburgo e o Fondo Mundial para a Natureza do que foi presidente da sección británica entre 1961 e 1982 e a nivel internacional entre 1982 e 1996[8]. Ademais foi reitor da Universidade de Cambridge e da Universidade de Edimburgo (a súa filla Ana relevoulle neste último cargo en 2011[9]). En concreto, dedicouse a intentar que a humanidade tome conciencia da súa relación co medio ambiente desde que visitou as illas Sandwich do Sur en 1956. Publicou escritos e realizou charlas sobre temas do medio ambiente ao longo de máis de medio século.

En 2017 anunciouse que o príncipe Filipe deixaría de representar á Coroa en actos oficiais a fins dese verán, o que supuxo a súa retirada da vida pública[10]. En 2020, por causa da pandemia de covid-19, a raíña e o duque de Edimburgo instaláronse no Castelo de Windsor para evitar a enfermidade[11]. A parella real foi vacinada alí a comezos de 2021[12]. En febreiro dese ano foi hospitalizado case un mes en Londres[13]. Finalmente, o seu pasamento produciuse o 9 de abril se 2021[14].

Ascendencia[editar | editar a fonte]

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
16. Duque Federico Guillerme de Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg
 
 
 
 
 
 
 
8. Rei Christian IX de Dinamarca
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
17. Princesa Luísa Carolina de Hesse-Kassel
 
 
 
 
 
 
 
4. Rei Xurxo I de Grecia
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
18. Príncipe Guillerme de Hesse-Kassel
 
 
 
 
 
 
 
9. Princesa Luísa de Hesse-Kassel
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
19. Princesa Luísa Carlota de Dinamarca
 
 
 
 
 
 
 
2. Príncipe Andreas de Grecia e Dinamarca
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
20. Tsar Nicolao I de Rusia
 
 
 
 
 
 
 
10. Gran Duque Constantino Nikolaievich de Rusia
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
21. Princesa Carlota de Prusia
 
 
 
 
 
 
 
5. Gran Duquesa Olga Constantinovna de Rusia
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
22. Duque Xosé de Saxonia-Altenburgo
 
 
 
 
 
 
 
11. Princesa Alexandra de Saxonia-Altenburg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
23. Duquesa Amelia de Württemberg
 
 
 
 
 
 
 
1. Príncipe Filipe, Duque de Edimburgo
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
24. Lois II, Gran Duque de Hesse e do Rin
 
 
 
 
 
 
 
12. Príncipe Alexandre de Hesse e do Rin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
25. Princesa Guillermina de Baden
 
 
 
 
 
 
 
6. Príncipe Lois de Battenberg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
26. Conde Xoán Mauricio de Hauke
 
 
 
 
 
 
 
13. Condesa Xulia Teresa de Hauke
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
27. Sophie Lafontaine
 
 
 
 
 
 
 
3. Princesa Alicia de Battenberg
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
28. Príncipe Carlos de Hesse e do Rin
 
 
 
 
 
 
 
14. Lois IV, Gran Duque de Hesse e do Rin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
29. Princesa María Isabel de Prusia
 
 
 
 
 
 
 
7. Princesa Vitoria de Hesse e do Rin
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
30. Príncipe Alberte de Saxonia-Coburgo-Gotha
 
 
 
 
 
 
 
15. Princesa Alicia do Reino Unido
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
31. Raíña Vitoria I do Reino Unido
 
 
 
 
 
 

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ "Prince Philip has died aged 99, Buckingham Palace announces". BBC News (en inglés). 2021-04-09. Consultado o 2021-04-09. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "Inside Prince Philip's Tortured Childhood". PEOPLE.com (en inglés). Consultado o 2021-04-10. 
  3. ↑ "HRH Prince Philip, Duke of Edinburgh - 1921-2021". Reaction (en inglés). 2021-04-09. Consultado o 2021-04-10. 
  4. ↑ "Prince Philip's war heroics revealed after 60 years". the Guardian (en inglés). 2003-12-28. Consultado o 2021-04-10. 
  5. ↑ "Prince Philip: How the Royal Navy shaped the Duke of Edinburgh". BBC News (en inglés). 2021-04-10. Consultado o 2021-04-10. 
  6. ↑ "The Queen and Prince Philip: An enduring royal romance". BBC News (en inglés). 2021-04-09. Consultado o 2021-04-10. 
  7. ↑ Brisco, Elise. "Look back at Prince Philip's 73-year royal love story with Queen Elizabeth II". USA TODAY (en inglés). Consultado o 2021-04-10. 
  8. ↑ ""A champion for the enviroment". WWF statement on the death of HRH The Duke of Edinburgh". WWF. Consultado o 10-4-2021. 
  9. ↑ "The Chancellor". The University of Edinburgh (en inglés). Consultado o 2021-04-10. 
  10. ↑ "Prince Philip is retiring from royal duties - CBBC Newsround" (en inglés). Consultado o 2021-04-11. 
  11. ↑ Ship, Chris (2020-03-19). "Queen moves to Windsor early due to virus outbreak and is joined by Philip". ITV News (en inglés). Consultado o 2021-04-11. 
  12. ↑ "Queen Elizabeth II and husband receive COVID-19 vaccinations". AP NEWS. 2021-01-09. Consultado o 2021-04-11. 
  13. ↑ "Prince Philip: Duke of Edinburgh leaves hospital after a month". BBC News (en inglés). 2021-03-16. Consultado o 2021-04-11. 
  14. ↑ "His Royal Highness The Duke of Edinburgh has died, Buckingham Palace announces". ITV News (en inglés). 2021-04-09. Consultado o 2021-04-11. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre unha personalidade é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Filipe_de_Edimburgo&oldid=6727011»