Parénquima: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva

Contido eliminado Contido engadido

En liña

Revisión actual feita o 22 de xaneiro de 2024 ás 20:40

Parénquima é o termo que se usa para designar un tipo de tecido biolóxico que forma a principal masa dos órganos e realiza as funcións metabólicas ou vexetativas típicas do mesmo. O termo utilízase tanto en histoloxía animal coma vexetal.

O termo é unha latinización moderna procedente das palabras gregas παρέγχυμα - parenkhuma, "carne visceral", e παρεγχεῖν - parenkhein, 'infundir' , de para-, 'ao lado de' + en-, 'en' + khein, 'verter' (o tecido que está vertido arredor dos demais).^[1]

Parénquima nos animais

Nos animais o parénquima forma a parte funcional dos órganos. O termo contraponse a estroma, que se refire á parte estrutural dos órganos, formado principalmente por elementos do tecido conectivo.

Durante o desenvolvemento embrionario dos mamíferos o parénquima da maioría dos órganos orixínase fundamentalmente a partir do ectoderma (cerebro, pel) ou do endoderma (pulmóns, tubo dixestivo, fígado, páncreas). Só uns poucos órganos teñen parénquima de orixe mesodérmica (bazo, riles, corazón). Polo contrario, o estroma de todos os órganos é de orixe mesodérmica.

Exemplos de parénquimas (coas células ou estruturas que forman o parénquima entre paréntese) son:

Parénquima cerebral (neuronas e células gliais).
Parénquima cardíaco (miocitos).
Parénquima renal (nefróns).
Parénquima hepático (hepatocito).
Parénquima pulmonar (xeralmente se refire só ao alvéolo pulmonar e condutos terminais da árbore bronquial, pero ás veces utilízase nun sentido máis amplo significando calquera forma de tecido pulmonar).
Parénquima ovárico (folículos ováricos).
Parénquima pancreático (acinos exócrinos formados principalmente polas células acinares pancreáticas, e páncreas endócrino formado polos illotes de Langernhans).
Parénquima do bazo (polpa branca e vermella).
Parénquima placentario (villi placentarios, que comprenden os vasos fetais e o espazo interviloso materno ^[2]).

Ademais, no cancro, denomínase parénquima ás células mutantes cancerosas dunha soa liñaxe, e estroma ao tecido conectivo circundante e as células asociadas a el.

Parénquima vexetal

O parenquima é un tecido fundamental vexetal moi versátil, que realiza as funcións vexetativas da planta. Forma o córtex e a medula dos talos e raíces, o mesofilo das follas, a polpa dos froitos, a nucela dos primordios seminais e o endosperma das sementes. As células do parénquima son células vivas e pouco diferenciadas, que permanecen meristemáticas na madurez, o que significa que poden dividirse se reciben os estímulos axeitados (hormonas vexetais, por exemplo). As súas paredes celulares celulósicas son finas e flexibles, e xeralmente teñen forma poliédrica cando están formando os tecidos, aínda que adquiren formas máis esféricas se as illamos. Teñen grandes vacúolos centrais, que lles permiten almacenar auga, regular os ións e almacenar produtos residuais. As células do parénquima poden ter funcións secretoras (por exemplo, nos hidatodos, nectarios e células que tapizan os condutos resiníferos). Tamén poden intervir na reparación de feridas polo seu potencial meristemático de dividirse, o cal tamén se pon de manifesto na formación de órganos adventicios ou na soldadura dos tecidos nos enxertos.

A forma das células do parénquima varía coa súa función. No mosófilo esponxoso da folla, as células do parénquima varían desde case esféricas e colocadas moi soltas deixando espazos intercelulares ^[3] ata células ramificadas ou estreladas, interconectadas coas veciñas polos extremos das prolongacións formando unha rede tridimensional, como no feixón Phaseolus vulgaris.^[4]

Tipos de parénquima vexetal

Parénquima amilífero na raíz de *Ranunculus ficaria*

Parénquima clorofílico ou clorénquima: realiza a fotosíntese. Sitúase nas follas e nos talos verdes.^[3] Nas follas pode ter dúas disposicións distintas.
- Parénquima de barreira: principal tecido que realiza fotosíntese e proporciona alimento á planta. Ten cloroplastos e moitos vacúolos. Non deixa espazos intercelulares. A morfoloxía das células é alongada.
- Parénquima esponxoso: posúe abundante espazo intercelular, o que lle permite realizar o intercambio de gases (O₂, CO₂) necesario para a respiración e a fotosíntese. Posúe grandes vacúolos e paredes celulares delgadas. Encóntrase en talos, follas e na porción carnosa das froitas.
Parénquima de reserva ou amilífero: almacena determinadas substancias ou nutrientes para a planta, como o amidón, nos plastidios (concretamente nos amiloplastos), e outras substancias como proteínas, graxas, aceites, auga en vacúolos, na propia parede celular ou no citoplasma. É frecuente en raíces engrosadas, sementes (endosperma, cotiledóns), tubérculos engrosados etc. As células que o compoñen son, polo xeral, de maior tamaño ca as anteriores, e non presentan espazos intercelulares.
Parénquima acuífero: as súas células teñen un enorme vacúolo cheo de auga e mucilaxe, polo que é característico da vexetación xerófita (plantas que habitan en medios áridos).
Parénquima aerífero ou aerénquima ten células moi pequenas que delimitan cavidades cheas de aire (lagoas parenquimáticas). É característico da vexetación hidrófita (que habita en medios acuáticos e, por tanto, pobres en osíxeno).
Parénquima vascular: protexe os tecidos condutores (xilema e floema) da planta.
Parénquima de recheo: ocupa os espazos libres. A súa principal característica é que as células son todas isodiamétricas.

Notas

↑ "eMedicineDictionary - Parenchyma". Arquivado dende o orixinal o 14 de outubro de 2012. Consultado o 07 de agosto de 2012.
↑ Aherne, W. & Dunnill, M. S. (1966) Quantitative aspects of placental structure. J Path Bacteriol 91 123-139
↑ ^3,0 ^3,1 "Leaves". Arquivado dende o orixinal o 11 de outubro de 2007. Consultado o 07 de agosto de 2012.
↑ Jeffree CE, Read N, Smith JAC and Dale JE (1987). Water droplets and ice deposits in leaf intercellular spaces: redistribution of water during cryofixation for scanning electron microscopy. Planta 172, 20-37

[1] "eMedicineDictionary - Parenchyma". Arquivado dende o orixinal o 14 de outubro de 2012. Consultado o 07 de agosto de 2012.

[2] Aherne, W. & Dunnill, M. S. (1966) Quantitative aspects of placental structure. J Path Bacteriol 91 123-139

[Leaves-3] 3,0 ^3,1 "Leaves". Arquivado dende o orixinal o 11 de outubro de 2007. Consultado o 07 de agosto de 2012.

[Jeffree_etal.-4] Jeffree CE, Read N, Smith JAC and Dale JE (1987). Water droplets and ice deposits in leaf intercellular spaces: redistribution of water during cryofixation for scanning electron microscopy. Planta 172, 20-37

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Liña 1: / Liña 1: @@
+'''Parénquima''' é o termo que se usa para designar un tipo de [[tecido (bioloxía)|tecido]] biolóxico que forma a principal masa dos órganos e realiza as funcións metabólicas ou vexetativas típicas do mesmo. O termo utilízase tanto en [[histoloxía]] animal coma vexetal.
-{{entradución}}
-'''Parenchyma''' (para - beside ;chyma - in filling)  é o termo que se usa para designar un tipo de tecido biolóxico que forma a principal masa dos órganos e realiza as funcións metabólicas ou vexetativas típicas do mesmo. O termo utilízase tanto en histoloxía animal coma en vexetal.
-O termo é unha latinización moderna procedente das palabras gregas ''παρέγχυμα - parenkhuma'', "carne visceral", e ''παρεγχεῖν - parenkhein'', "infundir" , de ''para-'', "ao lado de" + ''en-'', "en" + ''khein'', "verter".<ref>{{eMedicineDictionary|Parenchyma}}</ref>
+O termo é unha latinización moderna procedente das palabras gregas ''παρέγχυμα - parenkhuma'', "carne visceral", e ''παρεγχεῖν - parenkhein'', 'infundir' , de ''para-'', 'ao lado de' + ''en-'', 'en' + ''khein'', 'verter' (o tecido que está ''vertido'' arredor dos demais).<ref>{{Cita web |url=http://www.emedicinehealth.com/script/main/srchcont_dict.asp?src=parenchyma |título=eMedicineDictionary - Parenchyma |data-acceso=07 de agosto de 2012 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20121014055617/http://www.emedicinehealth.com/script/main/srchcont_dict.asp?src=parenchyma |dataarquivo=14 de outubro de 2012 |urlmorta=yes }}</ref>
 == Parénquima nos animais ==
+Nos animais o parénquima forma a parte ''funcional'' dos órganos. O termo contraponse a [[estroma (tecidos)|estroma]], que se refire á parte ''estrutural'' dos órganos, formado principalmente por elementos do tecido conectivo.
+Durante o [[desenvolvemento embrionario]] dos mamíferos o parénquima da maioría dos órganos orixínase fundamentalmente a partir do [[ectoderma]] ([[cerebro]], [[pel]]) ou do [[endoderma]] ([[pulmón]]s, [[tubo dixestivo]], [[fígado]], [[páncreas]]). Só uns poucos órganos teñen parénquima de orixe [[mesoderma|mesodérmica]] ([[bazo]], [[ril]]es, [[corazón]]). Polo contrario, o estroma de todos os órganos é de orixe mesodérmica.
-Nos animais o parénquima forma a parte ''funcional'' dos órganos. O termo contraponse a [[estroma (tecido)|estroma]], que se refire á parte ''estrutural'' dos órganos, formado principalmente por elementos do tecido conectivo.
-Durante o desenvolvemento embrionario dos mamíferos o parénquima da maioría dos órganos orixínase a partir do [[ectodermo]] ([[cerebro]], [[pel]]) ou do [[endodermo]] ([[pulmón]]s, [[tracto gastrointestinal]], [[fígado]], [[páncreas]]). Só uns poucos órganos teñen parénquima de orixe [[mesodermo|mesodérmica]] ([[bazo]], [[ril]]es, [[corazón]]). Polo contrario, o estroma de todos os órganos é de orixe mesodérmica.
 Exemplos de parénquimas (coas células ou estruturas que forman o parénquima entre paréntese) son:
-* Parénquima cerebral ([[neurona]]s e [[glía|células gliais]].
+* Parénquima cerebral ([[neurona]]s e [[glía|células gliais]]).
 * Parénquima cardíaco ([[miocito]]s).
 * Parénquima renal ([[nefrón]]s).
 * Parénquima hepático ([[hepatocito]]).
-* Parénquima pulmonar (xeralmente se refire só ao alvéolo e condutos terminais da árbore bronquial, pero ás veces utilízase nun sentido máis amplo significando calquera forma de tecido pulmonar).
+* Parénquima pulmonar (xeralmente se refire só ao [[alvéolo pulmonar]] e condutos terminais da árbore bronquial, pero ás veces utilízase nun sentido máis amplo significando calquera forma de tecido pulmonar).
 * Parénquima ovárico ([[foliculo ovárico|folículos ováricos]]).
-* Parénquima pancreático ([[acino]]s exócrinos formados principalmente polas [[célula acinar pancreática|células acinares pancreáticas]], e páncreas endócrino formado polos [[Illote de Langerhans|illotes de Langernhans]]).
+* Parénquima pancreático ([[acino]]s exócrinos formados principalmente polas [[célula pancreática acinar|células acinares pancreáticas]], e páncreas endócrino formado polos [[Illote de Langerhans|illotes de Langernhans]]).
 * Parénquima do bazo (polpa branca e vermella).
-* Parénquima placentario (''villi'' placentarios, que comprenden os vasos fetais, e o espazo interviloso materno <ref>Aherne, W. & Dunnill, M. S. (1966) Quantitative aspects of placental structure. J Path Bacteriol 91 123-139</ref>).}
+* Parénquima placentario (''villi'' placentarios, que comprenden os vasos fetais e o espazo interviloso materno <ref>Aherne, W. & Dunnill, M. S. (1966) Quantitative aspects of placental structure. J Path Bacteriol 91 123-139</ref>).
-Ademais, no [[cáncer]], denomínase parénquima ás células mutantes cancerosas dunha soa orixe, e estroma ao tecido conectivo circundante e as células asociadas a el.
+Ademais, no [[cancro]], denomínase parénquima ás células mutantes cancerosas dunha soa liñaxe, e estroma ao tecido conectivo circundante e as células asociadas a el.
 == Parénquima vexetal ==
+[[Ficheiro:Plagiomnium affine laminazellen.jpeg|miniatura|dereita|Parénquima clorofílico.]]
-{{further2|[[Ground tissue#Parenchyma]]}}
+O parenquima é un tecido fundamental vexetal moi versátil, que realiza as funcións vexetativas da planta. Forma o córtex e a medula dos talos e raíces, o [[mesofilo]] das [[folla]]s, a polpa dos froitos, a nucela dos primordios seminais e o [[endosperma]] das [[semente]]s. As células do parénquima son células vivas e pouco diferenciadas, que permanecen [[meristema|meristemáticas]] na madurez, o que significa que poden dividirse se reciben os estímulos axeitados ([[hormona vexetal|hormonas vexetais]], por exemplo). As súas [[parede celular|paredes celulares]] [[celulosa|celulósicas]] son finas e flexibles, e xeralmente teñen forma poliédrica cando están formando os tecidos, aínda que adquiren formas máis esféricas se as illamos. Teñen grandes [[vacúolo]]s centrais, que lles permiten almacenar auga, regular os ións e almacenar produtos residuais. As células do parénquima poden ter funcións secretoras (por exemplo, nos [[hidatodo]]s, [[nectario]]s e células que tapizan os condutos resiníferos). Tamén poden intervir na reparación de feridas polo seu potencial meristemático de dividirse, o cal tamén se pon de manifesto na formación de órganos adventicios ou na soldadura dos tecidos nos [[enxerto (agricultura)|enxertos]].
+A forma das células do parénquima varía coa súa función. No mosófilo esponxoso da folla, as células do parénquima varían desde case esféricas e colocadas moi soltas deixando espazos intercelulares <ref name="Leaves" /> ata células ramificadas ou estreladas, interconectadas coas veciñas polos extremos das prolongacións formando unha rede tridimensional, como no feixón ''[[Phaseolus vulgaris]]''.<ref name="Jeffree etal.">Jeffree CE, Read N, Smith JAC and Dale JE (1987). Water droplets and ice deposits in leaf intercellular spaces: redistribution of water during cryofixation for scanning electron microscopy. Planta 172, 20-37</ref>
-'''Parenchyma cells''' are thin-walled [[Cell (biology)|cells]] of the [[ground tissue]] that make up the bulk of most [[Herbaceous|nonwood]]y structures, yet sometimes their cell walls can be lignified. Parenchyma cells in between the [[epidermis (botany)|epidermis]] and [[pericycle]] in a [[root]] or [[shoot]] constitute the [[Cortex (botany)|cortex]], and are used for storage of food. They are mainly present in the soft areas of the stems, leaves, root, flowers, fruits etc. Parenchyma cells within the center of the root or shoot constitute the [[pith]].  Parenchyma cells in the ovary constitutes the '''nucellus''' and are brick-like in formation.  Parenchyma cells in the leaf constitute the [[mesophyll]]; they are responsible for photosynthesis and they allow for the interchange of gases.<ref>[http://www.botany.uwc.ac.za/sci_ed/grade10/anatomy/leaves.htm Leaves<!-- Bot generated title -->]</ref>
+=== Tipos de parénquima vexetal ===
-Parenchyma is the most common and versatile ground tissue.  It forms, for example, the [[cortex (botany)|cortex]] and [[pith]] of stems, the cortex of roots, the [[mesophyll]] of leaves, the pulp of fruits, and the [[endosperm]] of seeds.  Parenchyma cells are living cells and may remain [[meristematic]] at maturity, meaning that they are capable of [[cell division]].  They have thin but flexible [[cellulose]] [[cell wall]]s, and are generally polygonal when close-packed, but approximately spherical when isolated from their neighbours. They have large [[central vacuole]]s, which allows the cells to store and regulate ions, waste products and water.
+[[Ficheiro:Parenchima amilifero.JPG|thumbnail|right|Parénquima amilífero na raíz de ''[[Ranunculus ficaria]]'']]
+[[Ficheiro:Sternparenchym.jpg|miniatura|dereita|Parénquima aerífero.]]
+* Parénquima clorofílico ou [[clorénquima]]: realiza a [[fotosíntese]]. Sitúase nas [[folla]]s e nos [[talo]]s verdes.<ref name="Leaves">{{Cita web |url=http://www.botany.uwc.ac.za/sci_ed/grade10/anatomy/leaves.htm |título=Leaves |data-acceso=07 de agosto de 2012 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20071011014822/http://www.botany.uwc.ac.za/sci_ed/grade10/anatomy/leaves.htm |dataarquivo=11 de outubro de 2007 |urlmorta=yes }}</ref> Nas follas pode ter dúas disposicións distintas.
-Parenchyma cells have a variety of functions:
+** Parénquima de barreira: principal tecido que realiza fotosíntese e proporciona alimento á planta. Ten [[cloroplasto]]s e moitos [[vacúolo]]s. Non deixa espazos intercelulares. A morfoloxía das células é alongada.
-*In [[leaf|leaves]], they form the [[mesophyll]] and are responsible for [[photosynthesis]] and the exchange of gases,<ref name="Leaves">[http://www.botany.uwc.ac.za/sci_ed/grade10/anatomy/leaves.htm Leaves<!-- Bot generated title -->]</ref> parenchyma cells in the [[mesophyll]] of leaves are a specialized parenchymatous tissue known as  [[chlorenchyma]] (parenchyma with chloroplasts).
+** Parénquima esponxoso: posúe abundante espazo intercelular, o que lle permite realizar o intercambio de gases (O<sub>2</sub>, CO<sub>2</sub>) necesario para a [[respiración]] e a fotosíntese. Posúe grandes vacúolos e paredes celulares delgadas. Encóntrase en talos, follas e na porción carnosa das froitas.
-*Storage of starch, protein, fats and oils and water in roots, tubers (e.g. [[potato]]), seed [[endosperm]] (e.g. [[cereal]]s) and [[cotyledon]]s (e.g. [[pulses]] and [[peanut|groundnut]])
+* Parénquima de reserva ou amilífero: almacena determinadas substancias ou nutrientes para a planta, como o [[amidón]], nos [[plastidio]]s (concretamente nos [[amiloplasto]]s), e outras substancias como proteínas, graxas, aceites, auga en vacúolos, na propia parede celular ou no citoplasma. É frecuente en raíces engrosadas, sementes (endosperma, cotiledóns), tubérculos engrosados etc. As células que o compoñen son, polo xeral, de maior tamaño ca as anteriores, e non presentan espazos intercelulares.
-*[[Secretion]] (e.g. [[hydathode]]s, [[nectary|nectaries]] and cells lining the inside of resin ducts)
+* Parénquima acuífero: as súas células teñen un enorme vacúolo cheo de auga e [[mucilaxe]], polo que é característico da vexetación xerófita (plantas que habitan en medios áridos).
-*Wound repair and the potential for renewed meristematic activity
+* Parénquima aerífero ou [[aerénquima]] ten células moi pequenas que delimitan cavidades cheas de aire (lagoas parenquimáticas). É característico da vexetación hidrófita (que habita en medios acuáticos e, por tanto, pobres en osíxeno).
-*Other specialized functions such as aeration ([[aerenchyma]]) and support
+* Parénquima vascular: protexe os tecidos condutores ([[xilema]] e [[floema]]) da planta.
+* Parénquima de recheo: ocupa os espazos libres. A súa principal característica é que as [[célula]]s son todas isodiamétricas.
+== Notas ==
-The form of parenchyma cells varies with their function. The epidermal parenchyma cells of a leaf are barrel shaped in cross section, but have a variety of outline shapes ranging from simple polygons to strongly branched and interlocked shapes resembling the pieces of a [[jigsaw puzzle]], as in the leaves of ''[[Arabidopsis thaliana]]''. In the epidermis of higher plants, only the guard cells have [[chloroplast]]s. This tissue serves as a barrier wall and protects the internal tissues from injury.<ref name="Leaves" /> In the spongy [[mesophyll]] of a leaf, parenchyma cells range from near-spherical and loosely arranged with large intercellular spaces<ref name="Leaves" /> to branched or stellate, mutually interconnected with their neighbours at the ends of the arms to form a three-dimensional network, as in the red kidney bean ''[[Phaseolus vulgaris]]'' and other [[mesophyte]]s.<ref name="Jeffree etal.">Jeffree CE, Read N, Smith JAC and Dale JE (1987). Water droplets and ice deposits in leaf intercellular spaces: redistribution of water during cryofixation for scanning electron microscopy. Planta 172, 20-37</ref>  These cells, with the [[Epidermis (botany)|epidermal]] [[guard cell]]s of the [[stoma]], form a system of air spaces and chambers that regulate the exchange of gases. They usually contain plastids.<ref name="Leaves" />
+{{listaref}}
+{{Control de autoridades}}
-== Notas==
-{{listaref}}
 [[Categoría:Histoloxía]]
 [[Categoría:Histoloxía vexetal]]
-[[ar:متن نبات]]
-[[ca:Cèl·lules parenquimàtiques]]
-[[cs:Parenchym]]
-[[de:Parenchym]]
-[[en:Parenchyma]]
-[[et:Põhikude]]
-[[es:Parénquima]]
-[[eo:Parenkimo]]
-[[eu:Parenkima]]
-[[fa:پارانشیم]]
 [[fr:Parenchyme#Biologie végétale]]
-[[io:Parenkimo]]
-[[it:Parenchima]]
-[[lmo:Parenchìma]]
-[[hu:Parenchima]]
-[[ml:മൃദൂതകം]]
-[[nl:Parenchym]]
-[[ja:柔組織]]
-[[pl:Miękisz gąbczasty]]
-[[pt:Parênquima]]
-[[ru:Паренхима]]
-[[sk:Parenchým (botanika)]]
-[[sl:Parenhim]]
-[[sr:Паренхимска ткива]]
-[[sv:Parenkym]]
-[[th:พาเรงไคมา]]
-[[uk:Паренхіма]]
-[[zh:薄壁组织]]