Wuhlikowy monoksid: Rozdźěl mjez wersijomaj
S bot přidał: ht:Monoksid kabòn |
S bot změnił: fa:کربن مونوکسید |
||
Rjadka 24: | Rjadka 24: | ||
[[et:Vingugaas]] |
[[et:Vingugaas]] |
||
[[eu:Karbono monoxido]] |
[[eu:Karbono monoxido]] |
||
[[fa: |
[[fa:کربن مونوکسید]] |
||
[[fi:Hiilimonoksidi]] |
[[fi:Hiilimonoksidi]] |
||
[[fr:Monoxyde de carbone]] |
[[fr:Monoxyde de carbone]] |
Wersija wot 15. junija 2010, 02:45
Wuhlikowy monoksid (chemiska formula: CO) je (pod normalnych wuměnjenjach) bjezbarbny, njewonjaty płun. Wón je tróšku ćeši hač powětr, ale ma samsnu molekularnu wahu kaž dusyk. Skapalnjuje so při temperaturje wot -192 °C (81 K) při atmosferiskim ćišću a stwjerdnje při temperaturje wot -205 °C (68 K), a we wodźe lědma so pušće.
Zapalo, pali z módrojtym płomjenju k wuhlikowemu dioksidej.
2 CO + O2 -> 2 CO2
Wón je dobre redukowadło, wužiwany we metalurgiji. W organometaliskej chemiji wuhlikowy monoksid funguje kaž ligand na př. k metalam kaž rodium, wolfram a wjele druhe.
Za čłowjeki a zwěrjata wuhlikowy monoksid je smjertny jěd, dokelž so zwjazuje k hemoglobinej wjele sylnišo hač přaty kislik, a tak transport kislika w ćěle blokuje. To je strašnje jeli hdźe wo kachle złe wothladowane, dokelž njekompletne palenje palidło móže wuhlikowy monoksid twori. Nacisća su židow z nim zamordowali prjedy hač wužiwali wodźikowy cyanid.
Tutón zapisk wo chemiskej temje je hišće jara krótki. Móžeš pomhać jón dale wutwarjeć. K tomu stłóč horjeka na Wobdźěłać.
Jeli eksistuje w druhej rěči hižo bóle wuwity zapisk ze samsnej temu, móžeš tež z tutoho přełožować. |
Jeli ma zapisk wjace hač jedyn njedostatk, wužij prošu předłohu |