Վաղես[1] (լատին․՝ Flavius Julius Valens, Հուլիոս Ֆլավիոս Վալենս, 328, Վինկովցի, Vukovar-Srijem, Խորվաթիա - օգոստոսի 9, 378, Ադրիանապոլիս), Արևելահռոմեական կայսրության կայսր 364 թ. մարտի 28-ից մինչև 378 թ. օգոստոսի 9։ Գահ է բարձրացվել իր եղբոր՝ Վալենտինիանոս I-ի կողմից՝ որպես կայսրության արևելյան մասի տիրակալ։ 366 թվականին ճնշել է զորավար Պրոկոպիոսի ապստամբությունը, իսկ ապստամբներին աջակցած վեստգոթերին հալածել Դանուբից այն կողմ։ Խախտելով Սասանյան Իրանի հետ 363 թվականի հաշտության պայմանագիրը, 370-ին Հայաստանի թագավոր է հաստատել Պապին, Վրաստանի հարավային և արևմտյան շրջանների թագավոր՝ Սուրմակին, իսկ հյուսիսային և արևելան շրջանների թագավոր՝ Վարազ-Բակուրին։ Երբ Պապը փորձել է կարգավորել իր հարաբերությունները Պարսկաստանի հետ, Վաղեսի հրամանով Տրայանոս զորավարը 374-ին դավադրաբար սպանել է Պապին և Հայոց թագավոր նշանակել Վարազդատին (374-378)։ 375 և 376-ին պարսից Շապուհ II արքայի հետ բանակցություններ է վարել Հայաստանի բաժանման շուրջ։ Վեստգոթերը, որոնց Վաղեսը 376-ին թույլ էր տվել հաստատվել Մեզիայում, ապստամբել են, ասպատակել Թրակիան ու Մակեդոնիան, հոների և ալանների դաշնակցությամբ պարտության մատնել կայսեր զորավարներին։ Վաղեսը, Հայաստանը զիջելով պարսիկներին(բացառությամբ Հաշտյանք և Բալահովիտ գավառների), հռոմեական զորքերով Հայաստանից արշավել է արևմուտք՝ վեստգոթերի դեմ, սակայն 378 թվականի օգոստոսին Ադրիանուպոլսի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում պարտություն է կրել և սպանվել։

Վաղես
Դիմանկար
Ծնվել է328
ԾննդավայրՎինկովցի, Vukovar-Srijem, Խորվաթիա
Մահացել էօգոստոսի 9, 378
Մահվան վայրԱդրիանապոլիս
ՔաղաքացիությունՀին Հռոմ
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ և սպա
ԱմուսինԱլբիա Դոմինիկա
Ծնողներհայր՝ Գրատիան
Զբաղեցրած պաշտոններՀռոմի կայսր, հինհռոմեացի սենատոր, Բյուզանդիայի կայսր, Count of the Stable?, pontifex maximus?, Իմպերատոր (Հին Հռոմ), Tribunicia potestas?, կոնսուլ, կոնսուլ, կոնսուլ, կոնսուլ, կոնսուլ և կոնսուլ
ԵրեխաներValentinianus Galates? և Anastasia?
 Valens Վիքիպահեստում

Աղբյուրներ

խմբագրել
  1. Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 57. ISBN 99941-56-03-9.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վաղես» հոդվածին։