«Մուսսոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ հայերեն անվանում |
No edit summary |
||
(3 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:(1) Agriculture and rural farms of India.jpg|մինի|Մուսոնային ամպերի կուտակումները Հնդկաստանի [[Մադհյա Պրադեշ]] մարզում]] |
|||
'''Մուսսոն''' ([[արաբերեն]]՝ «موسم» («մաուսիմ») - սեզոն), սեզոնային կայուն քամիներ երկրագնդի որոշ մարզերում, որոնք տարին երկու անգամ փոխում են իրենց ուղղությունը (դառնում հակադիր կամ հակադիրին մոտ)։ Պարբերական, սեզոնային [[քամի]]ներ են, որոնք գերազանցապես փչում են [[Հարավային Ասիա|Հարավային]] և [[Հարավարևելյան Ասիա]]յի արևադարձային և մերձարևադարձային երկրներում՝ հասնելով մինչև [[Ճապոնական ծով]]ի ափերը։ |
'''Մուսսոն''' ([[արաբերեն]]՝ «موسم» («մաուսիմ») - սեզոն), սեզոնային կայուն քամիներ երկրագնդի որոշ մարզերում, որոնք տարին երկու անգամ փոխում են իրենց ուղղությունը (դառնում հակադիր կամ հակադիրին մոտ)։ Պարբերական, սեզոնային [[քամի]]ներ են, որոնք գերազանցապես փչում են [[Հարավային Ասիա|Հարավային]] և [[Հարավարևելյան Ասիա]]յի արևադարձային և մերձարևադարձային երկրներում՝ հասնելով մինչև [[Ճապոնական ծով]]ի ափերը։ |
||
Տող 12. | Տող 13. | ||
{{ՀԲ}} |
{{ՀԲ}} |
||
{{ՀՍՀ|հատոր=8|էջ=90}} |
|||
[[Կատեգորիա:Քամիներ]] |
[[Կատեգորիա:Քամիներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Անձրև]] |
|||
Ընթացիկ տարբերակը 11:19, 25 հունվարի 2024-ի դրությամբ
Մուսսոն (արաբերեն՝ «موسم» («մաուսիմ») - սեզոն), սեզոնային կայուն քամիներ երկրագնդի որոշ մարզերում, որոնք տարին երկու անգամ փոխում են իրենց ուղղությունը (դառնում հակադիր կամ հակադիրին մոտ)։ Պարբերական, սեզոնային քամիներ են, որոնք գերազանցապես փչում են Հարավային և Հարավարևելյան Ասիայի արևադարձային և մերձարևադարձային երկրներում՝ հասնելով մինչև Ճապոնական ծովի ափերը։
Մուսսոնները փոխում են իրենց ուղղությունը՝ ամառը ծովից դեպի ցամաք, իսկ ձմռանը՝ ցամաքից ծով։ Սրանցից առաջինը՝ ծովից փչողը, բերում է խոնավություն, և հիմնական առանձնահատկությունը ամառային առատ տեղումներն են։ Ձմեռային մուսոնները հաճախ ուղղված են ցամաքից դեպի օվկիանոս (մայրցամաքային մուսոններ), իսկ ամառայինը՝ օվկիանոսից դեպի ցամաք (օվկիանոսային մուսոններ)։ Պայմանավորված են հիմնականում մայրցամաքի և օվկիանոսի տաքացման անհամաչափությամբ։ Իսկ մյուսը՝ ցամաքից փչողը բերում է չոր օդ։
Մուսսոնային կլիմայի հիմնական առանձնահատկությունը ամառային առատ տեղումներն են և չոր ձմեռը։ Մուսոնները լավ են արտահայտված արևադարձային լայնություններում, գլխավորապես Հնդկական օվկիանոսի ավազանում։ Լինում են նաև արտաարևադարձային մուսոններ։
Հայաստանում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հայաստանում մուսսոններ գրեթե չեն դիտվում, նման տպավորություն առաջացնում են ձմռանը ՀՀ տարածքից դեպի Սև և Կասպից ծովերը տարածվող, իսկ ամռանը հիշյալ ծովերից հանրապետության տարածք ներթափանցող քամիները։
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Կամսար Ավետիսյան, Արևելքի մարգարիտը, Երևան, Հայպետհրատ, 1964, էջ 13։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 90)։ |