Jump to content

Ուիլյամ Հենրի Ֆոքս Տալբոտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Ուիլյամ Հենրի Ֆոքս Տալբոտ
անգլ.՝ William Henry Fox Talbot
Ծնվել էփետրվարի 11, 1800(1800-02-11)[1][2][3][…]
Դորսետ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն
Մահացել էսեպտեմբերի 17, 1877(1877-09-17)[1][2][3][…] (77 տարեկան)
Լեյկոք, Ուիլթշիր, Ուիլտշիր, Միացյալ Թագավորություն
Բնակության վայր(եր)Lacock Abbey?
Քաղաքացիություն Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն և  Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մասնագիտությունգյուտարար, լուսանկարիչ, մարդաբան, քաղաքական գործիչ, գյուտարար, քիմիկոս, մաթեմատիկոս, ասորագետ, հնագետ, world traveler և բուսաբան
Գործունեության ոլորտփորձարարական ֆիզիկա, stereoscopic photography?, փիլիսոփայություն[4], Եգիպտագիտություն[4], մաթեմատիկա[4], ֆիզիկա[4], լուսանկարչություն[4] և արևելագիտություն[4]
Պաշտոն(ներ)Միացյալ Թագավորության 11-րդ խորհրդարանի անդամ և High Sheriff of Wiltshire?
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն
Ալմա մատերՀերոու դպրոց և Թրինիթի քոլեջ
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[1][5]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Constance Fox Talbot?[7]
Երեխա(ներ)Charles Henry Talbot?[8], Ella Talbot?[8], Rosamond Constance Talbot?[8] և Matilda Caroline Talbot?[8]
ՀայրWilliam Davenport Talbot?[8][7]
ՄայրElizabeth Theresa Fox- Strangways?[7]
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)Fox Talbot
 Henry Fox Talbot Վիքիպահեստում

Ուիլյամ Հենրի Ֆոքս Տալբոտ (անգլ.՝ William Henry Fox Talbot, փետրվարի 11, 1800(1800-02-11)[1][2][3][…], Դորսետ, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն - սեպտեմբերի 17, 1877(1877-09-17)[1][2][3][…], Լեյկոք, Ուիլթշիր, Ուիլտշիր, Միացյալ Թագավորություն), անգլիացի ֆիզիկոս, քիմիկոս, լուսանկարչության գյուտարարներից մեկը։ Հնարել է կալոտիպը, որն առաջին անգամ հնարավորություն է ընձեռել կրկնօրինակել լուսանկարները լուսազգայուն նյութի վրա նախ ստանալով նեգատիվը, ապա անսահմանափակ թվով պոզիտիվ օրինակներ[9]։

Կենսագրություն

Ուիլյամ Հենրի Ֆոքս Տալբոտը ծնվել է 1800 թվականին Լեքոկում (Ուիլթշիր)։ 1835 թվականին ստացել է առաջին նեգատիվը որպես պատկերի կրող օգտագործելով արծաթե նիտրատով և աղի լուծույթով ներծծված թուղթ։ Նա 8 սանտիմետր չափով օպտիկական տեսախցիկով ներսից լուսանկարել է իր գրադարանի պատուհանը։

The Pencil of Nature գրքի կազմը

1838 թվականին Լոնդոնի թագավորական ընկերությունը գիտնականին պարգևատրել է իր բարձրագույն պարգևներից մեկով` թագավորական մեդալով[10]։

1840 թվականին հայտնաբերել է թղթի նեգատիվից աղի թղթի վրա պոզիտիվ պատճեն ստեղծելու ձևը, որից հետո կարելի է ստեղծել հաջորդական օրինակներ։ Այս տեխնոլոգիան համատեղել է բարձր որակը և պատկերները պատճենելու հնարավորությունը (պոզիտիվները տպագրվել են անալոգիական թղթի վրա)։ Տալբոտն այս տեխնոլոգիան անվանել է «կալոտիպի», և ոչ պաշտոնական կերպով այն գյուտարարի անունով «տալբոտիպեյ» են անվանել։ Նրա մեթոդը իրականում ստեղծել է ժամանակակից լուսանկարը, քանի որ դագերոտիպիայից առաջ օգտագործված լուսանկարը թույլ է տալիս ստանալ պոզիտիվ պատկեր մեկ օրինակով[11]։

1841 թվականին Տալբոտը գրանցեց լուսանկարները բացասական-դրական ձևով ստեղծելու արտոնագիրը։ Լուսանկարելու համար նա օգտագործում է յոդ-արծաթե թուղթ` օգտագործելով նաև արծաթի նիտրատ։ Սևեռակումը կատարվում է նատրիումի թիոսուլֆատի միջոցով։ Ստացված նեգատիվը իջեցվում է մոմով լցված տարողության մեջ, որը նկարը դարձնում է թափանցիկ։ Դրանից հետո նա թափանցիկ նեգատիվը տեղադրում է նկարի մաքուր յոդաարծաթային թղթի վրա, լուսակայում է ստանում պոզիտիվ պատճենի երևակումից և սևեռակումից հետո։

1844 թվականին Տալբոտը հրապարակում է «The Pencil of Nature» առաջին գիրքը նկարազարդումներով` օգտագործելով ձեռքով սոսնձված կալոտիպեր։

Նաև բացահայտում է պարբերական ցանցի պատկերման ինքնավերարտադրության Տալբոտի էֆեկտը։

«Philosophical Magazine» ամսագրում 1836 թվականին հրապարակված հոդվածում նա նկարագրում է փորձերը, որտեղ բացահայտում է գույների և դիֆրակցիոն ցանցի պարբերական փոփոխությունները դիտարկման համար` օգտագործելով ֆոկուսավորող ոսպնյակի տեղաշարժը։ Նրա աշխատանքներում չկան ոչ քանակական չափումները, ոչ էլ դիտարկման բացատրության փորձերը։ Նրա ամենամտերիմ ընկերներից և աշխատակիցներից են եղել Նիկոլաս Հեննեմանը և Անտուան Կլոդեն։ Տալբոտին նախկինում վերագրվող որոշ լուսանկարներ ներկայումս պատկանում են Կլոդեին։

Հիշատակ

1976 թվականին Միջազգային աստղագիտական միությունը Տալբոտի անունով խառնարան է կոչել Լուսնի տեսանելի հատվածում։

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 William Henri Fox Talbot (նիդերլ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  5. CONOR.Sl
  6. https://royalsociety.org/grants-schemes-awards/awards/rumford-medal/
  7. 7,0 7,1 7,2 Kindred Britain
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Lundy D. R. The Peerage
  9. Краткий справочник фотолюбителя, 1985, էջ 9
  10. Royal Medal (անգլ.).
  11. Алексей Добротворский. «Тальботипия». История фотографии (ռուսերեն). «Фотодром». Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 7-ին.

Գրականություն

  • Н. Д. Панфилов, А. А. Фомин. Немного истории // Краткий справочник фотолюбителя / Н. Н. Жердецкая. - М.: «Искусство», 1985. - С. 5-13. - 367 с. - 100 000 экз.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուիլյամ Հենրի Ֆոքս Տալբոտ» հոդվածին։