Jump to content

«Գառնադմակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
Գրականություն. Հ.Ս.Հարությունյան - Միջնադարյան հայկական բժշկարանների դեղաբույսեր
Տող 1. Տող 1.
{{Տաքսոտուփ}}
{{Տաքսոտուփ}}
'''Գառնադմակ''' ({{lang-lat|Sempervivum}}), [[թանձրատերևազգիներ]]ի ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է [[50]], [[Հայաստանի Հանրապետություն]]ում՝ 1 տեսակ՝ Գառնադմակ անդրկովկասյան {{lang-lat|Տ. transcaucasicum}} ։ Հանդիպում է [[Կոտայքի մարզ]]ի միջին և վերին լեռնային, գոտիներում։ Աճում է ժայռաճեղքերում և քարքարոտ լանջերին։ Ցողունը թավոտ է, բարձր.՝ 10-25 սմ։ Արմատամերձ տերևներն ամբողջական են, թարթիչաեզր, երկարավուն-թրաձև՝ հավաքված կլոր վարդակում, ցողունայինները՝ երկարավուն-ձվաձև, հերթադիր։ [[Ծաղկաբույլ]]ը հովանոցանման վահան է՝ կազմված գագաթնային կարճ, սակավածաղիկ ոլորքներից։ [[Ծաղիկ]]ը դեղին է կամ կանաչավուն, գեղձոտ։ Ծաղկում է [[հունիս]]-[[հուլիս]]ին։ [[Պտուղ]]ը բազմատերևապտուղ է։ Բույսի հյութն օգտագործում են որպես կոսմետիկ միջոց։ Գեղազարդիչ է։
'''Գառնադմակ''' ({{lang-lat|Sempervivum}}), [[թանձրատերևազգիներ]]ի ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է [[50]], [[Հայաստանի Հանրապետություն]]ում՝ 1 տեսակ՝ Գառնադմակ անդրկովկասյան {{lang-lat|Տ. transcaucasicum}} ։ Հանդիպում է [[Կոտայքի մարզ]]ի միջին և վերին լեռնային, գոտիներում։ Աճում է ժայռաճեղքերում և քարքարոտ լանջերին։
{{ՀԲ}}

[[Կատեգորիա:Թանձրատերևազգիներ]]
[[Կատեգորիա:Թանձրատերևազգիներ]]


Բույսի ցողունը ծածկված է ներհակված սպիտակ աղվամազով: Արմատամերձ տերևները հավաքված են կլորավուն վարդաբույլում, 3-5 սմ տրամագծով, հակադարձ տերևները լինում են ձվաձև, մերկ կամ ծածկված կարճ աղվամազով, կանաչ, սուր, եզրերը արտևունանքաձև են, 2-5 սմ երկարությամբ: Ծաղիկները բաց մանուշակագույն են, հավաքված վահանաձև ծաղկաբույլում, 12-16 հոդերով: Բաժակը 2-3 անգամ կարճ է պսակից և կազմված է ազատ ներհակված նշտարաձև բաժակաթերթերից: Առէջները 24-32-ն են, հիմքի մոտ լայնացած, վարակված թելերով և կարմրավուն փոշեհատիկներով: Պտղիկները 12-16 հատ են: Ծաղկում է ամռան երկրորդ կեսին:

=== Քիմիական բաղադրությունը ===
Տերևները պարունակում են ասկորբինաթթու, միկրոտարրեր, լորձանյութեր:


=== Օգտագործման եղանակները ===
Բժշկության մեջ օգտագործել են բույսի պտուղը, սերմը, տերևները և արմատը: Հայկական բժշկության մեջ գառան դմակն օգտագործել են լյարդի, վարակիչ հիվանդությունների, աղիքների ուռուցքների, խրոնիկական լուծի, արգանդային արյունահոսության, այրունախխման, արևահարության, գլխացավի, կարմիր քամու, այրվածքների, պարանոցի ուռուցքների, ականջաբլթակի խոցի, սրտխփոցի, փորկապության, սրտխառնոցի, նքոցների, մակերիկամների բորբոքման, նյութափոխանակության խանգարման, լնդախտի բուժման նպատակով:
# 5 գ ջրային գառան դմակի պտուղը մանր ծեծել, վրան ավելացնել 200 գ սերկևիլի մզվածք և օրը երեք անգամ 100- ական գ խմել աղիքների ուռուցքների, խրոնիկական լուծի, արգանդի արյունահոսության բուժման համար: Այդ նույն պատրաստուկին ավելացնել 100 գ գինի և օրը երկու անգամ 100- ական գ խմել այրունախխման, լուծի և արևահարության համար:
# Գառան դմակը վարդի յուղով շաղախել և քսել այրվածքներին, կարմիր քամու դեպքում՝ կարմրած տեղերին:
# Գառան դմակի տերևներն աղալ և դնել ականջաբլթակի խոցին:
# Գառան դմակը եփել և ուտել՝ փորկապության, նքոցի, սրտխառնոցի, նյութափոխանակության խանգարման, գերթթվայնության, մակերիկամների բոբոքման բուժման համար:
{{Անավարտ}}
{{Անավարտ}}

17:22, 28 Դեկտեմբերի 2017-ի տարբերակ

Գառնադմակ
Գիտական դասակարգում
Լատիներեն անվանում
Sempervivum


Գառնադմակ (լատին․՝ Sempervivum), թանձրատերևազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 50, Հայաստանի Հանրապետությունում՝ 1 տեսակ՝ Գառնադմակ անդրկովկասյան լատին․՝ Տ. transcaucasicum ։ Հանդիպում է Կոտայքի մարզի միջին և վերին լեռնային, գոտիներում։ Աճում է ժայռաճեղքերում և քարքարոտ լանջերին։

Բույսի ցողունը ծածկված է ներհակված սպիտակ աղվամազով: Արմատամերձ տերևները հավաքված են կլորավուն վարդաբույլում, 3-5 սմ տրամագծով, հակադարձ տերևները լինում են ձվաձև, մերկ կամ ծածկված կարճ աղվամազով, կանաչ, սուր, եզրերը արտևունանքաձև են, 2-5 սմ երկարությամբ: Ծաղիկները բաց մանուշակագույն են, հավաքված վահանաձև ծաղկաբույլում, 12-16 հոդերով: Բաժակը 2-3 անգամ կարճ է պսակից և կազմված է ազատ ներհակված նշտարաձև բաժակաթերթերից: Առէջները 24-32-ն են, հիմքի մոտ լայնացած, վարակված թելերով և կարմրավուն փոշեհատիկներով: Պտղիկները 12-16 հատ են: Ծաղկում է ամռան երկրորդ կեսին:

Քիմիական բաղադրությունը

Տերևները պարունակում են ասկորբինաթթու, միկրոտարրեր, լորձանյութեր:

Օգտագործման եղանակները

Բժշկության մեջ օգտագործել են բույսի պտուղը, սերմը, տերևները և արմատը: Հայկական բժշկության մեջ գառան դմակն օգտագործել են լյարդի, վարակիչ հիվանդությունների, աղիքների ուռուցքների, խրոնիկական լուծի, արգանդային արյունահոսության, այրունախխման, արևահարության, գլխացավի, կարմիր քամու, այրվածքների, պարանոցի ուռուցքների, ականջաբլթակի խոցի, սրտխփոցի, փորկապության, սրտխառնոցի, նքոցների, մակերիկամների բորբոքման, նյութափոխանակության խանգարման, լնդախտի բուժման նպատակով:

  1. 5 գ ջրային գառան դմակի պտուղը մանր ծեծել, վրան ավելացնել 200 գ սերկևիլի մզվածք և օրը երեք անգամ 100- ական գ խմել աղիքների ուռուցքների, խրոնիկական լուծի, արգանդի արյունահոսության բուժման համար: Այդ նույն պատրաստուկին ավելացնել 100 գ գինի և օրը երկու անգամ 100- ական գ խմել այրունախխման, լուծի և արևահարության համար:
  2. Գառան դմակը վարդի յուղով շաղախել և քսել այրվածքներին, կարմիր քամու դեպքում՝ կարմրած տեղերին:
  3. Գառան դմակի տերևներն աղալ և դնել ականջաբլթակի խոցին:
  4. Գառան դմակը եփել և ուտել՝ փորկապության, նքոցի, սրտխառնոցի, նյութափոխանակության խանգարման, գերթթվայնության, մակերիկամների բոբոքման բուժման համար: