„Satúrnus (reikistjarna)“: Munur á milli breytinga
TKSnaevarr (spjall | framlög) m Tók aftur breytingar 47.196.134.107 (spjall), breytt til síðustu útgáfu CommonsDelinker Merki: Afturköllun |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 123: | Lína 123: | ||
Innviðum Satúrnusar svipar til innviða Júpíters. Þeir eru [[kjarni]] úr bergi, lag úr fljótandi vetni og lag úr vetni í [[sameindaformi]]. Ýmis afbrigði af [[ís]] eru einnig til staðar. |
Innviðum Satúrnusar svipar til innviða Júpíters. Þeir eru [[kjarni]] úr bergi, lag úr fljótandi vetni og lag úr vetni í [[sameindaformi]]. Ýmis afbrigði af [[ís]] eru einnig til staðar. |
||
Satúrnus er með 62 þekkt [[tungl]] á braut um sig. |
Satúrnus er með 62 þekkt [[tungl]] á braut um sig. Þyngdarkraftur við yfirborð er aðeins lítið eitt sterkari en á jörðinni, maður sem vegur 100 kíló á jörðinni myndi vega 115 kíló á Satúrnus. |
||
== Tilvísanir == |
== Tilvísanir == |
Útgáfa síðunnar 17. janúar 2021 kl. 03:48
- Fyrir rómverska guðinn, sjá Satúrnus (guð).
Einkenni sporbaugs[4][5] | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Viðmiðunartími J2000.0 | |||||||||||||||||||||
Sólnánd |
| ||||||||||||||||||||
Sólfirrð |
| ||||||||||||||||||||
Hálfur langás |
| ||||||||||||||||||||
Miðskekkja | 0,055723219 | ||||||||||||||||||||
Umferðartími | |||||||||||||||||||||
Sólbundinn umferðartími | 378,09 dagar[2] | ||||||||||||||||||||
Meðal sporbrautarhraði | 9,69 km/s[2] | ||||||||||||||||||||
Meðalbrautarhorn | 320,346750° | ||||||||||||||||||||
Brautarhalli |
| ||||||||||||||||||||
Rishnútslengd | 113,642811° | ||||||||||||||||||||
Stöðuhorn nándar | 336,013862° | ||||||||||||||||||||
Tungl | ~200 hafa sést (62 á föstum sporbrautum, þar af 53 sem hafa verið nefnd) | ||||||||||||||||||||
Eðliseinkenni | |||||||||||||||||||||
Miðbaugsgeisli | |||||||||||||||||||||
Heimskautageisli | |||||||||||||||||||||
Pólfletja | 0,09796 ± 0,00018 | ||||||||||||||||||||
Flatarmál yfirborðs | |||||||||||||||||||||
Rúmmál | |||||||||||||||||||||
Massi |
| ||||||||||||||||||||
Þéttleiki | 0,687 g/cm3[2][7] (léttari en vatn) | ||||||||||||||||||||
Þyngdarafl við miðbaug | |||||||||||||||||||||
Lausnarhraði | 35,5 km/s[2][7] | ||||||||||||||||||||
Snúningshraði við miðbaug |
| ||||||||||||||||||||
Möndulhalli | 26,73°[2] | ||||||||||||||||||||
Stjörnulengd norðurpóls | 40,589°[6] | ||||||||||||||||||||
Stjörnubreidd norðurpóls | 83,537°[6] | ||||||||||||||||||||
Endurskinshlutfall |
| ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Sýndarbirta | +1.47 to −0.24[10] | ||||||||||||||||||||
Sýndarþvermál | 14,5"–20,1"[2] (fyrir utan hringa) | ||||||||||||||||||||
Lofthjúpur[2] | |||||||||||||||||||||
Stigulshæð | 59,5 km | ||||||||||||||||||||
Samsetning |
|
Satúrnus er sjötta reikistjarnan frá sólu. Hann er næststærsta reikistjarna sólkerfisins og einn af gasrisunum. Nefndur eftir rómverska guðinum með sama nafni. Í kínverskri, japanskri, kóreskri og víetnamskri menningu er hún kölluð Jarðstjarnan, byggt á frumefnunum fimm. Satúrnus er frægur fyrir hringi sína sem eru mjög umfangsmiklir og aðallega úr ís og grjóti og sjást þeir vel frá jörðu með stjörnukíki.
Líkt og Júpíter er Satúrnus að mestu leyti úr vetni (75%) og helíum (25%), vatni, metani, ammoníaki og bergi og er því svipaður að samsetningu og upprunalega geimþokan sem sólkerfið myndaðist úr.
Innviðum Satúrnusar svipar til innviða Júpíters. Þeir eru kjarni úr bergi, lag úr fljótandi vetni og lag úr vetni í sameindaformi. Ýmis afbrigði af ís eru einnig til staðar.
Satúrnus er með 62 þekkt tungl á braut um sig. Þyngdarkraftur við yfirborð er aðeins lítið eitt sterkari en á jörðinni, maður sem vegur 100 kíló á jörðinni myndi vega 115 kíló á Satúrnus.
Tilvísanir
- ↑ Courtney Seligman: „Rotation Period and Day Length“. [skoðað 2009-08-13]. [upphafleg slóð varðveitt á vefsafni].
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 David R. Williams: „Saturn Fact Sheet“. NASA, September 7, 2006, [skoðað 2007-07-31]. [upphafleg slóð varðveitt á vefsafni].
- ↑ „The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter“. 2009-04-03, [skoðað 2009-04-10]. [upphafleg slóð varðveitt á vefsafni].
- ↑ Donald K. Yeomans: „HORIZONS Web-Interface for Saturn Barycenter (Major Body=6)“. JPL Horizons On-Line Ephemeris System, 2006-07-13, [skoðað 2007-08-08].
- ↑ Upplýsingar um sporbraut miðast við samþungamiðju Júpíterkerfisins fremur en miðju reikistjörnunnar. Það er vegna þess að samþungamiðjan er stöðugari en miðja reikistjörnunnar sem verður fyrir þyngdaráhrifum af tunglunum.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Seidelmann o.fl.. „Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006“. Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy. 98 (3), júlí 2007.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Miðað er við þann stað í lofthjúp þar sem þrýstingurinn er 1 bar.
- ↑ „NASA: Solar System Exploration: Planets: Saturn: Facts & Figures“. Solarsystem.nasa.gov, 2011-03-22, [skoðað 2011-08-08]. [upphafleg slóð varðveitt á vefsafni].
- ↑ „'Astronews' (New Spin For Saturn)“. , bls. 23, November 2009. Astronomy.
- ↑ Richard W. Junior Schmude: „Wideband photoelectric magnitude measurements of Saturn in 2000“. Georgia Journal of Science. [skoðað 2007-10-14]. [upphafleg slóð varðveitt á vefsafni].