ხორვატები
ეს სტატია ან სექცია ამჟამად მნიშვნელოვანი დამუშავების/განვრცობის პროცესშია.
თუმცა თქვენც შეგიძლიათ მიიღოთ მონაწილეობა მის დამუშავებაში. გთხოვთ იხილოთ რედაქტირების ისტორია თუ გსურთ მიმართოთ მომხმარებელს რომელმაც ეს თარგი განათავსა. თუ ეს სტატია დიდი ხნის მანძილზე არ განახლებულა, მაშინ გთხოვთ ამოიღოთ ეს თარგი. თუ ეს სტატია რამდენიმე სექციად არის დაყოფილი, სასურველია ყოველ სექციაში სათითაოდ შეიტანოთ ცვლილებები, რათა შემცირდეს რედაქტირების კონფლიქტის ალბათობა. |
ხორვატები - (სერბულ-ხორვატული ენის ლათინურ ანბანზე Hrvati, სერბულ-ხორვატული ენის კირილურ ანბანზე Хрвати) ეთნონიმი. ამ ეთნოსის წარმომადგენლები რომის კათოლიკური ეკლესიის მიმდევრები არიან. ხორვატები თავიანთ ენას ხორვატულს უწოდებენ. ხორვატების უმეტესობა ხორვატიაში (3,8 მლნ) ცხოვრობს, ნაწილი ბოსნია-ჰერცეგოვინაში (830 ათ.), ხოლო ნაწილი კი - სერბიაში (200 ათ.).
ხორვატეთი საუკუნეთა განმავლობაში იყო ქვეყანა, რომლიდანაც მოსახლეობის ნაწილი სხვადასხვა მიზეზთა გამო გამუდმებით ტოვებდა სამშობლოს. ხორვატები დღეს ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკაში, დასავლეთ ევროპასა და ოკეანეთში ცხოვრობენ, რომელთაგან ბევრი მესამე და მეოთხე თაობაშიც კი თავს კვლავაც ხორვატს უწოდებს.
ენა
ხორვატები თავიანთ მშობლიურ ენას ხორვატულს უწოდებენ, თუმცა ამ ენას მე-20 საუკუნის 90-იან წლებამდე, ანუ იუგოსლავიის დაშლამდე ერქვა სერბულ-ხორვატული ენა. ეს სახელი დღეს პოლიტკორექტული მოსაზრების გამო იშვიათად გამოიყენება ყოფილი იუგოსლავიის ტერიტორიაზე წარმოქმნილ ქვეყნებში, ამ სახელმწიფოთა ტელევიზიებსა და პრესაში, სასამართლოებსა, თუ სხვა დაწესებულებებში. ყოფილ სერბულ-ხორვატულ ენას ხორვატიაში ხორვატული, სერბიაში სერბული, ხოლო ბოსნია-ჰერცეგოვინაში ბოსნიური ეწოდება.
ანბანი
ხორვატები გამოიყენებენ ლათინურ დამწერლობო ასო-ნიშანთა სისტემას, რომელსაც ისინი, ისევე როგორც მთელი სლავეთი, "ლატინიცას" უწოდებენ. სლავისტიკაში "ლატინიცად" მოიაზრება დიაკრიტიკული ნიშნებით განვრცობილი ლათინური ანბანი. "ლატინიცა" ხორვატთათვის წარმოადგენს სხვებისაგან (სერბთაგან) განმასხვავებელ ერთ-ერთ საიდენტიფიკაციო საშუალებას.
დიალექტები, რომლებზედაც ხორვატები ლაპარაკობენ სამ ძირითად შტოდ დაიყოფა. ესენია;
კაიკავურ და შტოკავურ დიალექტებზე ძირითადად ხორვატები საუბრობენ, თუმცა არამხოლოდ. შტოკავურ დიალექტზე მეტყველებს ხორვატთა ერთი ნაწილის გარდა სერბთა უმეტესობა, ასევე ბოსნიელები და ჩერნოგორიის მოსახლეობა. სწორედ იმის გამო, რომ დიალექტთა განლაგება ხორვატიის, სერბიის, ბოსნია-ჰერცეგოვინისა და ჩერნოგორიის ტერიტორიაზე არაა გეოგრაფიული ცალსახად დეფინირებადი, ენათმეცნიერები მიიჩნევენ, რომ არ არსებობს ხორვატული, სერბული, ან ბოსნიური ენები, არამედ ამ ჩამოთვლილი სახელდებებით ენობრივ კონტინუუმის შემადგენლებს აღნიშნავენ. ისევე როგორც, არ შეიძლება ავსტრალიის ინგლისურს ვუწოდოთ ავსტრალიური, ასევე არც სერბულ-ხორვატული ენის დაყოფა არ შეიძლება სხვადასხვა ენებად.