ხორვატები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Img იარლიყები: რედაქტირება მობილურით საიტის რედაქტირება მობილურით |
|||
| (არ არის ნაჩვენები 35 მომხმარებელთა 22 შუალედ ვერსიებში) | |||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ეთნიკური ჯგუფი
|ჯგუფი = ხორვატები
|სურათი =
<table border=0 align="center">
<tr>
<td>[[File:Tomislav crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Kresimir crop.jpg|60x70px]]</td>
<td>[[File:Demetrius Sunimirio crop.jpg|60x70px]]</td>
<td>[[File:Marko Marulic bust - lighting fix.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Giulio Clovio El Greco detalle1.jpg|60x70px]]</td>
</tr>
<tr>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ტომისლავ I]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[პეტარ კრეშიმირ IV]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[დმიტარ ზვონიმირი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[მარკო მარულიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ჯულიო კლოვიჩი]]</small></td>
</tr>
<tr>
<td>[[File:Nikola Zrinski crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Faust Vrančić portret.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Ivan Gundulic crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Nicholas Zrinski crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Ruder Boskovic crop.jpg|60x70px]]</td>
</tr>
<tr>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ნიკოლა შუბიჩ ზრინი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ფაუსტ ვრანჩიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ივან გუნდულიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ნიკოლა ზრინი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[რუჯერ იოსიპ ბოშკოვიჩი]]</small></td>
</tr>
<tr>
<td>[[File:Josip Jelacic crop.jpg|60x70px]]</td>
<td>[[File:Ljudevit Gaj photo.jpg|60x70px]]</td>
<td>[[File:Josip Juraj Strossmayer.jpg|60x70px]]</td>
<td>[[File:Ante Starčević portrait.jpg|60x70px]]</td>
<td>[[File:Antun Gustav Matoš.jpg|60x70px]]</td>
<tr>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[იოსიპ ელაჩიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ლიუდევიტ გაი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[იოსიპ იურაი შტროსმაიერი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ანტე სტარჩევიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ანტონ გუსტავ მატოში]]</small></td>
</td>
<tr>
<td>[[File:ภาพถ่ายของAndria Mohorovicic.gif |60x70px]]</td>
<td>[[File:Stjepan Radic crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Ivana brlic mazuranic II.jpg|60x70px]]</td>
<td>[[File:Ivan Meštrovic cropped.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Lavoslav Ružićka 1939.jpg|60x70px]]</td>
</td>
<tr>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ანდრია მოხოროვიჩიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[სტეპან რადიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ივანა ბრლიჩ–მაჟურანიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ივან მეშტროვიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ლეოპოლდ რუჟიჩკა]]</small></td>
</td>
<tr>
<td>[[File:Josip_Broz_Tito_Bihać_1942.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Ivo Andric crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Vladimir Prelog crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Goran Ivanišević crop.jpg |60x70px]]</td>
<td>[[File:Blanka Vlašić crop.jpg |60x70px]]</td>
</td>
<tr>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[იოსიპ ბროზ ტიტო]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ივო ანდრიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ვლადიმირ პრელოგი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[გორან ივანიშევიჩი]]</small></td>
<td><small><div style="background-color:#fee8ab">[[ბლანკა ბლაშიჩი]]</small></td>
</td>
</table>
|სურათის_წარწერა =
|მოსახლეობა =დაახ. ''7.5–8.5 მილიონი'''.<ref>{{Cite web |url=http://www.hia.com.hr/iseljenici/iseljenici01.html |title=Croatian Expatriates (''ხორვატიული'') |accessdate=2014-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070304011728/http://www.hia.com.hr/iseljenici/iseljenici01.html |archivedate=2007-03-04 }}</ref>
|რეგიონი1 = {{flag|ხორვატია}}/{{flag|ბოსნია და ჰერცეგოვინა}}
|მოს1 = '''3,874,321 (2011)'''+'''553,000 (2013)'''
|სქო1 = <ref>{{cite web|url=http://www.dzs.hr/Eng/censuses/census2011/results/htm/E01_01_04/e01_01_04_RH.html |title=Central Bureau of Statistics |publisher=Dzs.hr |date= |accessdate=2013-03-26}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.avaz.ba/vijesti/teme/u-bih-ima-484-posto-bosnjaka-327-posto-srba-i-14-6-posto-hrvata |title=U BiH ima 48,4 posto Bošnjaka, 32,7 posto Srba i 14,6 posto Hrvata (Article on the preliminary report of 2013 census) |accessdate=2014-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140731034607/http://www.avaz.ba/vijesti/teme/u-bih-ima-484-posto-bosnjaka-327-posto-srba-i-14-6-posto-hrvata |archivedate=2014-07-31 }}</ref>
|რეგიონი2 = '''ევროპა'''
|მოს2 = დაახ. '''5.5 მილიონი'''
|სქო2 =
|რეგიონი3 = {{flag|გერმანია}}
|მოს3 = 227,510
|სქო3 = <ref>{{Cite web |url=http://www.hrvatiizvanrh.hr/en/hmiu/croatian-diaspora-in-federal-republic-of-germany/32 |title=Croatian Diaspora in Federal Republic of Germany |accessdate=2014-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180930225834/http://www.hrvatiizvanrh.hr/en/hmiu/croatian-diaspora-in-federal-republic-of-germany/32 |archivedate=2018-09-30 }}</ref>
|რეგიონი4 = {{flag|ავსტრია}}
|მოს4 = 150,719 (2001)
|სქო4 =
|რეგიონი5 = {{flag|სერბეთი}}
|მოს5 = 57,900 (2011)
|სქო5 =
|რეგიონი6 = {{flag|შვეიცარია}}
|მოს6 = 40,484 (2006)
|სქო6 =
|რეგიონი7 = {{flag|სლოვენია}}
|მოს7 = 35,642 (2002)
|სქო7 =
|რეგიონი8 = {{flag|შვედეთი}}
|მოს8 = 30 000 (დაახ.)
|სქო8 = <ref>{{Cite web |url=http://www.hrvatiizvanrh.hr/hr/hmiu/hrvatsko-iseljenistvo-u-svedskoj/36 |title=Državni ured za Hrvate izvan Republike Hrvatske |accessdate=2014-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190220025126/http://www.hrvatiizvanrh.hr/hr/hmiu/hrvatsko-iseljenistvo-u-svedskoj/36 |archivedate=2019-02-20 }}</ref>
|რეგიონი9 = {{flag|საფრანგეთი}}
|მოს9 = 30 000 (დაახ.)
|სქო9 =
|რეგიონი10 = {{flag|უნგრეთი}}
|მოს10 = 23,561
|სქო10 =
|რეგიონი11 = {{flag|იტალია}}
|მოს11 = 21,360
|სქო11 =
|რეგიონი12 = {{flag|ნიდერლანდი}}
|მოს12 = 10,000
|სქო12 = <ref>{{Cite web |url=http://www.hrvatiizvanrh.hr/en/hmiu/croatian-diaspora-in-the-kingdom-of-the-netherlands/29 |title=Croatian Diaspora in the Kingdom of the Netherlands |accessdate=2014-12-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190220025341/http://www.hrvatiizvanrh.hr/en/hmiu/croatian-diaspora-in-the-kingdom-of-the-netherlands/29 |archivedate=2019-02-20 }}</ref>
|რეგიონი13 = {{flag|დიდი ბრიტანეთი}}
|მოს13 = 6,992
|სქო13 =
|ენები = [[ხორვატული ენა|ხორვატული]]
|რელიგიები = [[კათოლიციზმი]]
|related-c = [[სამხრეთი სლავები]]
}}
'''ხორვატები''' ([[სერბულ-ხორვატული ენა|სერბულ-ხორვატული ენის]] [[ლათინური ანბანი|''ლათინურ'' ანბანზე]] '''Hrvati''', სერბულ-ხორვატული ენის [[კირილიცა|''კირილურ'' ანბანზე]] '''Хрвати''') — [[ეთნონიმი]]. ამ ეთნოსის წარმომადგენლები [[რომის კათოლიკური ეკლესია|რომის კათოლიკური ეკლესიის]] მიმდევრები არიან. ხორვატები თავიანთ [[ენა]]ს ხორვატულს უწოდებენ. ხორვატების უმეტესობა [[ხორვატია]]ში (3,8 მლნ) ცხოვრობს, ნაწილი [[ბოსნია-ჰერცეგოვინა]]ში (830 ათ.), ხოლო ნაწილი კი - [[სერბეთი|სერბეთში]] (200 ათ.).
ხორვატეთი საუკუნეთა განმავლობაში იყო ქვეყანა, რომლიდანაც მოსახლეობის ნაწილი სხვადასხვა მიზეზთა გამო გამუდმებით ტოვებდა სამშობლოს. ხორვატები დღეს ჩრდილოეთ და სამხრეთ [[ამერიკა]]ში, დასავლეთ [[ევროპა]]სა და [[ოკეანეთი|ოკეანეთში]] ცხოვრობენ, რომელთაგან ბევრი მესამე და მეოთხე თაობაშიც კი თავს კვლავაც ხორვატს უწოდებს.
==ენა==
{{მთავარი|სერბულ-ხორვატული ენა}}
ხორვატები თავიანთ მშობლიურ ენას ხორვატულს უწოდებენ, თუმცა ამ ენას [[მე-20 საუკუნე|მე-20 საუკუნის]] 90-იან წლებამდე, ანუ [[იუგოსლავიის დაშლა]]მდე ერქვა [[სერბულ-ხორვატული ენა]]. ეს სახელი დღეს პოლიტკორექტული მოსაზრების გამო იშვიათად გამოიყენება ყოფილი იუგოსლავიის ტერიტორიაზე წარმოქმნილ ქვეყნებში, ამ [[სახელმწიფო]]თა ტელევიზიებსა და პრესაში, სასამართლოებსა, თუ სხვა დაწესებულებებში. ყოფილ სერბულ-ხორვატულ ენას [[ხორვატია|ხორვატიაში]] [[ხორვატული ენა|ხორვატული]], [[
=== დიალექტები ===
[[დიალექტი|დიალექტები]], რომლებზედაც ხორვატები ლაპარაკობენ სამ ძირითად შტოდ დაიყოფა. ეს დიალექტები ასევე სერბულ-ხორვატული ენის დიალექტებია, და მათ იმისდა მიხედვით განარჩევენ, თუ ყოფილი იუგოსლავიის რომელ მხარეში როგორ იტყვიან კითხვით ნაცვალსახელ
ესენია;
* 1. '''[[კაიკავური|კაჲკავური დიალექტი]]''' (=> kaj–ს [კაჲ] ფორმის მიხედვით) – Kajkavština (კაჲკავშტინა).
* 2. '''[[ჩაკავური|ჩაკავური დიალექტი]]''' (=> ča–ს [ჩა] ფორმის მიხედვით) – Čakavština (ჩაკავშტინა).
* 3. '''[[შტოკავური|შტოკავური დიალექტი]]''' (=> što–ს [შტო] ფორმის მიხედვით) – Štokavština (შტოკავშინა).
კაიკავურ და შტოკავურ დიალექტებზე ძირითადად ხორვატები საუბრობენ, თუმცა
=== ანბანი ===
ხორვატები გამოიყენებენ [[ლათინური ანბანი|ლათინურ დამწერლობო ასო-ნიშანთა სისტემას]], რომელსაც ისინი, ისევე როგორც მთელი [[სლავეთი]],
ხორვატთა ერთ-ერთ
== რუკები ==
<center><gallery>
ფაილი:Hrvatske etnije.gif|ხორვატები ხორვატიაში
ფაილი:Bosnia Herzegovina Ethnic 2013.png|ხორვატები ბოსნია და ჰერცეგოვინაში
ფაილი:Vojvodina south slavs.png|ხორვატები ვიოვოდინაში, სერბეთი
ფაილი:South slavs romania.png|ხორვატები რუმინეთში
</gallery></center>
==იხილეთ აგრეთვე==
* [[სლავეთი]]
* [[სლავები]]
Line 33 ⟶ 158:
* [[სამხრეთსლავური ენები]]
* [[სერბულ-ხორვატული ენა]]
== ლიტერატურა ==
*{{citation|last=Dzino| first= Danijel |title=Becoming Slav, Becoming Croat. Identity transformations in post-Roman and Early Medieval Dalmatia|publisher=Brill|year=2010}}
*{{citation|title=From Carolingian Official to Croatian Ruler - the Croats and the Carolingian Empire in the first half of the Ninth Century|year=1997|volume=3|first=Mladen|last=Ancic|journal=Hortus Artium Medievalium}}
*{{citation|last=Curta|first=Florin|title=The early Slavs in the northern and eastern Adriatic region. A critical approach|journal= Archeologia Medievale|year=2010|volume=37}}
*{{citation|title=Slavic Princes in the Carolingian Marches of Bavaria|first=Herwig|last=Wolfram|year=2002|volume=8|journal=Hortus Artium Medievalium}}
*{{citation|title=Southeastern Europe in the Middle Ages, 500-1250|publisher=Cambridge Medieval Books|last=Curta|first=Florin|isbn=978-0-521-89452-4|year=2006}}
*{{citation|title=Franks, Northmen, and Slavs Identities and State Formation in Early Medieval Europe|chapter=Identities in Early Medieval Dalmatia (Seventh–Eleventh Centuries)|editor1=I. H. Garipzanov|editor2= P. Geary|editor3= P. Urbanczyk|publisher=Brepols|year=2008}}
== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Croats}}
* {{hr icon}} [http://www.matica.hr/www/mh2www.nsf/indexNovo Matica hrvatska] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061109191738/http://www.matica.hr/www/mh2www.nsf/indexNovo |date=2006-11-09 }}
* [http://www.matica.hr/www/mh2www.nsf/indexNovo Review of Croatian History] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061109191738/http://www.matica.hr/www/mh2www.nsf/indexNovo |date=2006-11-09 }} at Central and Eastern European Online Library
* [http://www.hercegbosna.org/engleski/history.html Croats of Bosnia and Herzegovina: History] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090301050545/http://hercegbosna.org/engleski/history.html |date=2009-03-01 }}
* [http://terkepek.adatbank.transindex.ro/kepek/netre/14.gif The Croatian nation at the beginning of the 20th century]
* [http://www.croatianhistory.net/etf/art.html Famous Croats and Croatian cultural heritage]
* [http://www.matis.hr/eng/ Croatian Heritage Foundation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050427225906/http://www.matis.hr/eng/ |date=2005-04-27 }} Hrvatska matica iseljenika
* [http://www.phoenixcroats.com Croatians in Arizona]
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:მსოფლიოს ხალხები]]
[[კატეგორია:სლავები]]
[[კატეგორია:სლავთმცოდნეობა]]
| |||