პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა

პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა, ასევე ცნობილი, როგორც ჟეჩპოსპოლიტა, რეჩპოსპოლიტა ან ორივე ხალხის რესპუბლიკა (პოლ. Rzeczpospolita Obojga Narodów ლიეტ. Abiejų Tautų Respublika), ოფიციალური სახელწოდება პოლონეთის გვირგვინისა და ლიტვის დიდი სამთავროს რესპუბლიკა (პოლ. Rzeczpospolita Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego ლიეტ. Žečpospolita Lenkijos karalystės ir Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės) — 1569—1795 წწ. პოლონეთ-ლიეტუვის ფედერაციული სახელმწიფო, სამეფო რესპუბლიკის სპეციფიკური ფორმა, რომლის სათავეში იმყოფებოდა სეიმის მიერ არჩეული მონარქი, რომელიც ორ ტიტულს ატარებდა — პოლონეთის მეფისა და ლიტვის დიდი მთავრის.

პოლონეთის გვირგვინისა და ლიტვის დიდი სამთავროს სამეფო
Rzeczpospolita Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego

სამეფო

 

15691795
 

 

ზიგმუნდ III-ს დროშა გერბი
დევიზი
ლათ. Si Deus Nobiscum quis contra nos (თუ ღმერთია ჩვენთან, მაშინ ვინაა ჩვენს წინააღმდეგ)
ლათ. Pro Fide, Lege et Rege
(კანონისა და მეფისათვის; XVIII საუკუნემდე)
დედაქალაქი პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობის და პოლონეთის სამეფოსი: ვარშავა, კრაკოვი; ლიტვის დიდი სამთავროსი ვილნიუსი.
ენა ოფიციალური:
პოლონური და ლათინური
რელიგია კათოლიციზმი (ოფიციალური)
ფართობი 1582 - 815,000 კმ²
1618 - 1,153,465 კმ²
მოსახლეობა 1582 დაახლ.- 6,500,000
1618 დაახლ.- 10,500,000
მმართველობის ფორმა მემკვიდრეობითი მონარქია
(1569–1573),
არჩევითი მონარქია
(1573–1791),
მემკვიდრეობითი მონარქია
(1791–1795)
დღეს შედის შემდეგ ქვეყნებში
ბელარუსი
ლატვია
ლატვია
ლიეტუვა
მოლდოვა
პოლონეთი
რუმინეთი
რუსეთი

სახელმწიფო გაფორმდა 1569 წელს, როდესაც მიიღეს ლუბლინის უნია. XVIII საუკუნეში დაიწყო პოლონეთ-ლიტვის დანაწილება პრუსიის, ავსტრია-უნგრეთის და რუსეთის იმპერიის მიერ სამ ეტაპად. 1795 წელს თანამეგობრობამ არსებობა შეწყვიტა.

საინტერესო ფაქტები

რედაქტირება
  • 1791 წელს რეჩ-პოსპოლიტას სეიმმა მიიღო ევროპაში პირველი, მსოფლიოში კი მეორე კონსტიტუცია

ლიტერატურა

რედაქტირება
  • Daniel Stone, The Polish-Lithunian State, 1386–1795. Seattle, University of Washington Press, 2001, ISBN 0-295-98093-1