Инюпиак кыв:Версияэзлӧн торьялӧм
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 |
|||
(43 шӧракоста версияэз сэтӧн жӧ 12 пырӧтчиссез абу мыччалӧм) | |||
Визёк 1: | Визёк 1: | ||
{{Кыв |
{{Кыв |
||
| ним=Инюпиак кыв |
| ним=Инюпиак кыв |
||
| ас ним=Iñupiatun |
| ас ним=Iñupiatun |
||
| муэз=[[Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз]] ([[Аляска]]), [[Канада]] |
| муэз=[[Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз]] ([[Аляска]]), [[Канада]] |
||
| веськӧтлан статус=[[Аляска]] да [[Канада]] (ууммармиут) |
| веськӧтлан статус=[[Аляска (штат)|Аляска]] да [[Канада]] (ууммармиут) |
||
| баитіссез=3 сюрс |
| баитіссез=3 сюрс |
||
| рейтинг= |
| рейтинг= |
||
| рӧм= |
| рӧм= |
||
| классификация=эскимос-алеут кыввез |
| классификация=[[эскимос-алеут кыввез]] |
||
:эскимос увтыр |
:эскимос увтыр |
||
::инуит группа |
::инуит группа |
||
Визёк 17: | Визёк 17: | ||
| юкӧтлӧн ним= |
| юкӧтлӧн ним= |
||
}} |
}} |
||
[[Файл:Welcome to Barrow, Alaska.jpg|thumb|right|290px|< |
[[Файл:Welcome to Barrow, Alaska.jpg|thumb|right|290px|<span style="color:grey;">инглишöн ''Welcome to Barrow''<br />инюпиакöн ''Paġlagivsigiñ Utqiaġvigmun''</span> ]] |
||
'''Инюпиак кыв''' нето ''' |
'''Инюпиак кыв''' нето '''инюпиатун''' (асмознас {{grey|'''Iñupiatun'''}}) — этӧ [[эскимос кыввез|эскимос]] вужись [[инуит отир|инуит]] кывлöн рытвыв тор. |
||
[[Инюпиак отир|Инюпиак отирись]] (13 500 морт) асланыс кыв вылын баитӧны 3 сюрс морт, унажыксö [[Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз]]ын ([[Аляска (штат)|Аляска]]ись рытвыв да ойвыв районнэз) да [[Канада]]ын ([[Аклавик]] да [[Инувик]] грезддэз). |
|||
Инюпиак кыв босьтöмась [[веськöтлан кыв]] туйö Аляскаын (North Slope Borough-ын). Сылöн вариант, [[Инуктитут кыв|Инуктитут]] да [[Инувиалуит кыв|Инувиалуит]] кыввез, лыддьöны веськöтлан кывнас лунвылас куйлан Канадаын. |
|||
Аляскаас ([[Нортвест Арктик район]]) да Канадаас (Маккензи дельта) инюпиак кывсö нормируйтöмась торйын. Канадаын этійö кывсö шуöны '''ууммармиутун'''. |
|||
Канадаын нормируйтöмöсь сідзжö инуит кывлісь мöдік варианттэз, [[Инуктитут кыв|инуктитут]] да [[инувиалуит кыв|инувиалуит]] кыввез. |
|||
== Ним йылісь == |
|||
'''Инюпиак кыв''' (''Iñupiaq, Inupiaq, Inyupiaq'') шуöны сідзжö '''инюпиат кыв''' (''Inyupiat, Inyupeat''), '''инюпик кыв''' (''Inyupik, Inupik'') нето '''инюпиатун''' (''Iñupiatun, Inupiatun''). |
|||
== Диалекттэз == |
== Диалекттэз == |
||
Инюпиак кывлöн нёль сёрнитан, нійö позьö группируйтны кыкö: |
|||
*'''Seward Peninsula-ись инюпиак кыв''': Аляскаын (Nome Census Area-ын) |
|||
* '''[[Съюард кöдж]]ись инюпиатун''': ([[Ноум]] ареалын) |
|||
**''' |
** '''[[Беринг вис]]кись сёрнитан''': Ingalikmiut, Imaqłit, Kiŋikmiut, Tapqaġmiut, Ukiuvaŋmiut. |
||
**''' |
** '''[[Кавиарак]]ись сёрнитан''': Siñġaġmiut, Qaviaraġmiut, Ayaqsaaġiaaġmiut, Aziagmiut, Iġałuiŋmiut. |
||
*'''Ойвыв инюпиак кыв''' |
|||
* |
* '''Ойвыв Аляскаись инюпиатун''' |
||
** '''Ойвыв-рытвыв Аляскаись сёрнитан''' нето '''Малимиут кыввэз''': (Аляскаись [[Нортвест Арктик районын]]) |
|||
*** |
*** '''[[Коцебу]]ись диалект''' нето '''Ойвыв малимиут''': Pittaġmiut, Kaŋiġmiut, Qikiqtaġruŋmiut |
||
*** |
*** '''[[Кобук]]ись диалект''' нето '''Лунвыв малимиут''': Kuuŋmiut, Kiitaaŋmiut (Kiitaaġmiut), Siiḷviim Kaŋianiġmiut, Nuurvinmiut, Kuuvaum Kaŋiaġmiut, Akuniġmiut, Nuataaġmiut, Napaaqtuġmiut, Kivalliñiġmiut. |
||
**'''Ойвыв Аляскаись инюпиак кыв''': Аляскаын (North Slope Borough-ын) |
|||
** '''Норд Слоупись сёрнитан''': (Аляскаись [[Норт Слоуп]] районын) |
|||
***Пойнт-Хоупісь инюпиак кыв: Tikiġaġmiut |
|||
*** '''[[Пойнт Хоуп]]ись диалект''': Tikiġaġmiut |
|||
*** |
*** '''Норт Слоупись диалект''': Utuqqaġmiut, Siḷaliñaġmiut (: Kukparungmiut да Kunmiut), Kakligmiut (:Sidarumiut, Utkiavinmuit да Nuwukmiut), Kuulugruaġmiut, Ikpikpagmiut, Kuukpigmiut (: Kañianermiut, Killinermiut да Kagmalirmiut) |
||
***Анактувук |
*** '''[[Анактувук Пасс]]ісь диалект''': Nunataaġmiut |
||
***Канадаись |
*** '''Канадаись диалект''' нето '''Ууммармиутун''': Uummarmiutun. (Канадаись Аклавикын да Инувикын). |
||
== Инюпиак анбур == |
== Инюпиак анбур == |
||
=== Аляскаись инюпиак анбур === |
|||
Ойвыв Аляскаись инюпиак анбур ({{grey|'''Atchagat'''}}) лöсьöтöм латынь анбурись, кытісь босьтöмöсь 24 шыпас. |
|||
<center> |
<center> |
||
{|class="wikitable" style="border-collapse:collapse;" |
{|class="wikitable" style="border-collapse:collapse;" |
||
|- |
|- |
||
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan=" |
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="24" | |
||
|- |
|- |
||
|width=3% align="center"|[[A]]||width=3% align="center"|[[Ch]]||width=3% align="center"|[[G]]||width=3% align="center"|[[Ġ]]||width=3% align="center"|[[H]]||width=3% align="center"|[[I]]||width=3% align="center"|[[K]]||width=3% align="center"|[[L]]||width=3% align="center"|[[Ḷ]]||width=3% align="center"|[[Ł]]||width=3% align="center"|[[Ł̣]]||width=3% align="center"|[[M]]||width=3% align="center"|[[N]]||width=3% align="center"|[[Ñ]]||width=3% align="center"|[[Ŋ]]||width=3% align="center"|[[P]]||width=3% align="center"|[[Q]]||width=3% align="center"|[[R]]||width=3% align="center"|[[S]]||width=3% align="center"|[[Sr]]||width=3% align="center"|[[T]]||width=3% align="center"|[[U]]||width=3% align="center"|[[V]]||width=3% align="center"|[[Y]] |
|width=3% align="center"|[[A]]||width=3% align="center"|[[Ch]]||width=3% align="center"|[[G]]||width=3% align="center"|[[Ġ]]||width=3% align="center"|[[H]]||width=3% align="center"|[[I]]||width=3% align="center"|[[K]]||width=3% align="center"|[[L]]||width=3% align="center"|[[Ḷ]]||width=3% align="center"|[[Ł]]||width=3% align="center"|[[Ł̣]]||width=3% align="center"|[[M]]||width=3% align="center"|[[N]]||width=3% align="center"|[[Ñ]]||width=3% align="center"|[[Ŋ]]||width=3% align="center"|[[P]]||width=3% align="center"|[[Q]]||width=3% align="center"|[[R]]||width=3% align="center"|[[S]]||width=3% align="center"|[[Sr]]||width=3% align="center"|[[T]]||width=3% align="center"|[[U]]||width=3% align="center"|[[V]]||width=3% align="center"|[[Y]] |
||
|- |
|- |
||
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan=" |
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="24" | |
||
|- |
|- |
||
|align="center"|a||align="center"|ch||align="center"|g||align="center"|ġ||align="center"|h||align="center"|i||align="center"|k||align="center"|l||align="center"|ḷ||align="center"|ł||align="center"|ł̣||align="center"|m||align="center"|n||align="center"|ñ||align="center"|ŋ||align="center"|p||align="center"|q||align="center"|r||align="center"|s||align="center"|sr||align="center"|t||align="center"|u||align="center"|v||align="center"|y |
|align="center"|a||align="center"|ch||align="center"|g||align="center"|ġ||align="center"|h||align="center"|i||align="center"|k||align="center"|l||align="center"|ḷ||align="center"|ł||align="center"|ł̣||align="center"|m||align="center"|n||align="center"|ñ||align="center"|ŋ||align="center"|p||align="center"|q||align="center"|r||align="center"|s||align="center"|sr||align="center"|t||align="center"|u||align="center"|v||align="center"|y |
||
|- |
|||
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="24" | |
|||
|- |
|||
|align="center"|{{IPA|/a/}}||align="center"|{{IPA|/tʃ/}}||align="center"|{{IPA|/ɣ/}}||align="center"|{{IPA|/ʁ/}}||align="center"|{{IPA|/h/}}||align="center"|{{IPA|/i/}}||align="center"|{{IPA|/k/}}||align="center"|{{IPA|/l/}}||align="center"|{{IPA|/ʎ/}}||align="center"|{{IPA|/ɬ/}}||align="center"|{{IPA|/ʎ̥/}}||align="center"|{{IPA|/m/}}||align="center"|{{IPA|/n/}}||align="center"|{{IPA|/ɲ/}}||align="center"|{{IPA|/ŋ/}}||align="center"|{{IPA|/p/}}||align="center"|{{IPA|/q/}}||align="center"|{{IPA|/ʐ/}}||align="center"|{{IPA|/s/}}||align="center"|{{IPA|/ʂ/}}||align="center"|{{IPA|/t/}}||align="center"|{{IPA|/u/}}||align="center"|{{IPA|/v/}}||align="center"|{{IPA|/j/}} |
|||
|} |
|} |
||
</center> |
</center> |
||
extra letters for Аляскаись dialectic usage: |
extra letters for Аляскаись dialectic usage: |
||
*Diomede : '''e''' |
* Diomede : '''e''' |
||
* |
* Bering : '''w''' , '''z''' , '''zr''' |
||
*Kobuk : '''’''' |
* Kobuk : '''’''' |
||
*Seward : '''b''' |
* Seward : '''b''' |
||
=== Канадаись инюпиак анбур === |
|||
Канадаись инюпиак (Ууммармиут) анбур: '''a''' , '''ch''' , '''f''' , '''g''' , '''h''' , '''dj''' , '''i''' , '''k''' , '''l''' , '''ł''' , '''m''' , '''n''' , '''ñ''' , '''ng''' , '''p''' , '''q''' , '''r''' , '''ȓ''' , '''t''' , '''u''' , '''v''' , '''y''' |
|||
Канадаись инюпиак (Ууммармиут) анбур лöсьöтöм латынь анбурись, кытісь босьтöмöсь 22 шыпас. |
|||
<center> |
|||
{|class="wikitable" style="border-collapse:collapse;" |
|||
|- |
|||
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="22" | |
|||
|- |
|||
|width=3% align="center"|[[A]]||width=3% align="center"|[[Ch]]||width=3% align="center"|[[F]]||width=3% align="center"|[[G]]||width=3% align="center"|[[H]]||width=3% align="center"|[[Dj]]||width=3% align="center"|[[I]]||width=3% align="center"|[[K]]||width=3% align="center"|[[L]]||width=3% align="center"|[[Ł]]||width=3% align="center"|[[M]]||width=3% align="center"|[[N]]||width=3% align="center"|[[Ñ]]||width=3% align="center"|[[Ng]]||width=3% align="center"|[[P]]||width=3% align="center"|[[Q]]||width=3% align="center"|[[R]]||width=3% align="center"|[[Ȓ]]||width=3% align="center"|[[T]]||width=3% align="center"|[[U]]||width=3% align="center"|[[V]]||width=3% align="center"|[[Y]] |
|||
|- |
|||
|bgcolor="#EFEFEF" align="center" colspan="22" | |
|||
|- |
|||
|align="center"|a||align="center"|ch||align="center"|f||align="center"|g||align="center"|h||align="center"|dj||align="center"|i||align="center"|k||align="center"|l||align="center"|ł||align="center"|m||align="center"|n||align="center"|ñ||align="center"|ng||align="center"|p||align="center"|q||align="center"|r||align="center"|ȓ||align="center"|t||align="center"|u||align="center"|v||align="center"|y |
|||
|} |
|||
</center> |
|||
== Аляскаись да Канадаись диалекттэз == |
== Аляскаись да Канадаись диалекттэз == |
||
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="5" |
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="5" |
||
|- bgcolor="#aaaaaa" |
|- bgcolor="#aaaaaa" |
||
|'''Аляскаись инюпиак '''<ref>[http://www.alaskool.org/language/dictionaries/inupiaq/default.htm Interactive IñupiaQ Dictionary] |
|'''Аляскаись инюпиак '''<ref name="Unnamed-20230318120826">[https://web.archive.org/web/20150708195814/http://www.alaskool.org/language/dictionaries/inupiaq/default.htm Interactive IñupiaQ Dictionary]</ref> |
||
|'''Канадаись инюпиак '''<ref>[http://www.ngps.nt.ca/Upload/Letters%20of%20Comment/Inuvik%20Community%20Corporation/ICC-ISR_TK_Study/070402_ICC-ISR_TK_Study_FINAL%20_Aug18-06-2.pdf Inuvialuit Settlement Region – TK Study, August 2006] </ref> |
|'''Канадаись инюпиак '''<ref>[http://www.ngps.nt.ca/Upload/Letters%20of%20Comment/Inuvik%20Community%20Corporation/ICC-ISR_TK_Study/070402_ICC-ISR_TK_Study_FINAL%20_Aug18-06-2.pdf Inuvialuit Settlement Region – TK Study, August 2006] </ref> |
||
|'''коми ним''' |
|[[Перем Коми кыв|'''коми ним''']] |
||
|- bgcolor="#dddddd" |
|- bgcolor="#dddddd" |
||
Визёк 120: | Визёк 147: | ||
== Унаö лыддян == |
== Унаö лыддян == |
||
⚫ | |||
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="5" |
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="5" |
||
|- bgcolor="#aaaaaa" |
|- bgcolor="#aaaaaa" |
||
|'''ӧтікӧ лыддян''' |
|'''ӧтікӧ лыддян''' |
||
|''' |
|'''кыкӧ лыддян''' |
||
|'''унаӧ лыддян''' |
|'''унаӧ лыддян''' |
||
|'''коми ним''' |
|[[Перем Коми кыв|'''коми ним''']] |
||
|- bgcolor="#dddddd" |
|- bgcolor="#dddddd" |
||
Визёк 131: | Визёк 160: | ||
|iqaluuk |
|iqaluuk |
||
|iqaluich |
|iqaluich |
||
|чери |
|[[чери]] |
||
|- bgcolor="#dddddd" |
|- bgcolor="#dddddd" |
||
Визёк 137: | Визёк 166: | ||
|qimmik |
|qimmik |
||
|qimmich |
|qimmich |
||
|пон |
|[[пон]] |
||
|- bgcolor="#dddddd" |
|- bgcolor="#dddddd" |
||
Визёк 149: | Визёк 178: | ||
|iññuk |
|iññuk |
||
|iñuit |
|iñuit |
||
|морт; отир |
|||
|human; person |
|||
|- bgcolor="#dddddd" |
|- bgcolor="#dddddd" |
||
Визёк 155: | Визёк 184: | ||
|Iñupiak |
|Iñupiak |
||
|Iñupiat |
|Iñupiat |
||
|Инюпиак отир |
|[[Инюпиак отир]] |
||
|- bgcolor="#dddddd" |
|- bgcolor="#dddddd" |
||
Визёк 161: | Визёк 190: | ||
|Qułłik |
|Qułłik |
||
|Qułłit |
|Qułłit |
||
| |
|[[Чукча отир]] |
||
|- bgcolor="#dddddd" |
|- bgcolor="#dddddd" |
||
Визёк 189: | Визёк 218: | ||
== Лыдниммез == |
== Лыдниммез == |
||
[[Файл:Eskimofrauen mit ihren Jüngsten von King's Island, Alaska.jpg|thumb|right|290px|<span style="color:grey;">tattooed (kakiñiq) Ukiuvaŋmiut инькаэз, 1910</span> ]] |
|||
⚫ | |||
[[Файл:Nalukataq Blanket Toss Barrow.jpg|thumb|right|290px|<span style="color:grey;">Nalukataq fest, Barrow, 2006</span> ]] |
|||
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="5" |
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="5" |
||
|- bgcolor="#aaaaaa" |
|- bgcolor="#aaaaaa" |
||
| Ойвыв Аляскаись инюпиак <ref |
| Ойвыв Аляскаись инюпиак <ref name="Unnamed-20230318120826"/> |
||
| Ойвыв-рытвыв Аляскаись инюпиак <ref |
| Ойвыв-рытвыв Аляскаись инюпиак <ref name="Unnamed-20230318120826"/> |
||
| |
| Ukiuvaŋmiut <ref>[http://www.ankn.uaf.edu/curriculum/Masters_Projects/Yaayuk/Chap5.html Ugiuvaŋmiuraaqtuaksrat / Future King Island Speakers] </ref> |
||
|коми ним |
|коми ним |
||
Визёк 372: | Визёк 403: | ||
|} |
|} |
||
== |
== Ыстісяннэз == |
||
<references/> |
<references/> |
||
== |
== Ыстӧттэз == |
||
*[http://www.cs.cmu.edu/afs/cs/user/lsl/Nice/Inupiaq/combined%20dictionary.doc Iñupiaq Combined Dictionary] (only Ойвыв да Ойвыв-рытвыв Аляскаись Диалекттэз) |
* [http://www.cs.cmu.edu/afs/cs/user/lsl/Nice/Inupiaq/combined%20dictionary.doc Iñupiaq Combined Dictionary] (only Ойвыв да Ойвыв-рытвыв Аляскаись Диалекттэз) |
||
*[http://www.alaskool.org/language/dictionaries/inupiaq/default.htm Interactive IñupiaQ Dictionary] (only Ойвыв да Ойвыв-рытвыв Аляскаись Диалекттэз; Attention, not Iñupiaq font: e = ñ / o = |
* [https://web.archive.org/web/20150708195814/http://www.alaskool.org/language/dictionaries/inupiaq/default.htm Interactive IñupiaQ Dictionary] (only Ойвыв да Ойвыв-рытвыв Аляскаись Диалекттэз; Attention, if not downloaded of the Iñupiaq font: e = ñ / o = ł̣ / b = ġ / f = ŋ / j = ł / x = ḷ) |
||
*[http://www.ankn.uaf.edu/curriculum/Masters_Projects/Yaayuk/Chap5.html Ugiuvaŋmiuraaqtuaksrat / Future King Island Speakers] (in King Island dialect) |
* [http://www.ankn.uaf.edu/curriculum/Masters_Projects/Yaayuk/Chap5.html Ugiuvaŋmiuraaqtuaksrat / Future King Island Speakers] (in King Island dialect) |
||
*[http://www.uaf.edu/anlc/pubs/i_pubs/North_Slope_Grammar_1986.pdf |
* [http://www.uaf.edu/anlc/pubs/i_pubs/North_Slope_Grammar_1986.pdf North Slope Iñupiaq Grammar Second Year (Preliminary Edition for Student Use Only)] by Edna Ahgeak MacLean, Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks, seventh printing 2000 |
||
[[Категория:Инюпиак отир]] |
[[Категория:Инюпиак отир]] |
||
[[Категория:Инуит кыввез]] |
|||
[[Категория:Эскимос-алеут кыввез]] |
|||
[[ca:Inupiaq]] |
|||
[[cs:Inupiaq]] |
|||
[[de:Inupiaq]] |
|||
[[en:Inupiat language]] |
|||
[[eo:Inupiaka lingvo]] |
|||
[[es:Idioma iñupiaq]] |
|||
[[fi:Inupiatun]] |
|||
[[fr:Inupiak]] |
|||
[[id:Bahasa Inupiaq]] |
|||
[[ik:Iñupiatun]] |
|||
[[ja:イヌピアック語]] |
|||
[[lt:Inupiakų kalba]] |
|||
[[mdf:Иньупиконь кяль]] |
|||
[[myv:Иньупикень кель]] |
|||
[[nl:Inupiak]] |
|||
[[nn:Iñupiaq]] |
|||
[[no:Inupiak]] |
|||
[[pl:Język inupiak]] |
|||
[[ru:Аляскинско-инуитские языки]] |
|||
[[sv:Iñupiaq]] |
|||
[[ta:இனுபிக்கு மொழி]] |
|||
[[tr:İnyupikçe]] |
|||
[[uk:Аляскинсько-інуїтська мова]] |
Öння версия 03:56, 6 Лӧдзза-номья 2023-ись кодь
Инюпиак кыв
| |
---|---|
Ас ним: | Iñupiatun |
Муэз: | Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэз (Аляска), Канада |
Веськӧтлан статус: | Аляска да Канада (ууммармиут) |
Баитіссезлӧн лыдыс: | 3 сюрс |
Рейтинг: | |
Кыв увтыррез: | |
Классификация: | эскимос-алеут кыввез
|
Гижан системаыс: | латин (инюпиак анбур) |
Кыв коддэз
| |
ISO 639-1 | ik |
ISO 639-2 | ipk |
Википедияын
| |
Кыв юкӧт: | Makpiġaaq Kanna |
Юкӧтлӧн ним: | |
инюпиакöн Paġlagivsigiñ Utqiaġvigmun
Инюпиак кыв нето инюпиатун (асмознас Iñupiatun) — этӧ эскимос вужись инуит кывлöн рытвыв тор.
Инюпиак отирись (13 500 морт) асланыс кыв вылын баитӧны 3 сюрс морт, унажыксö Америкаись Ӧтлаасьӧм Штаттэзын (Аляскаись рытвыв да ойвыв районнэз) да Канадаын (Аклавик да Инувик грезддэз).
Аляскаас (Нортвест Арктик район) да Канадаас (Маккензи дельта) инюпиак кывсö нормируйтöмась торйын. Канадаын этійö кывсö шуöны ууммармиутун.
Канадаын нормируйтöмöсь сідзжö инуит кывлісь мöдік варианттэз, инуктитут да инувиалуит кыввез.
Ним йылісь
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]Инюпиак кыв (Iñupiaq, Inupiaq, Inyupiaq) шуöны сідзжö инюпиат кыв (Inyupiat, Inyupeat), инюпик кыв (Inyupik, Inupik) нето инюпиатун (Iñupiatun, Inupiatun).
Диалекттэз
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]Инюпиак кывлöн нёль сёрнитан, нійö позьö группируйтны кыкö:
- Съюард кöджись инюпиатун: (Ноум ареалын)
- Беринг вискись сёрнитан: Ingalikmiut, Imaqłit, Kiŋikmiut, Tapqaġmiut, Ukiuvaŋmiut.
- Кавиаракись сёрнитан: Siñġaġmiut, Qaviaraġmiut, Ayaqsaaġiaaġmiut, Aziagmiut, Iġałuiŋmiut.
- Ойвыв Аляскаись инюпиатун
- Ойвыв-рытвыв Аляскаись сёрнитан нето Малимиут кыввэз: (Аляскаись Нортвест Арктик районын)
- Норд Слоупись сёрнитан: (Аляскаись Норт Слоуп районын)
- Пойнт Хоупись диалект: Tikiġaġmiut
- Норт Слоупись диалект: Utuqqaġmiut, Siḷaliñaġmiut (: Kukparungmiut да Kunmiut), Kakligmiut (:Sidarumiut, Utkiavinmuit да Nuwukmiut), Kuulugruaġmiut, Ikpikpagmiut, Kuukpigmiut (: Kañianermiut, Killinermiut да Kagmalirmiut)
- Анактувук Пассісь диалект: Nunataaġmiut
- Канадаись диалект нето Ууммармиутун: Uummarmiutun. (Канадаись Аклавикын да Инувикын).
Инюпиак анбур
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]Аляскаись инюпиак анбур
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]Ойвыв Аляскаись инюпиак анбур (Atchagat) лöсьöтöм латынь анбурись, кытісь босьтöмöсь 24 шыпас.
A | Ch | G | Ġ | H | I | K | L | Ḷ | Ł | Ł̣ | M | N | Ñ | Ŋ | P | Q | R | S | Sr | T | U | V | Y |
a | ch | g | ġ | h | i | k | l | ḷ | ł | ł̣ | m | n | ñ | ŋ | p | q | r | s | sr | t | u | v | y |
/a/ | /tʃ/ | /ɣ/ | /ʁ/ | /h/ | /i/ | /k/ | /l/ | /ʎ/ | /ɬ/ | /ʎ̥/ | /m/ | /n/ | /ɲ/ | /ŋ/ | /p/ | /q/ | /ʐ/ | /s/ | /ʂ/ | /t/ | /u/ | /v/ | /j/ |
extra letters for Аляскаись dialectic usage:
- Diomede : e
- Bering : w , z , zr
- Kobuk : ’
- Seward : b
Канадаись инюпиак анбур
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]Канадаись инюпиак (Ууммармиут) анбур лöсьöтöм латынь анбурись, кытісь босьтöмöсь 22 шыпас.
A | Ch | F | G | H | Dj | I | K | L | Ł | M | N | Ñ | Ng | P | Q | R | Ȓ | T | U | V | Y |
a | ch | f | g | h | dj | i | k | l | ł | m | n | ñ | ng | p | q | r | ȓ | t | u | v | y |
Аляскаись да Канадаись диалекттэз
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]Аляскаись инюпиак [1] | Канадаись инюпиак [2] | коми ним |
Uummaġmiutun | Uummarmiutun | Канадаись инюпиак кыв |
siksrik | hikřik | Urocitellus parryii |
qugruk | qugřuk | Cygnus columbianus |
aaġlu | arlu | Orcinus orca |
amaġuq | amaruq | кӧин |
isuŋŋaġluk | ihun’ngaq | Stercorarius pomarinus |
kaŋuq | kanguq | Chen caerulescens |
qunŋiq | qun’ngiq | Rangifer tarandus |
tiġiganniaq | tiriganiaq | Vulpes lagopus |
umiŋmak | umingmak | Ovibos moschatus |
Унаö лыддян
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]ӧтікӧ лыддян | кыкӧ лыддян | унаӧ лыддян | коми ним |
iqaluk | iqaluuk | iqaluich | чери |
qimmiq | qimmik | qimmich | пон |
argak | argaak | argaich | hand |
iñuk | iññuk | iñuit | морт; отир |
Iñupiaq | Iñupiak | Iñupiat | Инюпиак отир |
Qułłiq | Qułłik | Qułłit | Чукча отир |
kuuk | kurrak | kuugich / kurgit | river |
aġnaq | aġnak | aġnat | инька |
iri | irrak | irrat | eye |
tupiq | tuppak | tupqich / tupqit | tent (North Slope); house (Kobuk) |
Лыдниммез
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]Ойвыв Аляскаись инюпиак [1] | Ойвыв-рытвыв Аляскаись инюпиак [1] | Ukiuvaŋmiut [3] | коми ним |
atausiq | atausriq | atausiq | ӧтiк |
malġuk | malġuk | maġluuk | кык |
piŋasut | piñasrut | piŋasut | куим |
sisamat | sisamat | sitamat | нёль |
tallimat | tallimat | tallimat | вит |
itchaksrat | itchaksrat | aġvinikłit | квать |
tallimat malġuk | tallimat malġuk | tallimat maġluuk | сизим |
tallimat piŋasut | tallimat piñasrut | tallimat piŋasut | кыкъямыс |
quliŋuġutaiḷaq | quliŋŋuutaiḷaq | qulinŋutailat | ӧкмыс |
qulit | qulit | qulit | дас |
qulit atausiq | qulit atausriq | qulit atausiq | дас ӧтiк |
qulit malġuk | qulit malġuk | qulit maġluuk | дас кык |
qulit piŋasut | qulit piñasrut | qulit piŋasut | дас куим |
akimiaġutaiḷaq | akimiaŋŋutaiḷaq | agimiaġutailaq | дас нёль |
akimiaq | akimiaq | agimiaq | дас вит |
akimiaq atausiq | akimiaq atausriq | agimiaq atausiq | дас квать |
akimiaq malġuk | akimiaq malġuk | agimiaq maġluuk | дас сизим |
akimiaq piŋasut | akimiaq piñasrut | agimiaq piŋasut | дас кыкъямыс |
iñuiññaŋŋutaiḷaq | iñuiñaġutaiḷaq | inuinaġutailat | дас ӧкмыс |
iñuiññaq | iñuiñaq | inuinnaq | кыкдас |
iñuiññaq qulit | iñuiñaq qulit | inuinaq qulit | 30 |
malġukipiaq | malġukipiaq | maġluutiviaq | 40 |
malġukipiaq qulit | malġukipiaq qulit | maġluutiviaq qulit | 50 |
piŋasukipiaq | piñasrukipiaq | piŋasuutiviaq | 60 |
piŋasukipiaq qulit | piñasrukipiaq qulit | piŋasuutiviaq qulit | 70 |
sisamakipiaq | sisamakipiaq | . | 80 |
sisamakipiaq qulit | sisamakipiaq qulit | . | 90 |
tallimakipiaq | tallimakipiaq | tallimativiaq | сто |
kavluutit | . | kabluutit | сюрс |
Ыстісяннэз
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Interactive IñupiaQ Dictionary
- ↑ Inuvialuit Settlement Region – TK Study, August 2006
- ↑ Ugiuvaŋmiuraaqtuaksrat / Future King Island Speakers
Ыстӧттэз
[вильмӧтны | Вильмӧтны код]- Iñupiaq Combined Dictionary (only Ойвыв да Ойвыв-рытвыв Аляскаись Диалекттэз)
- Interactive IñupiaQ Dictionary (only Ойвыв да Ойвыв-рытвыв Аляскаись Диалекттэз; Attention, if not downloaded of the Iñupiaq font: e = ñ / o = ł̣ / b = ġ / f = ŋ / j = ł / x = ḷ)
- Ugiuvaŋmiuraaqtuaksrat / Future King Island Speakers (in King Island dialect)
- North Slope Iñupiaq Grammar Second Year (Preliminary Edition for Student Use Only) by Edna Ahgeak MacLean, Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks, seventh printing 2000