Бирлешген Миллетлени Организациясы: Версияланы арасында башхалыкъ
г r2.7.2+) (робот къошду: nap:ONU |
г Bot: Migrating 173 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1065 (translate me) |
||
| Тизгин 189: | Тизгин 189: | ||
[[Категория:Бирлешген Миллетлени Организациясы]] |
[[Категория:Бирлешген Миллетлени Организациясы]] |
||
[[ab:Еидгылоу Амилаҭқәа Рорганизациа]] |
|||
[[af:Verenigde Nasies]] |
|||
[[als:Vereinte Nationen]] |
|||
[[am:የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት]] |
[[am:የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት]] |
||
[[an:Organización d'as Nacions Unitas]] |
|||
[[ar:الأمم المتحدة]] |
|||
[[arz:الأمم المتحده]] |
|||
[[as:ৰাষ্ট্ৰসংঘ]] |
|||
[[ast:Organización de les Naciones Xuníes]] |
|||
[[az:Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]] |
|||
[[bar:UNO]] |
|||
[[bat-smg:Jongtėniu Tautū Uorganėzacėjė]] |
|||
[[bcl:Nagkakasararong Nacion]] |
|||
[[be:Арганізацыя Аб'яднаных Нацый]] |
|||
[[be-x-old:Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў]] |
|||
[[bg:Организация на обединените нации]] |
|||
[[bi:Yunaeted Nesen]] |
|||
[[bn:জাতিসংঘ]] |
|||
[[bo:མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས།]] |
|||
[[bpy:জাতিসংঘ]] |
|||
[[br:Aozadur ar Broadoù Unanet]] |
|||
[[bs:Ujedinjeni narodi]] |
|||
[[bxr:Нэгэдэмэл Үндэhэнэй Байгуулга]] |
|||
[[ca:Organització de les Nacions Unides]] |
|||
[[ceb:Hiniusang mga Nasod]] |
|||
[[ckb:نەتەوە یەکگرتووەکان]] |
|||
[[crh:Birleşken Milletler Teşkilâtı]] |
|||
[[cs:Organizace spojených národů]] |
|||
[[cv:Пĕрлешнĕ Нацисен Организацийĕ]] |
|||
[[cy:Y Cenhedloedd Unedig]] |
|||
[[da:Forenede Nationer]] |
|||
[[de:Vereinte Nationen]] |
|||
[[diq:Mıletê Yewbiyayey]] |
|||
[[dsb:Zjadnośone narody]] |
|||
[[dv:އެކުވެރި ދައުލަތްތައް]] |
|||
[[el:Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών]] |
|||
[[en:United Nations]] |
|||
[[eo:Unuiĝintaj Nacioj]] |
|||
[[es:Organización de las Naciones Unidas]] |
|||
[[et:Ühinenud Rahvaste Organisatsioon]] |
|||
[[eu:Nazio Batuen Erakundea]] |
|||
[[ext:Nacionis Unias]] |
|||
[[fa:سازمان ملل متحد]] |
|||
[[fi:Yhdistyneet kansakunnat]] |
|||
[[fiu-vro:Ütistünüq Rahvaq]] |
|||
[[fo:ST]] |
|||
[[fr:Organisation des Nations unies]] |
|||
[[frp:Organisacion des Nacions unies]] |
|||
[[fur:Organizazion des Nazions Unidis]] |
|||
[[fy:Feriene Naasjes]] |
|||
[[ga:Náisiúin Aontaithe]] |
|||
[[gan:聯合國]] |
|||
[[gl:ONU]] |
|||
[[gn:Tetãnguéra Joaju]] |
|||
[[gu:સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘ]] |
[[gu:સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘ]] |
||
[[gv:Ny h-Ashoonyn Unnaneysit]] |
|||
[[ha:Majalisar Ɗinkin Duniya]] |
|||
[[hak:Lièn-ha̍p-koet]] |
|||
[[he:האומות המאוחדות]] |
|||
[[hi:संयुक्त राष्ट्र]] |
|||
[[hif:United Nations]] |
|||
[[hr:Ujedinjeni narodi]] |
|||
[[hsb:Zjednoćene narody]] |
|||
[[ht:ONI]] |
|||
[[hu:Egyesült Nemzetek Szervezete]] |
|||
[[hy:Միավորված Ազգերի Կազմակերպություն]] |
|||
[[ia:Organisation del Nationes Unite]] |
|||
[[id:Perserikatan Bangsa-Bangsa]] |
|||
[[ilo:Dagiti Nagkaykaysa a Pagilian]] |
|||
[[io:Unioninta Nacioni]] |
|||
[[is:Sameinuðu þjóðirnar]] |
|||
[[it:Organizzazione delle Nazioni Unite]] |
|||
[[ja:国際連合]] |
|||
[[jbo:gunma natmi]] |
|||
[[jv:Perserikatan Bangsa-Bangsa]] |
|||
[[ka:გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია]] |
|||
[[kbd:Лъэпкъ Зэгуэтхэр, ЛъЗ]] |
|||
[[kk:Біріккен Ұлттар Ұйымы]] |
|||
[[kl:FN]] |
|||
[[km:អង្គការសហប្រជាជាតិ]] |
|||
[[kn:ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ]] |
|||
[[ko:국제 연합]] |
|||
[[ku:Neteweyên Yekbûyî]] |
|||
[[kv:Ӧтувтчӧм Войтыръяслӧн Котыр]] |
|||
[[kw:Kenedhlow Unys]] |
|||
[[ky:Бириккен Улуттар Уюму]] |
|||
[[la:Consociatio Nationum]] |
|||
[[lad:Nasyones Unidas]] |
|||
[[lb:Vereent Natiounen]] |
|||
[[lez:Садхьанвай миллетрин тешкилат]] |
|||
[[li:Verenigde Naties]] |
|||
[[lij:Organizzaçion de Naçioin Unïe]] |
|||
[[lmo:Urganizaziun di Naziun Ünii]] |
|||
[[ln:Lisangá lya Bikólo bya Molɔ́ngɔ́]] |
|||
[[lo:ສະຫະປະຊາຊາດ]] |
|||
[[lt:Jungtinių Tautų Organizacija]] |
|||
[[lv:Apvienoto Nāciju Organizācija]] |
|||
[[map-bms:Perserikatan Bangsa-Bangsa]] |
|||
[[mg:Firenena Mikambana]] |
|||
[[mhr:Иктыш ушнышо Наций-влак Организаций]] |
|||
[[mk:Обединети Нации]] |
|||
[[ml:ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ]] |
|||
[[mn:Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага]] |
|||
[[mr:संयुक्त राष्ट्रे]] |
|||
[[ms:Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] |
|||
[[mt:Ġnus Magħquda]] |
|||
[[mwl:Naciones Ounidas]] |
|||
[[my:ကုလသမဂ္ဂ]] |
|||
[[nah:Tlacetilīlli Tlācatiyān]] |
|||
[[nap:ONU]] |
|||
[[nds:Vereente Natschonen]] |
|||
[[ne:संयुक्त राष्ट्र संघ]] |
|||
[[new:संयुक्त राष्ट्र संघ]] |
|||
[[nl:Verenigde Naties]] |
|||
[[nn:Dei sameinte nasjonane]] |
|||
[[no:De forente nasjoner]] |
|||
[[nov:Unionati Nationes]] |
|||
[[nv:Nahasdzáán Bikáaʼgi Kéyah Naaznilgo Ałhidadiidzooígíí]] |
|||
[[oc:Organizacion de las Nacions Unidas]] |
|||
[[os:Иугонд Нациты Организаци]] |
|||
[[pa:ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ]] |
|||
[[pap:Nashonan Uni]] |
|||
[[pfl:Verainde Nadsione]] |
|||
[[pl:Organizacja Narodów Zjednoczonych]] |
|||
[[pms:Organisassion dle Nassion Unìe]] |
|||
[[pnb:یونائیٹڈ نیشنز]] |
|||
[[ps:ملګري ملتونه]] |
|||
[[pt:Organização das Nações Unidas]] |
|||
[[qu:Huñusqa Nasyunkuna]] |
|||
[[rm:Organisaziun da las Naziuns unidas]] |
|||
[[ro:Organizația Națiunilor Unite]] |
|||
[[roa-rup:Natsiile Unite]] |
|||
[[ru:Организация Объединённых Наций]] |
|||
[[rue:Орґанізація Зъєдиненых Націй]] |
[[rue:Орґанізація Зъєдиненых Націй]] |
||
[[rw:Umuryango w’Abibumye]] |
|||
[[sah:Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрэ]] |
|||
[[sc:ONU]] |
|||
[[scn:Nazziuni Uniti]] |
|||
[[sco:Unitit Naitions]] |
|||
[[se:Ovttastuvvan našuvnnat]] |
|||
[[sh:Ujedinjeni narodi]] |
|||
[[si:එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය]] |
|||
[[simple:United Nations]] |
|||
[[sk:Organizácia Spojených národov]] |
|||
[[sl:Organizacija združenih narodov]] |
|||
[[so:Qaramada Midoobay]] |
|||
[[sq:Organizata e Kombeve të Bashkuara]] |
|||
[[sr:Организација уједињених нација]] |
|||
[[ss:Mhlabuhlangene]] |
|||
[[stq:Fereende Natione]] |
|||
[[sv:Förenta nationerna]] |
|||
[[sw:Umoja wa Mataifa]] |
|||
[[ta:ஐக்கிய நாடுகள் அவை]] |
[[ta:ஐக்கிய நாடுகள் அவை]] |
||
[[te:ఐక్యరాజ్య సమితి]] |
|||
[[tg:Созмони Милали Муттаҳид]] |
|||
[[th:สหประชาชาติ]] |
|||
[[tk:Birleşen Milletler Guramasy]] |
|||
[[tl:Mga Nagkakaisang Bansa]] |
|||
[[tr:Birleşmiş Milletler]] |
|||
[[tt:Берләшкән Милләтләр Оешмасы]] |
|||
[[ug:بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى]] |
|||
[[uk:Організація Об'єднаних Націй]] |
|||
[[ur:اقوام متحدہ]] |
|||
[[uz:Birlashgan Millatlar Tashkiloti]] |
|||
[[vec:ONU]] |
|||
[[vi:Liên Hiệp Quốc]] |
|||
[[wa:Organizåcion des Nåcions uneyes]] |
|||
[[war:Nagkaurusa nga mga Nasod]] |
|||
[[wo:Kureelu Mbootayu Xeet yi]] |
|||
[[wuu:联合国]] |
|||
[[yi:פאראייניגטע פעלקער]] |
|||
[[yo:Àgbájọ àwọn Orílẹ̀-èdè Aṣòkan]] |
|||
[[zh:联合国]] |
|||
[[zh-classical:聯合國]] |
|||
[[zh-min-nan:Liân-ha̍p-kok]] |
|||
[[zh-yue:聯合國]] |
|||
[[zu:Amazwe Ohlangeneyo]] |
|||
21:30, 7 март 2013 версиясы
 БМО-ну байрагъы | |
 ██ БМО-ну членлери болгъан къралла
| |
| Типи | Политика ортакълыкъ |
| Къуралгъаны | 1945 джылны 24 октябры |
| Официал тиллери | Араб тил, Къытай тил, Француз тил Ингилиз тил, Испан тил, Орус тил |
| Аралыгъы | Нью Йорк |
| Тамадалыкъ органы | Генерал секретарлыкъ |
| Генерал секретары | Пан Ги Мун |
| Къошулгъанланы саны | 192 кърал |
| Официал сайты | |
Бирлешген Миллетлени Организациясы (къысхасыча — БМО) 1945 джылны 24 октябрында къуралгъан дунияны мамырлыгъын, къоркъуусузлугъун сакълар ючюн эмда халкъла арасында экономика, джамагъат эмда маданият ишбирликни бегитир ючюн къуралгъан халкъла арасы организацияды. БМО кесин «адиллик эм къоркъуусузлукъну, экономика айныуну эм социал тенгликни халкъла арасында бютеу къраллада сакълауну нюзюр салгъан бир глобал къуралышды» деб танытады.
Организацияны къуралгъан джылда 51 члени, бюгюнде, Черногорияны къошулуу бла, 192 членнге дери ёсгенди. Организацияны оноуу, Нью-Йоркда орналгъан аралыгъындан этиледи эмда къошулгъан къралла бла хар джыл бардырылгъан олтуруулада мында ётедиле.
Организация талай органнга юлешинеди: Генерал Ассамблея, Къоркъуусузлукъну Кенгеши, Секретарият эмда Генерал Секретарь. Бирлешген Миллетлени Организациясыны къураргъа мадар Экинчи дуния къазауат битгенден сора келгенди.
БМО-ну аллында тамалын салгъан Биринчи дуния къазауатдан сора къуралгъан Миллетлени Лигасыды, алай а БМО-ча болмай ол салгъан нюзюрлерин тындыралмагъанды, Экинчи дуния къазауатны башланыууна тыйгъыч болалмагъанды.
«Бирлешген Миллетле» атны АБШ-ны президенти Франклин Делано Рузвельт теджегенди. Эмда биринчи кере Бирлешген Миллетлени Декларациясында 1942 джыл хайырланнганды, бу декларациягъа кёре 26 къралны келечиси кеслерини правительстволарыны атындан Фашист къралланы блогуна къаршчы кюреш бардырыргъа борчланнгандыла.
БМО-ну Уставыны ахыр тексти Сан-Францискода бардырылгъан конференицияда 1945 джылны 26 июнунда къабыл этилгенди. Ол уставха 50 къралны келечиси къол салгъанды, кючге 1945 джылны 24 октябрында, Польшаны да къошулуу бла киргенди. Бу кюн Бирлешген Миллетлени Кюню кибик байрамланады.
Организацияны къурамы
Генерал Ассамблея
Организацияда баш орунну алады, баш кенгешиу, оноулашыу, эмда келечилик органына саналады. Генарал Ассамблея халкъла арасы мамырлыкъны эмда къоркъуусузлукъну юсюнде ишбирликни принциплерине къарайды, БМО-ну Къоркъуусузлукъ Кенгешини болджаллы членлерин, Экономика эмда Социал Советни членлерин сайлайды, Къоркъуусузлукъну Кенгешини теджеую бла БМО-ну Генерал Секретарын сайлайды, Къоркъуусузлукъну Кенгеши бла бирге БМО-ну Халкъла арасы сюдюне сюдюлени сайлайды. Экономика, социал, маданият эмда гуманитар сфералада халкъла арасы ишбирликни координация этеди; БМО-ну уставында белгиленнген башха полномочияланыда бардырады.
Генерал Ассамблея сессия халда хар джыл сайын сентябрны ючюнчю гюрге кюнюнде джыйылады. Генерал Ассамблеяны башчылыгъы бла (неда 21 заместителини бирини башчылыгъы) пленум олтуруулада, неда баш комитетледе сорууну бошалгъынчы дери олтурады.
Генерал Ассамблеяны, 1993 джылны 17 августунда алыннган оноууна кёре къурумунда 6 комитети барды:
- Сауутсузланыу бла халкъла арасы къоркъуусузлукъну комитети
- Экономика бла финанс сорууладан комитет
- Социал, гуманитар эмда маданият сорууладан комитет
- Деколонизация бла айры политика сорууладан комитет
- Административ эмда бюджет сорууладан комитет
- Хакъ сорууладан комитет
- Генерал комитет — БМО-ну Генерал Ассамблеясыны ишин джюрютеди.
БМО-ну Генерал Ассамблеясыны айры сессиясы, Къоркъуусузлукъну Кенгешини излеми бла, 15 кюнню ичинде джыйылыргъа керекди.
Къуугъунлу айры сессияла, Къоркъуусузлукъну Кенгешини, неда БМО-ну членлерини асламысыны излеми бла 24 сагъатны ичинде джыйылыргъа керекди.
Къоркъуусузлукъну Кенгеши
Дунияда мамырлыкъны эмда къоркъуусузлукъну тутууда баш джууаблыды, аны оноууна бютеу БМО-ну членлери бойсунургъа керекдиле. Беш хамандагъы члени (Россия Федерация, АБШ, Уллу Британия, Франция, Къытай) вето салыргъа хакълары барды.
Къоркъуусузлукъну Кенгеши 15 членден къуралады - хамандагъы (Россия, АБШ, Уллу Британия, Франция эмда Къытай) , къалгъанлары Кенгешге сайланнган этедиле.
Генерал секретарь
Секретариятны башында Генерал Секретарь турады, ол Генерал Ассамблея бла, эмда 5 джылгъа джынгыдан сайланыр хакъы бла, сайланады.
Бирлешген Миллетлени Организациясына байламлы къурулушла
БМО-ну Халкъла арасы сюдю
БМО-ну баш сюд органыды. 15 бойсунмагъан сюдюден къуралады. Ала къралладан келечилик принципле сайланмайдыла. Башха ишледе ишлерге эркин тюлдюле. Кеслерини ишлерин тындыргъан заманда ала дипломтик иммунитет бла хайырланадыла.
Бу Сюдге тарыгъыу бла къуру къралла барыргъа боллукъдула, адамла неда организацияла бу Сюдге тарыгъыргъа эркин тюлдюле.
Экономика эмда социал кенгеш
БМО-ну экономика эмда социал халкъла арасы ишбирлиги бла байламлы ишлени джюрютеди. 5 регионал комиссиядан къуралады:
Европа Экономика Комиссия (ЕЭК) Азия бла Шош океаннга экномика эм социал комиссия (АШОЭСК) Кюнбатыш Азия ючюн экономика эм социал комиссия (КАЭСК) Африка ючюн экономика комиссия (АЭК) Кариб бассейн бла Латин Америкагъа экномика комиссия (ЛАКЭК)
Дагъан кенгеш
БМО-гъа бойсуннган территорияланы экономика, социал, политика джанындан айнытыу соруулагъа къарайды. 1994 джылны 1 ноябырында ишин тохтатханды
Секретариаты
Бютеу дуниялада ишлеген халкъла арасы персоналды, ала организацияны тюрлю-тюрлю кюнлюк ишлерин тындырадыла. БМО-ну башха органларыны ишлерин баджарады. Секретариятны бёлеклери БМО-ну Нью Йоркдагъы штабында, эмда башха джерледе орналгъан штабларында ишлейди, аладан эм уллу Женева бла Венадагъы штабладыла.
Секретарият БМО-ну органларыны ишлерини бардырылыууну баджарады, дагъан болады. Башчысы БМО-ну Генерал Секретарыды. 2006 джылдан башлаб Корея Республикадан Пан Ги Мун башчылыкъ этеди.
Бирлешген Миллетлени Организациясыны Генерал Секретарлары (1945 джылдан башлаб)
| № | Аты | Сураты | Къралы | Болджалыны башланыуу | Болджалыны бошалыуу |
|---|---|---|---|---|---|
| — | Глэдвин Джебб (ингил. Gladwyn Jebb, 1st Baron Gladwyn) |
 |
Уллу Британия (Кюнбатыш Европа) |
24 октябрь 1945 | 1 февраль 1946 |
| 1 | Трюгве Хальвдан Ли (норв. Trygve Halvdan Lie) |
 |
Норвегия (Кюнбатыш Европа) |
2 февраль 1946 | 10 ноябрь 1952 |
| 2 | Даг Хаммаршёльд (швед. Dag Hammarskjöld) |
Файл:Dag Hammarskjöld cropped.JPG | Швеция (Кюнбатыш Европа) |
10 апрель 1953 | 18 сентябрь 1961 |
| 3 | У Тан (бирм. ဦးသန့်) |
 |
Бирма (Азия) |
30 ноябрь 1961 | 1 январь 1972 |
| 4 | Курт Вальдхайм (нем. Kurt Waldheim) |
 |
Австрия (Кюнбатыш Европа) |
1 январь 1972 | 1 январь 1982 |
| 5 | Хавьер Перес де Куэльяр (исп. Javier Pérez de Cuéllar Guerra) |
 |
Перу (Къыбыла Америка) |
1 январь 1982 | 1 январь 1992 |
| 6 | Бутрос Бутрос-Гали (араб. بطرس بطرس غالي) |
 |
Мисир (Египет) (Африка) |
1 январь 1992 | 1 январь 1997 |
| 7 | Кофи Аннан (ингил. Kofi Annan) |
 |
Гана (Африка) |
1 январь 1997 | 1 январь 2007 |
| 8 | Пан Ги Мун (кор. 반기문) |
 |
Къыбыла Корея (Азия) |
1 январь 2007 | алкъын ишлейди Биринчи болджалыны бошалыуу: 1 январь 2012 |
Галерея
-
БМО-ны Нью-Йоркда штаб-квартирасы
-
БМО-ны Генерал Ассамблеясыны залы
-
БМО-ны Къоркъуусузлукъ Кенгешини залы
-
БМО-ны Экономика эмда Социал Советини залы
-
Опека Совет олтургъан зал
-
БМО-ны Женевада мекямы
-
БМО-ны Женевада баш залы
-
Женевада БМО-ны мекямыны аллында байракъла
