Jump to content

Quantum redactiones paginae "Pagus Ticinensis" differant

E Vicipaedia
Browse history interactively
← Differentia superior
Content deleted Content added
VisualWikitext
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
 
(40 intermediate revisions by 21 users not shown)
Linea 4: Linea 4:
!colspan="2" align=center bgcolor="#DEFFAD" | Pagus Ticini
!colspan="2" align=center bgcolor="#DEFFAD" | Pagus Ticini
|-
|-
|colspan="2" align=center | [[Fasciculus: Tessin-coat_of_arms.svg|thumb|center|Vexillum Ticini]]<br />
|colspan="2" align=center | [[Fasciculus:Wappen Tessin matt.svg|thumb|center|Vexillum Ticini]]<br />
|-
|-
!colspan="2" align=center bgcolor="#DEFFAD" | Notatiae elementi
!colspan="2" align=center bgcolor="#DEFFAD" | Notatiae elementi
Linea 12: Linea 12:
|Ambitus: || 2.812 km²
|Ambitus: || 2.812 km²
|-
|-
|Populatio: || 335'720<small>''(31.12.[[2009]])'' <ref>Confer [http://www.ti.ch/DFE/USTAT/NOTIZIARIO/comunicati/0352-1008-60.pdf Nuntius Officii Foederalis Statisticae, pag. 5]</ref></small>
|Populatio: || 346'539 <small>''(31.12.[[2013]])'' <ref>Confer [http://www.ticinonews.ch/articolo.aspx?id=309037&rubrica=2 Nuntius Officii Foederalis Statisticae, pag. 5]{{Nexus deficitur|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref></small>
|-
|-
|Densitas: || 119 incolae pro km²
|Densitas: || 120 incolae pro km²
|-
|-
|Pars [[Helvetia]]e ab: || [[1803]]
|Pars [[Helvetia]]e ab: || [[1803]]
Linea 28: Linea 28:
|colspan="2" align=center | [[Fasciculus: Map of Canton Ticino.png|300px|center|Tabula Ticini]]<br />
|colspan="2" align=center | [[Fasciculus: Map of Canton Ticino.png|300px|center|Tabula Ticini]]<br />
|}
|}
'''Ticinum''' est [[Helvetia]]e [[pagus]] ad meridiem [[Alpes|Alpium]] spectans, qui eius nomen ''Ticino'' [[Lingua Italiana|Italiane]] ab homonymo [[flumen|flumine]] invenit. Hic pagus a padana [[planitie]] ad summas [[Alpes]] pertinet.
'''Ticinum''' est [[pagus]] [[Helvetia]]nus ad [[meridies|meridiem]] [[Alpes|Alpium]] spectans, qui nomen ''Ticino'' [[Lingua Italiana|Italiane]] a [[flumen|flumine]] [[homonymum|homonymo]] capit. Hic pagus a Padana [[planitie]] ad summas [[Alpes]] pertinet. Caput est [[Bilitio]].


[[Fasciculus:Karte Lage Kanton Tessin.png|thumb|left|200px|left|none|Collocatio pagi in Helvetia]]
[[Fasciculus:Karte Lage Kanton Tessin.png|thumb|left|Collocatio pagi in Helvetia]]


Finitimi pagi atque civitates sunt [[Valesia]], [[Urania (pagus)|Urania]], [[Grisonia]] [[Italia]]que, accurate provinciae Italiae [[Novum Comum]], [[Baretium]], [[Verbania]].
Caput Ticini est [[Bilitio]].


==Natura==
Ticino finitimi pagi atque civitates sunt: [[Valesia]], [[Urania (pagus)|Urania]], [[Grisonia]] [[Italia]]que, accurate provinciae Italiae [[Novum Comum]], [[Baretium]] et [[Verbania]].
Propter [[natura]]m loci et [[lacus]] [[Verbanus|Verbanum]] ac [[Ceresius|Ceresium]] [[aer]] temperatus est, [[Alpes]] Ticinum a calidis [[ventus|ventis]] nam protegunt. Super apricos colles [[vinea]]e crescunt.


[[Fasciculus: VerbanoversoOriente.JPG|thumb|left|240px|Despectus ex Muralto in Verbano lacu.]]
== Naturalia ==
Propter loci naturam et lacus [[Verbanus|Verbanum]] ac [[Ceresius|Ceresium]] [[aer]] temperatus est, [[Alpes]] Ticinum a calidis [[ventus|ventis]] nam protegunt.


[[Mons Cinerum]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Monte Ceneri]]'') pagum Ticini in duas partes dividit: Supra Montem Cinerum ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Sopraceneri]]'') et Infra Montem Cinerum ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Sottoceneri]]'').
[[Fasciculus: VerbanoversoOriente.JPG|thumb|left|240px|Despectus ex Muralto in Verbano lacu]]


In [[vallis|vallibus]] multi lapidum moles<ref>Cf. [[Lingua Italiana|Italiane]] diga in {{Castiglioni}}</ref> corsum aquis interscindunt.
[[Mons Cinerum]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Monte Ceneri]]'') dividit pagum Ticini in duas partes: Supra Montem Cinerum ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Sopraceneri]]'') atque Infra Montem Cinerum ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''[[:it:Sottoceneri]]'').


Altissimus Ticini [[mons]] est [[Adula]], 3402 [[metrum|metra]] altus.
In [[vallis|vallibus]] multi lapidum moles<ref>cfr. [[Lingua Italiana|Italiane]] diga in {{Castiglioni}}</ref> corsum aquis interscindunt.

Altissimus Ticini [[mons]] est [[Adula]], qui altus est 3402 metra.


== Sermo publicus ==
== Sermo publicus ==
Incolae Ticini [[Lingua Italiana]] loquuntur, sed multi etiam [[Dialectos Langobarda|Dialecto Langobardo]]. In vico tantum Selva Gurin ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''Bosco Gurin'') [[Lingua Germanica]] sermo officialis est.
Incolae Ticini [[Lingua Italiana]] loquuntur, sed multi etiam [[Dialectos Langobarda|Dialecto Langobardo]]. In vico tantum Selva Gurin ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''Bosco Gurin'') [[Lingua Germanica]] sermo officialis est.


== Religio ==
==Religio==

Magna pars incolarum Ticini se [[Ecclesia Catholica|Catholica]] esse profitetur, accurate:
Magna pars incolarum Ticini se [[Ecclesia Catholica|Catholica]] esse profitetur, accurate:


* [[catholicus|catholici]] (75,94 %)
* [[Catholicus|Catholici]] (75,94 %)
* [[veteris catholicus|veteres catholici]] (0,18%)
* [[Veteris Catholicus|Veteres Catholici]] (0,18%)
* [[musulmanus|musulmani]] (1,87 %)
* [[Musulmanus|Musulmani]] (1,87 %)
* [[iudaeus|iudaei]] (0.12%)
* [[Iudaeus|Iudaei]] (0.12%)
* [[orthoduxus|orthodoxi]] (2,35 %)
* [[Orthoduxus|Orthodoxi]] (2,35 %)
* [[protestantes]] (6.88%)
* [[Protestantes]] (6.88%)
* sine religione (12,22 %)
* Sine religione (12,22 %)


(Fons:Helveticus census anno [[2000]])
(Fons:Helveticus census anno [[2000]])


== [[Historia]] ==
== Historia ==
Millennio 1 a.C.n. [[Leponti]] in vallibus Ticini et urbis [[Oscela Lepontiorum|Oscelae Lepontiorum]] habitabant.
In [[Medium Aevum|Aevo Medio]] [[Mediolanum]] cum [[Novum Comum|Novo Como]] de terris pagi Ticini contendere Mediolanenses circiter [[saeculum 14|XIV saeculum]] vicerunt. Postea Helvetii terras pagi Ticini in [[saeculum 15|saeculis XV]] atque [[saeculum 16|XVI]] gradatim ceperunt et eas ut colonias (Italiane ''Bagliaggi'') dominaverunt. Ab anno [[1803]] Ticinum pagus indipendens [[Helvetia]]e est.


[[Medium Aevum|Aevo Medio]] [[Mediolanum]] et [[Novum Comum]] de terris pagi Ticini contendere Mediolanenses circiter [[saeculum 14|saeculum quartum decimum]] vicerunt. Postea Helvetii terras pagi Ticini [[saeculum 15|saeculis quinto decimo]] et [[saeculum 16|sexto decimo]] gradatim ceperunt, et in eas ut [[colonia]]s (Italiane ''bagliaggi'') dominata sunt.
== Institutiones ==


Ab anno [[1803]] Ticinum pagus [[Helvetia]]e est.
Facultas [[lex|legum]] faciendi pertinet ad [[Magnum Consilium]] (Italiane ''Gran Consiglio'') a 90 legatis populi constitutum et administrandi ad Civitatis Consilium (''Consiglio di Stato'') a 5 legatis constitutum.


== Districtus==
==Institutiones==
Facultas [[lex|legum]] faciendi pertinet ad [[Magnum Consilium]] (Italiane ''Gran Consiglio'') a nonaginta legatis populi constitutum et administrandi ad Civitatis Consilium (''Consiglio di Stato'') a quinque legatis constitutum.
[[Fasciculus:Karte Kanton Tessin Bezirke 2010.png|thumb|200px|Ticini districtus]]

==Districtus==
[[Fasciculus:Karte Kanton Tessin Bezirke 2010.png|thumb|200px|Ticini districtus.]]


Ticino sunt octo [[districtus]]:
Ticino sunt octo [[districtus]]:
Linea 82: Linea 82:
* [[Mendricus (districtus)|Mendricus]]
* [[Mendricus (districtus)|Mendricus]]
* ''[[Riviera (districtus)|Riviera]]''
* ''[[Riviera (districtus)|Riviera]]''
* [[Vallis Maggia (districtus)|Vallis Maggia ]]
* [[Vallis Maggia (districtus)|Vallis Maggia]]


== Praeclari cives ==
== Praeclari cives ==
In Ticinum olim vixerunt aut nati sunt et hodie vivunt viri atque feminae noti:


===Nati===
In Ticinum olim vixerunt aut nati sunt et hodie vivunt multi illustres viri atque feminae:

=== Nati ===

* [[Dominicus Fontana]], [[pictor]], [[architectura|architectus]] et [[sculptor]].
* [[Dominicus Fontana]], [[pictor]], [[architectura|architectus]] et [[sculptor]].
* [[Franciscus Borromini]], [[architectura|architectus]].
* [[Franciscus Borromini]], [[architectura|architectus]].
Linea 99: Linea 97:


=== Mortui ===
=== Mortui ===

* [[Thomas Mann]], scriptor
* [[Thomas Mann]], scriptor
* [[Otto Braun]], vir publicus [[Germania|Germanicus]]
* [[Otto Braun]], vir publicus [[Germania|Germanicus]]
Linea 105: Linea 102:
* [[Georgius Strehler]], director [[theatrum|theatralis]]
* [[Georgius Strehler]], director [[theatrum|theatralis]]
* [[Iosephus Prezzolini]], [[scriptor]]
* [[Iosephus Prezzolini]], [[scriptor]]

== Geographia==


=== Urbes Oppidaque et Vici ===
=== Urbes Oppidaque et Vici ===
*[[Barerna]], oppidum
* [[Barerna]], oppidum
*[[Bedaliola]], vicus
* [[Bedaliola]], vicus
*[[Bedoledus]], vicus
* [[Bedoledus]], vicus
*[[Bilitio]], urbs
* [[Bilitio]], urbs
*[[Brixagus]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''Brissago''), oppidum
* [[Brixagum (Helvetia)|Brixagus]], oppidum
*[[Cadelus]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] '' Cadro''), oppidum
* [[Cadelus]], oppidum
*[[Cibiascum]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] '' Giubiasco''), vicus
* [[Cibiascum]], vicus
*[[Clasus]] ([[Lingua Italiana|Italiane]] '' Chiasso''), vicus
* [[Clasus]], vicus
*[[Cumanus (Helvetiae vicus)|Cumanus]], ([[Lingua Italiana|Italiane]] '' Comano''), vicus
* [[Cumanus (Helvetiae vicus)|Cumanus]], vicus
*[[Locarnum]], urbs
* [[Curea]], vicus
*[[Luganum]], urbs
* [[Gudum (Helvetia)]], vicus
*[[Mendricus]], vicus
* [[Locarnum]], urbs
*[[Vicus Subinates]], vicus
* [[Luganum]], urbs
* [[Mendricus]], vicus
* [[Menuxius]], vicus
* [[Maxanius]], vicus
* [[Morbius Inferior]], vicus
* [[Vicus Subinates]], vicus


===Transitus===
===Transitus===
* [[Cuniculus Ferriviae Montis Sancti Godehardi novus]]
* [[Lucus Magnus]], transitus
* [[Novena]], transitus
* [[Lucus Magnus]]
* [[Novena]]
* [[Sanctus Gothardus (transitus)|Sanctus Gothardus]], transitus
* [[Sanctus Gothardus (transitus)|Sanctus Gothardus]]


===Flumina===
===Flumina===
* [[Maggia (flumen)|Maggia]], flumen
* [[Maggia (flumen)|Maggia]]
* [[Ticinus (flumen)|Ticinus]], flumen
* [[Ticinus (flumen)|Ticinus]]


=== Lacus ===
===Lacus===
* [[Ceresius]], lacus
* [[Ceresius]]
* [[Verbanus]], lacus
* [[Verbanus]]


===Terrae historicae===
== Nexus externus ==
* [[Insubria]],
{{communiaCat|Canton of Ticino |Ticinum (pagum)}}


== Nota ==
==Nota==
<div class="references-small"><references /></div>
<div class="references-small"><references /></div>

{{NexInt}}
* [[Aemilius Motta]]
* [[Raeti]]

==Nexus externus==
{{communiaCat|Canton of Ticino |Ticinum (pagum)}}


{{geo-stipula}}
{{geo-stipula}}
Linea 147: Linea 155:
{{Helvetia}}
{{Helvetia}}


[[Categoria:Pagi Helvetiae]]
[[Categoria:Ticinum (pagus)|!]]
[[Categoria:Regio Insubrica]]

[[als:Kanton Tessin]]
[[an:Cantón d'o Tesino]]
[[ar:كانتون تيسينو]]
[[be:Кантон Тычына]]
[[be-x-old:Тычына]]
[[bg:Тичино (кантон)]]
[[br:Kanton Ticino]]
[[bs:Ticino]]
[[ca:Cantó de Ticino]]
[[cs:Ticino (kanton)]]
[[cy:Ticino]]
[[da:Kanton Ticino]]
[[de:Kanton Tessin]]
[[en:Ticino]]
[[eo:Kantono Tiĉino]]
[[es:Cantón del Tesino]]
[[et:Ticino kanton]]
[[eu:Ticino]]
[[fa:ایالت تیچینو]]
[[fi:Ticino]]
[[fr:Canton du Tessin]]
[[frp:Tessin]]
[[gl:Tesino]]
[[he:טיצ'ינו (קנטון)]]
[[hr:Ticino]]
[[id:Kanton Ticino]]
[[is:Ticino]]
[[it:Canton Ticino]]
[[ja:ティチーノ州]]
[[ko:티치노 주]]
[[lmo:Cantón Tesin]]
[[lt:Tičinas]]
[[mr:तिचिनो]]
[[nl:Ticino (kanton)]]
[[nn:Ticino]]
[[no:Ticino]]
[[oc:Canton de Tecin]]
[[os:Тичино]]
[[pl:Ticino]]
[[pnb:ٹیسینو]]
[[pt:Tessino]]
[[rm:Chantun Tessin]]
[[ro:Cantonul Ticino]]
[[ru:Тичино]]
[[scn:Ticinu (cantuni)]]
[[simple:Ticino]]
[[sk:Ticino (kantón)]]
[[sr:Кантон Тичино]]
[[sv:Ticino]]
[[sw:Ticino]]
[[tr:Tiçino (Kanton)]]
[[uk:Тічино]]
[[vec:Canton Tisin]]
[[vi:Ticino]]
[[war:Ticino]]
[[zh:提契諾州]]
[[zh-min-nan:Ticino Chiu]]

Redactio novissime (die 13 Octobris 2022, hora 11:51) facta

Vide etiam paginam discretivam: Ticinus (discretiva).
-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.
Pagus Ticini
Vexillum Ticini

Notatiae elementi
Caput: Bilitio
Ambitus: 2.812 km²
Populatio: 346'539 (31.12.2013) [1]
Densitas: 120 incolae pro km²
Pars Helvetiae ab: 1803
Signum: TI
Lingua: Lingua Italiana
Pagina domestica: www.ti.ch
Tabula
Tabula Ticini
Tabula Ticini

Ticinum est pagus Helvetianus ad meridiem Alpium spectans, qui nomen Ticino Italiane a flumine homonymo capit. Hic pagus a Padana planitie ad summas Alpes pertinet. Caput est Bilitio.

Collocatio pagi in Helvetia

Finitimi pagi atque civitates sunt Valesia, Urania, Grisonia Italiaque, accurate provinciae Italiae Novum Comum, Baretium, Verbania.

Natura[recensere | fontem recensere]

Propter naturam loci et lacus Verbanum ac Ceresium aer temperatus est, Alpes Ticinum a calidis ventis nam protegunt. Super apricos colles vineae crescunt.

Despectus ex Muralto in Verbano lacu.

Mons Cinerum (Italiane it:Monte Ceneri) pagum Ticini in duas partes dividit: Supra Montem Cinerum (Italiane it:Sopraceneri) et Infra Montem Cinerum (Italiane it:Sottoceneri).

In vallibus multi lapidum moles[2] corsum aquis interscindunt.

Altissimus Ticini mons est Adula, 3402 metra altus.

Sermo publicus[recensere | fontem recensere]

Incolae Ticini Lingua Italiana loquuntur, sed multi etiam Dialecto Langobardo. In vico tantum Selva Gurin (Italiane: Bosco Gurin) Lingua Germanica sermo officialis est.

Religio[recensere | fontem recensere]

Magna pars incolarum Ticini se Catholica esse profitetur, accurate:

(Fons:Helveticus census anno 2000)

Historia[recensere | fontem recensere]

Millennio 1 a.C.n. Leponti in vallibus Ticini et urbis Oscelae Lepontiorum habitabant.

Aevo Medio Mediolanum et Novum Comum de terris pagi Ticini contendere Mediolanenses circiter saeculum quartum decimum vicerunt. Postea Helvetii terras pagi Ticini saeculis quinto decimo et sexto decimo gradatim ceperunt, et in eas ut colonias (Italiane bagliaggi) dominata sunt.

Ab anno 1803 Ticinum pagus Helvetiae est.

Institutiones[recensere | fontem recensere]

Facultas legum faciendi pertinet ad Magnum Consilium (Italiane Gran Consiglio) a nonaginta legatis populi constitutum et administrandi ad Civitatis Consilium (Consiglio di Stato) a quinque legatis constitutum.

Districtus[recensere | fontem recensere]

Ticini districtus.

Ticino sunt octo districtus:

Praeclari cives[recensere | fontem recensere]

In Ticinum olim vixerunt aut nati sunt et hodie vivunt viri atque feminae noti:

Nati[recensere | fontem recensere]

Mortui[recensere | fontem recensere]

Urbes Oppidaque et Vici[recensere | fontem recensere]

Transitus[recensere | fontem recensere]

Flumina[recensere | fontem recensere]

Lacus[recensere | fontem recensere]

Terrae historicae[recensere | fontem recensere]

Nota[recensere | fontem recensere]

  1. ↑ Confer Nuntius Officii Foederalis Statisticae, pag. 5[nexus deficit]
  2. ↑ Cf. Italiane diga in Castiglioni, Aloisius; Mariotti, Scaevola. Vocabolario della lingua latina, latino-italiano, italiano-latino. Quarta editio a Petro Georgio Parroni curata (Taurini, 2007).

Nexus interni

Nexus externus[recensere | fontem recensere]

Vicimedia Communia plura habent quae ad Ticinum (pagum) spectant.

Haec stipula ad geographiam spectat. Amplifica, si potes!

Ticini octo districtus
Ticini vexillum
Ticini vexillum

Bilitio | Blenio | Lebentina | Locarnum | Luganum | Mendricus | Riviera | Vallis Maggia

Pagi Helvetiae

Turicum · Berna · Lucerna · Urania · Suitia · Subsilvania inferior · Subsilvania superior · Glarona · Tugium · Friburgum · Solodurum · Basilia Urbs · Basilia Rus · Scafusa · Abbatis Cella Interior · Abbatis Cella Exterior · Sanctogallum · Grisonia · Argovia · Turgovia · Ticinum · Pagus Valdensis · Valesia · Novicastrum · Genava · Iura

Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Pagus_Ticinensis&oldid=3723958"