Louis Pasteur: Diferenza intra i version.

{{LORUNIF}}

[[Archivi:Louis Pasteur.jpg|right|250px|thumb]]

 

 

I sò contribùti en chìmica orgànica i è stacc la scopèrta del [[dimorfìsmo]] del [[àcit tartàrich]]. Col sò [[microscòpio]] el g'ha oservàt che l'àcit racémich el prezentàa dò fùrme de cristàl, en simetrìa a spècc. L'è stat per conseguènsa el scupridùr de le fùrme [[Enantiòmero|destrùrsa e sinistrùrsa]] che le deviàa el piàno de polarizasiù de la lùce col stès àngol ma 'n sènso contràre.

Amò piö curiùs l'ìa che, quan che l'ezaminàa i cristài de àcit tartàrich de urìgign natürài, i éra töcc de 'n tìpo apéna — che vülìa dì che i éser vivèncc i pruducìa àcit tartàrich de 'n tìpo apéna, chèl che 'l polarizàa la lùce a dèstra. Chèsta scopèrta la g'ha vülìt dì per lü la concesiù de la ''[[Legiù d'unùr Franséza]]'', quan che 'l gh'ìa apéna 26 agn de età. Endèl [[1854]] l'è stat numinàt decàno de la Facoltà de Scènse a l'[[Üniversità de Lille]]. Sèt agn dòpo, a 33 agn, l'ìa zà diritùr e aministradùr dei stüde scentìfich a la stèsa Scöla Normàl Süperiùr endóche 'l gh'ìa stüdiàt.

 

[[ArchivI:Tableau Louis Pasteur.jpg|left|thumb|200px|Stüde de microbiologìa de Pasteur.]]

En quach stüdiùs del sò tép, comprézo 'l chìmich [[Germania|todèsch]] famùs [[Justus von Liebig]], i insistìa a dì che la [[fermentasiù]] l'ìa 'n procès chìmich e che gh'ìa mìa de bezògn de nisü organìsmi estèrni. Col sò microscòpio 'l Pasteur el g'ha scuprìt envéce che entràa 'n zöch du microrganìsmi — dò varietà de [[leàt (fóns)|leàcc]] — che i éra la ciàf del procès. Giü 'l pruducìa l'[[àlcol]] e l'óter l'[[àcit làtich]], che 'l ghe dàa 'n saùr [[àgher]] al vì e 'l la fàa nà a mal.

El g'ha isé ideàt en método nöf per eliminà i microorganìsmi che pöl degradà 'l [[vì]], la [[bìra]] o 'l [[lat]]: dòpo de ìga seràt el lìquit en pröète bèle sigilàde, el la scaldàa 'nfìna a rià a 44 gràdi centìgradi per póch tép.

 

<br clear=left>

 

* Dr. Paul de Kruif,"Cazadores de Microbios", Versiù de la 64 versiù todèsca, 1973