Monument Valley

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Panoràma de la Monument Valley

La Monument Valley, che in Lumbàrt l’ völ dì la Al di Monümencc, l’è öna regiù del altipià del Colorado che la gh’à la particolarità de ìga öna bràca de grancc e ólcc Butte fài sö de arenaria. I Butte i è di culìne che i se tróa despelrùre ‘n mèss a öna pianüra o a ün altipià e i gh’à prìma di versàncc piö o méno ‘n pé che i dientà di mür verticài e ‘nfìna sö ‘n sìma i è piàte e i gh’à öna spéce de teràss metìt ach a 300 méter sùra ‘l lièl de la pianüra.

La Monument Valley la se tróa söl cunfì del Utah col nòrt del Arizòna (piö o méno36°59′N 110°06′W), di bande di Quàter Cantù o Four Corners in inglés. La al l'é dèt in de la risèrva de la nasiù di Navajo e s’pöl riàga con la U.S. Highway 163. In de la lèngua di Navàjo la al l’è ciamàda Tsé Bii' Ndzisgaii che l’ völ dì la Al di Còrne o la Al di Préde.

Geologéa

Ol Totem Pole.

La còrna del John Ford

La Monument Valley l’è ü tòch del altipià del Colorado. Ol paimènt de la al l’è fai sura de töt da la Cutler Red siltite o de la sò sabia lasàda zó da i fiöm töcc a cürve che i à scàt la al.

Ol colùr róss fórt l’ vé da i òsidi de fèr. I préde piö scüre de la al, chèle blö grìze, i ciàpa chèl culùr lé da i òsidi de manganés.

L’è mia malfà ‘ncórzes che i Butte i gh’à trì stràti principài: chèl piö ‘n bas l’è facc de öna préda de sedimènt ciamàda Organ Rock, chèl in del mès de arenaria ciamàda Chelly e chèl sura l’è töt de scisti Moenkopi cuarciài zó da siltite Shinarump.

Tra ‘l 1948 e ‘l 1967, dal tòch a mesdé de la Upwarp, ü di butte de la al, l’è stai tiràt fò ‘l uranio, che l’ se tróa dét di cléne de la la siltite Shinarump; i à tiràt fò ach ol vanadio e ‘l ram che i se tróa mes-ciài dèt ‘nsèma ‘nsèma a l’uranio.

La Monument Valley in di film

La Monument Valley l'è stàcia 'l sèt de tace film de s-ciopetì a partì dal 1930, i piö famùs de töcc i è stacc de sigür Se ta cati... ta copi! e Stagecoach del John Ford 'nterpretàcc dal John Wayne, ma gh'è stài giràt ach ol docümentàre de la Walt Disney söl dezèrt.

Se la èt ach in del film del Clint Eastwood ciamàt The Eiger Sanction, in del film de fantascènsa Back to the Future III, in di cartù animàcc, ad ezèmpe Chip n' Dale's Rescue Rangers, in del vìdeo de la cansù I Disappear di Metallica, ma ach in del telefilm MacGyver, sö i coertìne de tace lìber e DVD e pò ach in di vìdeo zöch.

Per saìn de piö

Wikimedia Commons

al gh'a dent roba culegada a:

Monument Valley

• Ol sito del parch de la tribü di Navajo in de la Monument Valley Arqiviad qé: [1]
• La mapa de la Monument Valley Arqiviad qé: [2]
• Ön artìcol del giurnàl de Los Angeles, ol Los Angeles Times che l' parla de la Monument Valley
• Güida del süd èst di Stacc Ünicc
• Note de la Energy Information Administration sö estrasiù de l'uranio e la dismisiù del sito.
• Lésta de la IMDb co i film e i spetàcoi televisìf ambientàcc in de la Monument Valley- dal sito IMDb - Internet Movie Databse
• Artìcol ciapàt dal PopMatters.com che l' parla di film giràcc in de la Monument Valley
• Sömeànse de la Monument Valley Arqiviad qé: [3]
• Vìdeo de la Monument Valley Arqiviad qé: [4]

Sömeànse

• 
  East Mitten and West Mitten Buttes
• 
  Sömeànsa ciàpada da la Còrna del John Ford
• 
  The North Window
• 
  The North Window
• 
  Ol Totem Pole
• 
  I trè sorèle
• 
  Panorama dal cèntro visitadùr
• 
  Panoràma de la Monument Valley in del istàt del Utah: la sömenànsa l'è ciapàda, vèrs mesdé, da la U.S. Route 163, 13 miglia a mut (nòrt) del cunfì tra Arizona e Utah.

Panoràma de la Monument Valley in invèren