Jump to content

Турк: Засвар хоорондын ялгаа

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Content deleted Content added
б Undid edits by 202.55.188.114 (talk) to last version by Eupakistani: unexplained content removal
Туркын бодит үнэн
Tags: Reverted Mobile edit Mobile web edit
Мөр 1: Мөр 1:
Бүгд найрамдах Турк улс нь ижил хүйстэнгүүдээс тогтдог Евроазийн улс юм.
{{Инфобокс улс
| conventional_long_name = Бүгд Найрамдах Турк Улс
| common_name = Турк <!-- DO NOT change to Türkiye. The subject of Turkey's name rebrand is controversial, and there is currently no consensus on Wikipedia supporting the use of Türkiye in English text. -->
| native_name = {{native name|tr|Türkiye Cumhuriyeti}}
| image_flag = Flag of Turkey.svg
| flag_type = [[Туркийн төрийн далбаа|Төрийн далбаа]]
| image_coat = <!-- The Turkish Constitution doesn't specify an official coat of arms -->
| symbol_type =
| national_motto = <!-- The Turkish Constitution doesn't specify an official motto -->
| national_anthem = <br />{{native phrase|tr|[[Туркийн төрийн дуулал|İstiklal Marşı]]|nolink=yes}}<br />"Тусгаар тогтнолын марш"{{parabr}}{{center|[[File:Istiklâl Marsi instrumetal.ogg]]}} <!-- Please do not replace this with the vocal version. In order to keep continuity with other Wikipedia pages on modern countries, the instrumental version should be used. -->
| image_map = Turkey (orthographic projection).svg
| capital = [[Анкара]]
| coordinates = {{Coord|39|N|35|E|type:city|display=title,inline}}
| largest_city = [[Истанбул]]<br />{{coord|41|1|N|28|57|E|display=inline}}
| official_languages = [[Турк хэл]]<ref name="TC Constituton Art. 3">{{cite news|title=Türkiye Cumhuriyeti Anayasası|url=https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tc_anayasasi.maddeler?p3=3|publisher=[[Grand National Assembly of Turkey]]|access-date=1 July 2020|language=Tr|archive-url=https://web.archive.org/web/20200702232731/https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tc_anayasasi.maddeler?p3=3|archive-date=2 July 2020|quote="3. Madde: Devletin Bütünlüğü, Resmi Dili, Bayrağı, Milli Marşı ve Başkenti: Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı "İstiklal Marşı" dır. Başkenti Ankara'dır."|url-status=bot: unknown}}</ref><ref name="Constitutional Court of Turkey - Constitution Art. 3">{{cite news|title=Mevzuat: Anayasa|url=https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/anayasa/|publisher=[[Constitutional Court of Turkey]]|location=Ankara|access-date=1 July 2020|language=Tr|archive-url=https://web.archive.org/web/20200621023406/https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/anayasa/|archive-date=21 June 2020|url-status=bot: unknown}}</ref>
| ethnic_groups = {{unbulleted list
| 70–75% [[Туркууд]]
| 19% [[Курдүүд]]
| 6–11% Бусад
}}
| religion =
| religion_year =
| religion_ref =
| demonym = [[Туркууд]]
| government_type = [[Нэгдмэл улс|Нэгдмэл]] [[Ерөнхийлөгчийн засаглалын систем|ерөнхийлөгчийн]] [[бүгд найрамдах улс]]
| leader_title1 = [[Туркийн Ерөнхийлөгч|Ерөнхийлөгч]]
| leader_name1 = [[Режеп Тайип Эрдоан]]
| leader_title2 = [[Туркийн Дэд Ерөнхийлөгч|Дэд Ерөнхийлөгч]]
| leader_name2 = [[Фуат Октай]]
| leader_title3 = [[Туркийн Үндэсний Их Хурлын Дарга|Их Хурлын Дарга]]
| leader_name3 = [[Мустафа Шентоп]]
| legislature = {{nowrap|[[Туркийн Үндэсний Их Хурал|Үндэсний Их Хурал]]}}
| sovereignty_type = [[Туркийн түүх|Түүх]]
| established_event1 = [[Османы эзэнт гүрэн]]
| established_date1 = 1299
| established_event2 = [[Туркийн тусгаар тогтнолын дайн|Тусгаар тогтнолын дайн]]
| established_date2 = 5 сарын 19, 1919
| established_event3 = [[Үндэсний Их Хурлын засгийн газар]]
| established_date3 = 4 сарын 23, 1920
| established_event4 = {{nowrap|[[Лозанны гэрээ]]}}
| established_date4 = 7 сарын 24, 1923
| established_event5 = [[Туркийн түүх|Бүгд найрамдах улс тунхаглагдав]]
| established_date5 = [[Бүгд Найрамдах Улсын Өдөр (Турк)|10 сарын 29, 1923]]
| established_event6 = [[Туркийн Үндсэн хууль|Одоогийн үндсэн хууль]]
| established_date6 = 11 сарын 9, 1982<ref name="TC Constituton Art. 3"/>
| area_km2 = 783,356 <!--http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/01-Nodes_Uebersichtsseiten/Tuerkei_node.html -->
| area_rank = 36
| area_sq_mi = 302535 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| percent_water = 2.03 (2015 оны байдлаар)<ref>{{cite web|title=Surface water and surface water change|access-date=11 October 2020|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)|url=https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=SURFACE_WATER#}}</ref>
| population_estimate = 84,680,273<ref>[https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/turkey-turkiye/ Turkey (Turkiye)] CIA World Factbook 21 October 2022</ref>
| population_estimate_year = 2022
| population_estimate_rank = 18
| population_density_km2 = 110<ref name="Turkey-population">{{cite web|url=https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500&dil=2|publisher=Turkish Statistical Institute|title=The Results of Address Based Population Registration System, 2021|date=4 February 2022|access-date=7 February 2022}}</ref>
| population_density_sq_mi = 262
| population_density_rank = 107
| GDP_PPP = {{increase}} $3.32 их наяд<ref name=IMF-WEO>{{cite news |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/October/weo-report?c=186,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,PPPSH,&sy=2020&ey=2027&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1|title=World Economic Outlook Database, October 2022 |publisher=International Monetary Fund |newspaper=Imf |access-date=11 October 2022}}</ref>
| GDP_PPP_year = 2022
| GDP_PPP_rank = 11
| GDP_PPP_per_capita = {{increase}} $38,759<ref name=IMF-WEO />
| GDP_PPP_per_capita_rank = 46
| GDP_nominal = {{increase}} $853&nbsp;тэрбум<ref name=IMF-WEO />
| GDP_nominal_year = 2022
| GDP_nominal_rank = 20
| GDP_nominal_per_capita = {{increase}} $9,961<ref name=IMF-WEO />
| GDP_nominal_per_capita_rank = 79
| Gini = 41.9 <!--number only-->
| Gini_year = 2019
| Gini_ref = <ref name="Gini">{{cite web |url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=TR|title=Gini index (World Bank estimate) – Turkey|year=2019|access-date=15 November 2021|publisher=World Bank }}</ref>
| Gini_change = steady <!--increase/decrease/steady-->
| HDI = 0.838 <!--number only-->
| HDI_year = 2021<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
| HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
| HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf|title=Human Development Report 2021/2022|language=en|publisher=[[United Nations Development Programme]]|date=8 September 2022|access-date=8 September 2022}}</ref>
| HDI_rank = 48
| currency = [[Туркийн лира]] ([[Турк лирын тэмдэг|₺]])
| currency_code = TRY
| time_zone = [[Туркийн Цаг|TRT]]
| utc_offset = +3
| date_format = өө.сс.жжжж ([[Манай эрин|МЭ]])
| drives_on = баруун гарын
| calling_code = [[Турк дахь утасны дугаар|+90]]
| cctld = [[.tr]]
| official_website =
| today =
| ethnic_groups_year = 2016
| ethnic_groups_ref = <ref name="cia">{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/turkey-turkiye/#people-and-society|title=Turkey|work=[[The World Factbook]]|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|access-date=13 October 2016}}</ref>
}}

'''Турк''' ({{lang-tr|Türkiye}} [ˈtyɾcije]), албан ёсоор '''Бүгд Найрамдах Түрк Улс''' ({{lang-tr|Türkiye Cumhuriyeti|links=no}} [ˈtyɾcije dʒumˈhuːɾijeti]), нь тив дамнасан [[Зүүн Европ|зүүн]] [[Европ]] болон [[Өрнөд Ази|өрнөд]] [[Ази]]йн [[улс]] юм. Баруунаас нар зөв тойруулвал [[Грек]], [[Болгар]], [[Гүрж]], [[Армени]], [[Азербайжан]], [[Иран]], [[Ирак]], [[Сири]] гэх 8 улстай хиллэдэг. Мөн урд, баруун, хойд талуудаараа [[Газар дундын тэнгис]], [[Эгейн тэнгис]], [[Хар тэнгис]]ээр хөвөөлөгдөнө. [[Гантиг тэнгис]], [[Босфорын хоолой|Босфорын]], [[Дарданеллын хоолой]]нуудаар тивүүдийг заагладаг. Нийслэл нь [[Анкара]], хамгийн том хот нь [[Стамбул]]. Нийтээрээ шахуу [[Ислам|Ислам шашны]] шүтлэгтэй, албан ёсны хэл нь [[Турк хэл|Турк]], бас Иран гаралтай өөрсдийн хэлээр ярилцдаг [[Курд]], Заза нар байдаг.

Огуз [[түрэг]]үүд 11-р зууны үест одоогийн нутагт нүүдэллэн иржээ. Тухайн үед Түрэгийн Селжүкүүд баруун Азид ноёлж байгаад улс нь мөхсөний дараа [[Бага Ази|Анатолийн хойг]]т (Туркийн Азийн нутаг) хүч нь шилжиж, [[Османы эзэнт гүрэн]] тогтож хүчирхэгжсээр [[Балканы хойг]], [[Баруун Ази]], [[Хойд Африк]]ийг нэгтгэн (Өрнөдийн нэрлэдгээр [[Ойрх Дорнод]]ыг) захирч байсан. [[Дэлхийн 1-р дайн]]д ялагдсанаар гүрэн задарч, дайнд ялсан улсуудын мэдэлд хуваагдсан үед [[Мустафа Кемал Ататүрк]] чөлөөлөх дайныг удирдан ялснаар [[1923]] онд одоогийн Бүгд Найрамдах Турк Улс байгуулагдсан.

Хөл бөмбөгийн холбоо, Олимпын хороодод бол Европын улс гэж явдаг. Эдийн засаг, улс төрийнхөө хувьд ч европ тивийн гишүүн гэгдэж, одоогийн байдлаар [[Европын Холбоо]]ны гишүүн улс болохоор албан ёсоор нэрээ дэвшүүлээд байна.


== Нэр ==
== Нэр ==

11:45, 13 Нэгдүгээр сар 2023-ий байдлаарх засвар

Бүгд найрамдах Турк улс нь ижил хүйстэнгүүдээс тогтдог Евроазийн улс юм.

Нэр

Туркууд голлон амьдардаг учир энэ улс орныг Түрк гэнэ. Турк хэлээр [түүрькие] гэж хэлээд Türkiye гэж бичдэг. Үүнээс монголоор [Тү́рк] / [Түүрк] гэж дуудна. Мөн Монголчууд Турк гэж бичээд [Туурк] гэж дуудаж хэвшсэн. Харин монгол бичгээр яаж ч хэлсэн "түрк" гэж бичдэг. Энэ хос нэр нь Түрэгийн Билгэ хааны хөшөөнөө түрүк (монгол бичгээр түрүг, халимаг кириллээр түрг) гэж бичсэн «Түрэг» гэдэг үгний балархай эгшиг гээгдэж богиноссон хэлбэр бололтой. Удаах үе -ие нь Араб хэл бичгийн -ияя, Грек, Латин, Англи -иа, Орос -ия гэдэгтэй дүйх монголоор «-ын газар», «орон», «улс» гэсэн утгат дагавар юм. Сонирхвол энэ улсыг англиар Turkey [төөрки], оросоор Ту́рция, хасагаар Түркия, хятадаар 土耳其 [түөрци] гэдэг.

Улс төр

Режеп Тайип Эрдоган

Өнөөгийн Түрк улс бол парламентийн эрх мэдэл давамгайлсан төлөөллийн ардчилсан дэглэм, нэгдмэл байгууламж бүхий бүгд найрамдах засаглалтай улс юм. 1923 онд БНУ болсоноос хойш шашин төр хоёрыг ангид болгож хэвшүүлжээ.[1] Өнөөдөр үйлчилж буй үндсэн хууль 1982 онд батлагдсан. Түркт өмнө нь 1876, 1921, 1924, 1961 онуудын Үндсэн хууль үйлчилж байжээ. Улсын ерөнхийлөгч бол тус улсын төрийн тэргүүн. Таван жилээр сонгогддог ерөнхийлөгчийн үүрэг харьцангуй бага, бэлгэдлийн шинж чанартай байна. 2007 онд Абдулла Гюль тус улсын 11 дугаар ерөнхийлөгч болон сонгогджээ.[2] Ерөнхий сайд сайд нараа томилж, Засгийн газраа бүрдүүлж төрийн бодлого үйл ажиллагааг эрхлэн хэрэгжүүлдэг. Улсын хурал (парламент) нь нэг танхимт Түрк Улсын Их Хурал (товчоор ТУИХ, түркээр Türkiye Büyük Millet Meclisi) болно. Шүүх эрх мэдэлд хууль тогтоох, хэрэгжүүлэх эрх мэдэлтэн нөлөөлж чадахгүй. Улсын шүүх (Danıştay) нь төр засгийн маргааныг шийддэг бол бусад зарга маргааныг Зарга таслах газар (Yargıtay) авч хэлэлцдэг.[3]

Түрк улсын их хурлын танхимд АНУ-ын Обама үг хэлж байгаа нь

Түркийн Улсын Их хуралд илүү олон суудал эзлэсэн намын дарга ерөнхий сайд болдог уламжлал бараг тогтжээ. Өнөөгийн ерөнхий сайд 2003 оноос хойш гурван удаа дараалан сонгогдоод байгаа Режеп Тайип Эрдоан юм.[4] Сайд хүн улсын хурлын гишүүн байх ёсгүй боловч гишүүн давхар сайдын ажилтай байх нь Түркт ердийн үзэгдэл болчихсон. Улсын хурлын 550 суудлыг сонгуулийн 85 тойрогт намуудын цуглуулсан дэмжлэгийг нэгтгэн хувь тэнцүүлж намын жагсаалтын дээрээс эхлэн оноодог. 2004 онд 50 нам бүртгэлтэй байсан.[5] Шашнаар ялгаварлах, улсыг салган бутаргах үйлдэл илэрвэл намын санхүүжилт, үйл ажиллагааг улсын шүүх хорьдог.[6][7]

Гадаад харилцаа

Их хорин орны тоонд Түрк улс багтдаг

Түрк улс Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага (1945), Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа ба Хөгжлийн Байгууллага (1961), ИШОБ (1969), Эдийн Засгийн Хамтын Ажиллагаа ба Хөгжлийн Байгууллага (1973), ЭЗХАБ (1985), ХТХЭЗХАБ (1992), Хө-8 (1997), Их 20 (1999) зэрэг олон улсын байгууллага холбоодыг анх байгуулцаж, гишүүн болсон юм. БНТУ ер нь Азийн гэхээсээ эдийн засгийн хөгжил ойр Европын орнуудтай илүү дотно хамтарч ажилладаг. Тухайлбал хүйтэн дайны үед УАЦЭ (НАТО)-д 1952 онд гишүүнээр элсэж, ЗХУ-г сөрөх АНУ-ын холбоотон болж байсан бөгөөд 1987 онд ЕЭЗХН-т гишүүн элсэж, 2005 онд Европын Холбоо (ЕХ)-той хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулж байсан.[8] Түрк 1974 онд БНКипУ-тай харьцаа муудаж, улс гэж хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзаж, харин Киприйн умард хагаст 1983 онд Кипрээс тусгаар тогтносон УКБНТҮ (Умар Кипр)-ийг хүлээн зөвшөөрсөн цор ганц улс болжээ.[9] Бүрэн эрхт Кипр улсыг салгаж хуваасан энэ хэргээс болж Түрк ЕХ, УАЦЭ (НАТО)-ээс зэмлэл хүртэж, ЕХ-д элсэж чадахгүй байгаа юм.[9] 1991 онд ЗХУ задарснаас хойш шинээр үүссэн Түрэг угсаатны Азербайжан болон Дундад Азийн орнуудтай хэл соёл, эдийн засаг, улс төрийн сайн харилцааг өргөжүүлжээ.[10]

Засаг захиргааны хуваарь

Түрк улсын төрөөс бүхэл орноо 81 «ил» (il, цар хүрээгээр нь монголчловол «аймаг») болгон хувааж засч захирдаг. Аймгууд дотроо 923 «илчэ» (ilçe, цар хүрээгээр нь монголчловол «сум») болж хуваагдана. 81 аймгаа ойр шадраар нь 7 «бөлгэ» (bölge, үгээр нь монголчловол «бүлэг», утгаар нь «муж», аль эсвэл «бүс») болгон бүсчлэх юм уу мужлан хөгжүүлдэг.

Өдгөө нэг ил (аймаг)-д дунджаар 9670 км2 газар, 933,000 хүн ноогдож байна. Тэдгээрийн нэр, хил хязгаарыг доор харууллаа.

Анкара
Кыркларели
Эдирне
Текирдаг
Чанаккале
Балыкесир
Бурса
Ялова
Стамбул
Кожаэли
Сакарья
Дюзже
Зонгулдак
Болу
Билежик
Эскишехир
Кютахья
Маниса
Измир
Айдын
Мугла
Денизли
Бурдур
Ушак
Афьонкарахисар
Ыспарта
Анталья
Конья
Мерсин
Караман
Аксарай
Кыршехир
Кырыккале
Чанкыры
Карабюк
Бартын
Кастамону
Синоп
Чорум
Йозгат
Невшехир
Нигде
Адана
Хатай
Османие
Кахраманмараш
Кайсери
Сивас
Токат
Амасья
Самсун
Орду
Гиресун
Эрзинжан
Малатья
Газиантеп
Килис
Шанлыурфа
Адыяман
Гюмюшхане
Трабзон
Ризе
Байбурт
Эрзурум
Артвин
Ардахан
Карс
Агры
Ыгдыр
Тунжели
Элязыг
Диярбакыр
Мардин
Батман
Сиирт
Ширнак
Битлис
Бингёль
Муш
Ван
Хаккяри


Газар орон

Турк орны байр зүйн газрын зураг

Турк орон 800 км өргөн, 1600 км урт бүхий бараг тэгш өнцөгт хэлбэрийн 783,562 км2 газрыг эзлэн оршдог.[11] Газар нутгийн хэмжээгээр 37-р том орон бөгөөд Европ Ази хоёр тивийг дамнан тогтсоноор олон улсын зам харилцааны чухал харгуй болжээ.[12] Туркийн нийт нутгийн 97% (үндсэндээ Анатолийн хойг) нь Ази, 3% (дорно Фрак) нь Европ тивд харъяалагддаг.[13] Энэ хоёр хэсгийг Босфорын хоолой, Гантиг тэнгис, Дарданеллын хоолой гурав цувран заагласан байна. Түрк орныг өрнө өмнө зүгээс Газар дундын тэнгис, өрнөөс Эгейн тэнгис, умраас Хар тэнгис хүрээлж, дорно зүгийн урт зурвасаар бусад улстай хиллэдэг. Тухайлбал дорно талаараа Гүрж (252 км зурвасаар хиллэнэ), Армени (268 км), Азербайжан (9 км), Иран (499 км), Ирак (352 км), Сири (822) таван улстай, Европын өрнө талаараа Грек (240 км) Болгар (206 км) хоёртой хил залгадаг. Нутгийн ихэнх нь субтропикийн уур амьсгалтай. Хар тэнгисийн эрэг дагуу 3000 мм хүртэл тунадас унадаг. Баруун Понтийн уулс, Тавра, Баруун Анатолийн хөндийгөөөр хуурай зун, чийглэг өвөлтэй. Төв хэсгийн уулархаг нутаг хагас цөлийн уур амьсгалтай тул зун нь халуун, зарим жил сэрүүн, хүйтэн өвөл болдог. Дорнод уулсаас Тигр, Евфрат, Аракс, Кызылырмак, Их Мендерес зэрэг томоохон гол мөрөн эх авч урсдаг. Гол мөрнийг газар тариаланд өргөн ашигладаг.[14] Мөн энд Арарат уул (5,137 м), Ван нуур (3,755 км2) нь байдаг..

Нийгэм

Боловсрол

Ерөнхий боловсролын сургууль (ilk öğretim okulu) нь найман жилтэй. Их дээд сургуульд элсэн сурагчид нь гурван жилийн ахлах сургуулийг дүүргэх хэрэгтэй. Гэхдээ 2004 оны 9-н сараас хойш сургуульд орсон бол 3 биш 4-н жил ахлах сургуульд суралцах хэрэгтэй. Мөн сургуулиас өмнөх боловсрол олгох цэцэрлэг бий. Хувийн сургуулиуд бас бий боловч цөөн. Сурагчын нэг сард төлөх ёстой сургалтын төлбөр, болон хоол, дотуур байрны зардал нь дундаж сарын цалинтай дүйцэхүйц байдаг байна. тьиотилт

Соёл 

Тамир, спорт

Үндсэн өгүүлэл: Туркийн спорт
«Галатасарай» багийн шинэ талбай - Али Сами Ен тамирын цогцолбор

Хөлбөмбөг бол Түрк улсад хамгийн их дэлгэрсэн тамир, спорт юм.[15] Хөлбөмбөгийн лиг дээд, дунд, доод гэсэн гурван ангитай. «Фенербахче», «Галатасарай», «Бешикташ», «Трабзонспор» зэрэг багууд олон улсад танигдаж чаджээ. Туркийн хөлбөмбөгийн үндэсний шигшээ баг 2002 оны ДАШТ-ээс хүрэл медаль хүртсэн. Нэг спорт нийгэмлэгийн харъяат болохоор хөл бөмбөг, сагсан бөмбөг, гар бөмбөгийн сайн багууд адилхан нэртэй байх нь таарна. Сагсан бөмбөгийн «Анадолу Эфес», эмэгтэй гар бөмбөгийн «Фенербахче» баг тив, дэлхийд сайн амжилт үзүүлдэг.[16] НБА-д тоглодог Хидайет Туркоглу гэдэг сагсан бөмбөгч бий. Мөн Туркчүүд хүч чадлын спортод сайн. Турк үндэстний «Ягли гүреш» (Тосон барилдаан)-ийн бөхчүүд биеэ тосолж, зүлгэн дээр өрсөлдөгчийн далыг дээш харуулан дарахын төлөө барилддаг.[17] Чөлөөт, сонгомол барилдаанаар Яшир Догу мэтийн алдартадтай.[18] Эр, эм хүндийг өргөлтийн олимп, дэлхийн аваргуудтайгаас Наим Сулейманоглу, Халиль Мутлу хоёр домог болсон.

Зургийн цомог

Лавлах холбоос

  1. Çarkoğlu, Ali (2004). Religion and Politics in Turkey
  2. BBC. Turks elect ex-Islamist president
  3. Turkish Directorate General of Press and Information (2001-10-17). "Turkish Constitution]". Turkish Prime Minister's Office.
  4. "Erdogan’s sudden crackdown rocks Istanbul"
  5. Turkish Directorate General of Press and Information (2004-08-24). "Political Structure of Turkey". Turkish Prime Minister's Office.
  6. BBC. Euro court backs Turkey Islamist ban
  7. BBC. "Turkey's Kurd party ban criticised"
  8. "Chronology of Turkey-EU relations". Turkish Secretariat of European Union Affairs
  9. 9.0 9.1 Mardell, Mark (2006-12-11). "Turkey's EU membership bid stalls". BBC.
  10. İdris Bal (2004). Turkish Foreign Policy In Post Cold War Era.
  11. "UN Demographic Yearbook, accessed April 16, 2007". (PDF)
  12. Immerfall, Stefan. Handbook of European Societies: Social Transformations in the 21st Century. Springer. pp. 417–. ISBN 978-0-387-88198-0.
  13. "Turkey". Turkish Odyssey.
  14. Хүүхэд-залуучуудын нэвтэрхий толь - III боть. Улаанбаатар. Улсын хэвлэлийн газар. 1988
  15. Burak Sansal. "Sports in Turkey". allaboutturkey.com.
  16. Historic achievements of the Efes Pilsen Basketball Team. Anadolu Efes Spor Kulübü
  17. Burak Sansal (2006). "Oiled Wrestling".
  18. Gegner, Christiane. "FILA Wrestling Database"

Гадаад холбоос