Georgisch alfabet

Het Georgisch alfabet wordt gebruikt om het Georgisch en andere Kartveelse talen (zoals Mingreels) te schrijven. Het wordt soms ook gebruikt voor andere talen uit de Kaukasus, zoals Ossetisch in de jaren 40.

Georgisch (mchedroeli) en Latijns schrift op een verkeersbord

Schriftsoorten

bewerken

Het alfabet wordt geschreven in drie verschillende schriftsoorten. Het oudste is het asomtavroeli, opgevolgd door het noeschoeri en het mchedroeli. In elk van deze schriftsoorten heeft het alfabet dezelfde letters met dezelfde namen in dezelfde volgorde. Voor alledaags gebruik is het mchedroeli de standaard, maar ook de andere worden nog gebruikt – onder meer door de Georgisch-orthodoxe Kerk.

Oorspronkelijk bestond het alfabet uit 38 letters. Vijf van die letters worden in het Georgisch niet meer gebruikt. Het Mingreels wordt geschreven met 36 letters: dezelfde 33 die het Georgisch gebruikt, één letter die het Georgisch niet meer gebruikt en twee taalspecifieke letters.

Vergelijking tussen asomtavroeli, noeschoeri en mchedroeli.

Geen van deze schriftsoorten heeft aparte hoofdletters. Soms wordt de betreffende letter eenvoudigweg iets groter geschreven. Verschillende moderne schrijvers hebben geëxperimenteerd met het gebruik van asomtavroeli als hoofdletters in een verder in mchedroeli geschreven tekst.

Transliteratie

bewerken

Hieronder volgt de transliteratie van het Georgisch. In de eerste tabel staan alleen die letters die nog in het Georgisch gebruikt worden.

Mchedroeli Asomtavroeli Noeschoeri Naam Officiële transliteratie ISO 9984:1996 Nederlandse transliteratie
Glief Unicode Glief Unicode Glief Unicode
U+10D0 U+10A0 U+2D00 AN A a A a A a
U+10D1 U+10A1 U+2D01 BAN B b B b B b
U+10D2 U+10A2 U+2D02 GAN G g G g G g
U+10D3 U+10A3 U+2D03 DON D d D d D d
U+10D4 U+10A4 U+2D04 EN E e E e E e
U+10D5 U+10A5 U+2D05 VIN V v V v V v
U+10D6 U+10A6 U+2D06 ZEN Z z Z z Z z
U+10D7 U+10A7 U+2D07 TAN T t T’ t’ T t
U+10D8 U+10A8 U+2D08 IN I i I i I i
U+10D9 U+10A9 U+2D09 KAN K’ k’ K k K k
U+10DA U+10AA U+2D0A LAS L l L l L l
U+10DB U+10AB U+2D0B MAN M m M m M m
U+10DC U+10AC U+2D0C NAR N n N n N n
U+10DD U+10AD U+2D0D ON O o O o O o
U+10DE U+10AE U+2D0E PAR P’ p’ P p P p
U+10DF U+10AF U+2D0F ZHAR Zh zh Ž ž Zj zj
U+10E0 U+10B0 U+2D10 RAE R r R r R r
U+10E1 U+10B1 U+2D11 SAN S s S s S s
U+10E2 U+10B2 U+2D12 TAR T’ T’ T t T t
U+10E3 U+10B3 U+2D13 UN U u U u Oe oe
U+10E4 U+10B4 U+2D14 PHAR P p P’ p’ P p
U+10E5 U+10B5 U+2D15 KHAR K k K’ k’ K k
U+10E6 U+10B6 U+2D16 GHAN Gh gh Ḡ ḡ Gh gh
U+10E7 U+10B7 U+2D17 QAR Q’ q’ Q q Q q
U+10E8 U+10B8 U+2D18 SHIN Sh sh Š š Sj sj
U+10E9 U+10B9 U+2D19 CHIN Ch ch C’ c’ Tsj tsj
U+10EA U+10BA U+2D1A CAN Ts ts C’ c’ Ts ts
U+10EB U+10BB U+2D1B JIL Dz dz J j Dz dz
U+10EC U+10BC U+2D1C CIL Ts’ ts’ C c Ts ts
U+10ED U+10BD U+2D1D CHAR Ch’ ch’ C c Tsj tsj
U+10EE U+10BE U+2D1E XAN Kh kh X x Ch ch
U+10EF U+10BF U+2D1F JHAN J j J j Dzj dzj
U+10F0 U+10C0 U+2D20 HAE H h H h H h

De niet langer gebruikte letters staan hieronder.

Mchedroeli Asomtavroeli Noeschoeri Naam
Glief Unicode Glief Unicode Glief Unicode
U+10F1 U+10C1 U+2D21 HE
U+10F2 U+10C2 U+2D22 HIE
U+10F3 U+10C3 U+2D23 WE
U+10F4 U+10C4 U+2D24 HAR
U+10F5 U+10C5 U+2D25 HOE
U+10F6 FI
bewerken
Zie de categorie Georgische schriftsoorten van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.