Kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg

Nederlands kabinet (1874-1877)

Het kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg was een conservatief Nederlands kabinet dat regeerde van 27 augustus 1874 tot en met 3 november 1877.

Kabinet-Heemskerk-Van Lynden van Sandenburg
Premier Jan Heemskerk Azn.
Beëdiging 27 augustus 1874
Demissionair 27 augustus 1877
Ontslagdatum 3 november 1877
Voorganger De Vries-Fransen van de Putte
Opvolger Kappeyne van de Coppello
Overzicht kabinetten
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Na drie liberale kabinetten, die voor enkele belangrijke wetsvoorstellen geen meerderheid hebben kunnen krijgen, treedt een overwegend conservatief kabinet op. Kabinetsleiders zijn de conservatieve voorman Heemskerk en de meer antirevolutionaire Theo van Lynden van Sandenburg. In het kabinet zit ook een conservatieve katholiek, Van der Does de Willebois.

Drie belangrijke vraagstukken worden door het kabinet ter hand genomen: het hoger onderwijs, de spoorwegen en de rechterlijke organisatie.

Bij het hoger onderwijs wordt het mogelijk om bijzondere (dat wil zeggen niet-openbare) universiteiten op te richten. Studenten kunnen daar echter geen wetenschappelijke titel halen. De Spoorwegwet leidt tot verdere uitbreiding van het spoorwegnet. Een nieuwe Wet op de rechterlijke organisatie vermindert het aantal gerechtshoven, rechtbanken en kantongerechten.

Na liberale winst bij de periodieke verkiezingen voor de helft van de Tweede Kamer in 1877, brengt de liberale Kamermeerderheid het kabinet ten val.

Ambtsbekleders

bewerken
Ambtsbekleders Ministers / Ministerie Termijn Partij
  mr.dr.
J. (Jan) Heemskerk Azn.

(1818–1897)
Voorzitter 27 augustus 1874 –
3 november 1877
O
(Conservatief)
Minister Binnenlandse Zaken
  jhr.mr.
P.J.A.M. (Joseph) van
der Does de Willebois

(1816–1892)
Minister Buitenlandse Zaken 27 augustus 1874 –
3 november 1877
RK
(Conservatief)
  jhr.mr.
H.J. van der Heim

(1824–1890)
Minister Financiën 27 augustus 1874 –
3 november 1877
O
(Conservatief)
  mr.
C.Th. (Theo) graaf van
Lynden van Sandenburg

(1826–1885)
Minister Justitie 27 augustus 1874 –
3 november 1877
O
(Conservatief–
Protestants
)
  generaal-majoor
A.W.Ph. Weitzel

(1816–1896)
Minister Oorlog 6 oktober 1873 –
29 april 1875
[1]
(afgetreden)
O
(Conservatief-
Liberaal
)
  kolonel
H.J. Enderlein

(1821–1898)
29 april 1875 –
1 januari 1876
(afgetreden)
O
(Conservatief)
  W.F. van Erp
Taalman Kip

(1824–1905)
1 januari 1876 –
1 februari 1876
(waarnemend)
O
  jhr.
G.J.G. Klerck

(1825–1884)
1 februari 1876 –
11 september 1876
(afgetreden)
O
(Conservatief-
Liberaal
)
  W.F. van Erp
Taalman Kip

(1824–1905)
11 september 1876 –
30 september 1876
(waarnemend)
O
  kolonel
H.J.R. Beyen

(1817–1892)
30 september 1876 –
3 november 1877
O
(Conservatief)
  W.F. van Erp
Taalman Kip

(1824–1905)
Minister Marine 16 mei 1874 –
3 november 1877
[1]
O
  mr.
W. (Willem) baron van
Goltstein van Oldenaller

(1831–1901)
Minister Koloniën 27 augustus 1874 –
11 september 1876
(afgetreden)
O
(Conservatief)
  mr.
F. (Fokko) Alting Mees

(1819–1900)
11 september 1876 –
3 november 1877
O
(Conservatief-
Liberaal
)
Bron: Kabinet-Heemskerk/Van Lynden van Sandenburg Parlement & Politiek

Mutaties

bewerken

Tijdens deze kabinetten zijn er weer diverse wisselingen op het ministerie van Oorlog; er treden vier verschillende ministers op. Omdat de Tweede Kamer de uitgaven voor defensie te hoog vindt, worden de ministers Weitzel en Enderlein ten val gebracht. Minister Klerck treedt af na verwerping van zijn voorstellen tot legerhervorming. Ook de minister van Koloniën vertrekt om die reden.