Bodestelsel: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
verste object met blote oog |
||
(2 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 12: | Regel 12: | ||
| afstand=12 miljoen |
| afstand=12 miljoen |
||
| afmeting=21 X 10 [[boogminuut|boogminuten]] |
| afmeting=21 X 10 [[boogminuut|boogminuten]] |
||
|diameter=90 000 [[lichtjaar]] |
| diameter=90 000 [[lichtjaar]] |
||
| roodverschuiving = -0,000140 |
| roodverschuiving = -0,000140 |
||
| radiëlesnelheid = -42 |
| radiëlesnelheid = -42 |
||
}} |
}} |
||
Het '''Bodestelsel''' ofwel ''M81'' (Messier 81 / NGC 3031) is een [[spiraalvormig sterrenstelsel]] in het [[sterrenbeeld]] [[Grote Beer]] (''Ursa Major'') en is het helderste lid van de M81-groep. M81 heeft een [[absolute magnitude]] van -20,8 en bevindt zich op een afstand van 12 miljoen lichtjaar. Met het nabije stelsel [[sigaarstelsel|M82]] kan het met kleine [[Telescoop (optica)|telescopen]] waargenomen worden. |
Het '''Bodestelsel''' ofwel ''M81'' (Messier 81 / NGC 3031) is een [[spiraalvormig sterrenstelsel]] in het [[sterrenbeeld]] [[Grote Beer]] (''Ursa Major'') en is het helderste lid van de M81-groep. M81 heeft een [[absolute magnitude]] van -20,8 en bevindt zich op een afstand van 12 miljoen lichtjaar. Met het nabije stelsel [[sigaarstelsel|M82]] kan het met kleine [[Telescoop (optica)|telescopen]] waargenomen worden. Onder ideale omstandigheden (met zeer goede ogen, een goede seeing, een stuk boven zeeniveau, geen [[lichtvervuiling]], een maanloze nacht) is het zelfs net mogelijk om het sterrenstelsel M81 met het blote oog al op te sporen<ref>{{Citeer web |url=https://www.spacepage.be/artikelen/waarnemen/deepsky/catalogen/messier-objecten/messier-81 |titel=Messier 81 (Bodestelsel) |achternaam=Sander |voornaam=Vancanneyt |bezochtdatum=2024-03-30 |werk=Spacepage |taal=nl}}</ref>, waarmee het (afgezien van tijdelijke verschijnselen zoals [[Supernova|supernova's]]) het verst verwijderde object is dat zonder hulpmiddelen kan worden waargenomen.<ref>{{Citeer web |url=http://www.uitti.net/stephen/astro/essays/farthest_naked_eye_object.shtml |titel=Farthest Naked Eye Object |bezochtdatum=2024-03-30 |werk=www.uitti.net}}</ref> |
||
M81 werd in [[1774]] ontdekt door [[Johann Elert Bode]] die het beschreef als een "nevelachtige vlek". In [[1993]] werd in M81 een [[supernova]] waargenomen die een maximale helderheid van [[magnitude]] 10,5 bereikte. |
|||
⚫ | In 2007 werd een zogenaamde ''[[Fast Radio Burst|fast radio burst]]'' (FRB's) waargenomen. Deze FRB kreeg de naam FRB 20200120E. Wetenschappers kunnen dit fenomeen in deze omgeving niet verklaren, omdat FRB's doorgaans waargenomen worden bij jonge kosmische objecten, terwijl deze FRB's waargenomen worden bij oudere objecten.<ref>{{ |
||
⚫ | In 2007 werd een zogenaamde ''[[Fast Radio Burst|fast radio burst]]'' (FRB's) waargenomen. Deze FRB kreeg de naam FRB 20200120E. Wetenschappers kunnen dit fenomeen in deze omgeving niet verklaren, omdat FRB's doorgaans waargenomen worden bij jonge kosmische objecten, terwijl deze FRB's waargenomen worden bij oudere objecten.<ref>{{Citeer web |taal=en |url=https://www.nationalgeographic.com/science/article/mysterious-radio-burst-from-space-is-unusually-close-and-especially-baffling |titel=Mysterious radio burst from space is unusually close—and especially baffling |auteur=Nadia Drake |uitgever=National Geographic Society|datum=27 mei 2021 |bezochtdatum=3 juni 2021|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210613182904/https://www.nationalgeographic.com/science/article/mysterious-radio-burst-from-space-is-unusually-close-and-especially-baffling|archiefdatum=2021-06-13}}</ref> Door middel van de [[Canada Hydrogen Intensity Mapping Experiment]]-telescoop kon ook de locatie redelijk bepaald worden. |
||
==Zie ook== |
==Zie ook== |
||
Regel 24: | Regel 26: | ||
==Externe links== |
==Externe links== |
||
* [http://www.messier.seds.org/m/m081.html M81] |
* {{en}} [http://www.messier.seds.org/m/m081.html M81] |
||
* [ |
* {{en}} [https://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap060415.html M82 met M81] (Astronomy Picture of the Day) |
||
* {{Link SIMBAD|id=Messier+81}} |
* {{Link SIMBAD|id=Messier+81}} |
||
[[Bestand:JanOort.jpg|thumb|left|De Nederlandse astronoom [[Jan Hendrik Oort]] voor een affiche van M81, 1961]] |
[[Bestand:JanOort.jpg|thumb|left|De Nederlandse astronoom [[Jan Hendrik Oort]] voor een affiche van M81, 1961]] |
Huidige versie van 30 mrt 2024 om 15:36
Bodestelsel | ||||
---|---|---|---|---|
Messier 81 waargenomen door de Spitzer Space Telescope in het infrarood. Blauw: stellaire emissie bij 3.6 μm, groen: 8 μm emissie, vooral van polycyclische aromatische koolwaterstoffen in het interstellair medium, rood: 24 μm emissie afkomstig van warm stof in het interstellaire medium.
| ||||
Sterrenbeeld Grote Beer (Ursa Major) | ||||
Type | Spiraalvormig sterrenstelsel (SAab) | |||
Messieraanduiding | M81 | |||
NGC | NGC 3031 | |||
Rechte klimming | 09u55,6m | |||
Declinatie (Epoche 2000) |
+69° 04' | |||
Magnitude | 6,9 | |||
Afstand | 12 miljoen lichtjaar | |||
Schijnbare afmeting | 21 X 10 boogminuten | |||
Diameter | 90 000 lichtjaar | |||
Roodverschuiving | -0,000140 | |||
Radiële snelheid | -42 km/s | |||
|
Het Bodestelsel ofwel M81 (Messier 81 / NGC 3031) is een spiraalvormig sterrenstelsel in het sterrenbeeld Grote Beer (Ursa Major) en is het helderste lid van de M81-groep. M81 heeft een absolute magnitude van -20,8 en bevindt zich op een afstand van 12 miljoen lichtjaar. Met het nabije stelsel M82 kan het met kleine telescopen waargenomen worden. Onder ideale omstandigheden (met zeer goede ogen, een goede seeing, een stuk boven zeeniveau, geen lichtvervuiling, een maanloze nacht) is het zelfs net mogelijk om het sterrenstelsel M81 met het blote oog al op te sporen[1], waarmee het (afgezien van tijdelijke verschijnselen zoals supernova's) het verst verwijderde object is dat zonder hulpmiddelen kan worden waargenomen.[2]
M81 werd in 1774 ontdekt door Johann Elert Bode die het beschreef als een "nevelachtige vlek". In 1993 werd in M81 een supernova waargenomen die een maximale helderheid van magnitude 10,5 bereikte.
In 2007 werd een zogenaamde fast radio burst (FRB's) waargenomen. Deze FRB kreeg de naam FRB 20200120E. Wetenschappers kunnen dit fenomeen in deze omgeving niet verklaren, omdat FRB's doorgaans waargenomen worden bij jonge kosmische objecten, terwijl deze FRB's waargenomen worden bij oudere objecten.[3] Door middel van de Canada Hydrogen Intensity Mapping Experiment-telescoop kon ook de locatie redelijk bepaald worden.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) M81
- (en) M82 met M81 (Astronomy Picture of the Day)
- (en) Bodestelsel in SIMBAD
- ↑ Sander, Vancanneyt, Messier 81 (Bodestelsel). Spacepage. Geraadpleegd op 30 maart 2024.
- ↑ Farthest Naked Eye Object. www.uitti.net. Geraadpleegd op 30 maart 2024.
- ↑ (en) Nadia Drake, Mysterious radio burst from space is unusually close—and especially baffling. National Geographic Society (27 mei 2021). Gearchiveerd op 13 juni 2021. Geraadpleegd op 3 juni 2021.