Naar inhoud springen

Jan Cremer: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Redigeer
Regel 58: Regel 58:
Jan Cremer was een zoon van Jan Cremer (1877–1942) en de Hongaarse Rózsa Csordás Szomorkay Wendl (1917–2001). Van Jan Cremer sr. werd door zijn zoon in 1978 het boek ''Op de fiets de wereld in'' gepubliceerd, samengesteld uit reisverhalen die in 1937 en 1938 waren verschenen in de ''[[Nieuwe Hengelosche Courant]]''.
Jan Cremer was een zoon van Jan Cremer (1877–1942) en de Hongaarse Rózsa Csordás Szomorkay Wendl (1917–2001). Van Jan Cremer sr. werd door zijn zoon in 1978 het boek ''Op de fiets de wereld in'' gepubliceerd, samengesteld uit reisverhalen die in 1937 en 1938 waren verschenen in de ''[[Nieuwe Hengelosche Courant]]''.


Hij trouwde in 1967 met Hester le Clercq. Uit de relatie met haar had hij twee zonen, Clinton Cremer (1963–1994) en Clifford Cremer (1965), die omdat hun ouders niet voor hun konden zorgen, opgroeiden bij de moeder van Jan Cremer.<ref>[https://www.athenaeum.nl/boek?authortitle=clinton-cremer-clifford-cremer/zwart-ivoor--9789464241396 Beschrijving boek Zwart ivoor]</ref> Clinton Cremer werd in 1994 gedood vanwege een ruzie over een vervalst schooldiploma, Clifford Cremer schreef twee boeken, waarvan een met zijn broer.<ref>Ruud Verdonck, [https://www.trouw.nl/voorpagina/een-mislukte-vadermoord~bd273d71/ Een mislukte vadermoord], Trouw, 18 maart 2000.</ref><ref>[https://www.ad.nl/enschede/leestip-schrijver-jan-cremer-en-zoon-lijnrecht-tegenover-elkaar~a5c43f22/ Leestip | Schrijver Jan Cremer en zoon lijnrecht tegenover elkaar], AD.nl, 13 november 2016.</ref>
Hij trouwde in 1967 met Hester le Clercq. Uit de relatie met haar had hij twee zonen, Clinton Cremer (1963–1994) en Clifford Cremer (1965), die opgroeiden bij de moeder van Jan Cremer omdat hun ouders niet voor hen konden zorgen.<ref>[https://www.athenaeum.nl/boek?authortitle=clinton-cremer-clifford-cremer/zwart-ivoor--9789464241396 Beschrijving boek Zwart ivoor]</ref> Clinton Cremer werd in 1994 vermoord vanwege een ruzie over een vervalst schooldiploma. Clifford Cremer schreef twee boeken, waarvan één samen met zijn broer.<ref>Ruud Verdonck, [https://www.trouw.nl/voorpagina/een-mislukte-vadermoord~bd273d71/ Een mislukte vadermoord], Trouw, 18 maart 2000.</ref><ref>[https://www.ad.nl/enschede/leestip-schrijver-jan-cremer-en-zoon-lijnrecht-tegenover-elkaar~a5c43f22/ Leestip | Schrijver Jan Cremer en zoon lijnrecht tegenover elkaar], AD.nl, 13 november 2016.</ref>


Vanaf 1977 tot zijn overlijden was hij samen met Babette Sijmons, de dochter van architect [[Karel Sijmons]].<ref>Ad Fransen, [https://www.volkskrant.nl/mensen/jan-is-een-ongelooflijk-goeie-kameraad-voor-vrouwen~b0509d2e/ Jan is een ongelooflijk goeie kameraad voor vrouwen], de Volkskrant, 7 november 2017.</ref> Ze hebben een zoon: beeldend kunstenaar [[Ivan Cremer]] (1984). In een interview in ''de Volkskrant'' in 1998 stelde Jan Cremer dat hij waarschijnlijk zeven of acht kinderen heeft verwekt.<ref>Ben Haveman, [https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/jan-cremer-lust-ze-rauw~bd18ea34/ Jan Cremer lust ze rauw], de Volkskrant, 1 augustus 1998.</ref> Hij had onder andere relaties met model [[Loes Hamel|Loesje Hamel]] en ballerina [[Panchita de Peri]].
Vanaf 1977 tot zijn overlijden was hij samen met Babette Sijmons, de dochter van architect [[Karel Sijmons]].<ref>Ad Fransen, [https://www.volkskrant.nl/mensen/jan-is-een-ongelooflijk-goeie-kameraad-voor-vrouwen~b0509d2e/ Jan is een ongelooflijk goeie kameraad voor vrouwen], de Volkskrant, 7 november 2017.</ref> Ze hebben een zoon: beeldend kunstenaar [[Ivan Cremer]] (1984). In een interview in ''de Volkskrant'' in 1998 stelde Jan Cremer dat hij waarschijnlijk zeven of acht kinderen heeft verwekt.<ref>Ben Haveman, [https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/jan-cremer-lust-ze-rauw~bd18ea34/ Jan Cremer lust ze rauw], de Volkskrant, 1 augustus 1998.</ref> Hij had onder andere relaties met model [[Loes Hamel|Loesje Hamel]] en ballerina [[Panchita de Peri]].


Cremer overleed in 2024 op 84-jarige leeftijd.<ref>{{Citeer web |url=https://www.telegraaf.nl/entertainment/1563159477/schrijver-en-schilder-jan-cremer-84-overleden |titel=Schrijver en schilder Jan Cremer (84) overleden |werk=De Telegraaf|datum=2024-06-19 |bezochtdatum=2024-06-19}}</ref>
Cremer overleed in 2024 op 84-jarige leeftijd.<ref>{{Citeer web |url=https://www.telegraaf.nl/entertainment/1563159477/schrijver-en-schilder-jan-cremer-84-overleden |titel=Schrijver en schilder Jan Cremer (84) overleden |werk=De Telegraaf |datum=2024-06-19 |bezochtdatum=2024-06-19}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.volkskrant.nl/boeken/schrijver-en-kunstenaar-jan-cremer-84-overleden~bbf8d37b/ |titel=Schrijver en kunstenaar Jan Cremer (84) overleden, ‘Nederland verliest een icoon’ |datum=2024-06-19 |bezochtdatum=2024-06-22 |werk=de Volkskrant}}</ref>


== Publicaties ==
== Publicaties ==

Versie van 22 jun 2024 23:45

Jan Cremer
Jan Cremer
Algemene informatie
Volledige naam Jan Cremer
Geboren 20 april 1940
Geboorteplaats Enschede
Overleden 19 juni 2024
Overlijdensplaats Amsterdam
Land Vlag van Nederland Nederland
Werk
Jaren actief 1964–2024
Genre roman
Bekende werken Ik Jan Cremer (1964)
Dbnl-profiel
(en) IMDb-profiel
Website
Portaal  Portaalicoon   Literatuur
Op andere Wikimedia-projecten

Jan Cremer met zijn boek Ik Jan Cremer (1964)
Jan Cremer (2017)

Jan Cremer (Enschede, 20 april 1940 – 19 juni 2024)[1] was een Nederlandse schrijver en beeldend kunstenaar. Hij is vooral bekend van de roman Ik Jan Cremer uit 1964 en Ik Jan Cremer Tweede Boek uit 1966. Cremer had een scherp gehoor voor vulgair, humoristisch taalgebruik en oog voor de absurde kant van de Amerikaanse glamourwereld, wat hem verwant maakt aan Louis-Ferdinand Céline en Nathanael West, vooral in Ik Jan Cremer Derde Boek en Made in USA.

Levensloop

Jan Cremer genoot onderwijs aan de kunstacademies van Arnhem en Den Haag, waar hij gewoond heeft in de Annastraat.

Zijn literatuur en beeldende kunst vertonen opvallende overeenkomsten. Beide richten zich op het zich losmaken van traditionele esthetiek en eeuwenoude culturele bagage, zoals de volgende citaten illustreren:

  • "Ik lees niet, ik word gelezen."
  • "Rembrandt? Wie is dat? Ik heb geen verstand van wielrenners."

Beide citaten onthullen zijn vermogen tot choqueren of op zijn minst aandacht trekken en zichzelf verkopen als een lefgozer met bewijsbaar talent (vgl. James Dean): cultuur als een last ervaren past in dit plaatje. Met name Ik Jan Cremer, maar ook zijn 'peinture barbarisme', vergelijkbaar met die van Karel Appel, choqueerden. Acties als het hangen van een kaartje van fl 1.000.000,- aan een schilderij (hij was toen slechts 18 jaar) en het luid toeterend langs het boekenbal crossen hebben hem tot enfant terrible van de Nederlandse beeldende kunst en literatuur gemaakt.

De literaire relevantie van Cremers werk is vooral belichaamd in Ik Jan Cremer. Centraal daarbij is de bevrijding van de idealen van de jaren 50. Het is een voorbode van de vrije seks en wilde jaren 60. Dit verklaart waarom Cremer ook buiten Nederland gelezen werd. Over het boek werden in de Tweede Kamer vragen gesteld, het werd fascistisch genoemd en voetbalvandalen werden beschuldigd van "Jan Cremerisme".

Cremer zelf werkte hier flink aan mee, omdat hij er de commerciële mogelijkheden van zag. Toen een ijverige politieman in Hengelo begin 1964 exemplaren van Ik Jan Cremer in beslag nam, verschenen in enkele dagbladen steunbetuigingen van bezorgde ouders. Ze bleken alle te zijn geschreven door Jan Cremer.

Cremer wordt door Remco Campert in diens novelle Tjeempie! of Liesje in luiletterland gepersifleerd als het Roofdier, als een van de moderne schrijvers die Liesje gaat opzoeken. Hierin wordt Cremer omschreven als een agressieve rouwdouwer voor wie iedereen in het stof kruipt. Hij weet dat het om "munnie in de pokkut en een bebie in bed" gaat, en heeft in plaats van een auto dan ook een gouden helikopter.

In 1999 verscheen de verhalenbundel De Venus van Montparnasse, een verzameling van een twaalftal literaire reportages uit het journalistieke repertoire van Cremer.

Op 30 november 2000 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

In zijn boek De Hunnen levert Cremer felle kritiek op de regering in ballingschap in Londen tijdens de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog en die opriep tot de Spoorwegstaking van 1944. Deze staking heeft volgens hem de Nederlandse Hongerwinter veroorzaakt, doordat voedsel vanuit de noordoostelijke delen van het land (o.a. aardappelen uit Groningen) niet naar de grote steden in het hongerende westen van het land vervoerd konden worden.

In 2011 was Cremer de curator van de beeldententoonstelling ArtZuid in Amsterdam.

Van 10 tot 27 juni 2013 liet Cremer ruim duizend kunstwerken, foto's, brieven en andere persoonlijke documenten en objecten uit zijn bezit veilen.

In 2020 werd de Frans Banninck Cocqpenning aan hem toegekend en wordt verleend aan Amsterdammers die zich ten minste tien jaar bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt op cultureel, maatschappelijk of economisch gebied met minstens landelijke uitstraling. Loco-burgemeester Rutger Groot Wassink noemde Cremer bij die gelegenheid een voorganger en pleitbezorger van het vrije Amsterdam zoals we dat nu kennen en waar iedereen welkom is".

Privéleven

Jan Cremer was een zoon van Jan Cremer (1877–1942) en de Hongaarse Rózsa Csordás Szomorkay Wendl (1917–2001). Van Jan Cremer sr. werd door zijn zoon in 1978 het boek Op de fiets de wereld in gepubliceerd, samengesteld uit reisverhalen die in 1937 en 1938 waren verschenen in de Nieuwe Hengelosche Courant.

Hij trouwde in 1967 met Hester le Clercq. Uit de relatie met haar had hij twee zonen, Clinton Cremer (1963–1994) en Clifford Cremer (1965), die opgroeiden bij de moeder van Jan Cremer omdat hun ouders niet voor hen konden zorgen.[2] Clinton Cremer werd in 1994 vermoord vanwege een ruzie over een vervalst schooldiploma. Clifford Cremer schreef twee boeken, waarvan één samen met zijn broer.[3][4]

Vanaf 1977 tot zijn overlijden was hij samen met Babette Sijmons, de dochter van architect Karel Sijmons.[5] Ze hebben een zoon: beeldend kunstenaar Ivan Cremer (1984). In een interview in de Volkskrant in 1998 stelde Jan Cremer dat hij waarschijnlijk zeven of acht kinderen heeft verwekt.[6] Hij had onder andere relaties met model Loesje Hamel en ballerina Panchita de Peri.

Cremer overleed in 2024 op 84-jarige leeftijd.[7][8]

Publicaties

  • Ik Jan Cremer (1964)
  • Ik Jan Cremer Tweede Boek (1966)
  • Made in USA (1969)
  • Sneeuw (1976)
  • Logboek (1978)
  • De Hunnen/Oorlog (1983)
  • De Hunnen/Bevrijding (1983)
  • De Hunnen/Vrede (1983)
  • De liefdes van Jan Cremer (1988)
  • Wolf (1993)
  • De Venus van Montparnasse (1999)
  • I paint I write I paint (2000)
  • De wilde horizon (2003)
  • Verloren gedichten (2004)
  • Brieven 1956-1996 (2005)
  • De Cremer Tapes (2006)
  • Ik Jan Cremer Derde Boek (2008)
  • Fernweh (2016)
  • Sirenen (2017)
  • Jayne (2018)
  • Canaille (2019)
  • Barbaar op Ibiza (2020)
  • Storm (2020)
  • Icoon (2023, met Onno Blom)

Werk in openbare collecties (selectie)

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Cremer&oldid=67711361"