Naar inhoud springen

Goch: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Juiste link naar artikel
 
(14 tussenliggende versies door 9 gebruikers niet weergegeven)
Regel 23: Regel 23:
| LOCODE = DE GOC
| LOCODE = DE GOC
| Straße = Markt 2
| Straße = Markt 2
| Website = [http://www.goch.de/ www.goch.de]
| Website = [https://www.goch.de/ www.goch.de]
| Bürgermeister = Ulrich Knickrehm
| Bürgermeister = Ulrich Knickrehm
| Partei = Bürgerforum Goch
| Partei = Bürgerforum Goch
}}
}}


'''Goch''' (Nederlands: ''Gogh'') is een stad en gemeente in de [[Duitsland|Duitse]] [[Deelstaten van Duitsland|deelstaat]] [[Noordrijn-Westfalen]]. De plaats behoort tot de [[Kreis Kleve]]. De stad telt ongeveer {{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|05 1 54 016|Noordrijn-Westfalen}} inwoners.
'''Goch''' is een stad en [[Duitse gemeente|gemeente]] in de [[Duitsland|Duitse]] [[Deelstaten van Duitsland|deelstaat]] [[Noordrijn-Westfalen]]. De gemeente behoort tot de [[Kreis Kleve]]. Op {{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|05 1 54 016|Noordrijn-Westfalen|TXT=jaar}} telde de gemeente {{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|05 1 54 016|Noordrijn-Westfalen}} inwoners<ref name="inw_statistiek" /> op een oppervlakte van 115,38 [[Vierkante kilometer|km²]].


== Geografie ==
== Geografie ==

===Stadsdelen===
===Stadsdelen===
[[File:Goch, straatzicht Am Steintor Dm6 foto7 2016-05-05 16.38.jpg|Goch, straatzicht: Am Steintor|thumb|left|220px]]
[[Bestand:Goch, straatzicht Am Steintor Dm6 foto7 2016-05-05 16.38.jpg|Goch, straatzicht: Am Steintor|thumb|right|220px]]
De gemeente Goch betaat sinds de gemeentelijke herindelingen van 1 juli 1969 uit acht [[Ortsteil|stadsdelen]]:
De gemeente Goch bestaat sinds de gemeentelijke herindelingen van 1 juli 1969 uit acht [[Ortsteil|woonkernen]] (inwonertallen per 30 juni 2016):
* Goch (20.543 inwoners)
* [[Asperden]]
** [[Gaesdonck]]
* Goch
* [[Asperden]] (2.340 inwoners)
* [[Hassum]]
* [[Hassum]] (1.142 inwoners)
* [[Hommersum]]
* [[Hommersum]] (502 inwoners)
* [[Hülm]]
* [[Hülm]] (715 inwoners)
* [[Kessel (Duitsland)|Kessel]]
* [[Kessel (Duitsland)|Kessel]] (2.134 inwoners)
* [[Nierswalde]]
* [[Nierswalde]] (1.039 inwoners)
* [[Pfalzdorf]]
* [[Pfalzdorf]] (6.959 inwoners).
{{Clearleft}}


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
Regel 49: Regel 48:
Goch werd voor het eerst schriftelijk vermeld in een document uit 1261. Het jaar waarin de plaats [[stadsrechten]] kreeg is niet meer exact te achterhalen. Alles wijst er echter op dat dit gebeurde in de regeerperiode van [[Otto II van Gelre]] (ca. 1215-1271). De eerste [[stadswal]]len werden voltooid in 1350.
Goch werd voor het eerst schriftelijk vermeld in een document uit 1261. Het jaar waarin de plaats [[stadsrechten]] kreeg is niet meer exact te achterhalen. Alles wijst er echter op dat dit gebeurde in de regeerperiode van [[Otto II van Gelre]] (ca. 1215-1271). De eerste [[stadswal]]len werden voltooid in 1350.


Goch behoorde aanvankelijk tot het [[graafschap Gelre]] (later de [[hertogdom Gelre]]. In 1473 kwam de plaats aan het [[hertogdom Kleef]].
Goch behoorde aanvankelijk tot het [[graafschap Gelre]] (later het [[hertogdom Gelre]]). In 1473 kwam de plaats aan het [[hertogdom Kleef]].


===Vroegmoderne tijd===
===Vroegmoderne tijd===
In 1614 met het [[verdrag van Xanten]] naar Brandenburg/Pruisen.
In 1614 met het [[Verdrag van Xanten]] werd Goch deel van Brandenburg/Pruisen.


De daarop volgende tweehonderd jaar wisselde de heerschappij over Goch regelmatig. In 1615 werd de stad door de Nederlanden veroverd. Van 1622 tot 1625 voerden de Spanjaarden er het bewind. Van 1757 tot 1763 werd de stad bezet door Franse troepen. Van 1795 tot 1815 hoorde Goch nogmaals bij Frankrijk. Van 1815 tot 1947 was het weer Pruisisch.
De daarop volgende tweehonderd jaar wisselde de heerschappij over Goch regelmatig. In 1615 werd de stad door de Nederlanden veroverd. Van 1622 tot 1625 voerden de [[Spaanse Nederlanden|Spanjaarden]] er het bewind. Van 1757 tot 1763 werd de stad bezet door Franse troepen. Van 1795 tot 1813 hoorde Goch nogmaals bij Frankrijk. Van 1813 tot 1815 tot het Soeverein vorstendom der Verenigde Nederlanden en van 1815 tot 1947 was het weer Pruisisch.


In 1741 kwamen er emigranten uit de [[Palts (keurvorstendom)|Pfalz]], die eigenlijk naar Amerika wilden, en vestigden zich in de Gocher Heide. Uit die nederzetting ontwikkelde zich het dorp [[Pfalzdorf]] zich dat in 1799 een zelfstandige gemeente werd. De bewoners spraken nog lang hun oorspronkelijke dialect.
In 1741 kwamen er emigranten uit de [[Palts (keurvorstendom)|Pfalz]], die eigenlijk naar Amerika wilden, en die vestigden zich in de Gocher Heide. Uit die nederzetting ontwikkelde zich het dorp [[Pfalzdorf]] zich dat in 1799 een zelfstandige gemeente werd. De bewoners spraken nog lang hun oorspronkelijke dialect.


===Moderne tijd===
===Moderne tijd===
In 1847 hield men de eerste Gocher [[Vlas (gewas)|vlasmarkt]]. Dergelijke vlasmarkten waren in het begin van de 19e eeuw aan de [[Nederrijn (Duitse regio)|Niederrhein]] heel gewoon. Vlas is een kultuurplant die toen voor zijn vezels werd gekweekt. De markt vindt tegenwoordig nog tweemaal per jaar plaats.
In 1847 hield men de eerste Gocher [[Vlas (gewas)|vlasmarkt]]. Dergelijke vlasmarkten waren in het begin van de 19e eeuw aan de [[Nederrijn (Duitse regio)|Niederrhein]] heel gewoon. Vlas is een cultuurgewas dat toen voor zijn vezels werd gekweekt. De markt vindt tegenwoordig nog tweemaal per jaar plaats.


De bouw van de spoorlijn [[Keulen (stad)|Keulen]] – [[Kleef (stad)|Kleef]] en de [[spoorlijn Boxtel - Wesel]] (''Boxteler Bahn'' of ''Duits Lijntje''), met Goch op de kruising, bracht enige industrie naar Goch en de stad beleefde een economische bloeiperiode. De belangrijkste fabriek was de Hollandse [[Margarine]]fabriek Jurgens & Prinzen GmbH. In 1928 werkten in de plaatselijke vestiging ongeveer drieduizend personen.
De bouw van de spoorlijn [[Keulen (stad)|Keulen]] – [[Kleef (stad)|Kleef]] en de [[spoorlijn Boxtel - Wesel]] (''Boxteler Bahn'' of ''Duits Lijntje''), met Goch op de kruising, bracht enige industrie naar Goch en de stad beleefde een economische bloeiperiode. De belangrijkste fabriek was de Hollandse [[Margarine]]fabriek Jurgens & Prinzen GmbH. In 1928 werkten in de plaatselijke vestiging ongeveer drieduizend personen.
Regel 77: Regel 76:
Op 18 mei 2005 verklaarde de bisschop van [[bisdom Münster|Münster]], Reinhard Lettmann, Goch tot bedevaartsoord. Sinds de heiligverklaring van [[pater]] [[Arnold Janssen]] bezoeken steeds meer bedevaarders zijn doopkerk [[Maria Magdalenakerk (Goch)|St. Maria Magdalena]], zijn geboortehuis en de in de jaren 70 opgerichte Arnold-Janssen-Pastorie.
Op 18 mei 2005 verklaarde de bisschop van [[bisdom Münster|Münster]], Reinhard Lettmann, Goch tot bedevaartsoord. Sinds de heiligverklaring van [[pater]] [[Arnold Janssen]] bezoeken steeds meer bedevaarders zijn doopkerk [[Maria Magdalenakerk (Goch)|St. Maria Magdalena]], zijn geboortehuis en de in de jaren 70 opgerichte Arnold-Janssen-Pastorie.


Op 8 september 2011, om 21.02 uur 's avonds lag in [[Kessel (Duitsland)|Kessel]] ten noordwesten van Goch het [[epicentrum]] van een middelzware [[aardbeving]] van 4,5 op de [[schaal van Richter]]. De [[Aardbeving Goch 2011|aardbeving bij Goch]] had zijn [[hypocentrum]] op 4,1 kilometer diepte.<ref>[http://www.seismo.uni-koeln.de/catalog/2011.htm Diepte aardbeving Goch volgens seismo.uni-koeln.de]</ref> De aardbeving werd in een omtrek van ongeveer tweehonderd kilometer gevoeld maar er werd geen schade gemeld en er vielen geen slachtoffers.
Op 8 september 2011, om 21.02 uur 's avonds lag in [[Kessel (Duitsland)|Kessel]] ten noordwesten van Goch het [[epicentrum]] van een middelzware [[aardbeving]] van 4,5 op de [[schaal van Richter]]. De [[Aardbeving Goch 2011|aardbeving bij Goch]] had zijn [[hypocentrum]] op 4,1 kilometer diepte.<ref>[http://www.seismo.uni-koeln.de/catalog/2011.htm Diepte aardbeving Goch volgens seismo.uni-koeln.de]. [https://web.archive.org/web/20230313041242/http://www.seismo.uni-koeln.de/catalog/2011.htm Gearchiveerd] op 13 maart 2023.</ref> De aardbeving werd in een omtrek van ongeveer tweehonderd kilometer gevoeld maar er werd geen schade gemeld en er vielen geen slachtoffers.


==Verenigingen==
==Verenigingen==
Regel 92: Regel 91:
| W= [[Gennep (Limburg)|Gennep]] (''NL'')
| W= [[Gennep (Limburg)|Gennep]] (''NL'')
| O= [[Uedem]]
| O= [[Uedem]]
| ZW= [[Bergen (Limburg, gemeente)|Bergen]] (''NL'')
| ZW= [[Bergen (gemeente in Limburg)|Bergen]] (''NL'')
| Z= [[Weeze]]
| Z= [[Weeze]]
| ZO=
| ZO=
}}
}}

== Geboren in Goch ==
* [[Maarten Schenk van Nydeggen]] (1540-1589), bevelhebber in Staatse resp. Spaanse dienst

== Forensisme ==
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|+ [[Forensisme]] in de gemeente Goch in 2019 (top 15)<ref>{{Citeer web |url=https://www.it.nrw/sites/default/files/itnrw_presse/336b_20.pdf |titel=Die jeweils 15 größten Ein- bzw. Auspendlerströme der Städte und Gemeinden NRWs 2019 |auteur= |datum=2020-10-20 |uitgever=IT.NRW |archiefurl=https://web.archive.org/web/20230823194457/https://www.it.nrw/sites/default/files/itnrw_presse/336b_20.pdf |archiefdatum=2023-08-23 |bezochtdatum=2023-08-23 |taal=de |dodeurl=no }}</ref>
|-
! colspan="3" | Pendelaars naar Goch uit
! rowspan="2" | !! colspan="3" | Pendelaars uit Goch naar
|-
!width=170|[[Duitse gemeente|Herkomstgemeente]]<br>(woonplaats)
!Aantal
!{{Afkorting|Afstand|Waarde van de hemelsbrede afstand tussen het geografische middelpunt van de werkplek en de woonplaats}}<br>in km
!width=170|[[Duitse gemeente|Bestemmingsgemeente]]<br>(werkplek)
!Aantal
!{{Afkorting|Afstand|Waarde van de hemelsbrede afstand tussen het geografische middelpunt van de woonplaats en de werkplek}}<br>in km
|-
|align="left"|[[Kleef (stad)|Kleef]]|| 1.480
|12,0
| rowspan="16" |
|align="left"|[[Kleef (stad)|Kleef]]
|2.743
|12,0
|-
|align="left"|[[Kevelaer]]
|467
|16,2
| align="left" |[[Bedburg-Hau]]
|838
|9,1
|-
|align="left"|[[Weeze]]
|459
|9,2
| align="left" |[[Uedem]]
|763
|11,9
|-
|align="left"|[[Kalkar]]
|442
|14,3
| align="left" |[[Weeze]]
|681
|9,2
|-
|align="left"|[[Bedburg-Hau]]
|439
|9,1
| align="left" |[[Geldern]]
|555
|23,6
|-
|align="left"|[[Uedem]]
|407
|11,9
| align="left" |[[Kevelaer]]
|553
|16,2
|-
|align="left"|[[Geldern]]
|254
|23,6
| align="left" |[[Kalkar]]
|390
|14,3
|-
|align="left"|[[Kranenburg (Noordrijn-Westfalen)|Kranenburg]]
|243
|12,7
| align="left" |[[Emmerik]]
|295
|19,2
|-
|align="left"|[[Xanten]]
|216
|21,6
| align="left" |[[Düsseldorf]]
|293
|70,0
|-
|align="left"|[[Emmerik]]
|208
|19,2
| align="left" |[[Duisburg]]
|251
|51,0
|-
|align="left"|[[Duisburg]]
|156
|51,0
| align="left" |[[Krefeld]]
|239
|50,2
|-
|align="left"|[[Rees]]
|115
|22,3
| align="left" |[[Kranenburg (Noordrijn-Westfalen)|Kranenburg]]
|222
|12,7
|-
|align="left"|'''[[Nederland]]'''
|79
|4,2
| align="left" |[[Wesel (stad)|Wesel]]
|152
|31,8
|-
|align="left"|[[Straelen]]
|71
|31,1
| align="left" |[[Moers]]
|132
|43,7
|-
|align="left"|[[Rheinberg]]
|69
|37,1
| align="left" |[[Sonsbeck]]
|121
|19,6
|-
|align="left"|Overige
|1.181
|X
| align="left" |Overige
|2.026
|X
|-
!Totaal
!6.214
!X
!
!Totaal
!10.254
!X
|}


== Afbeeldingen ==
== Afbeeldingen ==
<gallery mode="packed-hover" widths=150px heights=150px>
<gallery mode="packed" widths=150px heights=150px>
Goch, Haus zu den Fünf Ringen, 2012-05 CN-01.jpg|Haus zu den Fünf Ringen
Goch, Haus zu den Fünf Ringen, 2012-05 CN-01.jpg|Haus zu den Fünf Ringen
Gochtrainstation09.JPG|Station
Gochtrainstation09.JPG|Station
Goch, Niers, 2012-05 CN-01.jpg|[[Niers]] bij Goch
Goch, Niers, 2012-05 CN-01.jpg|[[Niers]] bij Goch
Goch, Susmühle, 2012-05 CN-01.jpg|Susmühle
Goch, Susmühle, 2012-05 CN-01.jpg|Susmühle
Gogh, straatzicht Klever Strasse met monumentale watertoren Dm82 IMG 4049 2020-04-05 13.44.jpg|Monumentale watertoren in de Klever Strasse
</gallery>
</gallery>


Huidige versie van 2 jun 2024 om 23:47

Goch
Stad in Duitsland Vlag van Duitsland
Wapen van Goch
Goch (Noordrijn-Westfalen)
Goch
Situering
Deelstaat Vlag van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen Noordrijn-Westfalen
Kreis Kleve
Regierungsbezirk Düsseldorf
Coördinaten 51° 41′ NB, 06° 10′ OL
Algemeen
Oppervlakte 115,43 km²
Inwoners
(31-12-2020[1]) 		34.531
(299 inw./km²)
Hoogte 18 m
Burgemeester Ulrich Knickrehm (Bürgerforum Goch)
Overig
Postcode 47574
Netnummers 02823, 02827 (Ortsteile Kessel, Hassum en Hommersum)
Kenteken KLE, GEL
Gemeentenr. 05 1 54 016
Website www.goch.de
Locatie van Goch in Kleve
Kaart van Goch
"Locatie van Goch in Kreis Kleve"
Portaal  Portaalicoon   Duitsland

Goch is een stad en gemeente in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. De gemeente behoort tot de Kreis Kleve. Op 31 december 2020 telde de gemeente 34.531 inwoners[1] op een oppervlakte van 115,38 km².

Geografie

[bewerken | brontekst bewerken]

Stadsdelen

[bewerken | brontekst bewerken]
Goch, straatzicht: Am Steintor

De gemeente Goch bestaat sinds de gemeentelijke herindelingen van 1 juli 1969 uit acht woonkernen (inwonertallen per 30 juni 2016):

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

Middeleeuwen

[bewerken | brontekst bewerken]

Goch werd voor het eerst schriftelijk vermeld in een document uit 1261. Het jaar waarin de plaats stadsrechten kreeg is niet meer exact te achterhalen. Alles wijst er echter op dat dit gebeurde in de regeerperiode van Otto II van Gelre (ca. 1215-1271). De eerste stadswallen werden voltooid in 1350.

Goch behoorde aanvankelijk tot het graafschap Gelre (later het hertogdom Gelre). In 1473 kwam de plaats aan het hertogdom Kleef.

Vroegmoderne tijd

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1614 met het Verdrag van Xanten werd Goch deel van Brandenburg/Pruisen.

De daarop volgende tweehonderd jaar wisselde de heerschappij over Goch regelmatig. In 1615 werd de stad door de Nederlanden veroverd. Van 1622 tot 1625 voerden de Spanjaarden er het bewind. Van 1757 tot 1763 werd de stad bezet door Franse troepen. Van 1795 tot 1813 hoorde Goch nogmaals bij Frankrijk. Van 1813 tot 1815 tot het Soeverein vorstendom der Verenigde Nederlanden en van 1815 tot 1947 was het weer Pruisisch.

In 1741 kwamen er emigranten uit de Pfalz, die eigenlijk naar Amerika wilden, en die vestigden zich in de Gocher Heide. Uit die nederzetting ontwikkelde zich het dorp Pfalzdorf zich dat in 1799 een zelfstandige gemeente werd. De bewoners spraken nog lang hun oorspronkelijke dialect.

Moderne tijd

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1847 hield men de eerste Gocher vlasmarkt. Dergelijke vlasmarkten waren in het begin van de 19e eeuw aan de Niederrhein heel gewoon. Vlas is een cultuurgewas dat toen voor zijn vezels werd gekweekt. De markt vindt tegenwoordig nog tweemaal per jaar plaats.

De bouw van de spoorlijn Keulen – Kleef en de spoorlijn Boxtel - Wesel (Boxteler Bahn of Duits Lijntje), met Goch op de kruising, bracht enige industrie naar Goch en de stad beleefde een economische bloeiperiode. De belangrijkste fabriek was de Hollandse Margarinefabriek Jurgens & Prinzen GmbH. In 1928 werkten in de plaatselijke vestiging ongeveer drieduizend personen.

Het aantal inwoners van de stad steeg van ongeveer 4000 in 1850 naar 13.600 in 1933.

In 1905 werd de stadsbegraafplaats aangelegd als een protestants kerkhof en in 1912 werd ernaast een rooms-katholiek kerkhof aangelegd. Sinds een gemeentelijk besluit van 14 juni 1973 gebeuren de begrafenissen niet meer naargelang de religie.

Tweede Wereldoorlog

[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens de Kristallnacht van 9 op 10 november 1938 werd de synagoge in de Herzogenstraße in Goch door de SA en de SS vernield en platgebrand.

In de nacht van 7 op 8 februari 1945 en een paar dagen later, op 12 februari 1945, werd de stad vanuit de lucht gebombardeerd. Tijdens de slag om het Reichswald, die van 7 tot 22 februari 1945 rond Kleef werd uitgevochten, kreeg de stad haar deel van straatgevechten en artilleriebeschietingen. Bijna tachtig procent van de bebouwing werd in deze korte periode vernield. Het geallieerde opperbevel meende dat er zich rond de stad een gordel van bunkers bevond. Dit kan mee de beslissing tot de zware bombardementen hebben beïnvloed. Het doel van het daarop volgende grondoffensief was om de Rijn bij Wesel over te steken om zo het Ruhrgebied binnen te dringen.

Naoorlogse tijd

[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens de nacht op 24 mei 1993 stortte de 67 meter hoge toren van de Sint-Maria-Magdalena-kerk naar beneden. Men vermoedt dat dit een laat gevolg was van de bombardementen van 1945. Het duurde tien jaar voordat de toren was herbouwd.

Op 18 mei 2005 verklaarde de bisschop van Münster, Reinhard Lettmann, Goch tot bedevaartsoord. Sinds de heiligverklaring van pater Arnold Janssen bezoeken steeds meer bedevaarders zijn doopkerk St. Maria Magdalena, zijn geboortehuis en de in de jaren 70 opgerichte Arnold-Janssen-Pastorie.

Op 8 september 2011, om 21.02 uur 's avonds lag in Kessel ten noordwesten van Goch het epicentrum van een middelzware aardbeving van 4,5 op de schaal van Richter. De aardbeving bij Goch had zijn hypocentrum op 4,1 kilometer diepte.[2] De aardbeving werd in een omtrek van ongeveer tweehonderd kilometer gevoeld maar er werd geen schade gemeld en er vielen geen slachtoffers.

Verenigingen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Vrouwenbond: Rheinische Landfrauen Goch

Partnersteden

[bewerken | brontekst bewerken]

Aangrenzende gemeenten

[bewerken | brontekst bewerken]
   Aangrenzende gemeenten   
 Kranenburg       Kleef       Bedburg-Hau 
           
 Gennep (NL)   Uedem 
           
 Bergen (NL)       Weeze        

Geboren in Goch

[bewerken | brontekst bewerken]

Forensisme

[bewerken | brontekst bewerken]
Forensisme in de gemeente Goch in 2019 (top 15)[3]
Pendelaars naar Goch uit Pendelaars uit Goch naar
Herkomstgemeente
(woonplaats) 		Aantal Afstand
in km 		Bestemmingsgemeente
(werkplek) 		Aantal Afstand
in km
Kleef 1.480 12,0 Kleef 2.743 12,0
Kevelaer 467 16,2 Bedburg-Hau 838 9,1
Weeze 459 9,2 Uedem 763 11,9
Kalkar 442 14,3 Weeze 681 9,2
Bedburg-Hau 439 9,1 Geldern 555 23,6
Uedem 407 11,9 Kevelaer 553 16,2
Geldern 254 23,6 Kalkar 390 14,3
Kranenburg 243 12,7 Emmerik 295 19,2
Xanten 216 21,6 Düsseldorf 293 70,0
Emmerik 208 19,2 Duisburg 251 51,0
Duisburg 156 51,0 Krefeld 239 50,2
Rees 115 22,3 Kranenburg 222 12,7
Nederland 79 4,2 Wesel 152 31,8
Straelen 71 31,1 Moers 132 43,7
Rheinberg 69 37,1 Sonsbeck 121 19,6
Overige 1.181 X Overige 2.026 X
Totaal 6.214 X Totaal 10.254 X

Afbeeldingen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Haus zu den Fünf Ringen
    Haus zu den Fünf Ringen
  • Station
    Station
  • Niers bij Goch
    Niers bij Goch
  • Susmühle
    Susmühle
  • Monumentale watertoren in de Klever Strasse
    Monumentale watertoren in de Klever Strasse
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Goch op Wikimedia Commons.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Goch&oldid=67618533"