Gemenebest (bestuursvorm): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Huidige versie van 17 feb 2019 om 18:24

Een gemenebest is de benaming voor een staat of een statenbond, een vertaling van "res publica" waar ook het woord republiek van is afgeleid. Het begrip wordt tegenwoordig vooral in zijn Engelse vorm gebruikt en luidt dan "commonwealth". Daarin zijn de woorden "common" of gemeenschappelijk en "wealth" wat met "vermogen" of "belang" kan worden vertaald te herkennen.

'Gemenebest' wordt gebruikt in meerdere gevallen, waaronder huidige en voormalige staten of afhankelijke gebieden:

Huidige landen:
- Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS), statenbond van de meeste van de voormalige republieken van de Sovjet-Unie, opgericht in 1991.
- Gemenebest van Naties (Commonwealth of Nations), voorheen Brits Gemenebest (British Commonwealth).
- Bahama's, officiële naam Gemenebest van de Bahama's.
- Dominica, officiële naam Gemenebest van Dominica.
- Australië (land), officieel het Gemenebest van Australië.
- Puerto Rico (officieel het Gemenebest Puerto Rico) en de Noordelijke Marianen (officieel Gemenebest van de Noordelijke Marianen-eilanden) met de VS, autonoom volgens een resolutie van de Verenigde Naties uit 1953.
- Commonwealth (Verenigde Staten), deel van de officiële naam van de Amerikaanse staten Kentucky, Massachusetts, Pennsylvania en Virginia.
- Gemenebest (eilandgebied van de Verenigde Staten), benaming voor de eilandgebieden van de Verenigde Staten.

Voormalige landen:
- Bataafs Gemenebest (Bataafsch Gemeenebest) de naam van Nederland in de jaren 1801–1806, tussen de Bataafse Republiek en Koninkrijk Holland.
- Engelse Gemenebest (Commonwealth of England), de naam van Engeland in de jaren 1649–1660, ten tijde van Oliver Cromwell.
- Pools-Litouwse Gemenebest (Rzeczpospolita Obojga Narodów/Žečpospolita Abiejų tautų respublika), de naam van Polen-Litouwen in de jaren 1569–1795.
- IJslands Gemenebest (Þjóðveldið Ísland), de naam voor IJsland in de jaren 930–1262, tussen de landname en de Noorse overheersing.
- Gemenebest van de Filipijnen, (Commonwealth of the Philippines/Mancomunidad de las Filipinas/Komonwelt ng Pilipinas) naam van de Filipijnen in de jaren 1935–1942 en 1944–1946 toen dit gebied afhankelijk was van de Verenigde Staten.
- Gemenebest van Catalonië, samenvoeging van de 4 Catalaanse provincies binnen Spanje tussen 1914 en 1925.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Een '''gemenebest''' is de benaming voor een staat of een [[statenbond]], een vertaling van "res publica" waar ook het woord republiek van is afgeleid. Het begrip wordt vooral in zijn Engelse vorm gebruikt en luidt dan "commonwealth". Daarin zijn de woorden "common" of gemeenschappelijk en "wealth" wat met "vermogen" of "belang" kan worden vertaald te herkennen.
+Een '''gemenebest''' is de benaming voor een staat of een [[confederatie|statenbond]], een vertaling van "res publica" waar ook het woord [[republiek]] van is afgeleid. Het begrip wordt tegenwoordig vooral in zijn Engelse vorm gebruikt en luidt dan "commonwealth". Daarin zijn de woorden "common" of gemeenschappelijk en "wealth" wat met "vermogen" of "belang" kan worden vertaald te herkennen.
-'Gemenebest' wordt gebruikt in meerdere gevallen:
+'Gemenebest' wordt gebruikt in meerdere gevallen, waaronder huidige en voormalige staten of afhankelijke gebieden:
+*Huidige landen:
-* [[Nederland]] heette [[Bataafs Gemenebest]] (1801-1806) na de opheffing van de [[Bataafse Republiek]].
-* [[Engelse Gemenebest|Commonwealth of England]] - historische naam van de staatsvorm van Engeland ten tijde van [[Oliver Cromwell]] tussen 1649 en 1660.
+** [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten]] (GOS), statenbond van de meeste van de voormalige republieken van de Sovjet-Unie, opgericht in 1991.
-* [[Gemenebest van Naties]] (voorheen Brits Gemenebest, ''British Commonwealth'').
+** [[Gemenebest van Naties]] (''Commonwealth of Nations''), voorheen Brits Gemenebest (''British Commonwealth'').
-* [[Bahama's|Gemenebest van de Bahama's]].
+** [[Bahama's]], officiële naam ''Gemenebest van de Bahama's.''
-* [[Dominica|Gemenebest van Dominica]].
+** [[Dominica]], officiële naam ''Gemenebest van Dominica.''
-* [[Het Gemenebest van Australië]].
+** [[Australië (land)]], officieel het ''Gemenebest van Australië.''
-* [[Puerto Rico|Gemenebest Puerto Rico]] en [[Noordelijke Marianen]] met de VS, autonoom volgens een resolutie van de Verenigde Naties uit 1953.
+** [[Puerto Rico]] (officieel het ''Gemenebest Puerto Rico'') en de [[Noordelijke Marianen]] (officieel ''Gemenebest van de Noordelijke Marianen-eilanden'') met de VS, autonoom volgens een resolutie van de Verenigde Naties uit 1953.
+** [[Commonwealth (Verenigde Staten)]], deel van de officiële naam van de Amerikaanse staten Kentucky, Massachusetts, Pennsylvania en Virginia.
-* [[Commonwealth (Verenigde Staten)]] - de Amerikaanse staten [[Kentucky]], [[Massachusetts]], [[Pennsylvania]] en [[Virginia (staat)|Virginia]] noemen zichzelf ook ''commonwealth of Kentucky'' enzovoort. Deze naam heeft geen enkele wettelijke invloed op hun status als staat van de [[Verenigde Staten]].De constituties van deze staten heeft geen federaal karakter en met commonwealth lijkt dus "republiek" te zijn bedoeld.
-* [[Commonwealth (Verenigde Staten eilandgebied)]] - benaming voor de [[eilandgebied (Verenigde Staten)|eilandgebieden]] van de Verenigde Staten.
+** [[Gemenebest (eilandgebied van de Verenigde Staten)]], benaming voor de [[eilandgebied (Verenigde Staten)|eilandgebieden]] van de Verenigde Staten.
-* [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten]] (GOS) - een statenbond van de meeste van de voormalige republieken van de Sovjet-Unie, opgericht in 1991.
-* [[Gemenebest van de Filipijnen]] - naam van de [[Filipijnen]] in de jaren 30 en 40 toen dit gebied afhankelijk was van de Verenigde Staten.
-{{dp}}
+*Voormalige landen:
-[[categorie:Samenwerkingsverband| ]]
+** [[Bataafs Gemenebest]] (''Bataafsch Gemeenebest'') de naam van Nederland in de jaren 1801–1806, tussen de Bataafse Republiek en Koninkrijk Holland.
+** [[Engelse Gemenebest]] (''Commonwealth of England''), de naam van Engeland in de jaren 1649–1660, ten tijde van Oliver Cromwell.
+** [[Pools-Litouwse Gemenebest]] (''Rzeczpospolita Obojga Narodów/Žečpospolita Abiejų tautų respublika''), de naam van Polen-Litouwen in de jaren 1569–1795.
+** [[IJslands Gemenebest]] (''Þjóðveldið Ísland''), de naam voor IJsland in de jaren 930–1262, tussen de landname en de Noorse overheersing.
+** [[Gemenebest van de Filipijnen]], (''Commonwealth of the Philippines/Mancomunidad de las Filipinas/Komonwelt ng Pilipinas'') naam van de Filipijnen in de jaren 1935–1942 en 1944–1946 toen dit gebied afhankelijk was van de Verenigde Staten.
+** [[Gemenebest van Catalonië]], samenvoeging van de 4 Catalaanse provincies binnen Spanje tussen 1914 en 1925.
+[[Categorie:Samenwerkingsverband| Gemenebest]]
-[[de:Commonwealth (Begriffsklärung)]]
-[[el:Κοινοπολιτεία (αποσαφήνιση)]]
-[[en:Commonwealth (disambiguation)]]
-[[fr:Commonwealth (homonymie)]]
-[[gl:Commonwealth]]
-[[hi:राष्ट्रमंडल (बहुविकल्पी शब्द)]]
-[[hr:Commonwealth]]
-[[it:Commonwealth (disambigua)]]
-[[ja:コモンウェルス (曖昧さ回避)]]
-[[ko:코먼웰스]]
-[[simple:Commonwealth]]
-[[th:เครือจักรภพ]]