Naar inhoud springen

Northern line (Londen)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Northern Line (Londen))
Northern line op de kaart
Totale lengte58,0 km
Aantal stations52
Geopend1890
Baanvaksnelheid72 km/u
MaterieelType 1995
Treindienst door Metro van Londen

De Northern line is een lijn van de Londense metro. Bij de opening in 1890 was dit de eerste elektrische metrolijn ter wereld. De lijn doorkruist Groot-Londen van noord naar zuid, heeft een totale lengte van 58 km, en bedient 52 stations, waarvan er 36 ondergronds liggen. Met 294 miljoen reizigers per jaar is de Northern Line de drukste lijn van het net. In het centrum van Londen zijn er twee parallelle routes, waardoor de lijn een gecompliceerde structuur en dienstuitvoering heeft (→ kaart). De Northern line is een "deep-level"-lijn, wat wil zeggen dat hij gebruikmaakt van diepgelegen geboorde tunnels. De ligging is grotendeels ondergronds, maar de Northern line verloopt ten noorden van de stations Golders Green respectievelijk East Finchley bovengronds. De lijn wordt op metrokaarten aangegeven met de kleur zwart.

Historische ontwikkeling van de lijn
Uitbreiding naar de Northern Heights
Uitbreiding naar Battersea Power Station
Waarom de Londense metro tube (buis) genoemd wordt is goed te zien bij deze trein van de Northern Line nabij station Hendon Central
Perron van de Northern Line in station Bank
Interieur van een trein van de Northern Line

Ontstaan van de Northern line

[bewerken | brontekst bewerken]
Trein van de City & South London Line in 1890

De Northern line ontstond door samenvoeging van twee lijnen die eerder zelfstandig werden geëxploiteerd. Op 18 december 1890 opende de City & South London Railway (C&SLR), de eerste deep-level-lijn van Londen en de eerste geëlektrificeerde metrolijn ter wereld. De tunnel werd gebouwd onder supervisie van James Henry Greathead, die eerder verantwoordelijk was geweest voor de aanleg van de Tower Subway. De lijn verbond de zuidoever van de Theems met de City en liep van Stockwell naar King William Street. De eerste uitbreidingen van de lijn volgden tien jaar na de opening: in het noorden tot Moorgate (25 februari 1900) en in het zuiden naar Clapham Common (3 juni 1900). Het krappe en ongunstig gelegen station King William Street werd hierbij gesloten en vervangen door station Bank. Op 17 november 1901 werd de lijn met één station verlengd van Moorgate naar Angel en op 12 mei 1907 werd station Euston bereikt.

Op 22 juni 1907 werd de Charing Cross, Euston & Hampstead Railway (CCE&HR) (ook Hampstead Tube genoemd) in gebruik genomen. De lijn liep van station Strand (nu Charing Cross) naar Camden Town, waar hij zich splitste in een tak naar Golders Green en een tak naar Highgate (nu Archway). Op 6 april 1914 werd de CCE&HR in het zuiden met één station verlengd naar Embankment (toen nog Charing Cross geheten), waar op de District line kon worden overgestapt.

In 1913 kwamen beide lijnen in eigendom van dezelfde maatschappij, waardoor ze met elkaar verbonden konden worden. Tussen 1922 en 1924 werden de tunnels van de C&SLR aangepast aan het standaard dwarsprofiel, waarvoor de lijn geheel stilgelegd moest worden. Ondertussen werd de CCE&HR op 19 november 1923 in het noorden verlengd naar Hendon Central. Op 20 april 1924 werden de lijnen uiteindelijk aan elkaar gekoppeld met de openstelling van het tracé Euston - Camden Town. Vervolgens werd de noordwestelijke tak op 18 augustus 1924 voltooid met de verlenging van Hendon Central naar Edgware. In het zuiden kwam op 13 september 1926 een nieuw traject in dienst tussen Embankment en Kennington, waardoor de takken aan beide zijden met elkaar verbonden waren; tegelijkertijd werd de lijn verlengd van Clapham Common naar Morden, het huidige zuidelijke eindpunt. De lijn die nu was ontstaan kreeg de naam Morden–Edgware line, hoewel men ook, naar het voorbeeld van de Bakerloo line, samentrekkingen als Edgmorden en Medgware overwoog. Sinds 1937 wordt de naam Northern line gebruikt.

Na de nationalisering van de spoorwegen in 1933 werd ook de Northern City Line, tussen Moorgate en Finsbury Park, deel van de Northern line, hoewel beide lijnen niet met elkaar verbonden waren.

New Works Programme: verlenging naar de Northern Heights

[bewerken | brontekst bewerken]

In juni 1935 kwam het Londense vervoerbedrijf met een ambitieus uitbreidingsplan voor de Northern line. Het behelste de integratie in het metronet van een bestaande spoorlijn van de London and North Eastern Railway (LNER) over de Northern Heights. Deze lijn uit de jaren 1860-1870 liep van Finsbury Park via Highgate naar Edgware, met takken naar Alexandra Palace en High Barnet, en werd bereden door stoomtreinen. Na elektrificatie zou de lijn op drie punten met de Northern line verbonden worden: tussen de Northern City line en het bovengrondse station Finsbury Park, tussen Highgate en East Finchley door een diepe tunnel en met een kleine omlegging van het spoor nabij station Edgware. Daarnaast zou de lijn naar het noorden verlengd worden tot Bushey Heath.

De bouwwerkzaamheden startten aan het eind van de jaren dertig, maar moesten vanwege de Tweede Wereldoorlog stilgelegd worden. De tunnel naar East Finchley en de tak naar High Barnet waren al zo ver gereed dat het werk hier door mocht gaan en het tracé in twee stappen in 1939 en 1940 in gebruik kon worden genomen. Ten westen van Finchley Central werd in 1941 één spoor geëlektrificeerd tot Mill Hill East, om de kazerne aldaar te bedienen. Van verdere uitbreiding zou het niet meer komen. Na de oorlog was het gebied ten noorden van Edgware onderdeel van de "groene gordel" om Londen geworden, waardoor de verlenging tot Bushy Heath geen zin meer had.

In 1954 werd de oude LNER-lijn van Finsbury Park naar Alexandra Palace gesloten. Langs het tracé ligt nu een wandel- en fietsroute, maar lokale inwoners zetten zich in voor heropening van de lijn als lightrail. De stations op de tak naar High Barnet verraden door hun bouwstijl nog altijd hun voorgeschiedenis als deel van het voorstadsnetwerk.

Ontwikkelingen na 1975

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1975 werd de Northern City line van Moorgate naar Finsbury Park, inmiddels Highbury branch geheten, weer onderdeel van het hoofdnet van de spoorwegen. De lijn, die vanaf Finsbury Park doorrijdt naar bestemmingen in Hertfordshire, wordt geëxploiteerd door Great Northern, onderdeel van Govia Thameslink Railway.

De Northern line had in de jaren tachtig en negentig een slechte reputatie, onder meer door het oude materieel dat er dienstdeed, waardoor de lijn wel "misery line" werd genoemd. Tussen januari 2003 en mei 2010 werd de Northern line geëxploiteerd door middel van publiek-private samenwerking (PPS). De infrastructuur en de treinen werden beheerd door het bedrijf Tube Lines, terwijl de reizigersdienst door Transport for London (TfL) werd uitgevoerd. Inmiddels worden beide diensten verzorgd door TfL.[1]

Tak naar Battersea (2021)

[bewerken | brontekst bewerken]

Van 2015 tot 2021 werd gewerkt aan een nieuwe tak van de Northern line naar Battersea. Vanaf Kennington werden twee parallelle 3,22 km lange tunnels in westelijke richting geboord. Er werden twee stations aan deze tak voorzien, Nine Elms en Battersea Power Station, met de mogelijkheid om de lijn in de toekomst te verlengen naar het multimodaal verkeersknooppunt van Clapham Junction. Deze uitbreiding ging eerst eind 2020 gereed zijn, maar werd uitgesteld tot de opening op 20 september 2021. De dienstuitvoering werd als volgt: treinen vanaf Battersea Power Station rijden via Charing Cross naar Edgware. De City-tak van de Northern line wordt bereden door treinen van Morden naar High Barnet/Mill Hill East. Daarnaast rijden treinen van Morden via Charing Cross naar het noorden rijden.

Verbouwing station Bank (2022)

[bewerken | brontekst bewerken]

Station Bank kon de grote drukte niet meer aan. Daarom is dit station in 2022 flink uitgebreid en beter verbonden met station Monument. Het southbound perron van de Northern line werd ook gebruikt door reizigers als loopverbinding tussen deze stations, terwijl het perron al vrij smal was. Daarom is een extra tunnel voor de Northern line (southbound) van 570 meter lang om de bestaande perrontunnel heen geboord met een breed perron. Op de plaats van het oude perron en het spoor is nu de looproute tussen de stations Bank en Monument gekomen. Om dit werk uit te voeren werd van 15 januari tot 15 mei 2022 de City-tak van de Northern line gesloten. Station Bank heeft meer liften (2) en roltrappen (12), twee loopbanden en een nieuwe stationsingang in Cannon Street gekregen. De afronding van alle werkzaamheden was gereed op 27 februari 2023.

Dienstuitvoering (2022)

[bewerken | brontekst bewerken]

De structuur van de Northern line is zeer complex. In het stadscentrum heeft de lijn twee routes, de City branch (via London Bridge en Bank) en de Charing Cross branch (via Waterloo en Charing Cross), die aan beide zijden weer bij elkaar komen, en in het noorden splitst de lijn zich in drie takken. Ten zuiden van station Camden Town bevindt zich een wisselcomplex waar de twee centrale takken samenkomen en zich direct weer splitsen.

Voorbeeld

Dit brengt een ingewikkeld dienstenpatroon met zich mee, dat bovendien verschilt per dagdeel. Allerlei combinaties van trajecten zijn mogelijk. Voorbeeld: sinds september 2021 (opening van de Battersea zijtak) is het dienstregelingpatroon in de ochtendspits in de noord-zuidrichting per uur:

  • 4 treinen van Edgware naar Kennington via Charing Cross
  • 2 van Edgware naar Morden via Charing Cross
  • 12 van Edgware naar Morden via Bank
  • 4 van High Barnet naar Kennington via Charing Cross
  • 6 van High Barnet naar Battersea Power Station via Charing Cross
  • 2 van High Barnet naar Morden via Charing Cross
  • 8 van High Barnet naar Morden via Bank
  • 1 van Mill Hill East naar Kennington via Charing Cross
  • 1 van Mill Hill East naar Battersea Power Station via Charing Cross
  • 2 van Mill Hill East naar Morden via Bank

Hierdoor zijn er op deeltrajecten per uur:

  • 20 treinen tussen High Barnet en Finchley Central
  • 4 tussen Mill Hill East en Finchley Central
  • 24 tussen Finchley Central en Camden Town
  • 24 tussen Edgware en Camden Town
  • 20 tussen Camden Town en Kennington via Charing X
  • 22 tussen Camden Town en Kennington via Bank
  • 24 tussen Kennington en Morden
  • 6 tussen Kennington en Battersea Power Station
Modern materieel in station Mornington Crescent

De dienst op de Northern line wordt uitgevoerd met treinen van het Type 1995, momenteel het op 2 na modernste materieel van de Londense metro.[2] Tussen 1998 en 2001 zijn er in totaal 106 zesrijtuigtreinen afgeleverd, ter vervanging van het ruim 35 jaar oude Type 1959 en Type 1962-materieel en het minder oude Type 1972. De nieuwe treinen werden in Birmingham gebouwd door Alstom.

De treinen bieden plaats aan 914 passagiers. In totaal 200 zitplaatsen bevinden zich tegenover elkaar langs de wanden, waardoor er veel ruimte is om te staan. Elk rijtuig is 17,77 m lang en beschikt over twee dubbele deuren in het midden en twee enkele deuren aan de uiteinden, met uitzondering van de koprijtuigen, die slechts één enkele deur hebben. Er zijn aparte plaatsen gereserveerd voor rolstoelgebruikers. Elk rijtuig is voorzien van een aantal elektronische informatieschermen en de stations worden automatisch omgeroepen. Tussen de rijtuigen bestaat er geen doorgangsmogelijkheid.

Voor onderhoud en stalling zijn depots aanwezig bij de stations Golders Green, Morden, Highgate en Edgware.

In 2020 werd geopperd dat de gehele vloot Jubilee line 1996TS stock treinen overgeplaatst zouden moeten worden, vanwege de vraag naar een hele nieuwe vloot van 73 treinen op de Jubilee Line.[3] Het is afwachten of dit statement meer van zich laat horen, de Jubilee line vloot bestaat momenteel uit 64 treinen en zal daarom de capaciteit op de Northern line flink verhogen, mocht dit plan van start gaan.

Gesloten stations staan cursief in de lijst

West Oost Overstappunt Foto * Type Geopend Ligging Opmerkingen
High Barnet Maaiveld 1 april 1872 51° 39′ 2″ NB, 0° 11′ 39″ WL metro sinds 14 april 1940
Totteridge and Whetstone Uitgraving 1 april 1872 51° 37′ 50″ NB, 0° 10′ 50″ WL metro sinds 14 april 1940
Woodside Park Maaiveld 1 april 1872 51° 37′ 5″ NB, 0° 11′ 8″ WL metro sinds 14 april 1940
West Finchley Maaiveld 1 maart 1933 51° 36′ 34″ NB, 0° 11′ 18″ WL metro sinds 14 april 1940
Mill Hill East ↑↓ Talud 22 augustus 1867 51° 36′ 30″ NB, 0° 12′ 37″ WL metro sinds 18 mei 1941
Finchley Central Finchley Central Uitgraving 22 augustus 1867 51° 36′ 4″ NB, 0° 11′ 36″ WL metro sinds 14 april 1940
East Finchley Talud 22 augustus 1867 51° 35′ 14″ NB, 0° 9′ 54″ WL metro sinds 3 juli 1939
Highgate Dubbelgewelfdstation 22 augustus 1867 51° 34′ 40″ NB, 0° 8′ 45″ WL metro sinds 3 juli 1939
Archway Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 33′ 56″ NB, 0° 8′ 6″ WL Geopend als Highgate, 11 juni 1939 omgedoopt in Archway (Highgate), op 19 januari 1941 in Highgate (Archway) sinds december 1947 Archway.
Tufnell Park Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 31′ 24″ NB, 0° 15′ 35″ WL
Kentish Town Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 33′ 3″ NB, 0° 8′ 27″ WL
South Kentish Town Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 32′ 43″ NB, 0° 8′ 30″ WL Gesloten op 5 juni 1924
Edgware ↑↓ Maaiveld 18 augustus 1924 51° 36′ 50″ NB, 0° 16′ 27″ WL
Burnt Oak ↑↓ Maaiveld 27 oktober 1924 51° 36′ 10″ NB, 0° 15′ 50″ WL
Colindale ↑↓ Uitgraving 18 augustus 1924 51° 30′ 26″ NB, 0° 20′ 20″ WL
Hendon Central ↑↓ Uitgraving 19 November 1923 51° 34′ 59″ NB, 0° 13′ 34″ WL
Brent Cross ↑↓ Talud 19 November 1923 51° 34′ 36″ NB, 0° 12′ 49″ WL
Golders Green ↑↓ Talud 22 juni 1907 51° 34′ 21″ NB, 0° 11′ 39″ WL
North End ↑↓ Dubbelgewelfdstation niet 51° 34′ 8″ NB, 0° 10′ 56″ WL De bouw begon in 1903 maar werd in 1906 gestaakt. Alleen de perrontunnels en toegangen op 67 meter onder het maaiveld zijn gebouwd.
Hampstead ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 33′ 25″ NB, 0° 10′ 42″ WL Het diepste metrostation van Londen, 58,5 meter onder het maaiveld.
Belsize Park ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 33′ 1″ NB, 0° 9′ 52″ WL
Chalk Farm ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 32′ 39″ NB, 0° 9′ 12″ WL
Camden Town Camden Town Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 32′ 21″ NB, 0° 8′ 33″ WL
Mornington Crescent ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 32′ 4″ NB, 0° 8′ 19″ WL
Euston Euston Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 31′ 44″ NB, 0° 8′ 5″ WL
Warren Street ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 31′ 29″ NB, 0° 8′ 18″ WL
Goodge Street ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 31′ 15″ NB, 0° 8′ 4″ WL
Tottenham Court Road ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 30′ 58″ NB, 0° 7′ 51″ WL
Leicester Square ↑↓ Dubbelgewelfdstation 15 december 1906 51° 30′ 41″ NB, 0° 07′ 41″ WL Sinds 22 juni 1907 onderdeel van CCE&HR, de latere Northern line
Charing Cross ↑↓ Dubbelgewelfdstation 22 juni 1907 51° 30′ 30″ NB, 0° 07′ 35″ WL Op 22 juni 1907 geopend als Charing Cross, 6 april 1914 omgedoopt in Charing Cross (Strand), 9 mei 1915 omgedoopt in Strand, 16 juni 1973 gesloten. Samengevoegd met Trafalgar Square en heropend als Charing Cross op 1 mei 1979.
Embankment ↑↓ Dubbelgewelfdstation 30 mei 1870 51° 30′ 41″ NB, 0° 07′ 41″ WL Sinds 6 april 1914 onderdeel van CCE&HR, de latere Northern line
Waterloo ↑↓
Dubbelgewelfdstation 8 augustus 1898 51° 30′ 9″ NB, 0° 5′ 38″ WL 8 aug 1898 geopend voor Waterloo & City line
10 mrt 1906 Bakerloo line toegevoegd
13 sep 1926 Northern line toegevoegd
17 sep 1999 Jubilee line toegevoegd
↑↓ King's Cross St. Pancras
Dubbelgewelfdstation 10 januari 1863 51° 31′ 49″ NB, 0° 7′ 27″ WL Sinds 12 mei 1907 onderdeel van C&SLR, de latere Northern line
↑↓ Angel Dubbelgewelfdstation 17 november 1901 51° 31′ 58″ NB, 0° 6′ 22″ WL
↑↓ City Road Dubbelgewelfdstation 17 november 1901 51° 31′ 47″ NB, 0° 5′ 51″ WL Gesloten 8 augustus 1922
↑↓ Old Street Dubbelgewelfdstation 17 november 1901 51° 31′ 34″ NB, 0° 5′ 16″ WL
↑↓ Moorgate
Dubbelgewelfdstation 23 december 1865 51° 28′ 46″ NB, 0° 8′ 31″ WL Sinds 25 februari 1900 onderdeel van de C&SLR, de latere Northern line
↑↓ Bank
Dubbelgewelfdstation 6 oktober 1884 51° 30′ 48″ NB, 0° 5′ 19″ WL Sinds 25 februari een station van de C&SLR, de latere Northern line
↑↓ London Bridge Dubbelgewelfdstation 25 februari 1900 51° 30′ 20″ NB, 0° 5′ 12″ WL 7 okt 1999 Jubilee line toegevoegd
↑↓ Borough Dubbelgewelfdstation 18 december 1890 51° 30′ 4″ NB, 0° 5′ 38″ WL
↑↓ Elephant & Castle Dubbelgewelfdstation 18 december 1890 51° 29′ 44″ NB, 0° 6′ 2″ WL
Kennington Kennington Dubbelgewelfdstation 18 december 1890 51° 29′ 19″ NB, 0° 6′ 20″ WL
Nine Elms ↑↓ Ondiep gelegen zuilenstation 20 september 2021 51° 28′ 48″ NB, 0° 7′ 43″ WL
Battersea Power Station ↑↓ Ondiep gelegen zuilenstation 20 september 2021 51° 28′ 46″ NB, 0° 8′ 31″ WL
Oval Dubbelgewelfdstation 4 november 1890 51° 28′ 55″ NB, 0° 6′ 45″ WL
Stockwell Dubbelgewelfdstation 4 november 1890 51° 28′ 21″ NB, 0° 7′ 20″ WL 23 juli 1971 Victoria line toegevoegd
Clapham North Enkelgewelfdstation 3 juni 1900 51° 27′ 54″ NB, 0° 7′ 48″ WL
Clapham Common Enkelgewelfdstation 3 juni 1900 51° 27′ 42″ NB, 0° 8′ 19″ WL
Clapham South Dubbelgewelfdstation 13 september 1926 51° 27′ 10″ NB, 0° 8′ 51″ WL
Balham Dubbelgewelfdstation 6 december 1926 51° 26′ 35″ NB, 0° 9′ 10″ WL
Tooting Bec Dubbelgewelfdstation 13 september 1926 51° 26′ 9″ NB, 0° 9′ 35″ WL
Tooting Broadway Dubbelgewelfdstation 13 september 1926 51° 25′ 40″ NB, 0° 10′ 6″ WL
Colliers Wood Dubbelgewelfdstation 13 september 1926 51° 25′ 6″ NB, 0° 10′ 42″ WL
South Wimbledon Dubbelgewelfdstation 13 september 1926 51° 24′ 56″ NB, 0° 11′ 31″ WL
Morden Uitgraving 13 september 1926 51° 24′ 8″ NB, 0° 11′ 41″ WL

* De sorteerwaarde van de foto is de ligging langs de lijn

Commons heeft media­bestanden in de categorie Northern Line.