Vejatz lo contengut

Al Farabi

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi Al-Farabi)
Lo bust (imagenat) d'Al-Farabi sus un bilhet de la Republica de Cazacstan.

Abu-Nasr Muhàmmad ibn Muhàmmad ibn Tarkhan ibn Àwzalagh (o Úzlugh) al-Farabi, mai conegut simplament coma Al-Farabi e, en Occident, coma Alfarabius o Avennasar (en turc Farabi) (Wasig, Turquestan, ~872 - Damasc, 950) èra un turc scientific e filosòf medieval Pèrsia remarcat. Se sap pas gaire dels detalhs de sa vida, e tanpauc ont nasquèt exactament. Pareis confirmat qu'estudièt a Bagdad ont aqueriguèt de grandas coneissenças en medecina e matematicas. Faguèt de comentaris sus l'òbra d'Aristòtel e aguèt una influéncia decisiva dins la logica de Maimonides.

Doctrina filosofica

[modificar | Modificar lo còdi]

Èime agent/pacient

[modificar | Modificar lo còdi]

Al-Farabi prenguèt part a la filosofia aristoteliciana e i incorporèt de traches islamics, pus practics e mens especulatius. Se pòt observar aquò dins son acceptacion de la distribucion aristoteliciana entre èime agent e èime pacient. L'arma umana, que descriu coma una forma simpla, incorporada, esperitala, incorruptibla e immortala, ven de l'èime actiu, l'agent. La tasca del filosòf es precisament d'anar cap a l'èime agent segon son actitud dins la vida. Al-Farabi es d'un costat un illuminisme perque defend l'existéncia d'una lutz naturala que nos permet de distinguir çò qu'es vertat e çò qu'es fals.

Concernissent sa concepcion de Dieu, a una vision amb d'influéncias neoplatonicianas, similara dins qualques aspèctes a l'Un de Plotin. Lo Dieu d'Al-Farabi es un dieu unic, sens causa e essent primièr, causa de tot, eternal, perfièch, simple, intelligéncia en acte, permanent e transcendent, mas tanben dins la defensa de son caractèr inefable e inexprimible; pasmens l'arma, un còp separada del còs, pòt arribar a se far conéisser.

Tanben fa una division dicotomica de l'èsser, fòrça tipica de la filosofia medievala, entre èsser necessari e contingent. Dins l'èsser necessari, existís una identitat entre son esséncia e son existéncia, coma es lo cas de Dieu. A diferéncia d'El, l'òme es contingent, e son esséncia e existéncia son causas diferentas: aquò que fa que l'òme es, es pas aquò que lo rend possible d'existir.

Al-Farabi defend una teoria entre creacionisme i emanacionisme. Del Dieu Un ne sorgisson d'intelligéncias immaterialas novèlas, çò que correspond amb las esfèras del sistèma de Ptolemèu. A partir d'ont, se crèan sièis genres de causas, que seguisson un esquèma fòrça neoplatonician.

Genres (de còsses)
Vida esperitala Vida naturala Matèria inèrta
Còs celest Animal irracional Mineral
Animal racional Vegetal Elements (tèrra, aire, aiga, fuòc)


Concernissent la matèria, crei qu'es eternala, mas que depend de Dieu. Coma Filon d'Alexandria, dona a la matèria un ròtle passiu dins la creacion, coma substrat.

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]

Wikimedia Commons prepausa de documents multimèdia liures sus Al Farabi.