ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਸੀ. ਰਾਜਾਗੋਪਾਲਚਾਰੀ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
Browse history interactively
← ਪੁਰਾਣੀ ਤਬਦੀਲੀ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
ਵਿਜ਼ੂਅਲਵਿਕੀਲਿਖਤ
No edit summary
 
(7 ਵਰਤੋਂਕਾਰ ਦੁਆਰਾ 17 ਵਿਚਕਾਰਲੀਆਂ ਸੋਧਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਗਈ)
ਲਕੀਰ 1: ਲਕੀਰ 1:
{{Infobox Officeholder
{{Infobox Officeholder
|name = ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ
|name = ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ
|image = C Rajagopalachari 1944.jpg
|image = C_Rajagopalachari_Feb_17_2011.JPG
|caption = ਸੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ
|caption = ਸੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ
|office = [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਜਰਨਲ]]
|office = [[ਭਾਰਤ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਜਰਨਲ]]
|monarch = ਯੂਨਾਇਟਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦਾ ਜਾਰਜ ਛੇਵਾਂ
|monarch = ਯੂਨਾਇਟਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦਾ ਜਾਰਜ ਛੇਵਾਂ
|primeminister = [[ਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਹਿਰੂ]]
|primeminister = [[ਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਹਿਰੂ]]
|term_start = 21 ਜੂਨ 1948
|term_start = 21 ਜੂਨ 1948
|term_end = 26 ਜਨਵਰੀ 1950
|term_end = 26 ਜਨਵਰੀ 1950
|predecessor = ਲੂਈਸ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ
|predecessor = ਲੂਈਸ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ
|successor = ਪਦਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ
|successor = ਪਦਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ
|office2 = ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
|office2 = ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
|governor2 = [[ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼]]
|governor2 = [[ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼]]
|term_start2 = 10 ਅਪਰੈਲ 1952
|term_start2 = 10 ਅਪਰੈਲ 1952
|term_end2 = 13 ਅਪਰੈਲ 1954
|term_end2 = 13 ਅਪਰੈਲ 1954
|predecessor2 =ਪੀ ਐੱਸ ਕੁਮਾਰਸਵਾਮੀ ਰਾਜਾ
|predecessor2 =ਪੀ ਐੱਸ ਕੁਮਾਰਸਵਾਮੀ ਰਾਜਾ
|successor2 = [[ਕੇ ਕਾਮਰਾਜ]]
|successor2 = [[ਕੇ ਕਾਮਰਾਜ]]
|office3 = ਭਾਰਤ ਦਾ ਘਰੇਲੂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਮੰਤਰੀ
|office3 = ਭਾਰਤ ਦਾ ਘਰੇਲੂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਮੰਤਰੀ
|primeminister3 = ਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਹਿਰੂ
|primeminister3 = ਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਹਿਰੂ
|term_start3 = 26 ਦਸੰਬਰ 1950
|term_start3 = 26 ਦਸੰਬਰ 1950
|term_end3 = 25 ਅਕਤੂਬਰ 1951
|term_end3 = 25 ਅਕਤੂਬਰ 1951
|predecessor3 = [[ਵਲਭਭਾਈ ਪਟੇਲ]]
|predecessor3 = [[ਵਲਭਭਾਈ ਪਟੇਲ]]
|successor3 = [[ਕੈਲਾਸ਼ ਨਾਥ ਕਾਟਜੂ]]
|successor3 = [[ਕੈਲਾਸ਼ ਨਾਥ ਕਾਟਜੂ]]
|office4 = [[ਗਵਰਨਰ ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ]]
|office4 = [[ਗਵਰਨਰ ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ]]
|premier4 = [[ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਚੰਦਰ ਘੋਸ਼]]<br />[[ਬਿਧਾਨ ਚੰਦਰ ਰਾਏ]]
|premier4 = [[ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਚੰਦਰ ਘੋਸ਼]]<br />[[ਬਿਧਾਨ ਚੰਦਰ ਰਾਏ]]
|term_start4 = 15 ਅਗਸਤ 1947
|term_start4 = 15 ਅਗਸਤ 1947
|term_end4 = 21 ਜੂਨ 1948
|term_end4 = 21 ਜੂਨ 1948
|predecessor4 = ਫਰੈਡਰਿਕ ਬੁਰੋਜ
|predecessor4 = ਫਰੈਡਰਿਕ ਬੁਰੋਜ
|successor4 = ਕੈਲਾਸ਼ ਨਾਥ ਕਾਟਜੂ
|successor4 = ਕੈਲਾਸ਼ ਨਾਥ ਕਾਟਜੂ
|office5 = ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
|office5 = ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
|governor5 =ਲਾਰਡ ਅਰਸਕੀਨ
|governor5 =ਲਾਰਡ ਅਰਸਕੀਨ
|term_start5 = 14 ਜੁਲਾਈ 1937
|term_start5 = 14 ਜੁਲਾਈ 1937
|term_end5 = 9 ਅਕਤੂਬਰ 1939
|term_end5 = 9 ਅਕਤੂਬਰ 1939
|predecessor5 = ਕੁਰਮਾ ਵੇਂਕਟਾ ਰੈਡੀ ਨਾਇਡੂ
|predecessor5 = ਕੁਰਮਾ ਵੇਂਕਟਾ ਰੈਡੀ ਨਾਇਡੂ
|successor5 = [[ਤੰਗੁਤੂਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ]]
|successor5 = [[ਤੰਗੁਤੂਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ]]
|birth_date = {{birth date|1878|12|10|df=y}}
|birth_date = {{birth date|1878|12|10|df=y}}
|birth_place = [[ਥੋਰਾਪਾਲੀ]], [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ]] <small>(ਹੁਣ ਭਾਰਤ)</small>
|birth_place = [[ਥੋਰਾਪਾਲੀ]], [[ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ]] <small>(ਹੁਣ ਭਾਰਤ)</small>
|death_date = {{death date and age|1972|12|25|1878|12|10|df=y}}
|death_date = {{death date and age|1972|12|25|1878|12|10|df=y}}
|death_place = [[ਚੇਨਈ|ਮਦਰਾਸ]], ਭਾਰਤ
|death_place = [[ਚੇਨਈ|ਮਦਰਾਸ]], ਭਾਰਤ
|party = [[ਸਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ]] <small>(1959–1972)<small>
|party = [[ਸਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ]] <small>(1959–1972)<small>
|otherparty = [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] <small>(Before 1957)</small><br /> [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਕਾਗਰਸ]] <small>(1957–1959)<small>
|otherparty = [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] <small>(Before 1957)</small><br /> [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਕਾਗਰਸ]] <small>(1957–1959)<small>
|spouse = ਅਲਮੇਲੂ ਮੰਗਾਮਾ <small>(1897–1916)</small>
|spouse = ਅਲਮੇਲੂ ਮੰਗਾਮਾ <small>(1897–1916)</small>
|alma_mater = [[ਬੰਗਲੌਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਸੈਂਟਰਲ ਕਾਲਜ]]<br />[[ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਚੇਨਈ|ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਮਦਰਾਸ]]
|alma_mater = [[ਬੰਗਲੌਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ|ਸੈਂਟਰਲ ਕਾਲਜ]]<br />[[ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਚੇਨਈ|ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਮਦਰਾਸ]]
|profession = ਵਕੀਲ<br />ਲੇਖਕ<br />
|profession = ਵਕੀਲ<br />ਲੇਖਕ<br />
|religion = [[ਹਿੰਦੂ]]
|religion = [[ਹਿੰਦੂ]]
|signature = Rajagopalachari sign.jpg
|signature = Rajagopalachari sign.jpg
}}
}}
[[File:Gandhi Rajagopalachari.jpg|thumb|right|[[ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ]] ਅਤੇ ਸੀ. ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ]]
[[File:Gandhi Rajagopalachari.jpg|thumb|right|[[ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ]] ਅਤੇ ਸੀ. ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ]]


'''ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ''' (ਜਾਂ '''ਸੀ. ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ''' ਜਾਂ '''ਰਾਜਾਜੀ''' ਜਾਂ '''ਸੀ.ਆਰ.''' (10 ਦਸੰਬਰ, 1878- 25 ਦਸੰਬਰ, 1972) ਇੱਕ ਵਕੀਲ, [[ਅਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆ]],[[ਸਿਆਸਤਦਾਨ]], [[ਨੀਤੀਵਾਨ]] ਸਨ। ਉਹ [[ਭਾਰਤ]] ਦੇ ਅੰਤਮ [[ਗਵਰਨਰ ਜਰਨਲ]] ਸਨ। ਉਹ [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਗਰਸ]] ਦੇ ਉਚਕੋਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ [[ਬੰਗਾਲ]] ਦੇ [[ਗਵਰਨਰ]] ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਈ। [[ਭਾਰਤ ਰਤਨ]] ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨ।
'''ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ''' (ਜਾਂ '''ਸੀ. ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ''' ਜਾਂ '''ਰਾਜਾਜੀ''' ਜਾਂ '''ਸੀ.ਆਰ.''' (10 ਦਸੰਬਰ, 1878- 25 ਦਸੰਬਰ, 1972) ਇੱਕ ਵਕੀਲ, [[ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ|'ਅਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ]], [[ਸਿਆਸਤਦਾਨ]], [[ਨੀਤੀਵਾਨ]] ਸੀ। ਉਹ [[ਭਾਰਤ]] ਦੇ ਅੰਤਮ [[ਗਵਰਨਰ ਜਰਨਲ]] ਸੀ। ਉਹ [[ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ]] ਦੇ ਉਚਕੋਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ [[ਬੰਗਾਲ]] ਦੇ [[ਗਵਰਨਰ]] ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਸਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਈ। [[ਭਾਰਤ ਰਤਨ]] ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸੀ।

{{ਅੰਤਕਾ}}
==ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ==
ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਦ ਜਨਮ [[ਥੋਰਾਪਲੀ]] ਪਿੰਡ ਦੇ [[ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਨਸਿਫ਼ ਕੋਰਟ|ਮੁਨਸਿਫ਼]] ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਵੈਂਕਟਰਮਨ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਰਅੰਮਾ ਦੇ ਘਰ 10 ਦਸੰਬਰ 1878 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।<ref name="srbakship1">[[#Bakshi|Bakshi]], p 1</ref><ref name="famousindiansp42">{{cite book|title=Famous Indians of the 21st Century|page=42|publisher=Pustak Mahal|year=2007|isbn=978-81-223-0829-7}}</ref> ਇਹ ਪਰਵਾਰ ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ [[ਥੋਰਾਪਲੀ]] ਪਿੰਡ ਦਾ ਪੱਕਾ ਆਇੰਗਾਰ ਪਰਵਾਰ ਸੀ।<ref name="oxforddnb">{{cite web|title=Chakravarti Rajagopalachari|first=Antony R. H.|last=Hopley|url=http://www.oxforddnb.com/view/article/31579|publisher=Oxford Dictionary of National Biography}}</ref>

ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰ ਬੱਚਾ, ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਨਿਰੰਤਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਜੀਵੇਗਾ।<ref name="ourleadersp50" /> ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਥੋਰਾਪੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,<ref name="ourleadersp50" /> ਫਿਰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹੋਸੂਰ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਹੋਸੂਰ ਆਰ.ਵੀ. ਗੌਰਮਿੰਟ ਬੁਆਏਜ਼ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।.<ref name="ourleadersp50" /> ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 1891 ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1894 ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰਲ ਕਾਲਜ, ਬੰਗਲੌਰ ਤੋਂ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਇਆ।<ref name="ourleadersp50" /> ] ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੋਂ ਉਸਨੇ 1897 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।<ref name="oxforddnb">{{cite web|title=Chakravarti Rajagopalachari|first=Antony R. H.|last=Hopley|url=http://www.oxforddnb.com/view/article/31579|publisher=Oxford Dictionary of National Biography|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150211181037/http://www.oxforddnb.com/view/article/31579|archivedate=11 February 2015}}</ref>

ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ 1897 ਵਿੱਚ ਆਲੇਮੇਲੂ ਮੰਗਲਮਾਮਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ<ref name="oxforddnb" /> ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚੇ ਸੀ, ਤਿੰਨ ਬੇਟੇ: ਸੀ ਆਰ ਨਰਸਿਮਹਨ, ਸੀ ਆਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਸਵਾਮੀ, ਅਤੇ ਸੀ ਆਰ ਰਾਮਸਵਾਮੀ, ਅਤੇ ਦੋ ਬੇਟੀਆਂ: ਲਕਸ਼ਮੀ ਗਾਂਧੀ (ਪਹਿਲਾ ਨਾਂ ਰਾਜਾਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ) ਅਤੇ ਨਾਮਾਗਿਰੀ ਅਮਾਮਲ ਸੀ ਆਰ।<ref name="oxforddnb" /><ref>{{Cite web|url=https://www.geni.com/people/Chakravarti-Rajagopalachari/6000000009056489225|title=Chakravarti Rajagopalachari|website=geni_family_tree|language=en-US|access-date=17 January 2018}}</ref> ਮੰਗਲਮਾ ਦੀ ਮੌਤ 1916 ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਆਪ ਲੈ ਲਈ ਸੀ।<ref name="oxforddnb" /> ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨਰਸਿੰਮਹਾ 1952 ਅਤੇ 1957 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਗਿਰੀ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ 1952 ਤੋਂ 1962 ਤੱਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾਗਿਰੀ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।<ref name="1951elections">{{cite web|title=Statistical Report on General Elections 1951 to the First Lok Sabha |url=http://eci.nic.in/eci_main/StatisticalReports/LS_1951/VOL_1_51_LS.PDF |publisher=Election Commission of India |accessdate=15 August 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141008191615/http://eci.nic.in/eci_main/StatisticalReports/LS_1951/VOL_1_51_LS.PDF |archivedate=8 October 2014 }}</ref><ref name="1957elections">{{cite web|title=Statistical Report on General Elections 1957 to the Second Lok Sabha|url=http://eci.nic.in/eci_main/StatisticalReports/LS_1957/Vol_I_57_LS.pdf|publisher=Election Commission of India|accessdate=15 August 2010|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141008104728/http://eci.nic.in/eci_main/StatisticalReports/LS_1957/Vol_I_57_LS.pdf|archivedate=8 October 2014}}</ref> ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ। ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਦੀ ਧੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇਵਦਾਸ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆi<ref name="oxforddnb" /><ref name="ourleadersp52" /> ਉਸਦੇ ਪੋਤਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਰਾਜਮੋਹਨ ਗਾਂਧੀ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਰਾਮਚੰਦਰ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਪਾਲ ਗੋਪਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਗਾਂਧੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।<ref>{{cite journal|last=[[Ramachandra Guha]]|date=15 August 2009|title=The Rise and Fall of the Bilingual Intellectual|journal=[[Economic and Political Weekly]]|volume=XLIV|issue=33|url=http://www.epw.in/epw/uploads/articles/13825.pdf}}</ref> ਉਸ ਦੇ ਪੜਪੋਤੇ, ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਕੇਸਾਵਨ, ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ ਹਨ।<ref>https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/motilal-vora-appointed-as-tamil-nadu-congress-committee-trustee/articleshow/46235465.cms</ref>

== ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ==
ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਦੀ ਜਨਤਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 1900 ਵਿੱਚ ਸੇਲਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।<ref name="famousindiansp42">{{cite book|title=Famous Indians of the 21st Century|page=42|publisher=Pustak Mahal|year=2007|isbn=978-81-223-0829-7}}</ref> 28 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 1906 ਦੇ ਕਲਕੱਤਾ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਡੈਲੀਗੇਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਭਾਗ ਲਿਆ।<ref name="ourleadersp50" /> ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ [[ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ]] ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ<ref name="ourleadersp52">[[#Varma et al.|Varma et al.]], p 52</ref> ਉਹ 1911 ਵਿੱਚ ਸਲੇਮ ਮਿਉਂਸਪਲਿਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਿਆ।<ref name="bakship399">{{cite book|title=C. Rajagopalachari|first=Shri Ram|last=Bakshi|page=399|year=1990|isbn=978-81-7041-313-4 |publisher=Anmol Publications}}</ref> 1917 ਵਿਚ, ਉਹ ਮਿਉਂਸਿਪਲ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 1917 ਤੋਂ 1919 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਤੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।<ref name="ourleadersp52" /><ref name="pillarsp88">{{cite book|title=Pillars of Modern India, 1757–1947|first=Syed Jafar|last=Mahmud|page=88|year=1994|publisher=APH Publishing|isbn=978-81-7024-586-5 }}</ref> ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਸਲੇਮ ਮਿਊਂਸਪੈਲਟੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਲਿਤ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। 1917 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਦੇਸ਼ ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਪੀ. ਵਰਦਾਰਜੂਲੂ ਨਾਇਡੂ ਦਾ ਪੱਖ ਲਿਆ।<ref name="encyclopaediap34">[[#Ralhan|Ralhan]], p 34</ref> ਅਤੇ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਰੋਲਟ ਐਕਟ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।<ref name="pillarsp88" /><ref name="gandhiandrajaji_thehindu">{{cite news|title=Gandhi and Rajaji|url=http://www.hinduonnet.com/mag/2003/02/02/stories/2003020200680300.htm|first=Ramachandra|last=Guha|authorlink=Ramachandra Guha|date=2 February 2003|work=The Hindu|access-date=23 November 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20071216163448/http://www.hinduonnet.com/mag/2003/02/02/stories/2003020200680300.htm|archive-date=16 December 2007|url-status=dead}}</ref> ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਸਟੀਮ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ. ਚਿਦੰਬਰਮ ਪਿਲਾਈ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਐਨੀ ਬੇਸੈਂਟ ਅਤੇ ਸੀ. ਵਿਜੇਰਾਘਵਾਚਾਰੀਆ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਸੀ।

==ਹਵਾਲੇ==
{{ਹਵਾਲੇ}}
{{ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ}}
{{ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ}}
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ}}
{{ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮੀਏ}}
{{ਅਧਾਰ}}
{{ਅਧਾਰ}}

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮੀਏ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮੀਏ]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਨਮ 1878]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੌਤ 1972]]
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ]]

07:41, 5 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਮੁਤਾਬਕ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਦੁਹਰਾਅ

ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ
ਸੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਜਰਨਲ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
21 ਜੂਨ 1948 – 26 ਜਨਵਰੀ 1950
ਮੋਨਾਰਕਯੂਨਾਇਟਡ ਕਿੰਗਡਮ ਦਾ ਜਾਰਜ ਛੇਵਾਂ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਹਿਰੂ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਲੂਈਸ ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਪਦਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ
ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
10 ਅਪਰੈਲ 1952 – 13 ਅਪਰੈਲ 1954
ਗਵਰਨਰਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਪੀ ਐੱਸ ਕੁਮਾਰਸਵਾਮੀ ਰਾਜਾ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਕੇ ਕਾਮਰਾਜ
ਭਾਰਤ ਦਾ ਘਰੇਲੂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਮੰਤਰੀ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
26 ਦਸੰਬਰ 1950 – 25 ਅਕਤੂਬਰ 1951
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਜਵਾਹਰਲਾਲ ਨਹਿਰੂ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਵਲਭਭਾਈ ਪਟੇਲ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਕੈਲਾਸ਼ ਨਾਥ ਕਾਟਜੂ
ਗਵਰਨਰ ਪੱਛਮ ਬੰਗਾਲ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
15 ਅਗਸਤ 1947 – 21 ਜੂਨ 1948
ਪ੍ਰੀਮੀਅਰਪ੍ਰਫੁੱਲ ਚੰਦਰ ਘੋਸ਼
ਬਿਧਾਨ ਚੰਦਰ ਰਾਏ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਫਰੈਡਰਿਕ ਬੁਰੋਜ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਕੈਲਾਸ਼ ਨਾਥ ਕਾਟਜੂ
ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ
14 ਜੁਲਾਈ 1937 – 9 ਅਕਤੂਬਰ 1939
ਗਵਰਨਰਲਾਰਡ ਅਰਸਕੀਨ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂਕੁਰਮਾ ਵੇਂਕਟਾ ਰੈਡੀ ਨਾਇਡੂ
ਤੋਂ ਬਾਅਦਤੰਗੁਤੂਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ(1878-12-10)10 ਦਸੰਬਰ 1878
ਥੋਰਾਪਾਲੀ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ (ਹੁਣ ਭਾਰਤ)
ਮੌਤ25 ਦਸੰਬਰ 1972(1972-12-25) (ਉਮਰ 94)
ਮਦਰਾਸ, ਭਾਰਤ
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਸਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ (1959–1972)
ਹੋਰ ਰਾਜਨੀਤਕ
ਸੰਬੰਧ		ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ (Before 1957)
ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਕਾਗਰਸ (1957–1959)
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਅਲਮੇਲੂ ਮੰਗਾਮਾ (1897–1916)
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਸੈਂਟਰਲ ਕਾਲਜ
ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਮਦਰਾਸ
ਪੇਸ਼ਾਵਕੀਲ
ਲੇਖਕ
ਦਸਤਖ਼ਤਤਸਵੀਰ:Rajagopalachari sign.jpg
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਸੀ. ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ

ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ (ਜਾਂ ਸੀ. ਰਾਜਗੁਪਾਲਚਾਰੀ ਜਾਂ ਰਾਜਾਜੀ ਜਾਂ ਸੀ.ਆਰ. (10 ਦਸੰਬਰ, 1878- 25 ਦਸੰਬਰ, 1972) ਇੱਕ ਵਕੀਲ, 'ਅਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਨੀਤੀਵਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਤਮ ਗਵਰਨਰ ਜਰਨਲ ਸੀ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਉਚਕੋਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਸਤੰਤਰ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਈ। ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸੀ।

ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

[ਸੋਧੋ]

ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਦ ਜਨਮ ਥੋਰਾਪਲੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁਨਸਿਫ਼ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਵੈਂਕਟਰਮਨ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਰਅੰਮਾ ਦੇ ਘਰ 10 ਦਸੰਬਰ 1878 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1][2] ਇਹ ਪਰਵਾਰ ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ ਥੋਰਾਪਲੀ ਪਿੰਡ ਦਾ ਪੱਕਾ ਆਇੰਗਾਰ ਪਰਵਾਰ ਸੀ।[3]

ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰ ਬੱਚਾ, ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਨਿਰੰਤਰ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਜੀਵੇਗਾ।[4] ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਥੋਰਾਪੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ,[4] ਫਿਰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹੋਸੂਰ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਹੋਸੂਰ ਆਰ.ਵੀ. ਗੌਰਮਿੰਟ ਬੁਆਏਜ਼ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।.[4] ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 1891 ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1894 ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰਲ ਕਾਲਜ, ਬੰਗਲੌਰ ਤੋਂ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਇਆ।[4] ] ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੋਂ ਉਸਨੇ 1897 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[3]

ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ 1897 ਵਿੱਚ ਆਲੇਮੇਲੂ ਮੰਗਲਮਾਮਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ[3] ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚੇ ਸੀ, ਤਿੰਨ ਬੇਟੇ: ਸੀ ਆਰ ਨਰਸਿਮਹਨ, ਸੀ ਆਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਸਵਾਮੀ, ਅਤੇ ਸੀ ਆਰ ਰਾਮਸਵਾਮੀ, ਅਤੇ ਦੋ ਬੇਟੀਆਂ: ਲਕਸ਼ਮੀ ਗਾਂਧੀ (ਪਹਿਲਾ ਨਾਂ ਰਾਜਾਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ) ਅਤੇ ਨਾਮਾਗਿਰੀ ਅਮਾਮਲ ਸੀ ਆਰ।[3][5] ਮੰਗਲਮਾ ਦੀ ਮੌਤ 1916 ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਆਪ ਲੈ ਲਈ ਸੀ।[3] ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨਰਸਿੰਮਹਾ 1952 ਅਤੇ 1957 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾਗਿਰੀ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ 1952 ਤੋਂ 1962 ਤੱਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾਗਿਰੀ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।[6][7] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ। ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਦੀ ਧੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇਵਦਾਸ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆi[3][8] ਉਸਦੇ ਪੋਤਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਰਾਜਮੋਹਨ ਗਾਂਧੀ, ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਰਾਮਚੰਦਰ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਪਾਲ ਗੋਪਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਗਾਂਧੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[9] ਉਸ ਦੇ ਪੜਪੋਤੇ, ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਕੇਸਾਵਨ, ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ ਹਨ।[10]

ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ

[ਸੋਧੋ]

ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਦੀ ਜਨਤਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 1900 ਵਿੱਚ ਸੇਲਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।[2] 28 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 1906 ਦੇ ਕਲਕੱਤਾ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਡੈਲੀਗੇਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਭਾਗ ਲਿਆ।[4] ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ[8] ਉਹ 1911 ਵਿੱਚ ਸਲੇਮ ਮਿਉਂਸਪਲਿਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਿਆ।[11] 1917 ਵਿਚ, ਉਹ ਮਿਉਂਸਿਪਲ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 1917 ਤੋਂ 1919 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਤੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[8][12] ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਸਲੇਮ ਮਿਊਂਸਪੈਲਟੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਲਿਤ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। 1917 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਦੇਸ਼ ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਪੀ. ਵਰਦਾਰਜੂਲੂ ਨਾਇਡੂ ਦਾ ਪੱਖ ਲਿਆ।[13] ਅਤੇ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਰੋਲਟ ਐਕਟ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।[12][14] ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਸਟੀਮ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ. ਚਿਦੰਬਰਮ ਪਿਲਾਈ ਦਾ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਕਾਰਕੁਨ ਐਨੀ ਬੇਸੈਂਟ ਅਤੇ ਸੀ. ਵਿਜੇਰਾਘਵਾਚਾਰੀਆ ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ Bakshi, p 1
  2. ↑ 2.0 2.1 Famous Indians of the 21st Century. Pustak Mahal. 2007. p. 42. ISBN 978-81-223-0829-7.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Hopley, Antony R. H. "Chakravarti Rajagopalachari". Oxford Dictionary of National Biography. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "oxforddnb" defined multiple times with different content
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ourleadersp50
  5. ↑ "Chakravarti Rajagopalachari". geni_family_tree (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 17 January 2018.
  6. ↑ "Statistical Report on General Elections 1951 to the First Lok Sabha" (PDF). Election Commission of India. Archived from the original (PDF) on 8 October 2014. Retrieved 15 August 2010.
  7. ↑ "Statistical Report on General Elections 1957 to the Second Lok Sabha" (PDF). Election Commission of India. Archived (PDF) from the original on 8 October 2014. Retrieved 15 August 2010.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Varma et al., p 52
  9. ↑ Ramachandra Guha (15 August 2009). "The Rise and Fall of the Bilingual Intellectual" (PDF). Economic and Political Weekly. XLIV (33).
  10. ↑ https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/motilal-vora-appointed-as-tamil-nadu-congress-committee-trustee/articleshow/46235465.cms
  11. ↑ Bakshi, Shri Ram (1990). C. Rajagopalachari. Anmol Publications. p. 399. ISBN 978-81-7041-313-4.
  12. ↑ 12.0 12.1 Mahmud, Syed Jafar (1994). Pillars of Modern India, 1757–1947. APH Publishing. p. 88. ISBN 978-81-7024-586-5.
  13. ↑ Ralhan, p 34
  14. ↑ Guha, Ramachandra (2 February 2003). "Gandhi and Rajaji". The Hindu. Archived from the original on 16 December 2007. Retrieved 23 November 2006.

ਫਰਮਾ:ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ

"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਸੀ._ਰਾਜਾਗੋਪਾਲਚਾਰੀ&oldid=714313" ਤੋਂ ਲਿਆ