George Orwell: Diferensa tra revision
c r2.6.4) (ël trigomiro a gionta: diq:George Orwell |
|||
(24 revision antërmedie ëd 10 utent nen mostrà) | |||
Riga 1: | Riga 1: | ||
{{Prinsipi}} |
{{Prinsipi}} |
||
[[Figura:George Orwell.jpg|thumb|right|200px|George Orwell]] |
[[Figura:George Orwell.jpg|thumb|right|200px|George Orwell]] |
||
[[Scritor]] |
[[Scritor]] an [[lenga anglèisa]] e giornalista.<br /> |
||
'''George Orwell''' a l'é lë stranòm d'Eric Arthur Blair. |
'''George Orwell''' a l'é lë stranòm d''''Eric Arthur Blair'''. |
||
A l'era nassù a [[Motihari]], an [[Bengala]], ël 25 ëd giugn dël 1903; sò pare a l'era ampiegà a le taje e dugan-e për l'aministrassion anglèisa. |
A l'era nassù a [[Motihari]], an cola ch'a l'era antlora la provinsa dël [[Bengala]], ël 25 ëd giugn dël 1903; sò pare a l'era ampiegà a le taje e dugan-e për l'aministrassion anglèisa. |
||
Tuta la [[famija]] a l'é peui rintrà an [[Anghiltèra]] che ël cit a l'avìa quatr agn. |
|||
== L'esperiensa birman-a == |
|||
Soa cariera a l'é stàita motobin varià e bon-a part dij sò scrit a son n'arfless ëd soe esperiense. |
Soa cariera a l'é stàita motobin varià e bon-a part dij sò scrit a son n'arfless ëd soe esperiense. |
||
A l'avìa vagnà na borsa dë studi e a l'era andàit a studié a [[Eton]]. |
A l'avìa vagnà na borsa dë studi e a l'era andàit a studié a [[Eton]]. |
||
Coj agn a j'ero nen piasuje e parèj dal 1922 al 1928 a l'é andàit a travajé ant la polissìa amperial indian-a |
Coj agn a j'ero nen piasuje e parèj dal 1922 al 1928 a l'é andàit a travajé ant la polissìa amperial indian-a an [[Myanmar|Birmania]] (antlora sota 'l domini britànich). |
||
Apress un perìod ëd formassion a [[Mandalay]], a l'é stàit assignà an vàire pòst. |
|||
A l'ha peui chitala përchè a vorìa pì nen esse part d'un sistema opressiv.<br /> |
|||
An particolar, dal 1925 al 1927 a l'ha vivù a [[Katha]], anté ch'a l'era cap gionzù ëd la polissìa amperial e andoa a l'ha ambientà un dij sò prim lìber, ''Burmese days'', dël 1934. |
|||
Apress a l'ha chità la polissìa përchè a vorìa pì nen esse part d'un sistema opressiv. |
|||
An efet pi tard, torna an Anghiltèra, a scrivrà ch'a l'avìa passà sinch agn a fé un mësté për ël qual a l'era nen adat e a giontrà: «Sòn a l'ha contribuì a esasperé mè dësgust natural ëd tuta autorità e a duverteme j'euj an sle condission amponùe a le classe ovriere. Mia esperiensa birman-a a l'avìa sensa dùbit anluminame an sla vera natura dl'amperialism.» |
|||
== L'artorn an Euròpa == |
|||
Dël 1928, rintrà an [[Euròpa]], a l'ha decidù dë sperimenté la condission proletaria: a l'ha vivù për quasi doi agn ant la miseria, fasend dij travaj ùmij ant le borgià pì pòvre ëd [[Paris]] e apress a l'ha tramudà a [[Londra]] për mostré a scòla. |
Dël 1928, rintrà an [[Euròpa]], a l'ha decidù dë sperimenté la condission proletaria: a l'ha vivù për quasi doi agn ant la miseria, fasend dij travaj ùmij ant le borgià pì pòvre ëd [[Paris]] e apress a l'ha tramudà a [[Londra]] për mostré a scòla. |
||
Pì tard a l'ha travajà an na librarìa. |
Pì tard a l'ha travajà an na librarìa. |
||
Dël 1937 a l'é andàit an [[Spagna|Ëspagna]] për combate da la part dij [[marxista]] e a l'é stàit ferì. |
Dël 1937 a l'é andàit an [[Spagna|Ëspagna]] për combate da la part dij [[marxism|marxista]] e a l'é stàit ferì. |
||
Durant la [[sconda guèra mondial]] a l'era mèmber ëd la vardia teritorial e a l'ha travajà a la [[BBC]]. |
Durant la [[sconda guèra mondial]] a l'era mèmber ëd la vardia teritorial e a l'ha travajà a la [[BBC]]. |
||
Dël 1943 a l'é intrà al [[Tribune]], an contribuend con na pàgina regolar ëd coment polìtich e literari, ''As I please''. |
Dël 1943 a l'é intrà al [[Tribune]], an contribuend con na pàgina regolar ëd coment [[polìtica|polìtich]] e [[literatura|literari]], ''As I please''. |
||
Pì tard a l'é dventà contributor regolar a [[The Observer]] e për cost giornal a l'é andàit tanme corispondent ëspessial an [[Fransa]] e an [[Gërmania|Almagna]]. |
Pì tard a l'é dventà contributor regolar a [[The Observer]] e për cost giornal a l'é andàit tanme corispondent ëspessial an [[Fransa]] e an [[Gërmania|Almagna]]. |
||
== Ij darié agn == |
|||
Dël 1945 a l'era mòrtie soa prima fomna; pòch apress, a l'ha marià Sonia Brownell, a coj [[temp]] assistenta editorial ëd [[Horizon]]. |
|||
Dël 1945 a l'era mòrtie soa prima fomna; pòch apress, a l'ha [[mariage|marià]] Sonia Brownell, a coj [[temp]] assistenta editorial ëd [[Horizon]]. |
|||
Ant l'invern 1948-1949, Orwell a l'é vnù malavi ëd fasson seriosa; a l'é mòrt ëd [[consonsion]] a Londra ël 21 ëd [[gené]] dël 1950. |
Ant l'invern 1948-1949, Orwell a l'é vnù malavi ëd fasson seriosa; a l'é mòrt ëd [[consonsion]] a Londra ël 21 ëd [[gené]] dël 1950. |
||
== Sò stil e ij sò tema == |
|||
Pì che un grand narator, Orwell a l'é stàit un grand polemista e cronista, ch'a ancarnava la cossiensa moral ëd soa generassion, ij sò afann e ij sò crussi.<br /> |
Pì che un grand narator, Orwell a l'é stàit un grand polemista e cronista, ch'a ancarnava la cossiensa moral ëd soa generassion, ij sò afann e ij sò crussi.<br /> |
||
Tanme romanzié, Orwell a dev tant a [[Charles Dickens]], dont a ranvërsa l'otimism an na vision ëscarosa dël present. |
Tanme romanzié, Orwell a dev tant a [[Charles Dickens]], dont a ranvërsa l'otimism an na vision ëscarosa dël present. |
||
A deuvra ël [[romanz (literatura)|romanz]] tanme mojen ëd discussion dij problema dij sò temp. |
A deuvra ël [[romanz (literatura)|romanz]] tanme mojen ëd discussion dij problema dij sò temp. |
||
L'essensial ëd soa cariera literaria a l'é stàit, 'me ch'a l'ha scrivù chiel-midem, consacrà a fé dla scritura polìtica n'art completa. |
|||
Scond vàire crìtich, sò ver tema a l'é la peur e la soferensa dl'ànim borzoà, partagià antra egoism e angagg, vita contemplativa e ativa. |
|||
An efet, a scrivìa, «lòn ch'am possa al travaj a l'é tavòta ël sentiment ëd n'ingiustissia, e l'idèja ch'a venta pijé partì.» |
|||
Scond vàire crìtich, sò ver tema a l'é la peur e la soferensa dl'ànim [[borzoà]], partagià antra egoism e angagg, vita contemplativa e ativa. |
|||
Sò [[sossialism democràtich]] a l'é contra tant al [[capitalism]] che al [[comunism]]. |
Sò [[sossialism democràtich]] a l'é contra tant al [[capitalism]] che al [[comunism]]. |
||
== Euvre prinsipaj == |
== Euvre prinsipaj == |
||
* '''Down and out in London and Paris''' (1933) |
* '''Down and out in London and Paris''' (1933) |
||
Stòria ëd soe esperiense da pòver. |
|||
* '''Burmese days''' (1934) |
* '''Burmese days''' (1934) |
||
Stòria dël robatament ëd n'anglèis an [[India]]. |
|||
La stòria as dësrola a Katha e Orwell a descriv con në stil amer e sensa pietà ij lineament ëd na micro-socetà anglèisa constituìa da dij colonaj pien ëd pregiudissi [[rassism|rassista]].<br /> |
|||
* '''A clergyman's daugther''' (romanz, 1935) e '''Keep the aspidistra flying''' (romanz, 1936). Stòrie ëd gent tajà fòra da la vita normal e nen bon a adatesse a costa condission. |
|||
L'eròe prinsipal as ciama John Flory, boscaté da j'idèje anti-colonialiste, ch'as an-namora d'Elisabeth, na fomna ëd 22 agn pen-a dësbarcà e ch'a sërca n'òm. |
|||
* '''The road to Wigan Pier''' (studi, 1937). Descrission verista dla vita dij disocupà. |
|||
Al prinsipi as buta con Flory, ma peui a lo chita për un sivalié dl'armèja britànica che a finiss ëdcò chiel për chitela. |
|||
Antlora chila as avzin-a torna a Flory, ma as na scapërà sburdìa apress lë scàndol ch'a fà s-ciopé la veja e gelosa morosa ëd chiel: chila-sì, na giovo birman-a, a fà irussion a la [[mëssa]] dla dumìnica e as buta a crijé e a s-cianchesse le veste për umilié Flory dnans a la comunità dij bianch radunà tuti ansema. |
|||
Rintrà a soa ca, Flory as tira na bala ant ël [[cheur]]. |
|||
{{citassion|La busìa a l'é cola ch'a consist a fé finta che nojàutri i soma sì për la pi granda bin dij nòstri pòr frej ëd color, antant ch'i soma ambelessì për dëspujeje, pont e basta.|John Flory|}} |
|||
La descrission fàita da Orwell an Burmese days a l'era un soget ch'a scaudava, tant che sò editor Victor Gollancz, ch'a l'avìa pen-a publicà dël 1933 ''Down and out in London and Paris'' a l'ha arfudà 'l lìber për tëmma ch'a fussa arseivù mal an [[Gran Brëtagna]] e dzortut antra j'anglèis dl'India britànica. |
|||
A la fin, apress chèiche cite modìfiche, Orwell a consignërà ël manuscrit a [[Harpers]], ch'a lo publicrà a [[New York]] dël 1934. |
|||
* '''A clergyman's daugther''' (romanz, 1935) e '''Keep the aspidistra flying''' (romanz, 1936) |
|||
Stòrie ëd gent tajà fòra da la [[vita]] normal e nen bon a adatesse a costa condission. |
|||
* '''The road to Wigan Pier''' (studi, 1937) |
|||
Descrission verista dla vita dij disocupà. |
|||
* ''Homage to Catalonia'' (1938) |
* ''Homage to Catalonia'' (1938) |
||
* ''Coming up for air'' (romanz, 1939) |
* ''Coming up for air'' (romanz, 1939) |
||
* ''The lion and the unicorn'' (studi, 1941) |
* ''The lion and the unicorn'' (studi, 1941) |
||
* '''Animal farm''' (1945) |
|||
* '''Animal farm''' (1945). [[Sàtira]] contra l'[[Union Soviética]], dont la publicassion a l'ha falo ven-e armonà. Cost'euvra a l'é stàita paragonà ai travaj dë [[Swift]]. A l'é na stòria ëd n'arvolussion finìa mal. J'animaj ëd na cassin-a a taparo via ij sò padron e as gestisso la fatorìa daspërlor. Ël pòst dël vej fator a l'é pijà dai [[crin]], j'animaj pì anteligent, e sòn a dà l'andi a la stòria. |
|||
[[Sàtira]] contra l'[[Union Soviética]], dont la publicassion a l'ha falo ven-e armonà. Cost'euvra a l'é stàita paragonà ai travaj dë [[Swift]]. A l'é na stòria ëd n'arvolussion finìa mal. J'[[animalia|animaj]] ëd na cassin-a a taparo via ij sò padron e as gestisso la fatorìa daspërlor. Ël pòst dël vej fator a l'é pijà dai [[crin]], j'animaj pì anteligent, e sòn a dà l'andi a la stòria. |
|||
* '''1984''' (1949). Costa sàtira d'Orwell, so darié romanz, a fà da sfond a na stòria comoventa. 1984 a l'é l'ann anté ch'as dësvlupa la stòria. Ël mond a l'é spartì an tre gran potense: Osseania, Eurasia e Estasia, tute an guèra sensa fin antra 'd lor. Dzora l'Osseania a goerna ël ''Partì'', për mojen ëd quatr ministé dont ël podèj a l'é assolù: ël Ministé dla pas (ch'as òcupa dla guèra), ël Ministé dl'amor (ch'as òcupa dla laj e dl'órdin, quartié general dla scarosa Polissìa dël pensé), ël Ministé dla bondansa (ch'as òcupa dle scarsità) e ël Ministé dla vrità (ch'as òcupa dla propaganda). An minca stansia dzora tut ël teritòri, fin-a ant ij cess, a l'é anstalà në scren ëd television ch'a peul mai esse dëstissà e ch'a l'é 'l mojen për j'autorità ëd ten-e sota contròl minca assion, paròla, gest o pensé. An costa situassion ëscarosa as gieuga ël drama ëd Winston Smith, miraco ël darié òm viv a arviresse contra ël goern e la dutrin-a dël Partì. |
|||
* '''1984''' (1949) |
|||
Costa sàtira d'Orwell, so darié romanz, a fà da sfond a na stòria comoventa. 1984 a l'é l'ann anté ch'as dësvlupa la stòria. Ël mond a l'é spartì an tre gran potense: [[Osseania]], [[Eurasia]] e Estasia, tute an [[guèra]] sensa fin antra 'd lor. Dzora l'Osseania a goerna ël ''Partì'', për mojen ëd quatr ministé dont ël podèj a l'é assolù: ël Ministé dla pas (ch'as òcupa dla guèra), ël Ministé dl'amor (ch'as òcupa dla [[lej]] e dl'órdin, quarté general dla scarosa Polissìa dël pensé), ël Ministé dla bondansa (ch'as òcupa dle scarsità) e ël Ministé dla vrità (ch'as òcupa dla propaganda). An minca stansia dzora tut ël teritòri, fin-a ant ij cess, a l'é anstalà në scren ëd television ch'a peul mai esse dëstissà e ch'a l'é 'l mojen për j'autorità ëd ten-e sota contròl minca assion, paròla, gest o [[pensé]]. An costa situassion ëscarosa as gieuga ël drama ëd Winston Smith, miraco ël darié [[òm]] viv a arviresse contra ël [[govern|goern]] e la dutrin-a dël Partì. |
|||
* ''Inside the whale'' |
* ''Inside the whale'' |
||
Quatr volum surtì dël 1968 a archeujo dij sò studi literari e sossiològich, che për bon-a part a j'ero stàit publicà ansima a [[New Statesman]]. |
* Quatr volum surtì dël 1968 a archeujo dij sò studi literari e sossiològich, che për bon-a part a j'ero stàit publicà ansima a [[New Statesman]]. |
||
{{Fin}} |
{{Fin}} |
||
[[Categorìa:Giornalista|Orwell, George]] |
[[Categorìa:Giornalista|Orwell, George]] |
||
[[Categorìa: |
[[Categorìa:Scritor an lenga anglèisa|Orwell, George]] |
||
[[Categorìa:Scritor|Orwell, George]] |
[[Categorìa:Scritor an pròsa|Orwell, George]] |
||
[[an:George Orwell]] |
|||
[[ar:جورج أورويل]] |
|||
[[arz:جورج اورويل]] |
|||
[[ast:George Orwell]] |
|||
[[az:Corc Oruell]] |
|||
[[be:Джордж Оруэл]] |
|||
[[be-x-old:Джордж Оруэл]] |
|||
[[bg:Джордж Оруел]] |
|||
[[bn:জর্জ অরওয়েল]] |
|||
[[br:George Orwell]] |
|||
[[bs:George Orwell]] |
|||
[[ca:George Orwell]] |
|||
[[cs:George Orwell]] |
|||
[[cy:George Orwell]] |
|||
[[da:George Orwell]] |
|||
[[de:George Orwell]] |
|||
[[diq:George Orwell]] |
|||
[[el:Τζορτζ Όργουελ]] |
|||
[[en:George Orwell]] |
|||
[[eo:George Orwell]] |
|||
[[es:George Orwell]] |
|||
[[et:George Orwell]] |
|||
[[eu:George Orwell]] |
|||
[[fa:جورج اورول]] |
|||
[[fi:George Orwell]] |
|||
[[fr:George Orwell]] |
|||
[[fy:George Orwell]] |
|||
[[ga:George Orwell]] |
|||
[[gd:George Orwell]] |
|||
[[gl:George Orwell]] |
|||
[[gv:George Orwell]] |
|||
[[he:ג'ורג' אורוול]] |
|||
[[hi:जॉर्ज ऑरवेल]] |
|||
[[hr:George Orwell]] |
|||
[[hu:George Orwell]] |
|||
[[hy:Ջորջ Օրվել]] |
|||
[[id:George Orwell]] |
|||
[[io:George Orwell]] |
|||
[[is:George Orwell]] |
|||
[[it:George Orwell]] |
|||
[[ja:ジョージ・オーウェル]] |
|||
[[jv:George Orwell]] |
|||
[[ka:ჯორჯ ორუელი]] |
|||
[[kn:ಜಾರ್ಜ್ ಆರ್ವೆಲ್]] |
|||
[[ko:조지 오웰]] |
|||
[[ku:George Orwell]] |
|||
[[la:Georgius Orwell]] |
|||
[[lb:George Orwell]] |
|||
[[lt:George Orwell]] |
|||
[[lv:Džordžs Orvels]] |
|||
[[mk:Џорџ Орвел]] |
|||
[[ml:ജോര്ജ്ജ് ഓര്വെല്]] |
|||
[[mn:Жорж Орвелл]] |
|||
[[mr:जॉर्ज ऑर्वेल]] |
|||
[[mrj:Джордж Оруэлл]] |
|||
[[ms:George Orwell]] |
|||
[[mzn:جورج ارول]] |
|||
[[nah:George Orwell]] |
|||
[[nds:George Orwell]] |
|||
[[nl:George Orwell]] |
|||
[[nn:George Orwell]] |
|||
[[no:George Orwell]] |
|||
[[oc:George Orwell]] |
|||
[[os:Оруэлл, Джордж]] |
|||
[[pl:George Orwell]] |
|||
[[pt:George Orwell]] |
|||
[[qu:George Orwell]] |
|||
[[ro:George Orwell]] |
|||
[[ru:Джордж Оруэлл]] |
|||
[[scn:George Orwell]] |
|||
[[sh:Džordž Orvel]] |
|||
[[simple:George Orwell]] |
|||
[[sk:George Orwell]] |
|||
[[sl:George Orwell]] |
|||
[[sq:George Orwell]] |
|||
[[sr:Џорџ Орвел]] |
|||
[[sv:George Orwell]] |
|||
[[szl:George Orwell]] |
|||
[[ta:ஜார்ஜ் ஆர்வெல்]] |
|||
[[te:జార్జ్ ఆర్వెల్]] |
|||
[[tg:Ҷорҷ Оруэлл]] |
|||
[[th:จอร์จ ออร์เวลล์]] |
|||
[[tl:George Orwell]] |
|||
[[tr:George Orwell]] |
|||
[[uk:Джордж Орвелл]] |
|||
[[ur:جارج اورول]] |
|||
[[uz:George Orwell]] |
|||
[[vec:George Orwell]] |
|||
[[vi:George Orwell]] |
|||
[[yo:George Orwell]] |
|||
[[zh:乔治·奥威尔]] |
|||
[[zh-min-nan:George Orwell]] |
|||
[[zh-yue:佐治奧威爾]] |
Version corenta dij 19:31, 1 nov 2016
Vos an lenga piemontèisa | |
Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì. |
Scritor an lenga anglèisa e giornalista. L'esperiensa birman-a[modìfica | modifiché la sorgiss]Soa cariera a l'é stàita motobin varià e bon-a part dij sò scrit a son n'arfless ëd soe esperiense. A l'avìa vagnà na borsa dë studi e a l'era andàit a studié a Eton. Coj agn a j'ero nen piasuje e parèj dal 1922 al 1928 a l'é andàit a travajé ant la polissìa amperial indian-a an Birmania (antlora sota 'l domini britànich). Apress un perìod ëd formassion a Mandalay, a l'é stàit assignà an vàire pòst. An particolar, dal 1925 al 1927 a l'ha vivù a Katha, anté ch'a l'era cap gionzù ëd la polissìa amperial e andoa a l'ha ambientà un dij sò prim lìber, Burmese days, dël 1934. Apress a l'ha chità la polissìa përchè a vorìa pì nen esse part d'un sistema opressiv. An efet pi tard, torna an Anghiltèra, a scrivrà ch'a l'avìa passà sinch agn a fé un mësté për ël qual a l'era nen adat e a giontrà: «Sòn a l'ha contribuì a esasperé mè dësgust natural ëd tuta autorità e a duverteme j'euj an sle condission amponùe a le classe ovriere. Mia esperiensa birman-a a l'avìa sensa dùbit anluminame an sla vera natura dl'amperialism.» L'artorn an Euròpa[modìfica | modifiché la sorgiss]Dël 1928, rintrà an Euròpa, a l'ha decidù dë sperimenté la condission proletaria: a l'ha vivù për quasi doi agn ant la miseria, fasend dij travaj ùmij ant le borgià pì pòvre ëd Paris e apress a l'ha tramudà a Londra për mostré a scòla. Pì tard a l'ha travajà an na librarìa. Dël 1937 a l'é andàit an Ëspagna për combate da la part dij marxista e a l'é stàit ferì. Durant la sconda guèra mondial a l'era mèmber ëd la vardia teritorial e a l'ha travajà a la BBC. Dël 1943 a l'é intrà al Tribune, an contribuend con na pàgina regolar ëd coment polìtich e literari, As I please. Pì tard a l'é dventà contributor regolar a The Observer e për cost giornal a l'é andàit tanme corispondent ëspessial an Fransa e an Almagna. Ij darié agn[modìfica | modifiché la sorgiss]Dël 1945 a l'era mòrtie soa prima fomna; pòch apress, a l'ha marià Sonia Brownell, a coj temp assistenta editorial ëd Horizon. Ant l'invern 1948-1949, Orwell a l'é vnù malavi ëd fasson seriosa; a l'é mòrt ëd consonsion a Londra ël 21 ëd gené dël 1950. Sò stil e ij sò tema[modìfica | modifiché la sorgiss]Pì che un grand narator, Orwell a l'é stàit un grand polemista e cronista, ch'a ancarnava la cossiensa moral ëd soa generassion, ij sò afann e ij sò crussi. L'essensial ëd soa cariera literaria a l'é stàit, 'me ch'a l'ha scrivù chiel-midem, consacrà a fé dla scritura polìtica n'art completa. An efet, a scrivìa, «lòn ch'am possa al travaj a l'é tavòta ël sentiment ëd n'ingiustissia, e l'idèja ch'a venta pijé partì.» Scond vàire crìtich, sò ver tema a l'é la peur e la soferensa dl'ànim borzoà, partagià antra egoism e angagg, vita contemplativa e ativa. Sò sossialism democràtich a l'é contra tant al capitalism che al comunism. Euvre prinsipaj[modìfica | modifiché la sorgiss]
Stòria ëd soe esperiense da pòver.
Stòria dël robatament ëd n'anglèis an India.
La stòria as dësrola a Katha e Orwell a descriv con në stil amer e sensa pietà ij lineament ëd na micro-socetà anglèisa constituìa da dij colonaj pien ëd pregiudissi rassista.
La descrission fàita da Orwell an Burmese days a l'era un soget ch'a scaudava, tant che sò editor Victor Gollancz, ch'a l'avìa pen-a publicà dël 1933 Down and out in London and Paris a l'ha arfudà 'l lìber për tëmma ch'a fussa arseivù mal an Gran Brëtagna e dzortut antra j'anglèis dl'India britànica. A la fin, apress chèiche cite modìfiche, Orwell a consignërà ël manuscrit a Harpers, ch'a lo publicrà a New York dël 1934.
Stòrie ëd gent tajà fòra da la vita normal e nen bon a adatesse a costa condission.
Descrission verista dla vita dij disocupà.
Sàtira contra l'Union Soviética, dont la publicassion a l'ha falo ven-e armonà. Cost'euvra a l'é stàita paragonà ai travaj dë Swift. A l'é na stòria ëd n'arvolussion finìa mal. J'animaj ëd na cassin-a a taparo via ij sò padron e as gestisso la fatorìa daspërlor. Ël pòst dël vej fator a l'é pijà dai crin, j'animaj pì anteligent, e sòn a dà l'andi a la stòria.
Costa sàtira d'Orwell, so darié romanz, a fà da sfond a na stòria comoventa. 1984 a l'é l'ann anté ch'as dësvlupa la stòria. Ël mond a l'é spartì an tre gran potense: Osseania, Eurasia e Estasia, tute an guèra sensa fin antra 'd lor. Dzora l'Osseania a goerna ël Partì, për mojen ëd quatr ministé dont ël podèj a l'é assolù: ël Ministé dla pas (ch'as òcupa dla guèra), ël Ministé dl'amor (ch'as òcupa dla lej e dl'órdin, quarté general dla scarosa Polissìa dël pensé), ël Ministé dla bondansa (ch'as òcupa dle scarsità) e ël Ministé dla vrità (ch'as òcupa dla propaganda). An minca stansia dzora tut ël teritòri, fin-a ant ij cess, a l'é anstalà në scren ëd television ch'a peul mai esse dëstissà e ch'a l'é 'l mojen për j'autorità ëd ten-e sota contròl minca assion, paròla, gest o pensé. An costa situassion ëscarosa as gieuga ël drama ëd Winston Smith, miraco ël darié òm viv a arviresse contra ël goern e la dutrin-a dël Partì.
|