Język sundajski

basa Sunda
Obszar	Banten, Jawa Zachodnia (Indonezja)
Liczba mówiących	32 mln (2015)
Pismo/alfabet	łacińskie, sundajskie
Klasyfikacja genetyczna
	Języki austronezyjskie; Języki malajsko-polinezyjskie; Język sundajski;
Status oficjalny
Ethnologue	5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-1	su
ISO 639-2	sun
ISO 639-3	sun
IETF	su
Glottolog	sund1251
Ethnologue	sun
GOST 7.75–97	сун 633
BPS	0086 6
WALS	sun
	Występowanie
	; Języki Jawy i okolic
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Wikipedia w języku sundajskim
	Słownik języka sundajskiego; w Wikisłowniku
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 13 wrz 2022, była oparta na tej wersji.

Język sundajski^[2], także sundyjski^[3] (basa Sunda)^[4] – język austronezyjski używany w prowincjach Banten i Jawa Zachodnia w Indonezji^[1]. Według danych z 2015 roku ma ponad 32 mln użytkowników^[1]. Posługują się nim Sundajczycy^[5].

Jest drugim językiem regionalnym w Indonezji co do liczby użytkowników^[6] i jednym z najbardziej znaczących w tym kraju pod względem oddziaływania kulturowego^[7].

Dzieli się na trzy dialekty: bogor (krawang), pringan, cirebon^[1]. Wyróżnia się także dialekt baduy (badui), często rozpatrywany jako odrębny język^[8]. Sundajczycy komunikują się również w języku indonezyjskim^[1].

Stanowi język tożsamości prowincjonalnej w zachodniej części Jawy. Jest w powszechnym użyciu, we wszelkich sferach życia. Po sundajsku drukowane są gazety i czasopisma, nadaje się w nim również audycje radiowe^[1]. W literaturze zdecydowanie dominuje język indonezyjski^[9].

Słownictwo

Podobnie jak w języku jawajskim i balijskim, słownictwo języka sundajskiego wykazuje znaczne zróżnicowanie w zależności od pozycji społecznej i wieku rozmówcy. Wyróżnia się trzy tzw. poziomy języka (ang. speech levels):^[10]

bahasa halus – język formalny
bahasa sedeng – język uprzejmy
bahasa kasar – język szorstki, prosty

Pismo

Pierwotnie język sundajski był zapisywany alfabetem sylabicznym zwanym pismem sundajskim (aksara sunda), niekiedy również nieco zmodyfikowanym pismem jawajskim, zwanym carakan. Późniejsze wpływy arabskie zadecydowały o zmianie zapisu języka na alfabetyczne pismo arabskie. Wpływy te odcisnęły się również na leksyce i fonologii języka sundajskiego. Pismo łacińskie na Jawę przywieźli Holendrzy, razem z kolejną falą nowego słownictwa. Właśnie ta forma zapisu jest współcześnie w największym obiegu.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Sunda, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-11] (ang.).
↑ Nowa encyklopedia powszechna PWN. Warszawa: Wydawn. Nauk. PWN, 1997, s. 116. ISBN 978-83-01-11097-0. OCLC 33047498. [dostęp 2022-05-22]. (pol.).
↑ KazimierzK. Polański KazimierzK. (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 573, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897 .
↑ Henry Spiller: Focus: Gamelan Music of Indonesia. New York–Abingdon: Routledge, 2008, s. 110. ISBN 978-1-135-90189-9. [dostęp 2021-08-20]. (ang.).
↑ Sundajczycy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-02] .
↑ Herry NurH.N. Hidayat Herry NurH.N. i inni, INCOLWIS 2019: Proceedings of the 2nd International Conference on Local Wisdom, INCOLWIS 2019, August 29-30, 2019, Padang, West Sumatera, Indonesia, European Alliance for Innovation, 2019, s. 9, ISBN 978-1-63190-202-4 [dostęp 2021-08-20] (ang.).
↑ JozefJ. Genzor JozefJ., Jazyky sveta: história a súčasnosť, wyd. 1, Bratislava: Lingea, 2015, s. 406, ISBN 978-80-8145-114-0, OCLC 950004358 (słow.).
↑ David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Badui, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-11] (ang.).
↑ Uri Tadmor: Prakata (Foreword). W: Antonia Soriente (red.): Mencalèny & Usung Bayung Marang: a collection of Kenyah stories in the Òma Lóngh and Lebu’ Kulit languages. Jakarta: Atma Jaya University Press, 2006, s. viii–ix. ISBN 978-979-8850-67-7. OCLC 68051684. [dostęp 2022-09-08]. Cytat: Practically all literature published in Indonesia is in the national language, Indonesian; very little is published in other languages, even languages with many millions of speakers, such as Javanese or Sundanese. All the more so in the case of smaller languages, which are rarely written down at all. (ang. • indonez.).
↑ Adat dan upacara perkawinan daerah Jawa Barat. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Proyek Inventarisasi dan Dokumentasi Kebudayaan Daerah, 1982, s. 43. [dostęp 2021-08-15]. (indonez.).

Bibliografia

Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).

Linki zewnętrzne

Minirozmówki sundajskie

[ethno-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Sunda, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-11] (ang.).

[PWN0-2] Nowa encyklopedia powszechna PWN. Warszawa: Wydawn. Nauk. PWN, 1997, s. 116. ISBN 978-83-01-11097-0. OCLC 33047498. [dostęp 2022-05-22]. (pol.).

[Polański-3] KazimierzK. Polański KazimierzK. (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 573, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897 .

[Gamelan-4] Henry Spiller: Focus: Gamelan Music of Indonesia. New York–Abingdon: Routledge, 2008, s. 110. ISBN 978-1-135-90189-9. [dostęp 2021-08-20]. (ang.).

[PWN1-5] Sundajczycy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-02] .

[6] Herry NurH.N. Hidayat Herry NurH.N. i inni, INCOLWIS 2019: Proceedings of the 2nd International Conference on Local Wisdom, INCOLWIS 2019, August 29-30, 2019, Padang, West Sumatera, Indonesia, European Alliance for Innovation, 2019, s. 9, ISBN 978-1-63190-202-4 [dostęp 2021-08-20] (ang.).

[7] JozefJ. Genzor JozefJ., Jazyky sveta: história a súčasnosť, wyd. 1, Bratislava: Lingea, 2015, s. 406, ISBN 978-80-8145-114-0, OCLC 950004358 (słow.).

[ethno2-8] David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Badui, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-11] (ang.).

[kenyah-9] Uri Tadmor: Prakata (Foreword). W: Antonia Soriente (red.): Mencalèny & Usung Bayung Marang: a collection of Kenyah stories in the Òma Lóngh and Lebu’ Kulit languages. Jakarta: Atma Jaya University Press, 2006, s. viii–ix. ISBN 978-979-8850-67-7. OCLC 68051684. [dostęp 2022-09-08]. Cytat: Practically all literature published in Indonesia is in the national language, Indonesian; very little is published in other languages, even languages with many millions of speakers, such as Javanese or Sundanese. All the more so in the case of smaller languages, which are rarely written down at all. (ang. • indonez.).

[10] Adat dan upacara perkawinan daerah Jawa Barat. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Proyek Inventarisasi dan Dokumentasi Kebudayaan Daerah, 1982, s. 43. [dostęp 2021-08-15]. (indonez.).

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]