Józef Teodorowicz: Różnice pomiędzy wersjami

▲ |miejsce urodzenia =

▲Ukończył gimnazjum w [[Iwano-Frankiwsk|Stanisławowie]], po czym rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w [[Czerniowce|Czerniowcach]] na [[Bukowina (kraina historyczna)|Bukowinie]]. W czasie studiów przeżył kryzys wiary. Po roku porzucił studia świeckie, wstępując do [[Seminarium Duchowne we Lwowie|Seminarium Duchownego we Lwowie]] i na [[Uniwersytet Lwowski]] (wydział teologiczny).

▲2 stycznia 1887 przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa ormiańskokatolickiego [[Izaak Mikołaj Isakowicz|Izaaka Mikołaja Isakowicza]]. Był kuratorem Zakładu dla Młodzieży im. dra [[Józef Torosiewicz|Józefa Torosiewicza]] we Lwowie, proboszczem w [[Brzeżany|Brzeżanach]], wikarym we Lwowie i [[Iwano-Frankiwsk|Stanisławowie]], a następnie kanonikiem gremialnym we Lwowie. Współpracował z ks. [[Adam Stefan Sapieha|Adamem Stefanem Sapiehą]].

▲Prowadził ożywioną działalność społeczną i polityczną. Był członkiem [[Liga Narodowa|Ligi Narodowej]]<ref>Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887-1907), Londyn 1964, s. 586.</ref>. Działał w wielu organizacjach dobroczynnych. W okresie 1902–1918 był posłem do [[Sejm Krajowy Galicji|Sejmu Krajowego]] we Lwowie i Izby Panów w Wiedniu, gdzie bronił spraw polskich. W 1902 roku objął [[Katedra ormiańska we Lwowie|lwowską katedrę obrządku ormiańskiego]]. W 1905 jako jedyny biskup galicyjski zaangażował się w sprawę strajków szkolnych w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]]. Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] wraz z arcybiskupem [[Józef Bilczewski|Bilczewskim]] chronił energicznie obywateli kraju od krzywd ze strony cywilnych i wojskowych okupacyjnych władz rosyjskich. W 1917 na forum wiedeńskiej [[Izba Panów (Reichsrat austriacki)|Izby Panów]] ogłosił, że celem Polaków jest restytucja integralnej Polski. Od początku listopada 1918 brał aktywny udział w pracach nad organizowaniem państwowości polskiej.

▲10 lutego 1919 wygłosił słynne [[kazanie]] w [[Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie|katedrze św. Jana w Warszawie]] na rozpoczęcie obrad [[Sejm Ustawodawczy (1919-1922)|Sejmu Ustawodawczego]]. Podkreślił w nim konieczność porzucenia spraw partykularnych i osobistych interesów na rzecz pracy dla dobra wspólnego w odradzającej się z zaborczych podziałów Polsce.

▲W 1920, kiedy ważyły się losy [[Śląsk]]a, pojechał wraz z biskupem [[Adam Stefan Sapieha|Sapiehą]] do [[Rzym]]u, aby tam przedstawić sprawę polską papieżowi [[Benedykt XV|Benedyktowi XV]], a w drodze powrotnej odczytami w [[Paryż]]u i [[Bruksela|Brukseli]] zwracał uwagę światowej opinii na żądania Polski.

▲Położył olbrzymie zasługi dla [[arcybiskupi lwowscy obrządku ormiańskiego|archidiecezji lwowskiej obrządku ormiańskiego]]. Dbał o powołania kapłańskie, popierał oczyszczanie liturgii ormiańskiej z naleciałości łacińskich, a 30 maja 1937 przy udziale całego [[Konferencja Episkopatu Polski|Episkopatu Polski]] i wiernych trzech obrządków uroczyści koronował cudowny obraz Matki Bożej Łaskawej<ref>Obraz znajduje się obecnie w Sanktuarium Cudownego Obrazu Matki Bożej Łaskawej ze Stanisławowa przy parafii św. św. Piotra i Pawła w Gdańsku: http://www.piotr-pawel-gdansk.pl/matkabozalaskawa.html.</ref> z ormiańskiego kościoła parafialnego w [[Iwano-Frankiwsk|Stanisławowie]] – najważniejszego sanktuarium maryjnego w [[arcybiskupi lwowscy obrządku ormiańskiego|archidiecezji ormiańskiej]]. W latach 1908–1930 olbrzymim wysiłkiem przeprowadził gruntowną renowację [[Katedra ormiańska we Lwowie|katedry ormiańskiej we Lwowie]], którą [[Jan Henryk Rosen]] ozdobił słynnymi freskami, a [[Józef Mehoffer]] – mozaikami.

▲Zmarł 4 grudnia 1938 we Lwowie<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ś. p. Ks. Arcybiskup J. T. Teodorowicz | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 1 | data = Nr 277 z 6 grudnia 1938 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=94640}}</ref>. Po jego śmierci, w uznaniu jego zasług dla [[II Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]], ogłoszono w całym kraju [[żałoba narodowa|żałobę narodową]]. 9 grudnia 1938 po uroczystym pogrzebie został pochowany na [[Cmentarz Obrońców Lwowa|Cmentarzu Obrońców Lwowa]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Program pogrzebu ks. Arcybiskupa Teodorowicza | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 278 z 7 grudnia 1938 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=94641}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Przed eksportacją zwłok śp. ks. Arcybiskupa Józefa Teodorowicza | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 279 z 9 grudnia 1938 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=94642}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Program uroczystości pogrzebu ks. Arcybiskupa Teodorowicza | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 280 z 10 grudnia 1938 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=94643}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Uroczystości pogrzebu ks. Arcybiskupa Teodorowicza | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 2 | data = Nr 281 z 11 grudnia 1938 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=94644}}</ref>. W okresie [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]] w trakcie profanacji i zrównywania z ziemią Cmentarza Obrońców Lwowa [[Maria Tereszczakówna]] (polska działaczka społeczna) wraz z grupą kilku innych osób, w celu ratowania szczątków polskich bohaterów pochowanych na tym cmentarzu przeniosła kilka ciał zasłużonych Polaków w inne miejsce pochówków w tym do grobowców w głębi [[Cmentarz Łyczakowski we Lwowie|Cmentarza Łyczakowskiego]] w tym szczątki Józefa Teodorowicza. Polska społeczność od 1991 roku czyniła starania o jego ekshumację z grobowca Kłosowskich (w grobie tym nadal spoczywa ks. [[Gerard Szmyd]], którego szczątki zostały tutaj ukryte w latach 70. w podobnych okolicznościach) i powrót na Cmentarz Orląt jednak Ukraińcy każdorazowo odmawiali, nawet wówczas gdy w 2009 roku włączyła się w te zabiegi polska organizacja państwowa [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]. Dopiero jej sukcesywne dwuletnie dalsze prośby poskutkowały wyrażeniem zgody przez stronę ukraińską na ekshumację.<ref>[http://www.bibula.com/?p=37596 Odnaleziono miejsce pochówku abp. Józefa Teodorowicza]</ref> W dniu 7 czerwca 2011 szczątki ks. arcybiskupa Józefa Teodorowicza zostały z powrotem przeniesione do grobu na [[Cmentarz Obrońców Lwowa|Cmentarzu Orląt Lwowskich]]. Uroczystościom powtórnego pochówku przewodniczył [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego|ordynariusz wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce]], [[kardynał]] [[Kazimierz Nycz]].

▲4 grudnia 2008, w 70. rocznicę śmierci arcybiskupa Teodorowicza, [[Senat Rzeczypospolitej Polskiej|Senat RP]] przyjął uchwałę<ref>[http://www.dziedzictwo.ormianie.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=328&Itemid=133 Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref> oddającą hołd „heroicznemu patriocie”, „uosabiającemu najlepsze tradycje Rzeczypospolitej”, a [[Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich]] przygotowała wystawę „Wielki Zapomniany”<ref>[http://www.dziedzictwo.ormianie.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=339&Itemid=134 Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.

▲W 2007 w archiwum Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich dokonano sensacyjnego odkrycia płyt decelitowych, zawierających nagrania kazań wielkopostnych głoszonych przez arcybiskupa Teodorowicza w marcu i kwietniu 1938 i transmitowanych przez [[Polskie Radio]]. Z pomocą specjalistów Fundacji udało się odczytać te nagrania. Zostały one następnie wydane w formie publikacji z płytą CD<ref>''Arcybiskup ormiański Józef Teodorowicz – wybitny polski kapłan, kaznodzieja i mąż stanu'', Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, Warszawa 2007.</ref>.