Wikipedia

Mistrzostwa świata w piłce nożnej mężczyzn: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
mNie podano opisu zmian
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 10 użytkowników)
Linia 114:
=== Wcześniejsze turnieje międzynarodowe ===
[[Plik:London 1908 English Amateur Football National Team.jpg|thumb|[[Reprezentacja Wielkiej Brytanii w piłce nożnej mężczyzn|Reprezentacja Wielkiej Brytanii]], która zwyciężyła w pierwszym oficjalnym turnieju piłki nożnej rozegranym na [[Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1908|Igrzyskach Olimpijskich w Sztokholmie]]]]
30 listopada 1872 roku odbył się pierwszy piłkarski mecz międzynarodowy. [[Reprezentacja Anglii w piłce nożnej mężczyzn|Reprezentacja Anglii]] zremisowała 0:0 ze [[Reprezentacja Szkocji w piłce nożnej mężczyzn|Szkocją]] w spotkaniu towarzyskim rozegranym w [[Glasgow]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.englandfootballonline.com/Seas1872-00/1872-73/M0001Sco1872.html |tytuł = England National Football Team Match No. 1 |opublikowany = England Football Online |język = en |data dostępu = 2010-06-17}}</ref>. W 1884 roku odbył się pierwszy turniej międzynarodowy. Rozegrano wówczas pierwszą edycję [[British Home Championship]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.rsssf.com/tablesb/bhc1884-99.html | tytuł=British Home Championship 1884-1899<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=rsssf.com | data dostępu=2024-04-24}}</ref>. W [[Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1900|1900]] i [[Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1904|1904 roku]] piłka nożna była jedną z pokazowych dyscyplin na [[Letnie igrzyska olimpijskie|letnich igrzyskach olimpijskich]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://archive.ph/20120912094305/http://www.olympic.org/en/content/Sports/All-Sports/Football/Football-Equipment-and-History/?Tab=1 |tytuł = Football Equipment and History |opublikowany = Olympic.org |język = en |data dostępu = 2010-06-17}}</ref>.
 
Po założeniu [[FIFA]] w 1904, organizacja ta zorganizowała dwa lata później w Szwajcarii międzynarodowy turniej piłkarski. Rozgrywki te okazały się jednak niepowodzeniem<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/history/fifa-takes-shape.html |tytuł = History of FIFA – FIFA takes shape |opublikowany = FIFA.com |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20150906061802/http://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/history/fifa-takes-shape.html |zarchiwizowano = 2015-09-06 |data dostępu = 2016-05-05}}</ref>.{{odn|Jarosz|2022|s=22}}
Linia 126:
{{osobny artykuł|Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1930}}
[[Plik:Jules Rimet 1933.jpg|thumb|[[Jules Rimet]]]]
Dzięki dużej popularności rozgrywek piłkarskich podczas Igrzysk Olimpijskich FIFA wraz z jej przewodniczącym [[Jules Rimet|Jules’em Rimetem]] dążyła do zorganizowania własnych rozgrywek mistrzowskich poza zmaganiami olimpijskimi. Wśród chętnych państw do organizacji pierwszych mistrzostw świata byli: [[Węgry]], [[Włochy]], [[Holandia]], [[Hiszpania]] oraz [[Szwecja]]. 28 maja 1928, kongres FIFA w [[Amsterdam]]ie zadecydował o rozegraniu pierwszych Mistrzostw Świata organizowanych przez FIFA w 1930 roku<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/history/first-fifa-world-cup.html |tytuł = History of FIFA – The first FIFA World Cup |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20150924225546/http://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/history/first-fifa-world-cup.html |zarchiwizowano = 2015-09-24 |data dostępu = 2016-05-05}}</ref>. Podczas kolejnego kongresu FIFA w 1929 roku w Barcelonie, organizację [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1930|mistrzostw świata]] powierzono [[Urugwaj]]owi. Jednym z powodów tego kroku były obchody stulecia niepodległości tego państwa, właśnie w 1930 roku. Oprócz tego, drużyna Urugwaju była niezaprzeczalnie jedną z silniejszych w tamtych czasach, po wywalczeniu złotych medali w rozgrywkach piłkarskich na Igrzyskach w [[Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1924|1924]] i [[Piłka nożna na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1928|1928]]. Poza tym, związek piłkarski Urugwaju wyraził chęć pokrycia kosztów podróży i zakwaterowania dla wszystkich drużyn, podczas gdy ewentualne zyski miałyby zostać równo podzielone.
 
Wybór Urugwaju, dla zaproszonych drużyn z Europy, oznaczał długą, prawie dwutygodniową podróż statkiem na drugi kontynent. Oprócz tego w tamtym czasie, w światowej gospodarce panował [[Wielki kryzys|kryzys]] ekonomiczny. Do ostatniej chwili wydawało się, że żadna z drużyn europejskich nie zdecyduje się wziąć udziału w rozgrywkach. Tylko dzięki umiejętnym zabiegom Rimeta, udało mu się ostatecznie nakłonić drużyny [[Reprezentacja Belgii w piłce nożnej mężczyzn|Belgii]], [[Reprezentacja Francji w piłce nożnej mężczyzn|Francji]], [[Reprezentacja Rumunii w piłce nożnej mężczyzn|Rumunii]] oraz [[Reprezentacja Jugosławii w piłce nożnej mężczyzn|Jugosławii]] do wzięcia udziału w mistrzostwach. Poza tym w mistrzostwach uczestniczyło siedem drużyn z Ameryki Południowej i dwie z Ameryki Północnej. W sumie (łącznie z Europą) było to trzynaście państw, które wystawiły swoje reprezentacje.
Linia 200:
Pierwsze prawa do organizacji mistrzostw świata były przyznawane poszczególnym państwom na Kongresach FIFA. Wybór gospodarza pomiędzy państwami południowej Ameryki a Europy, jako dwóch największych ośrodków futbolu, był związany z rosnącymi kontrowersjami dotyczącymi trzech tygodni podróży pomiędzy tymi kontynentami. Decyzja zorganizowania pierwszych mistrzostw świata w Urugwaju doprowadziła do przybycia zaledwie czterech europejskich zespołów<ref>{{Cytuj stronę |url = http://news.bbc.co.uk/sport3/worldcup2002/hi/history/newsid_1632000/1632201.stm |tytuł = Urugwaj 1930 |opublikowany = BBC |data = 11 kwietnia 2002 |data dostępu = 2006-05-13}}</ref>. Dwie kolejne edycje odbyły się w Europie – wybór Francji jako gospodarza mistrzostw w [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1938|1938 roku]] okazał się bardzo kontrowersyjny. Amerykańskie zespoły rozumiały konieczność rotacji pomiędzy tymi dwoma kontynentami, jednak taka decyzja doprowadziła do bojkotu turnieju przez Argentynę oraz Urugwaj.
 
Od [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1958|1958]] aż do [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1998|1998 roku]] mundial rozgrywany był na przemian w Europie oraz Ameryce, aby uniknąć kontrowersji, czy bojkotów turnieju. W [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2002|2002 roku]] mistrzostwa świata po raz pierwszy zorganizowano w państwach azjatyckich – Japonii i Korei Południowej, był to także pierwszy (i jak dotąd jedyny) przypadek w historii, kiedy gospodarzami mundialu zostały dwa państwa<ref>{{Cytuj stronę |url = http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/world/2002/world_cup/news/2002/06/03/au_asia_rb/ |tytuł = Azja w centrum uwagi piłkarskiego świata |data = 3 czerwca 2002 |opublikowany = CNN |archiwum = https://web.archive.org/web/20130401144059/http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/world/2002/world_cup/news/2002/06/03/au_asia_rb/ |zarchiwizowano = 2013-04-01 |data dostępu = 2008-01-01}}</ref>. Z kolei Republika Południowej Afryki stała się pierwszym afrykańskim organizatorem mistrzostw świata w [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2010|roku 2010]]. [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2014|Mistrzostwa świata w 2014 roku]] zostały zorganizowane w Brazylii – po raz pierwszy w Ameryce Południowej od roku 1978, kiedy to gospodarzem była Argentyna. Był to także pierwszy przypadek organizacji dwóch z rzędu mundialów poza Europą.
 
Gospodarz mistrzostw wybierany jest poprzez głosowanie Komitetu Wykonawczego FIFA, w systemie pojedynczego głosu przechodniego. Związek Piłki Nożnej z państwa, które zamierza zorganizować finały, otrzymuje od FIFA „umowę gospodarza”, wyjaśniającą wymagania od ofertodawcy. Państwo składające ofertę otrzymuje także formularz, którego złożenie oficjalnie potwierdza jego kandydaturę. Po tym, wyznaczona grupa inspektorów FIFA odwiedza kandydata, aby sprawdzić, czy zostały spełnione wszystkie wymagania oraz aby stworzyć raport dotyczący tego państwa. Decyzja o tym, które państwo zostanie organizatorem mistrzostw, zazwyczaj zapada na sześć lub siedem lat przed turniejem. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy kilka turniejów zostaje zapowiedzianych jednocześnie, na przykład mistrzostwa w 2018 (w Rosji) oraz 2022 roku (w Katarze).
Linia 540:
|48 drużyn}}
{{Rozgrywki statystyki |3 |[[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2030|2030]]
|{{państwo|MARESP}}<br />{{państwo|PORMAR}}<br />{{państwo|ESPPOR}}
|
|
Linia 656:
 
=== Bilans startów reprezentacji (1930–2022) ===
Do tej pory zakwalifikowało się do turnieju 80 reprezentacji (79 istniejących i 1 już nieistniejąca). Brazylia i Niemcy to jedyne reprezentacje, które zawsze uzyskiwały awans z eliminacji do mistrzostw świata. Niemcy dwukrotnie jednak nie przystąpili do eliminacji, wobec czego zabrakło ich na dwóch turniejach (w 1930 i 1950 roku).
{|
|valign=top|
Linia 777:
[[Reprezentacja Brazylii w piłce nożnej mężczyzn|Brazylijczyk]] [[Pelé]] jest jedynym zawodnikiem w historii, który trzykrotnie zdobył tytuł mistrzowski<ref>{{cytuj stronę |url = http://sports.espn.go.com/espn/classic/bio/news/story?page=Pele |tytuł = Pele, King of Futbol |autor = Gentry Kirby |data = 2006-07-05 |opublikowany = ESPN |język = en |data dostępu = 2010-06-17}}</ref>.
 
Rekordowo w pięciu Mistrzostwach wystąpiło sześciu zawodników: Meksykanie Antonio Carbajal (1950–1966) Rafael Márquez (2002–2018) oraz Andrés Guardado (2006–2022); Niemiec Lothar Matthäus (1982–1998); Argentyńczyk Lionel Messi (2006–2022); i Portugalczyk Cristiano Ronaldo (2006–2022). Ronaldo jest jedynym, który strzelił gola na pięciu turniejach, natomiast Messi wystąpił w największej ilości spotkań – 26.
Trzej zawodnicy są rekordzistami pod względem liczby występów w finałach mistrzostw świata – zarówno [[Reprezentacja Meksyku w piłce nożnej mężczyzn|Meksykanie]] [[Antonio Carbajal]] i [[Rafael Márquez]]<ref>{{cytuj stronę |url = https://www.polskieradio24.pl/349/6753/Artykul/2140445,Rosja-2018-Meksykanie-odkryli-karty-Marquez-pojedzie-na-swoj-piaty-mundial |tytuł = Rosja 2018: Meksykanie odkryli karty. Marquez pojedzie na swój piąty mundial}}</ref>, jak i [[Reprezentacja Niemiec w piłce nożnej mężczyzn|Niemiec]] [[Lothar Matthäus]] zagrali w pięciu edycjach mistrzostw świata<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nytimes.com/1999/11/10/sports/soccer-matthaus-is-the-latest-metrostars-savior.html |tytuł = SOCCER; Matthaus Is the Latest MetroStars Savior |autor = Alex Yannis |data = 1999-11-10 |opublikowany = New York Times |język = en |data dostępu = 2010-06-17}}</ref><ref>{{cytuj pismo |tytuł = Pięć mundiali Carbajala |czasopismo = Piłka w grze (część 3). Dodatek do Rzeczpospolitej |strony = 7 |data = 2005-11-14}}</ref>. Matthäus rozegrał 27 spotkań na mistrzostwach świata i jest rekordzistą pod tym względem<ref>{{cytuj stronę |url = http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/world/2002/world_cup/hof/matthaeus/ |tytuł = World Cup Hall of Fame: Lothar Matthaeus |opublikowany = CNN |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20131227051806/http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/world/2002/world_cup/hof/matthaeus/ |zarchiwizowano = 2013-12-27 |data dostępu = 2010-06-17}}</ref>.
 
Najlepszym strzelcem w historii mistrzostw świata w piłce nożnej jest reprezentant Niemiec [[Miroslav Klose]] (cztery turnieje, 2002–2014), który zdobył 16 bramek. Na drugim miejscu jest Brazylijczyk [[Ronaldo]] (cztery turnieje, 1994–2006) który strzelił, 15 bramekgoli). Trzecie miejsce zajmuje Niemiec [[Gerd Müller]], który ma na koncie 14 goli<ref>{{cytuj stronę |url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/world_cup_2006/teams/brazil/5112982.stm |tytuł = Ronaldo’s riposte |autor = Saj Chowdhury |data = 2006-06-27 |opublikowany = BBC |język = en |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Czwartą pozycję zajmuje [[Reprezentacja Francji w piłce nożnej mężczyzn|Francuz]] [[Just Fontaine]], który jest rekordzistą pod względem liczby bramek na jednym turnieju. Wszystkie swoje 13 bramek zdobył podczas turnieju w [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1958|1958]] roku<ref>{{cytuj stronę |url = http://news.bbc.co.uk/sport3/worldcup2002/hi/team_pages/france/newsid_1752000/1752740.stm |tytuł = Goal machine was Just superb |data = 2002-04-04 |opublikowany = BBC |język = en |data dostępu = 2010-06-18}}</ref> – rekord pod względem liczby bramek na jednym turnieju.▼
Dwóch graczy zostało trzykrotnie wytypowanych do [[Nagrody na mistrzostwach świata w piłce nożnej#Zespół Gwiazd|Zespołu Gwiazd]], są to [[Djalma Santos]] (1954–1962) oraz [[Franz Beckenbauer]] (1966–1974).
 
Brazylijczyk [[Mário Zagallo]], Niemiec [[Franz Beckenbauer]] i Francuz [[Didier Deschamps]] są jedynymi, którzy zdobyli Puchar Świata jako zawodnicy i jako trenerzy. Zagallo triumfował w 1958 i 1962 jako zawodnik oraz w 1970 jako trener<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.iht.com/articles/1998/03/11/soccer.t_7.php |tytuł = No Alternative to Victory for National Coach: 150 Million Brazilians Keep Heat on Zagalo |autor = Rob Hughes |data = 1998-03-11 |opublikowany = International Herald Tribune |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20051028072049/http://www.iht.com/articles/1998/03/11/soccer.t_7.php |zarchiwizowano = 2005-10-28 |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Beckenbauer wygrał w 1974 jako kapitan drużyny oraz w 1990 jako trener<ref>{{cytuj stronę |url = http://soccernet.espn.go.com/archive/worldcup/editorial/legends_beckenbauer.html |tytuł = World Cup Legends – Franz Beckenbauer |autor = John Brewin |data = 2007-12-21 |opublikowany = ESPN |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20091119134454/http://soccernet.espn.go.com/archive/worldcup/editorial/legends_beckenbauer.html |zarchiwizowano = 2009-11-19 |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Deschamps wygrał w roku 1998 jako zawodnikkapitan drużyny oraz w 2018 jako trener. [[Reprezentacja Włoch w piłce nożnej mężczyzn|Włoch]] [[Vittorio Pozzo]] jest jedynym trenerem, który zdobył dwa tytuły mistrzowskie<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.cbc.ca/sports/worldcup2006/history/events/1938.html |tytuł = 1938 France |opublikowany = CBC |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20060618095935/http://www.cbc.ca/sports/worldcup2006/history/events/1938.html |zarchiwizowano = 2006-06-18 |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Wszyscy trenerzy, którzy zdobyli mistrzostwo świata, prowadzili reprezentacje swoich ojczystych państw.▼
▲Najlepszym strzelcem w historii mistrzostw świata w piłce nożnej jest reprezentant Niemiec [[Miroslav Klose]] (cztery turnieje, 2002–2014), który zdobył 16 bramek. Na drugim miejscu jest Brazylijczyk [[Ronaldo]] (cztery turnieje, 1994–2006) który strzelił 15 bramek. Trzecie miejsce zajmuje Niemiec [[Gerd Müller]], który ma na koncie 14 goli<ref>{{cytuj stronę |url = http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/world_cup_2006/teams/brazil/5112982.stm |tytuł = Ronaldo’s riposte |autor = Saj Chowdhury |data = 2006-06-27 |opublikowany = BBC |język = en |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Czwartą pozycję zajmuje [[Reprezentacja Francji w piłce nożnej mężczyzn|Francuz]] [[Just Fontaine]], który jest rekordzistą pod względem liczby bramek na jednym turnieju. Wszystkie swoje 13 bramek zdobył podczas turnieju w [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1958|1958]] roku<ref>{{cytuj stronę |url = http://news.bbc.co.uk/sport3/worldcup2002/hi/team_pages/france/newsid_1752000/1752740.stm |tytuł = Goal machine was Just superb |data = 2002-04-04 |opublikowany = BBC |język = en |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>.
 
Według stanu po zakończeniu turnieju w 2018 roku, reprezentacje Niemiec iReprezentacja Brazylii rozegrałyrozegrała rekordową liczbę 109 spotkańmeczów w mistrzostwach świata; na kolejnym miejscu są WłochyNiemcy –i 83 meczeWłochy. Brazylia zdobyła także najwięcej bramek w historii, 228, druga zaś jest reprezentacja Niemiec, 226 bramek<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.planetworldcup.com/NATIONS/maraton.html |tytuł = Planet World Cup – All time table |opublikowany = Planet World Cup |język = en |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Obie te drużyny podczas mistrzostw świata grały ze sobą tylko dwa razy, w finale turnieju w 2002 roku i w półfinale turnieju w 2014.▼
▲Brazylijczyk [[Mário Zagallo]], Niemiec [[Franz Beckenbauer]] i Francuz [[Didier Deschamps]] są jedynymi, którzy zdobyli Puchar Świata jako zawodnicy i jako trenerzy. Zagallo triumfował w 1958 i 1962 jako zawodnik oraz w 1970 jako trener<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.iht.com/articles/1998/03/11/soccer.t_7.php |tytuł = No Alternative to Victory for National Coach: 150 Million Brazilians Keep Heat on Zagalo |autor = Rob Hughes |data = 1998-03-11 |opublikowany = International Herald Tribune |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20051028072049/http://www.iht.com/articles/1998/03/11/soccer.t_7.php |zarchiwizowano = 2005-10-28 |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Beckenbauer wygrał w 1974 jako kapitan drużyny oraz w 1990 jako trener<ref>{{cytuj stronę |url = http://soccernet.espn.go.com/archive/worldcup/editorial/legends_beckenbauer.html |tytuł = World Cup Legends – Franz Beckenbauer |autor = John Brewin |data = 2007-12-21 |opublikowany = ESPN |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20091119134454/http://soccernet.espn.go.com/archive/worldcup/editorial/legends_beckenbauer.html |zarchiwizowano = 2009-11-19 |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Deschamps wygrał w roku 1998 jako zawodnik oraz w 2018 jako trener. [[Reprezentacja Włoch w piłce nożnej mężczyzn|Włoch]] [[Vittorio Pozzo]] jest jedynym trenerem, który zdobył dwa tytuły mistrzowskie<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.cbc.ca/sports/worldcup2006/history/events/1938.html |tytuł = 1938 France |opublikowany = CBC |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20060618095935/http://www.cbc.ca/sports/worldcup2006/history/events/1938.html |zarchiwizowano = 2006-06-18 |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Wszyscy trenerzy, którzy zdobyli mistrzostwo świata, prowadzili reprezentacje swoich ojczystych państw.
 
▲Według stanu po zakończeniu turnieju w 2018 roku, reprezentacje Niemiec i Brazylii rozegrały rekordową liczbę 109 spotkań w mistrzostwach świata; na kolejnym miejscu są Włochy – 83 mecze. Brazylia zdobyła także najwięcej bramek w historii, 228, druga zaś jest reprezentacja Niemiec, 226 bramek<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.planetworldcup.com/NATIONS/maraton.html |tytuł = Planet World Cup – All time table |opublikowany = Planet World Cup |język = en |data dostępu = 2010-06-18}}</ref>. Obie te drużyny podczas mistrzostw świata grały ze sobą tylko dwa razy, w finale turnieju w 2002 roku i w półfinale turnieju w 2014.
 
Kolumbijczyk [[Marco Coll|Marcos Coll]] jest jedynym zawodnikiem w historii, który na mistrzostwach świata zdobył bramkę bezpośrednio z rzutu rożnego. Podczas turnieju w [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1962|1962]] roku pokonał on [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckiego]] bramkarza [[Lew Jaszyn|Lwa Jaszyna]].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Mistrzostwa_świata_w_piłce_nożnej_mężczyzn”